فقه سیاسی (منابع مطالعاتی)
این مقاله لیستی از منابع فقهی مرتبط با چیستی، کلیات، تاریخچه و مسائل فقه سیاسی است. در این لیست کتاب‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌ها و نشست‌های علمی که از منظر فقه معاصر به بررسی این مسئله پرداخته‌اند، گردآوری شده است.
فقه سیاسی به عنوان تابعی از دستگاه عمومی فقه، بخش مهمی از دانش سیاسی در جهان اسلام است که به ارزیابی عمل سیاسی مسلمانان می‌پردازد.[۱] این دانش تکالیف شرعی زندگی سیاسی مؤمنان را تعیین کرده و آیین اداره مطلوب جامعه را بر اساس ادله شرعی تبیین می‌کند.[۲] در تعریفی گسترده گفته شده: فقه سیاسی، دانشی فقهی و روش‌مند و جستجویی در منابع دین برای استنباط نظریه‌های سیاسی شارع، تعیین تکلیف افعال اجتماعی انسان از جهت سیاسی و تعیین وظایف داخلی و خارجی دولت برای تدبیر مصالح فردی و اجتماعی در راستای تربیت انسان در جهت تحصیل سعادت دنیا و آخرت است.[۳]
کتاب‌ها
کتاب‌های فارسی
- کلیات فقه سیاسی، اصغرآقا مهدوی و محمدصادق کاظمی، انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۹ش.
- فقه، سیاست و حکومت، علی دارابی و مسعود مطلبی، انتشارات جهاد دانشگاه تهران، ۱۳۹۹ش.
- فقه سیاسی و سیاست فقهی: بررسی تطبیقی اندیشه سیاسی فقهای اربعه، سید حسین میراحمدی، انتشارات پاد اندیشه، ۱۳۹۹ش.
- فقه سیاسی، (رشته علوم سیاسی)، طیبه محمدی پور، انتشارات پارسیان دانش پندار، ۱۳۹۹ش.
- تأثیرات قاعده تقیه بر فقه سیاسی شیعه، محسن صبوری، نشر آبات، ۱۳۹۸ش.
- مطالعات فقه سیاسی: مجموعه نشست‌ها و گفتگوها، محمود فلاح، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۷ش.
- درس‌نامه فقه سیاسی، سید جواد ورعی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و آستان قدس رضوی، ۱۳۹۷ش.
- همروی فلسفه سیاسی و فقه سیاسی، سید صادق حقیقت، انتشارات هرمس، ۱۳۹۶ش.
- انسان سیاسی از منظر فقهی، ابوالحسن حسنی، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۶ش.
- فقه سیاسی، منصور میراحمدی، انتشارات سمت، ۱۳۹۵ش.
- هرمنوتیک و اجتهاد در فقه سیاسی: مجموعه نشست‌ها و مقالات، سید کاظم میرباقری، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۴ش.
- فقه سیاسی اسلام، ابوالفضل شکوری، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۷ش، انتشارات نورا، ۱۳۹۴ش.
- فقه سیاسی در اسلام: رهیافت فقهی در تأسیس دولت اسلامی، داوود مهدویزادگان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۹۴ش.
- تمایزات فقه و فقه سیاسی: مجموعه مقالات از اساتید حوزه فقه سیاسی، علی اصغر نصرتی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۳ش.
- ملاحظاتی بر چالش‌های فقه سیاسی، منصور میراحمدی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۲ش.
- فقه و سیاست در ایران معاصر (دوجلد)، داوود فیرحی، انتشارات نشر نی، ۱۳۹۱ش.
- شکوه کارآمدی فقه سیاسی (درآمدی بر مولفه‌های کارآمدی فقه سیاسی در حل معضلات نوظهور اجتماعی)، سید مهدی فقیهی، انتشارات زمزم هدایت، ۱۳۹۱ش.
- دانشنامه فقه سیاسی: مشتمل بر ۱۵۰۰ واژه فقهی و حقوق عمومی و اصطلاحات رشتة فقه سیاسی، عباسعلی عمید زنجانی و همکاران ، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۹۰ش.
- گفتارهایی در فقه سیاسی (حکومت، امنیت، فرهنگ)، اصغرآقا مهدوی و همکاران، دانشگاه امام صادق(ع)، ۱۳۹۰ش.
- درس‌گفتارهایی در فقه سیاسی: مجموعه مقالات، منصور میراحمدی، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۹ش.
- اندیشه سیاسی متفکران اسلامی: فقه سیاسی اسلام، محسن مهاجرنیا، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۸۹ش.
- واژه‌نامه فقه سیاسی، اباصلت فروتن، علی اصغر مرادی، ٰٰانتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار، ۱۳۸۹ش.
- فقه سیاسی شیعه سازو کار های تحول در دوران معاصر، سید کاظم سیدباقری، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۸۸ش
- بایسته‌های فقه سیاسی، عباسعلی عمید زنجانی و ابراهیم موسی زاده، انتشارات مجد، ۱۳۸۸ش.
- قواعد فقه سیاسی، روح الله شریعتی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۷ش.
- سیر تطور فقه سیاسی، کمال اکبری، انتشارات طرح آینده، ۱۳۸۷ش.
- فقه سیاسی، عباسعلی عمید زنجانی: جلد دوم، هشتم و دهم، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۴ش.
- فقه سیاسی، یوسف قرضاوی، (مترجم عبدالعزیز سلیمی)، نشر احسان، ۱۳۷۹ش.
- فقها و حکومت: پژوهشی در تاریخ فقه سیاسی شیعه، محمدجعفر هرندی، انتشارات روزنه، ۱۳۷۹ش.
کتاب‌های عربی
- من الفقه السیاسی فی الاسلام، محمدصالح‌جعفر ظالمی، نشر دارالکتاب الاسلامی، ۱۳۸۶ش.
- الفقه السیاسه، سید محمد حسینی شیرازی، انتشارات دار الایمان، ۱۳۶۱ش.
مقاله‌ها
- ظرفیت های مبانی امام خمینی(ره) درباره بنای عقلا برای فقه سیاسی، هادی جلالی اصل، در مجله فقه و سیاست، شماره ۱، ۱۳۹۹ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- جریان شناسی نواندیشی در فقه سیاسی شیعه با تاکید بر آراء شیخ اسماعیل محلاتی، حمید سعیدی جوادی و همکاران، در فصلنامه پژوهش‌های مطالعات انقلاب اسلامی، شماره ۲۵، ۱۳۹۷ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- فقه، سیاست و زمانه، تأملی در قبض و بسط تاریخی فقه سیاسی، محمدعلی حسینی زاده، در مجله سیاست نامه مفید، شماره ۳، ۱۳۹۶ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- سیر تحول و تکامل فقه سیاسی در ادوار تطور فقه سیاسی شیعه، مهدی طاهری ، رسول حکمی شلمزاری، در مجله حکومت اسلامی، شماره ۸۲، ۱۳۹۶ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- ماهیّت فقه سیاسی، سید سجاد ایزدهی، در مجله حقوق اسلامی، شماره ۴۴، ۱۳۹۴ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- ماهیت فقه سیاسی، مهدی طاهری و سعید صفی شلمزاری، در مجله حکومت اسلامی، شماره ۷۷، ۱۳۹۴ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- آخوند خراساني، فقه و امر سياسي، منصور میراحمدی، در فصلنامه سیاست، دوره ۴۳ شماره ۱، ۱۳۹۲ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- مقايسه فلسفه سياسي و فقه سياسي، مرتضی یوسفی راد، در نشریه سیاست متعالیه، شماره ۲، ۱۳۹۲ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- انقلاب اسلامی ایران و بسط فقه سیاسی شیعه، مسعود مطلبی و همکاران، در فصلنامه مطالعات سیاسی، شماره ۱۶، ۱۳۹۱ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- حکمت خداوند و گونه های بهره گیری از آن درفقه سیاسی، سعید ضیایی فر، در نشریه علوم سیاسی، شماره ۵۹، ۱۳۹۱ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- تاثير تاسيس جمهوري اسلامي ايران بر فقه سياسي، محمدجواد ارسطا و کمال اکبری، درنشریه علوم سیاسی، شماره ۵۵، ۱۳۹۰ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- غایت و ماهیت فقه سیاسی، نجف لک‌زایی، در مجله سوره اندیشه، شماره ۵۲ و ۵۳، ۱۳۹۰ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- فقه و امر سياسی، منصور میراحمدی، در نشریه جستارهای سیاسی معاصر، دوره ۲، شماره ۱، ۱۳۹۰ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- تغيير ساختارهاي اجتماعي و تحول فقه سياسي در دوره مشروطه، محمود شفیعی، در نشریه علوم سیاسی، شماره ۵۶، ۱۳۹۰ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- انقلاب اسلامي و تحول در فقه سياسي شيعه، علی دارابی، در نشریه دانشنامه، شماره ۸۰، ۱۳۹۰ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- درآمدی بر فقه سیاسی، داوود فیرحی، در فصلنامه سیاست، دوره ۴۰، شماره ۱، ۱۳۸۹ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- مسائل فقه سیاسى، نجف لک زایی، در مجله دانش سیاسی، شماره ۱، ۱۳۸۹ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- نقش عقل در تحول فقه سياسي شيعه (مطالعه موردي: دوره معاصر)، سیدکاظم سیدباقری، در نشریه جستارهای سیاسی معاصر، شماره ۱، ۱۳۸۹ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- اجتهاد و بسترهای نظریه پردازی در فقه سیاسی شیعه در دوران معاصر، سید کاظم سیدباقری، نشریه مطالعات انقلاب اسلامی، شماره ۱۶، ۱۳۸۸ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- زبان، عمل و اجتهاد در فقه سیاسی، منصور میراحمدی، در فصلنامه سیاست، دوره ۳۸، شماره ۳، ۱۳۸۷ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- اقتضاها و امتناع های عقل گرایی در فقه سیاسی شیعه، محمود شفیعی، در نشریه شیعه شناسی، شماره ۲۳، ۱۳۸۷ش.متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- مباني كلامي فقه سياسي شيعه، منصور میراحمدی، در نشریه آینه معرفت، شماره ۷، ۱۳۸۴-۱۳۸۵ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
- تأملی در فقه سیاسی، محمدمهدی آصفی، در مجله کیهان اندیشه، شماره ۲۴، ۱۳۶۸ش. متن مقاله را از اینجا بخوانید.
پانویس
منابع
- ایزدهی، سید سجاد، «ماهیّت فقه سیاسی»، در مجله حقوق اسلامی، شماره ۴۴، ۱۳۹۴ش.
- فیرحی، داوود، «درآمدی بر فقه سیاسی»، در فصلنامه سیاست، دوره ۴۰، شماره ۱، ۱۳۸۹ش.
- طاهری، مهدی و سعید صفی شلمزاری، «ماهیت فقه سیاسی»، در مجله حکومت اسلامی، شماره ۷۷، ۱۳۹۴ش.