مرگ مغزی (منابع مطالعاتی)

مرگ مغزی یکی از موضوعات اختلافی و مهم در فقه معاصر شیعه و همچنین اهل‌سنت است که کاربردهایی در مباحث مختلف فقهی از جمله دیه، نکاح و اهدای عضو یافته است. در این باره کتاب‌ها، مقاله‌ها و پایان‌نامه‌هایی در زبان‌های مختلف از جمله عربی و فارسی نگارش یافته است.

آخرین ویرایش: ۱۴۰۲/۲/۲۱

همه منابع مطالعاتی

کتاب

فارسی

  1. مرگ مغزی در قانون ایران، ساسان احمدی، ایلام، آلامتو، ۱۴۰۰ش، صفحات ابتدایی.
  2. تحلیل فقهی از تزاحم حفظ نفس محترمه با سایر تکالیف: مرگ مغزی، پیوند اعضا، دفاع و جهاد، غلامعباس حسینی و هادی خوشنودی، تبریز، انتشارات عاصم، ۱۳۹۷ش، لینک.
  3. وضعیت حقوقی بیماران مرگ مغزی در ایران، شیما محمدعلیزاده، ساری، عصر ماندگار، ۱۳۹۷ش، لینک.
  4. مرگ مغزی در فقه و حقوق ایران، مرکز آموزش‌های تخصصی فقه، تهران، قوه قضاییه، ۱۳۹۶ش، صفحات ابتدایی.
  5. بیهوشی مستمر و مباحث حقوقی پیرامون آن، هادی تقی‌زاده، تهران، هوشمند تدبیر و مؤسسه پارسا مبتکر گام اول، ۱۳۹۴ش، صفحات ابتدایی.
  6. پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه، سید محسن مرتضوی، مشهد، نسیم رضوان، ۱۳۹۳ش، لینک.
  7. مرگ مغزی از منظر فقه و حقوق، محمد رحمتی، مقدمه محمود عباسی، تهران، حقوقی، ۱۳۹۱ش، صفحات ابتدایی.
  8. احکام فقهی و حقوقی مرگ مغزی، امراله نیکومنش، تهران، ایران جام، ۱۳۹۱ش، صفحات ابتدایی.
  9. مرگ مغزی: پردازش فقهی-حقوقی، حمید ستوده، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار، ۱۳۹۱ش، لینک.
  10. پیوند اعضا در آیینه فقه: همراه با بررسی مرگ مغزی، علی پورجواهری، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)، ۱۳۸۴ش، صفحات ابتدایی.
  11. مرگ مغزی و پیوند اعضا از دیدگاه فقه و حقوق، حسین حبیبی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۰ش، لینک.

عربی

  1. موت الدماغ فی الفقه الاسلامی، مسعود صبری، قاهره، دار البشیر، ۱۴۴۰ق/۲۰۱۸م، لینک.
  2. موت القلب او موت الدماغ، محمد علی بار، جده، الدار السعودیة، ۲۰۰۱م.
  3. الموت الدماغی، ابراهیم صادق الجندی، ریاض، اکادیمیة نایف العربیة للعلوم الامنیة، ۱۴۲۲ق، ۲۰۰۱م، لینک.
  4. موت الدماغ بین الطب والاسلام، ندی محمد نعیم الدقر، بیروت، دار الفکر المعاصر، ۱۴۲۰ق/۱۹۹۹م، لینک.

مقاله

فارسی

  1. بررسی تعدد دیات در مرگ مغزی، شیوا گتوندی، مجله حقوقی، ش۱۳، زمستان ۱۳۹۹ش.
  2. مبنای حقوقی اهدای اعضای بیماران مرگ مغزی، علی‌اکبر جعفری ندوشن و حسن مختاری و آزاده تقی‌پور جاوی، فصلنامه حقوق پزشکی، ش۵۵، زمستان ۱۳۹۹ش، لینک.
  3. ماهیت‌شناسی مرگ مغزی در فقه امامیه و حقوق ایران، احمد اسماعیلیان، مجله رسائل، ش۹، پاییز و زمستان ۱۳۹۹ش، لینک (نیازمند ثبت‌نام).
  4. بررسی فقهی-حقوقی انفساخ عقد نکاح ناشی از موت مغزی و آثار آن بر روابط زوجین، هاجر مشیدی و محمدباقر عامری‌نیا و علی پورجواهری، فصلنامه تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین‌الملل، ش۴۸، تابستان ۱۳۹۹ش، لینک.
  5. تأملاتی درباره مرگ مغزی بر اساس تغییرات شناختی، احمدرضا همتی مقدم و هادی صمدی و مریم کاتوزی، مجله تازه‌های علوم شناختی، دوره ۲۲، ش۱، بهار ۱۳۹۹ش، لینک.
  6. مشروعیت قطع اقدامات حمایتی از بیماران مبتلا به مرگ مغزی در فقه اهل سنت، جهاندار امینی و محمدعلی طاهری و علی صفاری و محمود عباسی، مجله فقه پزشکی، ش ۳۴ و ۳۵، بهار و تابستان ۱۳۹۷ش، لینک.
  7. انتساب قتل در حدوث مرگ مغزی و مجازات آن در فقه امامیه، حمید ستوده و عبدالرضا فرهادیان، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، ش۲۰، بهار و تابستان ۱۳۹۸ش، لینک.
  8. مبانی حکم حیات و موت در پدیده مرگ مغزی از منظر فقه مذاهب اسلامی، حمید مسجدسرایی و اعظم نظری، مجله فقه مقارن، ش۱۰، پاییز و زمستان ۱۳۹۶ش، لینک.
  9. مسئولیت مدنی اعلام‌کنندگان مرگ مغزی با نگاهی به قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲ش، ش۳۸، پاییز ۱۳۹۵ش، لینک.
  10. مرگ مغزی از منظر فقهی، عباس نیکزاد و سید غلامعلی جورسرایی، مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل، دوره ۱۸، ش۷، تیر ۱۳۹۵ش، لینک.
  11. بخش مراقبت‌های ویژه و حقیقت مرگ از نظر فقها و پزشکان، شیخ علاءالدین زعتری و طه زرگریان، فصلنامه فقه پزشکی، شماره ۲۴ و ۲۵، پاییز و زمستان ۱۳۹۴ش، لینک.
  12. مرگ مغزی از منظر فقه شیعه و طب جدید، محمدعلی افضلی، مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ش۱۱۳، خرداد ۱۳۹۳ش، لینک.
  13. نقدی بر موضوع‌شناسی مرگ مغزی از دیدگاه لغوی، فقهی و پزشکی، سید محمود طباطبایی، دوره ۶، ش۲، خرداد ۱۳۹۲ش، لینک.
  14. موضوع‌شناسی مرگ، هادی صادقی و مهدی نصرتیان اهور، اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره ۶، ش۱، فروردین ۱۳۹۲ش، لینک.
  15. بررسی فقهی و حقوقی مرگ مغزی، ابراهیم میکانیکی و فاطمه میکانیکی و علی‌اکبر ابوالحسینی، مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل، دوره ۱۵، ش۱، زمستان ۱۳۹۱ش، لینک.
  16. مرگ مغزی؛ از ماهیت تا احکام و آثار فقهی-حقوقی، حمید ستوده و میثم کلهرنیا گلکار، فصلنامه حقوق پزشکی، ش۲۲، پاییز ۱۳۹۱ش، لینک.
  17. پردازشی به مرگ مغزی از نگاه فقه و حقوق، حمید ستوده، مجله فقه اهل‌بیت، ش۶۸، زمستان ۱۳۹۰ش، لینک.
  18. پژوهشی فقهی پیرامون پیوند اعضا در اشخاص مبتلا به مرگ مغزی، احسان علی‌اکبری و نصرالله شاملی، پژوهش‌نامه حقوق اسلامی، ش۳۳، بهار و تابستان ۱۳۹۰ش، لینک.
  19. مطالعه مرگ مغزی از منظر فقه و حقوق جزا، محمد رحمتی و علی‌اکبر فرحزادی، مجله اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره ۴، ش۲، فروردین ۱۳۹۰ش، لینک.
  20. پیوند اعضا در اشخاص مبتلا به مرگ مغزی، احسان علی‌اکبری بابوکانی و محمود کریمی، مبانی فقهی حقوق اسلامی، ش۶، پاییز و زمستان ۱۳۸۹ش، لینک.
  21. ماهیت مرگ مغزی از نظر قرآن و روایات، محمود سراجی، مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک، دوره ۱۳، ش۵، ویژه‌نامه قرآن و طب ۱۳۸۹ش، لینک.
  22. بررسی فقهی و حقوقی مرگ مغزی، محمد موسوی بجنوردی و شهناز نبی‌لو، مجله نامه الهیات، ش۱۳، زمستان ۱۳۸۹ش، لینک.
  23. مرگ مغزی از منظر حقوق اسلامی، محمدمهدی توکلی، فصلنامه حقوق پزشکی، ش۹، تابستان ۱۳۸۸ش، لینک.
  24. مقایسه مرگ مغزی با حیات غیرمستمر، سعید نظری توکلی، مقالات و بررسیها، ش۶۷۴، تابستان ۱۳۸۲ش، لینک.

عربی

  1. موقف الفقه الاسلامی والقانون المقارن من موت الدماغ، جهاد عمر، مجلة بحوث الشرق الأوسط، ش۱۱، آوریل ۲۰۲۱م، خلاصه مقاله.
  2. التلقیح الصناعی الداخلی من الزوج المیت دماغیاً: دراسة فقهیة مقارنة، زینب حامد سید مرزوق، مجلة الشریعة والقانون، ش۳۵، ج۱، ۱۴۴۲ق/۲۰۲۰م، لینک.
  3. الموت الدماغي والآثار المختلف فيها المترتبة عليه، سعيد بن مبارک دخيل الأکلبي الأکلبي، مجلة كلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنات بالإسكندرية، مجلد ۳۶، شماره ۵، ۲۰۲۰م. لینک
  4. الموت الدماغي والآثار المختلف فيها المترتبة عليه، سعيد بن مبارک دخيل الأکلبي، مجلة کلیة الدراسات الاسلامیة والعربیة للبنات بالاسکندریة، ش۳۶، ج۵، لینک.
  5. الموت الدماغی والانعاش الصناعی، رحیمة لدغش، مجلة العلوم القانونیة السیاسیة، ش۱۰، ج۱، آوریل ۲۰۱۹م، لینک.
  6. قاعدة الحیاة المستعارة کالعدم وأثرها فی قضیتی موت الدماغ وإجهاض الجنین المشوه: ورقة بحثیة مقدمة فی المؤتمر الدولی حول قضایا طبیة معاصرة فی الفقه الاسلامی، نابلس، ۲۰۱۹م، لینک.
  7. مآخذ الخلاف المتعلقة بالقواعد الفقهیة والمقاصدیة فی حکم الموت الدماغی، فهد عبدالله علی هاجر، مجلة کلیة اصول الدین والدعوة بأسبوط، ش۳۷، ج۲، ۲۰۱۹م، لینک.
  8. موت الدماغ بین الوصف الطبی والتخریج الفقهی، عبدالله یوسف احمد الانصاری، مجلة کلیة الشریعة والقانون بأسیوط، ش۲۸، ۲۰۱۶م، لینک.
  9. موت الدماغ وما یتعلق به من أحکام دراسة فقهیة مقارنة، محمدعلی محمد عطاءالله، مجلة کلیة البنات الاسلامیة بأسیوط، ش۱۵، ۲۰۱۶م، لینک.
  10. الموت الدماغی: دراسة فقهیة استدلالیة مقارنة، طلیع حمدان، سایت نصوص معاصرة، ۲۰۱۴م، لینک.
  11. أهمیة ضبط مفهوم الموت لمشرعیة نقل الاعضاء من الاموات الی الاحیاء، لیلی جمعی، مجلة البحوث والدراسات، ش۱۸، تابستان ۲۰۱۴م، لینک.
  12. موت الدماغ، سعد بن عبدالعزیز الشویرخ، مجلة الجمعیة الفقهیة السعودیة، ش۱۱، شوال/محرم ۱۴۳۲/۱۴۳۳ق، ۲۰۱۱م، لینک.
  13. موت الدماغ: دراسة طبیة و قانونیة فقهیة معاصره، محمد محمد احمد سویلم، مصر، اسکندریه، منشأة المعارف، ۱۴۳۱ق/۲۰۱۰م.
  14. الموت الدماغی بین الطب والدین، ندی قیاسة، مجلة جامعة دمشق للعلوم الاقتصادیة والقانونیة، ش۲۶، ج۱، ۲۰۱۰م، لینک.
  15. موت الدماغ ومسائله فی الفقه الاسلامی، احمد بصری بن محمد، جامعة العلوم الاسلامیة بمالیزیا، ۲۰۰۶م، لینک.
  16. موت الدماغ بین الفقهاء والأطباء، حمد محمد الهاجری، مجلة کلیة الشریعة والدراسات الاسلامیة، ش۲۴، ۱۴۲۷ق/۲۰۰۶م، لینک.
  17. الموت الدماغی والآثار المختلف فیها المترتبة علیه، سعید بن مبارک دخیل الأکلبی، مجلة کلیة الدراسات الاسلامیة والعربیة للبنات بالاسکندریة، ش۳۶، ج۵، لینک.
  18. خلاصة الآراء فی الکلام عن موت جذع المخ وزراعة الأعضاء، صفاء السید لولو الفار، سالنامه کلیة الدراسات الاسلامیة والعربیة للبنات بالاسکندریة، ش۳۱، ج۱، لینک.
  19. احکام الموت الدماغی، نهلة عاشور منسی، الجامعة العراقیة، کلیة التربیة للبنات، لینک.
  20. موت الدماغ و اثره فی نقل وزراعة الاعضاء البشریة: دراسة فقهیة، یحیی سعیدی، جامعة الجزائر، سال ۳۱، ش۵، لینک.
  21. الطبیعة القانونیة للموت الدماغی فی القانون العراقی: دراسة مقارنة بالقانونین المصری والأمریکی، عقیل فاضل حمد الدهان، جامعة البصره، لینک.

پایان‌نامه

فارسی

  1. صحت یا اعتبار قراردادهای واگذاری اعضای بدن انسان، موسی رستمیان، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی بندرعباس، ۱۳۹۸ش، لینک صفحات ابتدایی.
  2. آثار حقوقی مرگ مغزی نسبت به اقارب سببی و نسبی و مطالعه تطبیقی با حیات غیرمستقر در فقه، مهشید محمدیان دستنایی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، ۱۳۹۶ش، صفحات ابتدایی.
  3. بررسی فقهی حقوقی اهداء عضو بیماران مرگ مغزی در ایران، فاطمه آقاجانی، کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی ادیب، مازندران، ۱۳۹۶ش، صفحات ابتدایی.
  4. مرگ مغزی و آثار مدنی آن در حقوق ایران، میلاد ابوالحسنی خواجه، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده حقوق و الهیات، ۱۳۹۵ش، صفحات ابتدایی.
  5. بررسی تطبیقی آثار و احکام مرگ مغزی، رحیمه شکوری، کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۵ش، صفحات ابتدایی.
  6. بررسی فقهی حقوقی برداشت عضو از جسد انسان و فرد دچار مرگ مغزی برای پژوهش‌های زیستی، سید جمال‌الدین موسوی تقی‌آبادی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۴ش، لینک صفحات ابتدایی.
  7. بررسی وضعیت حقوقی افراد در حالت مرگ مغزی، زهره زند، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، رشته حقوق خصوصی، زمستان ۱۳۹۳ش، صفحات ابتدایی.
  8. تحلیل جایگاه و احکام مرگ مغزی در حقوق ایران و اسلام و دیدگاه حضرت امام خمینی، فاطمه سیاح، کارشناسی ارشد، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، ۱۳۹۱ش، صفحات ابتدایی.
  9. مرگ مغزی و آثار فقهی و حقوقی آن، خیرالنسا آهنگ، کارشناسی ارشد، دانشگاه ارومیه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، رشته فقه و حقوق اسلامی، شهریور ۱۳۹۱ش، صفحات ابتدایی.
  10. مرگ مغزی، پیامدها و احکام فقهی-حقوقی آن، عبدالرضا شریفی، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۱ش، صفحات ابتدایی.
  11. بررسی وضعیت پیوند اعضاء ناشی از مرگ مغزی در حقوق ایران و حقوق کامن‌لا، محمدرضا قاسمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۰ش، صفحات ابتدایی.
  12. حیات غیرمستقر، معصومه نوده، کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۰ش، صفحات ابتدایی.
  13. بررسی فقهی استفاده از اعضای بیماران مبتلا به مرگ مغزی، کاظم عینی، کارشناسی ارشد، مرکز پیام نور تهران، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۸۹ش، صفحات ابتدایی.
  14. بررسی فقهی-حقوقی مرگ مغزی: ماهیت، حکم، پیامدها، حمید ستوده، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۹ش، صفحات ابتدایی.
  15. پژوهشی در موضوع مرگ مغزی و بررسی تطبیقی احکام و حقوق مربوط به آن، راضیه ملک‌سنو، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، ۱۳۸۸ش، صفحات ابتدایی.
  16. بررسی فقهی و حقوقی رابطه حقوق انسان بر اعضای بدن، جواد وارسته شاکری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران، ۱۳۸۸ش، لینک صفحات ابتدایی.
  17. مرگ مغزی و پیوند اعضا در فقه، حسینعلی حسنی، کارشناسی ارشد، دانشگاه جامعة المصطفی العالمیة، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۶ش، صفحات ابتدایی.
  18. فقه و چند مسئله مستحدثه پزشکی: مرگ مغزی، پیوند اعضا، شبیه‌سازی، زهرا فتاح‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۸۳ش، صفحات ابتدایی.

عربی

  1. موت الدماغ وآثاره: دراسة فقهیة طبیة، فاطمة مناعی، پایان‌نامه دکتری، جامعة غردایة‌ (الجزائر)، کلية العلوم الاجتماعیة والانسانیة، ۱۴۴۱ق/۲۰۲۱م، لینک.


دیگر منابع

عربی

  1. قاعدة الحیاة المستعارة کالعدم وأثرها فی قضیتی موت الدماغ واجهاض الجنین المشوه، المانع مجیدی و یاسین باهی، فلسطین، جامعة النجاح بنابلس، همایش قضایا طبیة معاصرة فی الفقه الاسلامی، ۲۰۱۹م، لینک.