کاربر:Shamloo/صفحه تمرین
اطلاعات کلی درباره کتاب و نویسنده
اینکه بیشتر این تحقیقات به دلیل جدید بودنشان در عرصه فقهی، مورد بررسی عمیق فقهای بزرگ ما قرار نگرفته‌اند، به همین دلیل به مؤمنان هشدار می‌دهم که از نتایجی که در این کتاب استدلالی به آن‌ها رسیده‌ام، استفاده نکنند؛ زیرا این کتاب فتوا نیست و باید به مراجع امت در عمل به فتاوای آن‌ها مراجعه کنند. این تحقیقات استدلالی همچنان قابل بحث فقهی از سوی علمای اسلام است[۱]
کتاب بحوث فی الفقه المعاصر در هفت جلد میان سال‌های ۱۴۱۹ تا ۱۴۲۷ قمری در بیروت و قم به‌چاپ رسیده است؛ جلد اول و دوم آن به‌همت دار الذخائر در بیروت و سایر مجلدات به‌همت انتشارات مجمع ذخائر اسلامی در قم.
نویسنده مباحث این کتاب را حاصل جمع‌آوری و نگارش تحقیقات فقهی مختلف خود دانسته است: تحقیقاتی که به دعوت دبیر کل مجمع جهانی فقه اسلامی بین سال‌های ۱۴۱۲ تا ۱۴۱۸ق در همایش‌های مختلف این مجمع در جده، ابوظبی و برونئی ارائه کرده است؛ همچنین، مقالاتی که در مجمع فقه اسلامی در هند ارائه کرده است؛ نیز مباحثی که در همایش دانشگاهی فقه پزشکی، که توسط سازمان اسلامی علوم پزشکی در دارالبیضاء (کازابلانکا) مراکش برگزار شده است.[۲]
نویسنده کتاب حسن جواهری (تولد: ۱۳۶۸ق در نجف) از خاندان صاحب جواهر است. جواهری تحصیلات عالی فقه و اصول خود را نزد استادانی چون سید ابوالقاسم خویی، سید محمدباقر صدر، جواد تبریزی و حسین وحید خراسانی گذرانده است. تدوین آثار فقهی و اصولی و تدریس در این زمینه در حوزه علمیه قم و نجف از جمله فعالیت های علمی اوست. از دیگر فعالیت‌های جواهری شرکت و ارائه مقاله در همایش‌های علمی مجمع فقهی سازمان کنفرانس اسلامی در شهرهای مختلف جهان اسلام است.[۳]
کتابی با مقدمه‌ای در فلسفه فقه شیعه
در مقدمه جلد اول کتاب بحوث فی الفقه المعاصر مقدمه با عنوان «نقش ائمه شیعه در حفظ سنت نبوی» درج شده که از نظر نویسنده بحثی فقهی به‌معنای مصطلح نیست.[۴] این مقدمه به‌نوعی گفتاری است در فلسفه فقه شیعه که نویسنده در آن کوشیده نقش ائمه(ع) در تشریع را از نگاه شیعه تبیین کند.
علت نگارش مقدمه
نگارش این مقدمه حاصل مجادله‌ای بوده که میان نویسنده و یکی از عالمان اهل سنت در یکی از جلسات مجمع جهانی فقه اسلامی در گرفته است. در این جلسه رئیس جلسه از جواهری می‌خواهد که از به‌کار بردن ترکیب «شارع مقدس» خودداری کند؛ چه از نظر او شیعه معتقد است که تنها ائمه اهل بیت هستند که تشریع می‌کنند؛ در حالی که چنین تشریعی نمی‌تواند مقدس باشد. مقدمه این کتاب حاصل پاسخ نویسنده به مدعای آن عالم اهل‌سنت است که خود تقریر گفتاری است که او در کنفرانس وحدت اسلامی در تهران (۱۳۷۳ش) ارائه داده و نسخه‌ای از آن را برای رئیس کنفرانس جده نیز فرستاده است.[۵]
ائمه شیعه(ع) و تشریع اسلامی
در این مقدمه، نویسنده پس از اثبات جایگاه قرآن و سنت به‌عنوان منابع تشریع اسلامی، از دو رویکرد به سنت رسول خدا(ص) در میان مسلمان یاد می‌کند: رویکردی که از نشر سنت پیامبر(ص) به‌عنوان منبع تشریحی تشریع قرآنی به‌دلیل هراس از آمیختگی آن با قرآن جلوگیری می‌کند و رویکردی که سنت نبوی را حفظ و منتشر می‌کند. رویکرد اخیر، که رویکرد امام علی(ع) و ائمه(ع) است، به‌نوعی انتقال سنت نبوی است که به‌دستور پیامبر(ص) نزد آن‌ها محفوظ بوده است.[۶] نویسنده برای اثبات نظر خود به پانزده روایت از ائمه شیعه(ع) استناد می‌کند[۷] که از نظر او مضمونی قطعی دارند: اینکه هر آنچه که ائمه می‌گویند، به‌نحوی، از رسول الله(ص) است[۸] از نظر جواهری، ائمه(ص) واسطه‌هایی معصوم میان پیامبر(ص) و مردم برای انتقال تشریع الهی هستند. این عصمت از نظر او برای ائمه(ع) نوعی ولایت تبلیغی ایجاب می‌نماید؛ ولایتی که نویسنده روایت معدودی که برای آنان تفویض در تشریع را اثبات می‌کند به آن تفسیر می‌کند و حدود آن را ابلاغ احکام شریعت به حکم رسول خدا(ص) بر می‌شمرد.[۹]
جلد اول
پانویس
- ↑ جواهری، بحوث فی الفقه المعاصر، بیروت، ج۱، ص۵.
- ↑ جواهری، بحوث فی الفقه المعاصر، بیروت، ج۱، ص۵.
- ↑ «الشيخ حسن الجواهری»، در تارنمای صحیفة صدی المهدی.
- ↑ جواهری، بحوث فی الفقه المعاصر، بیروت، ج۱، ص۸.
- ↑ جواهری، بحوث فی الفقه المعاصر، بیروت، ج۱، ص۷-۸.
- ↑ جواهری، بحوث فی الفقه المعاصر، بیروت، ج۱، ص۱۳-۱۵.
- ↑ جواهری، بحوث فی الفقه المعاصر، بیروت، ج۱، ص۱۵-۲۱.
- ↑ جواهری، بحوث فی الفقه المعاصر، بیروت، ج۱، ص۲۱.
- ↑ جواهری، بحوث فی الفقه المعاصر، بیروت، ج۱، ص۳۵-۳۷.
منابع
- جواهری، حسن، بحوث فی الفقه المعاصر، بیروت، دار الذخائر، بی‌تا.
- «الشيخ حسن الجواهری»، در تارنمای صحیفة صدی المهدی، درج: ۲ رجب ۱۴۳۰ق، بازدید: ۲۳ مهر ۱۴۰۳ش.