دفینه (منابع مطالعاتی)
دفینه یا گنج در فقه و حقوق اسلامی از انفال محسوب شده و اختیار آن با حاکم اسلامی است؛ البته برخی بر این باورند که یابنده دفینه با شرايطی مالک آن خواهد بود و فقط باید خمس آن را پرداخت کند. امروزه به دلیل اهمیت یافتن آثار باستانی و لزوم نگهداری این آثار و همچنین تصویب قوانین دولتی درباره آن، موضوع دفینه و گنج در فقه معاصر ابعاد جدیدی به خود گرفته که لازم است مبانی فقهی حقوقی آن را بررسی کرد. در متون فقهی و حقوقی به دنبال این هستیم که؛ آیا یابنده، حقی نسبت به دفینه و گنج دارد؟ برای جلوگیری از تاراج این منابع آیا می‌توان به احکام ثانویه تمسک کرد؟ تعیین مجازات برای قاچاق دفینه و گنج مشروع است؟ حکم دفینه در اراضی خصوصی چیست؟
کتاب‌ها
فارسی
- احکام گنج و دفینه در فقه اسلامی، سیدمحمود تقوی طولیان، قم، انتشارات اثر قلم، ۱۴۰۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- سلب مالکیت خصوصی به لحاظ منافع عمومی با مطالعه موردی در خصوص دفینه در حقوق ایران، لیلا تقی‌زاده، ناشر سنجش و دانش، ۱۴۰۰ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی دفینه در فقه و حقوق ایران، سمیه رحمانی، ناشر هورین، ۱۳۹۹ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- وضعیت دفینه در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران و فقه جعفری، سعید احمدی‌پور، ناشر سعید احمدی‌پور، ۱۳۹۵ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حقوق مدنی؛ اسباب تملک؛ عقود ایقاعات تعهدات، سید جلال الدین مدنی، ناشر پایدار، ۱۳۸۳ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مقاله‌ها
فارسی
- بررسی قاعده من حاز ملک در فقه و حقوق موضوعه ایران، محسن رزمی و خالد نبی‌نیاء، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۳۱ سال ۹، ۱۳۹۲ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- پژوهشی بر قوانین مرتبط بر مالکیت اشیاء باستانی با تکیه بر آرای فقهای شیعه، مهدی طالقان غفاری و الیاس یاری و مهرداد پاکزاد و هوشنگ رستمی، دوفصلنامه مطالعات تاریخی جهان اسلام، شماره۱۶، ۱۳۹۹ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- پژوهشی در مالکیت گنج و میراث فرهنگی و قوانین مربوط به آن، ابوالفضل علیشاهی قلعه‌جوقی و مهدی دهقان سیمکانی، دوفصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی، شماره ۶ سال ۲۱، ۱۳۹۳ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تحلیل فقهی احکام کنز، سید محمد محمودی گلپایگانی، دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۲ دوره ۴۳، ۱۳۸۹ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- احکام گنج و دفینه در فقه اسلامی، سید محمودتقوی طولیان، حوزوی، سطح ۳، ۱۳۹۸ش.
- بررسی فقهی و حقوقی دفینه، فاطمه دری، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۳ش.لینک چکیده
- دفینه در فقه و حقوق ایران با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلیس، احسان زمانی، دانشگاه امام صادق، کارشناسی ارشد، ۱۳۸۸ش.لینک چکیده
- وضعیت حقوقی دفینه، صغری مقای فرد، دانشگاه قم، کارشناسی ارشد، ۱۳۸۷ش.