فلسفه فقه
صفحه پودمان:Message box/ambox.css محتوایی ندارد.
 | توجه! این مقاله در حال نگارش است و ممکن است مطالب آن تغییر کند. پس از نهایی شدنِ مقاله، این برچسب برداشته میشود. |
چیستی فلسفۀ فقه
دو دهه پایانی قرن چهاردهم شمسی، بخش بزرگی از پژوهش‌ها ذیل عنوان «فلسفه فقه» صرف پرسش از چیستی فلسفه فقه شده است. پژوهش‌ها عموماً این پرسش را ذیل دو شاخۀ توضیح اصطلاح «فلسفه فقه» و تعریف ماهیت آن بررسی کرده‌اند. برخی محققان، این رشته از دانش را، شاخه‌ای تحقق‌نیافته و در شرف تکوین، و فاقد هویت متمایز برشمرده‌اند و پرسش از چیستی آن را، پرسش از حقیقت چیزی پیش از تحقق آن دانسته‌اند.[۱] [۲]
توضیح اصطلاح
تعریف ماهوی
- فلسفه فقه، دانش درجه دوم به فقه است.[۳]
- عنوان "فلسفه فقه" عنوانی ابزاری است و ماهیتی اشاره‌گر (مشیر) به مسائلی دارد كه در نظام استنباط حکم فقهی نياز است و در هيچ دانشي به آن ها پرداخته نشده است. [۴]
مسائل اساسی
مسائل فلسفه فقه را چنین برشمرده‌اند: تعریف، جایگاه، غایت، تاریخ تطور، قلمرو، ساختار و روش‌شناسی فقه و مراحل حکم فقهی و ماهیت، ارکان و انواع حکم فقهی، ثبت یا تغییر حکم فقهی، انواع استدلال فقهی، تعریف اجتهاد، رابطه مصالح و مفاسد با حکم فقهی، حجیت منابع تشریع و شیوه‌های تفسیر نصوص برشمرده‌اند.[۵]
تعریف فقه
غایت و اهداف فقه
ساختار فقه و تقسیم‌بندی آن
روش‌شناسی فقه
ماهیت احکام فقهی
قلمرو فقه
رابطه فقه با علوم دیگر
پیشینه
محققان
تأثیر بر فقه
نتیجه‌های مختلف حاصل آمده از فلسفۀ فقه، مبانی متفاوتی را فراهم می‌آورند به شکل آگاهانه یا ناآگاهانه می‌توانند آغازگاه روند اجتهاد فقیه باشند.