بانک شیر مادر (منابع مطالعاتی)
بانک شیر مادر یکی از نهادهای نوین پزشکی است که در کشورها مختلف ایجاد شده و پاسخگوی نیاز جوامع در تغذیه نوزادان بی‌سرپرست یا نوزادان محروم از شیر مادر است. از منظر فقهی رضاع و شیردهی تحت شرایط خاصی ایجاد محرمیت می‌کند از این رو ممکن است تأسیس بانک شیر و استفاده از آن را از نظر شرعی با اشکال مواجه سازد. با این وجود از منظر فقهای امامیه تأسیس بانک شیر و استفاده از آن اشکالی ندارد چراکه از نگاه ایشان شیردهی مستقیم از مادر (امتصاص) از شرایط لازم برای ایجاد محرمیت رضاعی است؛ بنابراین این مسئله تنها در میان فقهای عامه مطرح شده و پاسخ‌هایی نیز برای دفع اشکالات وارده بر آن بیان گردیده است.
کتاب‌ها
عربی
- بنوک حلیب الآدمیات بین الحظر و الاباحة فی میزان الفقة الاسلامی، عبدالحلیم منصور، نشر المکتب الجامعی الحدیث، ۲۰۱۳م.
- بنوک لبن الرضاع بین الحل و الحرمة دراسة فقهیة مقارنة، جمال مهدی محمود الأکشه، دار الوفاء لدنیا الطباعة و النشر، ۲۰۱۱م. درباره کتاب
- البنوک الطبیة البشریة و أحکامها الفقهیة (الفصل الثانی بنوک الحلیب)، إسماعیل مرحبا، بیروت، نشر دار ابن الجوزی، ۱۴۲۹م. این کتاب در اصل رساله دکتری مؤلف است. کتاب را اینجا ببینید
- بنوک الحلیب، محمد نعمان محمد علی البعدانی، یمن، جامعة الایمان، ۱۴۲۸ق. کتاب را اینجا ببینید
- الفقه و المسائل الطبیّة (المسألة العاشرة بنوک الاَلبان)، محمد آصف المحسنی، قم، نشر بوستان کتاب، ۱۴۲۶ق. کتاب را اینجا ببینید
- الرضاع المحرم فی الفقه الإسلامی، عبدالله عبد المنعم عبداللطیف العسیلی، القاهرة، نشر دار ابن الجوزی، ۱۴۲۶ق. کتاب را اینجا ببینید
- تنبیه اللبیب حول بنوک الحلیب، محمد بن فنخور العبدلی، بی‌جا، بی‌تا. کتاب را اینجا ببینید
- بنوک اللبن، عبلة الکحلاوی، مصر، نشر دار الرشاد للنشر و التوزیع، ۱۹۹۸م.
- بنک للبن الأمهات: حرام أم حلال؟، هیئة التحریر، کویت، المنظمة الاسلامیة للعلوم الطبیة، ۱۹۸۳م.
مقاله‌ها
فارسی
- الزامات استفاده از بانک شیر برای نوزادان از منظر فقه، زهرا فیض، نخستین کنفرانس ملی حقوق فقه و فرهنگ، ۱۳۹۹ش.
- بررسی تحقق رضاع با شیردهی از بانک شیر، حامد میرزاخان، دوفصلنامه فقه و اجتهاد، دوره ۵، شماره ۹، ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببینید
- بررسی اشکالات وارد شده بر تأسیس و استفاده از بانک شیر مادر و پاسخ به آنها از نگاه فقه شیعه و عامه، سید محمود موسوی، فصلنامه فقه، دوره ۲۵، شماره ۹۶، ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببینید
- بررسی تطبیقی حکم تأسیس بانک شیر در مذاهب اسلامی، فاطمه فلاح تفتی، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، دوره ۱۲، شماره ۱، ۱۳۹۵ش. مقاله را اینجا ببینید
- بررسی فقهی بانک شیر براساس پارامترهای تغذیه، فرمول ترکیبی شیرهای مادران و سازوکارهای ایمونولوژیکی و فیزیولوژیکی پزشکی، محسن ولایتی، فصلنامه نوآوری در علوم و فناوری غذایی، دوره ۸، شماره ۲، ۱۳۹۵ش. مقاله را اینجا ببینید
- بررسی بانک شیر مادر از دیدگاه ضوابط شرعی با تأکید بر ضرورتهای تغذیهای و بهداشتی، آراسب دباغ مقدم و نرجس چراغی و عهدیه عالی‌پور هریسی و سید جواد حسینی شکوه، دومین همایش بررسی ضوابط شرعی در پزشکی، ۱۳۹۲ش. مقاله را اینجا ببینید
- پژوهشی در تاریخچه و ضرورت تأسیس بانک شیر مادران و چالش‌های فقهی حقوقی پیش روی آن، احمد مرتاضی، اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره ۸، شماره ۵، ۱۳۹۲ش. مقاله را اینجا ببینید
- بررسی موضوع‌شناسی و فقهی موضوع «بانک شیر» در پزشکی، غلامرضا نورمحمدی، انتشار آنلاین، بی‌تا. مقاله را اینجا ببینید
عربی
- بنوک الألبان و أحکامها الشرعیة، دراسة فی الفقه الإمامی، أفکار صابر موزان، مجلة کلیة العلوم الاسلامیة، العدد ۷۰، بغداد، ۲۰۲۲م. مقاله را اینجا ببینید
- حق الرضاعة من بنوک الحلیب البشری بین الشریعة الإسلامیة و القانون، عبدالحفیظ نسرین، مجلة الاستاذ الباحث للدرسات القانونیة و السیاسیة، المجلد ۵، العدد ۲، الجزایر، ۲۰۲۰م. مقاله را اینجا ببینید
- حکم البنوک الحلیب فی الشریعة الإسلامیة، رائد صلاح عثمان، مجلة جامعة سلاح الدین، اربیل، ۲۰۲۲م. مقاله را اینجا ببینید
- بنوک الحلیب فی منظور الشریعة الإسلامیة، ف.م. حمدون، مجلة البخاری للعربیة و الدراسات الاسلامیة، المجلد ۱، العدد ۱، سریلانکا ۲۰۲۱م. مقاله را اینجا ببینید
- بنوک الحلیب دراسة فقهیة، سلیمان بن عبد الله الترکی الحمود، مجلة أبحاث، المجلد ۱۵، العدد ۲، یمن، ۲۰۱۹م. مقاله را اینجا ببینید
- الإعجاز التشریعی الآیات الرضاع وحکم بنوک الحلیب، خولة حمد خلف الزیدی، مجلة کلیة الإمام الأعظم الجامعة، العدد ۲۷، بغداد، ۲۰۱۹م. مقاله را اینجا ببینید
- بنوک الحلیب، آمنة بنت طلال الجمران، مجلة کلیة الدراسات الإسلامیة و العربیة للبنات بالإسکندریة، المجلد ۳۳، العدد ۸، ۲۰۱۷م. مقاله را اینجا ببینید
- بنوک لبن الرضاع بین الحظر و الإباحة (دراسة فقهیة مقارنة مع القانون الوضعی العراقی)، عبید عبدالله عبد، مجلة کلیة القانون للعلوم القانونیة والسیاسیة، المجلد ۶، العدد ۲۲، ۲۰۱۷م. مقاله را اینجا ببینید
- بنوک الحلیب و حکمها فی الشریعة الإسلامیة، بهاء الدین الجاسم، مجله پژوهشی حقوق اسلامی، العدد ۲۸، ۲۰۱۶م. مقاله را اینجا ببینید
- الموقف الفقهی من إنشاء بنوک اللبن، محمد علی الهادی زبیدة، مجلة العلوم القانونیة، العدد ۷، لیبی، ۲۰۱۶م. مقاله را اینجا ببینید
- نوازل الرضاع، حیاة بنت عبدالله بن محمد المطلق، مجلة الجمعیة الفقهیة السعودیة، العدد ۳۲، ۲۰۱۶م. مقاله را اینجا ببینید
- بنوک الحلیب و موقف الشریعة الإسلامیة منها، أمل بنت إبراهیم بن عبدالله الدباسی، مجلة الجمعیة الفقهیةالسعودیة، العدد ۲۶، ۲۰۱۵م. مقاله را اینجا ببینید
- نازلة بنوک اللبن، سعید الشوی، مجلة دراسات تراثیة جامعة سیدی محمد بن عبدالله، العدد ۲، مغرب، ۲۰۱۴م.
- بنوک الحلیب فی ضوء الفقه الاسلامی، جابر اسماعیل حجاحجة، المجلة الأردنیة فی الدراسات الإسلامیة، المجلد ۹ العدد ۴، ۲۰۱۳م. مقاله را اینجا ببینید
- الرضاع فی الشریعة الإسلامیة (إضائة علی بعض المسائل)، هیفاء أحمد الحجی الکردی، مجلة الشریعة والدراسات الإسلامیة جامعة الکویت، المجد۲۷، العدد ۹۱، ۲۰۱۲م.مقاله را اینجا ببینید
- بنک اللبن و اثره فی التحریم، مجلة العلوم و البحوث الإسلامیة، جامعة السودان للعلوم و التکنولوجیا، علی محمد القدال، العدد ۲، ۲۰۱۱م.
- آثار الرضاع الفقهیة و الطبیة، محمد إبراهیم أبو جریبان و مهنا عبد الفتاح خطاب، مجلة علوم الشریعة و القانون، المجلّد ۳۵، العدد ۲، ۲۰۰۸م. مقاله را اینجا ببینید
- الموقف الشرعی من فکرة بنوک اللبن، مجلة جامعة أکادیمیة القاسمی، جمال أحمد زید الکیلانی، المجلد ۱۱، فلسطین، ۲۰۰۷م. مقاله را اینجا ببینید
- بنوک الحلیب فی ضوء الشریعة الإسلامیة: دراسة فقهیه مقارنة، مجلة مرکز البحوث و الدراسات الإسلامیة جامعة القاهرة، عبدالتواب مصطفی خالد معوض، مجلد ۱، العدد ۱، مصر، ۲۰۰۶م.
- بنوک اللبن (الحلیب)، یوسف القرضاوی، المجلة العلمیة للمجلس الأوروبی للإفتاء و البحوث، العدد ۶، ۲۰۰۵م. مقاله را اینجا ببینید
- بنوک الحلیب وعلاقتها بأحکام الرضاع: دراسة علمیة وفقهیة، محمد الهواری، المجلة العلمیة للمجلس الأوروبی للإفتاء و البحوث، العدد ۶، ۲۰۰۵م. مقاله را اینجا ببینید
- قضایا فقهیة تتعلق ببنوک الحلیب البشری، محمود أحمد أبولیل، مجلة الشریعة و القانون، المجلد ۳، العدد ۳، امارات، ۱۹۸۹م. مقاله را اینجا ببینید
- مجموعه سخنرانان، مجلة مجمع الفقه الإسلامی الدولی، العدد ۲، ۱۴۰۷ق. مقاله را اینجا ببینید
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- بررسی احکام فقهی حقوقی بانک شیر مادر، سمانه علی یاری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی سبزوار، ۱۳۹۵ش. چکیده پایان‌نامه را اینجا ببینید
عربی
- بنوک المستخرجات البشریة فی میزان الشرع: المنی و الأجنة و الحلیب نموذجا، إدریس بن بابا بن عمر بن جمة باحامد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، کلیة التربیة، جامعة السلطان قابوس، عمان، ۲۰۲۰م.
- بنوک الحلیب و الرضاعة دراسة فقهیة مقارنة، عمر قاسم السباعی، کلیة الشریعة و القانون، جامعة أم درمان الاسلامیة، سودان، ۲۰۱۳م.
منابع دیگر
بنوک الحلیب، موسوعة المیسرة فی فقه القضایا المعاصرة. متن یادداشت را اینجا بخوانید