کاربر:Ma.sultanmoradi/صفحه تمرین4

از دانشنامه فقه معاصر

سیره‌ها متشرعه

سیره‌های متشرعه و حجیبت آن از جمله مسائل پر سابقه در فقه شیعی است. علی‌رغم سابقه طولانی این بحث در فقه شیعی، فقیهان معاصر در آثار خود توجه زیادی به آن داشته‌اند و آثار کمی در این رابطه منتشر شده است. «سیره‌ی متشرّعه» به عنوان یکی از اسناد کشف شریعت، عبارت است از سلوک عمومی متدیّنان عصر تشریع که تدیّن آنان در شکل‌گیری و قوام چنین سیره‌ای، وجه تعلیلی یافته است. در این نوشتار، پس از تبیین چیستی «سیره‌ی متشرّعه»، نسبت آن با تأسیسات مشابهی چون: «سیره‌ی عقلا»، «سنّت»، «اجماع» و «ارتکاز» مورد بررسی قرار گرفته و به این طریق، امکان تبیین شرایط حجیّت و موقعیّت دلالی این نهاد، فراهم آمده است. در ادامه، ادلّه‌ی اعتبار «سیره‌ی متشرّعه»، مورد نقد و تحلیل دقیق واقع شده است. فصل پایانی نیز به ارزیابی عمده‌ترین کاربردهای فقهی اختصاص یافته است. اشتراط موضع موافق شارع در حجیّت «سیره‌ی متشرّعه» و تحلیل آن ذیل سنّت قولی و فعلی، تقدّم دلالی «سیره‌ی متشرّعه» بر «اجماع»، تحلیل عینی «ارتکاز متشرّعه» بر پایه‌ی «سیره‌ی متشرّعه» و برتری آن به لحاظ حجیّت، اثبات حجیّت ذاتی و عقلی «سیره‌ی متشرّعه» و نیز نادر الوقوع بودن استناد تامّ فقهی به «سیره‌ی متشرّعه» در میدان فقه، از دستاوردهای این پژوهش است.

مقاله

  1. کارآیی فقهی «سیره‌ی متشرّعه» در بوته‌ی نقد، محمدتقی فخلعی، Journal of Contemporary Islamic Studies، دوره ۱، شماره ۱، فروردین ۱۳۹۸ش. مقاله را اینجا ببینید.
  2. بررسی ماهیت و شرایط کاربرد عرف و عادت در استنباط و قانون‌گذاری، امیرحسین ورشوچی منفرد، مهدی ساجدی، پژوهشنامه میان رشته‌ای فقهی، سال ششم، شماره ۲، بهار و تابستان ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببنید.
  3. نقد و تحلیل ادلّه‌ی حجیّت «سیر‌ه‌ی متشرّعه»، محمدتقی فخلعی، محمدحسن حائری، زهراسادات احمدی سلیمانی، جستارهای فقهی و اصولی، سال دوم، شماره ۳، تابستان ۱۳۹۵ش. مقاله را اینجا ببینید.
  4. پژوهشی در «سیره‌ی متشرعه» شرایط حجیت و شبکه‌ی روابط مفهومی آن، زهراسادات احمدی سلیمانی، محمدحسن حائری، محمدتقی فخلعی، فقه و اصول، شماره ۱۰۱، تابستان ۱۳۹۴ش. مقاله را اینجا ببینید.

پایان‌نامه

  1. سیره‌ متشرعه و کاربرد آن در استنباط فقهی، زهراسادات احمدی سلیمانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، ۱۳۹۲ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
  2. عرف و سیره در فقه امامیه، فاطمه قدرتی، کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س)، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۸ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
  3. حجيت سيره عقلا و متشرعه در استنباطات فقهي، سيدموسي علوي‏، مجتمع آموزش عالي فقه، تير ۱۳۸۷ش.