سرقت اینترنتی (منابع مطالعاتی)
سرقت اینترنتی یا سرقت مجازی ربودن مال دیگری از طریق تکنولوژی رایانه‌ای است. این نوع از سرقت با توسعه روزافزون در استفاده از فضای مجازی دامن‌گیر افراد حاضر در این فضا شده و دائم شیوه‌های جدیدی توسط سارقین در فضای مجازی ابداع می‌شود.
سرقت اینترنتی باعث طرح پرسش‌های پیش‌روی فقه معاصر شده است ازجمله: آیا تعریف و شرایط بیان شده در مورد سرقت فیزیکی در فقه و قانون قابل انطباق بر سرقت اینترنتی نیز هست؟ تحقق شرایط آن چگونه است؟ آیا این نوع سرقت، حدی محسوب می‌شود یا تعزیری؟ آیا شکستن رمزهای اینترنتی مصداق هتک حرز محسوب می‌شود؟
بعضی از فقها در صورت اجتماع شرایط سرقت مستوجب حد، سرقت اینترنتی را نیز از انواع سرقت حدی دانسته، حکم به اجرای حد بر سارق اینترنتی داده‌اند در مقابل عده‌ای بر اساس قاعده درء الحدود بالشبهات حکم به تعزیری بودن آن داده‌اند.
منابع زیر در پاسخ به پرسش‌های مطرح درباره سرقت اینترنتی جمع‌آوری شده است.
کتاب‌ها
فارسی
- سرقت در فضای مجازی از دیدگاه مذاهب اسلامی و قانون ایران، امین یزدانی و نیلوفر ملک‌محمدی، تهران، موسسه اندیشه کامیاب ایرانیان، ۱۴۰۲ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- سرقت اینترنتی: ماهیت، ارکان و عناصر، مجازات‌ها، پیشگیری، سید محسن رضوی‌اصل، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۹۹ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- بررسی سرقت الکترونیکی، مهدی زارع، شیراز، نشر کتیبه نوین، ۱۳۹۷ش.صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- بررسی حقوقی - جرم‌شناختی سرقت رایانه‌ای، محمدحسین زاهدیان و صالح غفاری چراتی، ساوجبلاغ، نشر رهام اندیشه، ۱۳۹۷ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- حد در سرقت‌های فیزیکی و سایبری: جستاری در مفهوم حرز در سرقت‌های سنتی و رایانه‌ای در فقه مذاهب، محسن بهرامی و فرید فلاح و مهدی حسین‌پور، مازندران، نشر علیم نور، ۱۳۹۵ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
عربی
- السرقة الالكترونية وحكمها في الاسلام، أحمد محمد عبد الرؤوف المنيفي، لندن، E-Kutub Ltd، ۲۰۱۸م.
- السرقة الإلكترونية دراسة فقهیة، ضياء مصطفى عثمان، بیروت، دار النفائس، ۱۴۳۲ق.
مقاله‌ها
فارسی
- مقایسه رکن مادی جرم سرقت رایانه‌ای با سنتی، علی پایدارفرد و احمدرضا امتحانی و جواد نادری عوج بغزی، فصلنامه تمدن حقوقی، شماره ۱۳، ۱۴۰۱ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی شروع به جرم سرقت سایبری، حجت‌الله فتحی، فصلنامه حقوق اسلامی، شماره ۷۰، ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- امکان‌سنجی اجرای حد در سرقت اینترنتی، احمد مراخانی، فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، شماره ۶۴، ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- ماهیت سرقت‌های مجازی (نقد ماده‌های ۱۲ و۱۳ قانون مجازات‌های رایانه‌ای)، علی‌اکبر ایزدی‌فرد و سید مجتبی حسینی‌خواه، دوفصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شماره ۲۱، ۱۳۹۸ش.مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی - حقوقی امکان اجرای حد در سرقت رایانه‌ای، محمدرسول آهنگران و سید محسن رضوی اصل، دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال پنجاه و دوم، شماره ۲، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی میزان انطباق‌پذیری جرایم اینترنتی با حقوق اسلامی (مطالعه موردی سرقت و کلاهبرداری)، سعید عطازاده و محمود قیوم زاده و جلال انصاری، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، شماره ۱۸، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- مبانی فقهی و حقوقی حرز در سرقت الکترونیکی، ایران سلیمانی، فصلنامه علامه، شماره ۵۲، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- جستاری در مصادیق نوین حرز و ثبوت حد در سرقت الکترونیکی از منظر فقه و حقوق، سعید ولوی و مریم آقایی بجستانی و محمد روحانی مقدم، فصلنامه جستارهای فقهی و حقوقی، شماره ۱۱، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسى احکام فقهى و حقوقى سرقت رایانه‌اى، مجید وزیری و حجت ارشاد حسینی، ماهنامه معرفت، شماره ۲۳۳، ۱۳۹۶ش.مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی مفهوم هتک حرز در سرقت‌های اینترنتی، سید محسن رضوی اصل و احمد مرادخانی، فصلنامه فقه، دوره ۲۲، شماره ۸۵، ۱۳۹۴ش. مقاله را اینجا ببینید
- بررسی شیوه‌های پیشگیری از سرقت‌های اینترنتی، احمد مرادخانی و سید محسن رضوی اصل و سید محمدمهدی احمدی و سید حسن عابدیان کلخوران، فصلنامه مطالعات فقهی و فلسفی، شماره ۲۳، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- سرقت اینترنتی از دیدگاه فقهای معاصر مقاله، علی‌اکبر ایزدی‌فرد و سید مجتبی حسینی‌خواه، فصلنامه فقه اهل بیت، شماره ۸۴، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی سرقت رایانه‌ای (اینترنتی) با رویکردی بر نظر امام خمینی(س)، سید محمد موسوی بجنوردی و مریم بنی‌هاشمی، فصلنامه پژوهش‌نامه متین، شماره ۶۰، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
- مفهوم و ماهیت حرز با رویکردی به سرقت‌های اینترنتی، حمید مسجد سرایی و سید عباس تقوی، فصلنامه دانش انتظامی سمنان، شماره ۷، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
- مسئولیت کیفری شخص حقوقی در سرقت اینترنتی، احمد مرادخانی و سید محسن رضوی اصل، فصلنامه مطالعات فقهی و فلسفی، شماره ۷، ۱۳۹۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- سرقت رایانه‌ای، بابک پورقهرمانی، فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۵، ۱۳۸۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- سرقت اینترنتی: حدّی یا تعزیری؟، علی‌اکبر ایزدی‌فرد و علی پیردهی حاجیکلا، فصلنامه فقه و اصول، شماره ۸۴، ۱۳۸۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
عربی
- فلسفة عقوبة الاشتراك في جريمة السرقة الالكترونية دراسة مقارنة بين الشريعة و القانون العراقي، هكار رمزي موسى العمادي، مجلة كلية العلوم الإسلامية (جامعة الموصل، العراق)، شماره ۲۷، ۲۰۲۳م.مقاله را از اینجا ببینید
- السرقة الإلكترونية: دراسة مقارنة بين الفقه المالكي وقانون الجرائم الإلكترونية الأردني رقم "24" لعام 2015 م، صالح القضاة، مجلة الجامعة الإسلامية بمنيسوتا بأمريكا للبحوث العلمية والدراسات الأكاديمية المحكمة، مجلد ۳، شماره ۷، ۲۰۲۲م.
- السرقة الالكترونية: تكييفها الشرعي وطرق اثباتها، طيب عمور محمد، مجلة الاحیاء (الجزایر)، مجلد ۱۹، شماره ۱، ۲۰۱۹م. مقاله را از اینجا ببینید
- محل جريمة السرقة الالكترونية في التشريع الأردني والمقارن، ابتسام موسى سعيد الصالح و فهد يوسف سالم الكساسبة، مجلة العلوم القانونية والسياسية (العراق)، سال ۸، شماره ۴، ۲۰۱۸م.
- جريمة السرقة عبر الوسائل الإلكترونية: دراسة مقارنة، نجوى نجم الدين جمال علي، مجلة كلية القانون للعلوم القانونية والسياسية (جامعة الکرکوک، العراق)، مجلد ۶، شماره ۲۱، ۲۰۱۷م.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- بررسی فقهی و حقوقی ماهیت سرقت‌های مجازی بانگرشی بر مواد 12 و 13 قانون جرایم رایانه ای، آسیه یکتایی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، ۱۴۰۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- سرقت رایانه‌ای، علی منصورآبادی، کارشناسی ارشد، پردیس بین‌الملل، دانشگاه شیراز، ۱۳۹۳ش.اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی احکام سرقت رایانه‌ای در نظام کیفری ایران، حمید فاضلی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تبریز، ۱۳۹۱ش.اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی جرم سرقت رایانه‌ای و تطبیق آن با سرقت سنتی در نظام حقوقی ایران، خیرالله شاهمرادی، کارشناسی ارشد، مرکز آموزش الکترونیکی، دانشگاه قم، ۱۳۹۱ش.اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی جرم سرقت الکترونیکی با تاکید بر لایحه مجازات اسلامی و قانون جرایم رایانه ای، مصطفی حبیبی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۰ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تحلیل بزه سرقت رایانه‌ای و تطبیق آن با سرقت سنتی، انیس خدادادی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، ۱۳۹۰ش.اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
عربی
- جرائم السرقة الإلكترونية: دراسة تأصيلية فقهية مقارنة مع قانون بروناوي، نورزكية بنت الحاج رملي، رساله دکتری، كلية الدراسات العليا، الجامعة الاردنية، ۲۰۱۹م.
- السرقة الإلكترونية في التشريع الأردني: دراسة مقارنة، اسلام فوزي جمعة محيسن، کارشناسی ارشد، كلية القانون، جامعة عمان العربية (اردن)، ۲۰۱۷م.