ازدواج سفید (منابع مطالعاتی)
ازدواج سفید یا همباشی پدیده‌ای است که در آن زن و مرد، بدون آنکه ازدواج کنند، در یک خانه با هم زندگی می‌کنند. در این روش از زیست، هیچ تعهد قانونی و شرعی متوجه زن و مرد نیست. در این گونه از همزیستی، که شرعی و قانونی شمرده نمی شود، سه حالت را می توان تصور کرد که هر سه حالت فاقد یک یا چند رکن هستند: ۱. طرفین بدون قصد ازداوج اقدام به همباشی می‌کنند؛ ۲. به قصد ازدواج اقدام به همباشی می‌کنند، اما ایجاب و قبول لفظی وجود ندارد که این حالت در اصطلاح فقها، نکاح معاطاتی خوانده می‌شود؛ ۳. هم قصد و هم لفظ ازدواج وجود دارد، اما سایر ارکان ازدواج شرعی مثل اذن پدر برای دختر باکره وجود ندارد. این پدیده منشأ بحث‌های حقوقی و فقهی شده است. در این نوشته، آثاری که با این رویکردها در این باره نوشته شده، گردآوری شده‌اند.
کتاب‌ها
فارسی
- ازدواج سفید: رویکردها و پیامدهای حقوقی و جامعه‌شناختی ایران، فاطمه باجلانی، تهران: سنجش و دانش، ۱۳۹۷ش.
- بررسی جایگاه ازدواج سفید در نظام حقوقی ایران، دهقان جلیل، تهران: نوروزی، سال ۱۳۹۹ش.
- بررسی فقهی حقوقی پدیده ازدواج سفید و نظام حقوقی آن در ایران، پریسا پورفرهادی، تهران: اتا، ۱۳۹۶ش.
- تابوی ازدواج سفید، طیبه خلقی، قم: واصف لاهیجی، چاپ ۲، ۱۳۹۸ش.
- تحلیل حقوقی و جرم‌شناختی ازدواج سفید در ایران، آسیه خلیفه‌زاده‌یزدی، تهران: سنجش و دانش، ۱۳۹۸ش.
- در نقد ازدواج سفید با تکیه بر قواعد و اصول حقوق اسلامی، سجاد ترکاشوند و سعیده سلیمانی، تبریز: عاصم، ۱۳۹۷ش.
- سفید سیاه: تحلیل و بررسی ابعاد پدیده نوظهور (ازدواج سفید) با رویکردی دینی و روان‌شناختی، زهیر احمدی، زيرنظر رضا مهکام، تهران: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۹.
- ازدواج موقت و ارتباط سفید، محمدرضا نظافتی، شهر قانون، شماره ۲۰، پاییز و زمستان ۱۳۹۶ش.
مقاله‌ها
فارسی
- تحلیل جرم شناختی ازدواج سفید، رقیه عبدی، عصمت غزنوی، نرجس غزنوی، دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، سال سوم، شماره ۲۸، شهریور ۱۳۹۹ش. لینک
- نگرشی فقهی به نقش ازدواج سفید و جایگاه ازدواج موقت در تحول قوانین نظام خانواده درجامعه اسلامی، آزاده زینلی، محمدباقر عامری نیا، مسعود راعی، فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۹ش. لینک
- آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران، محمد مغربی کته شمشیری، زهرا سجادی، فاطمه مخلصی، پژوهشهای اسلامی زن و خانواده، پاییز و زمستان ۱۳۹۸ش. لینک
- راهکارهای مقابله با ازدواج سفید از منظر قرآن و روایات، عظیم عظیم‌پور مقدم، فاطمه پاپی‌نژاد، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره ۸۴، تابستان ۱۳۹۸ش. لینک
- بررسی تفاوتها و همسویی های ازدواج سفید با نکاح معاطاتی از منظر فقه امامیه، علیرضا جعفرزاده کوچکی، فاطمه صدیقی، همایش پژوهشهای دینی، علوم اسلامی، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام؛ دوره ۲، ۱۳۹۸/۰۳/۳۰.
- وجوه تفاوت و تشابه ازدواج موقت با پدیدۀ «ازدواج سفید»، زهرا رشیدی نژاد، یونس واحد یاریجان، فصلنامه نامه الهیات، شماره ۴۸، پاییز ۱۳۹۸ش. لینک
- ماهیت، مشروعیت و آثار ازدواج سفید، جعفر ارجمنددانش، اصغر عربیان، سید محمدرضا آیتی، فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۴، زمستان ۱۳۹۷ش. لینک
- بازپژوهی فقهی ازدواج سفید، موسی لشنی، گفتمان فقه و اصول، سال سوم، شماره ۴، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. لینک در نورمگز
- بررسی ازدواج سفید در نظام حقوقی ایران و غرب (مدرنیته)، مهدی قنبریان، مطالعات حقوق، شماره ۱۷، زمستان ۱۳۹۶ش. لینک
- بررسی فقهی حقوقی ازدواج سفید، اکبر فهیمی، کنفرانس بین‌المللی و ملی پژوهشهای مدیریت و علوم انسانی در ایران، دوره ۲، ۱۳۹۶/۰۹/۳۰.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- بررسی جرم شناسی ازدواج سفید و راه‌های پیشگری آن، هاجر رستمی، دانشگاه پیام نور استان بوشهر، ۱۴۰۰ش. اطلاعات در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی ابعاد حقوقی ازدواج سفید و نهادهای مشابه آن در ایران، نسرین احمدی، حمیدرضا رادوین مهر، دانشگاه کاشان، ۱۳۹۷ش. اطلاعات در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی مغایرت های موضوعی و حکمی ازدواج سفید و ازدواج معاطاتی در نظام حقوقی اسلام و ایران، سجاد رستمی‌نسب، دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی (ره)، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۸ش. اطلاعات در گنج کارشناسی ارشد
- ماهیت فقهی حقوقی ازدواج سفید، بهزاد رستمی‌زاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماکو، ۱۳۹۵ش. اطلاعات در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی جایگاه ازدواج سفید در نظام حقوقی ایران، دهقان جلیل، دانشگاه کاشان، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۸ش. لینک در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی ازدواج سفید در فقه امامیه و حقوق ایران، راضیه فلاح، مؤسسه آموزش عالی طبرستان، دانشکده علوم پایه، ۱۳۹۷ش. اطلاعات در گنج کارشناسی ارشد
- وارسی فقهی و حقوقی واقعه ازدواج سفید در رژیم حقوقی ایران، پوریا کامیاب، مؤسسه آموزش عالی ادیب - مازندران،۱۳۹۹ش. اطلاعات در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی تطبیقی ازدواج سفید و نکاح معاطاتی در فقه و حقوق و آثار قانونی آن، سحر یادآوری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر، گروه حقوق، ۱۳۹۸ش. لینک در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی حقوقی - جرم شناختی ازدواج سفید در ایران، مطهره درویشی‌نژاد خنار، دانشگاه علامه طباطبائی، ۱۳۹۵ش. لینک در گنج کارشناسی ارشد
- مقایسه ازدواج سفید با ازدواج معاطاتی در حقوق ایران با تاکید بر رویه قضایی، حسین مقصودلو محلی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، دانشکده علوم انسانی، 1397ش. لینک در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی تطبیقی فقهی و حقوقی ازدواج سفید(همباشی) در حقوق و فقه ایران و فرانسه، رحیم خسروی، دانشگاه پیام نور استان تهران، مرکز پیام نور تهران جنوب، ۱۳۹۷ش. لینک در گنج کارشناسی ارشد
- راهکارهای مقابله با ازدواج سفید در جامعه از منظر قرآن و روایات، فاطمه پاپی‌نژاد، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم و فنون قرائت تهران، ۱۳۹۷ش. لینک در گنج کارشناسی ارشد
- ازدواج سفید؛ رویکردها و پیامدهای حقوقی، جامعه شناختی ایران، فاطمه باجلانی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۶ش. لینک در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی تطبیقی ازدواج سفید و نکاح معاطاتی در فقه و حقوق و آثار قانونی آن، سحر یادآوری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر، گروه حقوق، ۱۳۹۷ش. اطلاعات در گنج کارشناسی ارشد
- ماهیت فقهی و حقوقی ازدواج سفید، بهزاد رستمی‌زاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماکو، دانشکده مدیریت، ۱۳۹۶ش. لینک در گنج کارشناسی ارشد
- ازدواج سفید و مقایسه آن با نکاح معاطاتی، طیبه ابراهیم پیری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۹۶ش. لینک در گنج کارشناسی ارشد
- تحلیل حقوقی و جرم شناختی ازدواج سفید در ایران، آسیه خلیفه‌زاده یزدی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۶ش. لینک در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی فقهی و حقوقی دلالت هم باشی زوجین بر نکاح، فرهاد عباسی، دانشگاه ارومیه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۸ش. لینک در گنج کارشناسی ارشد
- حقوق کودکان ناشی از ازدواج موقت و ازدواج‌های نوظهور از نگاه مذاهب فقهی، معصومه سواری، دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشکده مذاهب، ۱۳۹۳ش. اطلاعات در گنج کارشناسی ارشد
- باز اندیشی ماهیت فقهی و حقوقی نکاح و مقایسه آن با نهادهای اجتماعی مشابه، مهدیه طایفه، دانشگاه تهران، پردیس فارابی - دانشکده مدیریت و حسابداری، ۱۳۹۶ش. اطلاعات در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی احکام سبک های نوین روابط زن و مرد، الهام بینایی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۸ش. لینک در گنج کارشناسی ارشد
- بررسی فقهی حقوقی اهلیت در عقد نکاح، فهیمه باقری لاله، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۷ش. اطلاعات در گنج کارشناسی ارشد
- بررسي فقهي پديده هم باشي( ازدواج سفيد) و پيامدهاي آن، وحيدرضائي شورکي، ۱۳۹۵. لینک
- تحليل فقهي حقوقي ازدواج سفيد، محمدرضا مقدس‌زاده، ۱۳۹۹. لینک
- نکاح‌هاي فاسد از منظر فقه اسلامي با رويکرد به مصاديق جديد، مسلم زارع، ۱۳۹۷. لینک
دیگر منابع
- نظر چند تن از دانشمندان جهان عرب درباره ازدواج سفید انتبهي: زواج المساكنة علاقة محرّمة تدفع المرأة ثمنها!
- گفت‌وگوهای مختلف با دکتر محمد شحرور اندیشمند سوری درباره ازدواج سفید لینک