بلیط بختآزمایی (منابع مطالعاتی)
بلیط بختآزمایی کاغذی است که با پرداخت مبلغی در قبال آن، خریدار صلاحیت اخذ مبلغی معادل ارزش تمام اوراق شرکت کننده در قرعه را پیدا میکند. مشهور فقها شرکت در این امور را به انگیزه برنده شدن جایزه یا قرض به موسسه برگزار کننده حرام و باطل میدانند. اما اگر به انگیزه صرف مال در امور خیر باشد قائل به جواز هستند. فقیهانی چون حسین حلی قائل به جواز شرکت در این معاملات، و حلال بودن مالی که کسب شده در تمام انواع بختآزمایی هستند. دلیل ایشان آیه تجارت و رضایت اعضاء در این بختآزمایی است. همچنین از فقیهان معاصر محمدتقی شهیدی، چون عنوان لعب، بر این بلیتها را صادق نمیداند، قائل به جواز خرید و فروش و عدم صدق عنوان قمار است. اما دلیل مخالفانی چون جعفر سبحانی، قماری بودن این فعل و اکل مال به باطل است.
بختآزمایی در زبان عربی با عبارت یانصیب و در زبان انگلیسی با عبارت Lottery قابل جستجو است و به دو دسته معوض و غیر معوض تقسیم میشود. ماهیت یانصیب معوض همان تعریف مشهوری است که در بالا بدان اشاره شده است. یانصیب غیر معوض نیز، نوشتن اسامی جوایز بر روی کاغذ و گرداندن بین افراد حاضر در جشن یا مناسبات دیگر به منظور کسب جایزه طبق شانس فرد است. بختآزمایی علاوه بر پول میتواند بر ماشین یا جوایز دیگر باشد.
مقاله
فارسی
- نسبتسنجی فقهی-حقوقی بختآزمایی با قمار، میثم نظری علوم و محمدحسین اسفندیارپور، مبانی فقهی حقوق اسلامی، شماره ۲۰، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
عربی
- القمار و اليانصيب، حمدي عبيد، التمدن الإسلامي، المجلد ۲۴، ج ۵٬۸، ۱۹۵۷م.