مبارزه با تن‌فروشی (منابع مطالعاتی)
مبارزه با تن‌فروشی یا پدیده روسپیگری دچار خلاء قانونی و فقهی است. تن‌فروشی را به‌معنای امرار معاش زنان، با قرار دادن بدن خود در اختیار مردان به نحو غیر شرعی دانسته‌اند. تن‌فروشی مستلزم زنا، لمس، نگاه و التذاذ از بدن نامحرم است و بنابر آموزه‌های اسلامی هر کدام از این موارد به دلیل خاص بدون هیچ‌گونه اختلافی نزد فقیهان، حرام است. آنچه امروزه به عنوان چالش پیش روی فقه قرار گرفته، بُعد اجتماعی این مساله و جرم‌انگاری آن است. روسپیگری در برخی جوامع مانند کشور آلمان و تایلند، همانند سایر مشاغل به رسمیت شناخته شده و در کشورهای دیگر مانند کرواسی و رومانی به شدت تقبیح و برای آن جریمه وضع شده است. در قانون جمهوری اسلامی به جرم انگاری این مسئله توجهی نشده و برخی این مسئله را سکوت سنگین قانون یاد کرده‌اند.
پرسش‌هایی درباره مسئله تن‌فروشی قابل طرح است: از بُعد اجتماعی، آیا حکمی فقهی در باب روسپیگری وجود دارد؟ آیا بر حکومت اسلامی کشف گناه تن‌فروشی و گناه‌کار، واجب است؟ حکومت اسلامی چه وظیفه‌ای در برخورد با این پدیده دارد؟ آیا روابط جنسی مشروع متعدد را نمی‌توان از مصادیق تن‌فروشی محسوب کرد؟
از میان عناوین فقهی، «زن مشهور به زنا» عنوانی مشابه روسپی است با این تفاوت که روسپیگری لزوما منجر به زنا نمی‌شود. در اسلام مجازات جداگانه‌ای برای عنوان شهرت به زنا به نحو حد یا تعزیر وجود ندارد و فقط به احکامی نظیر کراهت ازدواج قبل از توبه بسنده شده؛ ولی عناوینی نظیر زنا و قوادی که روسپیگری مستلزم آن است، مجازات دارند. در نگاه امام خمینی، افساد فی الارض بر قاچاقچیان مواد مخدر، دزدان ناموس و عفت عمومی منطبق است. برخی با استمداد از قیاس اولویت، روسپیگری را نیز تحت این عنوان می‌گنجانند و مجازات آن را قتل می‌دانند.
کتاب‌ها
فارسی
- روسپیگری و جرم: یک واکاوی نوین، رضا اخوان‌شالدهی، آموزشی تالیفی ارشدان، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- فحشاء: رویکردها و دیدگاه‌های جرم‌شناختی و فقهی، امیر شریفی‌خضارتی، تهران، اندیشه سبز نوین، ۱۴۰۰ش. ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.
- تحلیل عوامل فحشا و روسپیگری و راهکارهای مقابله با آن در حقوق کیفری، محمود روزبهانی، موسسه اندیشه کامیاب ایرانیان، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جرم فحشا در فضای مجازی، آرزو عامری، قانون یار، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- قاچاق انسان به قصد فحشاء با رویکردی به نظام کیفری داخلی و بین‌الملل، حسین قنبری، نشر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، ۱۳۹۵ش. ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.
- نظام اسلامی و مسئله روسپیگری، ابراهیم شفیعی سروستانی، انتشارات پژوهشکده زن و خانواده، ۱۳۸۵ش.
مقاله‌ها
فارسی
- نگاهی به ابعاد اجتماعی و ناهنجاری‌های ناشی از فحشا در نظام کیفری ایران، حسین قنبری و احمد رمضانی و احمد فلاحی و ابوالفضل احمدزاده، فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی، سال ۱۲، شماره ۳، پیاپی ۴۷، ۱۴۰۱ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
- مروری جامعه‌شناختی و جرم‌شناختی نسبت به پدیده روسپیگری در نظام بین‌الملل و ایران با تأکید بر آموزه‌های جرم‌شناسی اسلامی، سید محمدرضا موسوی‌فرد و اسد اخضری‌فرد و علی مردان‌احمدی، فصلنامه تمدن حقوقی، دوره ۵، شماره ۱۲، ۱۴۰۱ش. مقاله را از اینجا بخوانید
- بررسی فقهی و حقوقی روسپیگری در ایران و راه‌های مقابله با آن، محمود سرخه و اکبر برزگر، فصلنامه مطالعات علوم اسلامی انسانی، سال سوم، شماره ۱۰، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
- قاچاق زنان به قصد فحشا (از منظر فقه جزایی و حقوق کیفری)، کیومرث کلانتری و محمد زارعی، فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال دوم، شماره ۲، ۱۳۸۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- سیاست کیفری ایران در قبال روسپیگری، محسن برهانی، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره ۴۵، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- زنان برای روسپیگری از منظر آموزه‌های اسلامی با نگاه به مقررات بین‌المللی و حقوق ایران، رحیم نوبهار، فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی، شماره ۳، پیاپی ۴۷، ۱۳۸۵ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
- روسپیگری و سکوت سنگین قانون، علی فلاحتی، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره ۲۲، ۱۳۸۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- السیاسة الجنائیة فی جریمة البِغاء -دراسة مقارنة، هاشم محمد احمد وعباس فاضل سعید، ربع سنویة الرافدین للحقوق، العدد ۷۰، ۲۰۲۰م. مقاله را از اینجا بخوانید.
- جريمة الدعارة، محمد نيازي حتاته، مجلة القانون و الاقتصاد، المجلد ۲۷، العدد ۳ و ۴، ۱۹۵۷م. مقاله را از اینجا بخوانید.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- ضرورت جرم انگاری روسپی گری در حقوق کیفری ایران، ریحانه محمدپور، کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی باختر ایلام، دانشکده علوم انسانی، ۱۴۰۱ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- مسئولیت عاملان تن‌فروشی در فقه امامیه و نظام حقوقی ایران، محمدحسین نظری اصطهباناتی، کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد، پردیس علوم انسانی و اجتماعی، دانشکده الهیات، ۱۴۰۰ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- فرایند گذار از بزه دیدگی جنسی به بزهکاری جنسی؛عوامل، جلوه‌ها و آثار کیفری، هما کردبچه، کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی ارشاد دماوند، گروه حقوق، ۱۳۹۹ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- بررسی مطابقت حقوق کیفری ایران با پروتکل حقوق کودک در مورد فروش، روسپیگری و هرزه نگاری کودکان، جواد نیکبختی، کارشناسی ارشد، دانشگاه دامغان، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۶ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- بررسی خلاء قانونی روسپیگری(خود فروشی)، محمد انصاری اصل و بهنام آرزومند، کنفرانس بین المللی نوآوری و تحقیق در علوم انسانی مدیریت و معارف اسلامی، ۱۳۹۵ش. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
عربی
- جریمة البغاء بین الشریعة الاسلامیة و القانون المصري، عبد الرحمان بن جبرین الجبرین، کارشناسی ارشد، جامعة نایف العربیة للعلوم الامنیة، کلطة الدراسات العلیا، ۲۰۰۵م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- احکام المسئولیة الجنائیة في جرائم الدعارة، فلاک مراد، دکتری، جامعة العربي بن مهیدي، کلیة الحقوق و العلوم السیاسیة، قسم الحقوق الجزایر، ۲۰۲۰م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
سایر منابع
- کرسی ترویجی، جرم زدایی از جرایم جنسی در اسناد بین الملل و تطبیق آن با فقه امامیه، جامعة الزهراء، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر