اعتراض سیاسی (منابع مطالعاتی)
اعتراض سیاسی از جمله حقوق و آزادی‌های سیاسی شهروندان به شمار می‌آید که نتیجه آن بهبود عملکرد نظام سیاسی است. اعتراض در اغلب نظام‌های سیاسی از جمله حکومت مردم سالار دینی جایگاه ویژه‌ای دارد که از سمت دیگر روحیه انتقاد پذیری حاکمان را طلب می‌کند. این بحث مسئله‌ای نسبتا جدید در فقه سیاسی شیعه است که با چالش‌های جدی روبرو است و از این جهت در فقه معاصر مورد بررسی قرار می‌گیرد. به طور مثال: آیا با تشکیل حکومت اسلامی اعتراض جایگاهی دارد؟ اعتراض سیاسی در کتاب و سنت که از منابع مهم استنباط حکم فقهی‌اند چه جایگاهی دارد؟ از منظر فقه قلمرو اعتراض تا کجاست؟ اگر اعتراض منجر به بی‌نظمی عمومی و اختلال نظام شود، آیا مشروع است؟ راه‌های مواجهه حکومت با اعتراض چگونه است؟
کتاب‌ها
فارسی
- شناخت مفهوم اعتراض و بررسی اقسام آن در حکومت اسلامی، سونا حسن‌زاده، تهران، انتشارات تفکر آینده ساز، ۱۴۰۱. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اعتراض سیاسی در حکومت اسلامی از منظر فقه شیعه، عارف لطفی و محمد لطفی، اصفهان، انتشارات کنکاش، ۱۳۹۷ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مقاله‌ها
فارسی
- اعتراض مدنی حدود و قلمرو آن از منظر قوانین جمهوری اسلامی ایران، محمدمهدی مروتی موفق و یونس فتحی، فصلنامه مطالعات فرهنگی پلیس، شماره ۲ پیاپی۲۹ دوره ۸، ۱۴۰۰ش.مقاله را از اینجا بببیند
- بررسی جرم‌شناختی اعتراض؛ آشوب و شورش با نگاهی به جایگاه آنها از منظر حقوقی، محمود شفیع‌زاده و کرم جانی‌پور و محمدباقر عامری‌نیا، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، شماره۲ پیاپی ۴۸ دوره۱۲، ۱۴۰۰ش.مقاله را از اینجا بببیند
- بررسی مساله اعتراض علیه حکومت اسلامی از منظر فقهی و حقوقی، حسین رزاقی، دوفصلنامه گفتمان اندیشه، شماره ۶ دوره ۳، ۱۳۹۹ش.مقاله را از اینجا بببیند
- نظام سیاسی و حق پرسشگری از منظر فقه، علی متقی و محمدهادی مهدوی و علی فلاحی سیف الدین و احمدرضا توکلی، فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۴۶ دوره ۱۵، ۱۳۹۸ش.مقاله را از اینجا بببیند
- دوگانه اعتراض سیاسی و ثبات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، غلامرضا خواجه‌سروی و سید جواد حسینی، دوفصلنامه دانش سیاسی، شماره ۲۸ سال ۱۴، ۱۳۹۷ش.مقاله را از اینجا بببیند
- حق حاکمیت و تعیین سرنوشت از منظر فقه سیاسی شیعه، عباس عمادی و ابوالفضل شکوری و مسعود غفاری، فصلنامه حقوق اسلامی، شماره ۵۳ دوره ۱۴، ۱۳۹۶ش.مقاله را از اینجا بببیند
- بررسی و نقش مردم در اندیشه سیاسی جنبش اخوان‌المسلمین، سید صدرالدین موسوی جشنی و عباس علی‌بخشی، دوفصلنامه جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام، شماره ۲ دوره ۷، ۱۳۹۸ش.مقاله را از اینجا بببیند
- امکان یا امتناع جنبش‌های اجتماعی (انقلاب‌های مردمی) علیه حاکمیت در اندیشه سیاسی اسلامی، نگار ذیلابی، فصلنامه سیاست پژوهی، شماره۳ دوره۲، ۱۳۹۴ش.مقاله را از اینجا بببیند
- مبانی حقوقی و منشور اخلاقی اعتراضات مدنی، سيد كمال‌الدين محمد رفيعی، فصلنامه مطالعات بسیج، شماره ۴۴ سال ۱۲، ۱۳۸۸ش.مقاله را از اینجا بببیند
- حقوق و آزادی سیاسی در قرآن و سنت، کاظم قاضی‌زاده، فصلنامه انجمن معارف اسلامی ایران، شماره۳ پیاپی ۷، ۱۳۸۵ش.مقاله را از اینجا بببیند
عربی
- العصيان المدني دراسة فقهية قانونية معاصرة، إبراهيم محمد إبراهيم الجوارنة و علي فايز أحمد القادري، المجلة الأردنية في الدراسات الإسلامية، شماره ۲ دوره ۱۲، ۲۰۱۶م.لینک چکیده
- الاحتجاج السياسي المعاصر وضوابطه في الفقه الإسلامي، عصام زیدان، التقرير الاستراتيجي السادس الصادر عن مجلة البيان: مستقبل الأمة وصراع الاستراتيجيات مجلة البيان بالسعودية، ۲۰۰۹م.
- الاسلام والديمقراطية الحركات الاجتماعية والتحول ما بعد الاسلاموى، كينغستون بول، المجلة العربية لعلم الاجتماع إضافات، لبنان، شماره ۳ و۴، ۲۰۰۸م.لینک اطلاعات بیشتر
- نظرية العصيان المدني عند المسلمين، النمر عبدالمنعم، مجلة الحج والعمرة، سعودیه، شماره ۱۶ دوره ۸، ۱۹۶۲م.لینک اطلاعات بیشتر
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- اعتراض سیاسی در حکومت اسلامی از منظر فقیهان عصر جمهوری اسلامی، علیرضا رحیمی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۴۰۱ش. لینک چکیده
- تفاوت جرم اغتشاش با اعتراض‌های مردمی از منظر فقه و حقوق اسلامی، علی‌اشرف طهماسبی، سطح ۳، حوزه علمیه قم، ۱۳۹۹ش.
- اعتراض سیاسی در حکومت اسلامی از منظر فقه شیعه، عارف لطفی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و معارف اسلامی، دانشگاه شهید اشرفی اصفهان، ۱۳۹۳ش. لینک چکیده