فلسفه فقه

فلسفه فقه، دانش درجه دوم به فقه است. برخی محققان، این رشته از دانش را، شاخه‌ای تحقق‌نیافته و در شرف تکوین، و فاقد هویت متمایز برشمرده‌اند و پرسش از چیستی آن را، پرسش از حقیقت چیزی پیش از تحقق آن دانسته‌اند.

مسائل اساسی

مسائل فلسفه فقه را چنین برشمرده‌اند: تعریف، جایگاه، غایت، تاریخ تطور، قلمرو، ساختار و روش‌شناسی فقه و مراحل حکم فقهی و ماهیت، ارکان و انواع حکم فقهی، ثبت یا تغییر حکم فقهی، انواع استدلال فقهی، تعریف اجتهاد، رابطه مصالح و مفاسد با حکم فقهی، حجیت منابع تشریع و شیوه‌های تفسیر نصوص برشمرده‌اند.

تأثیر بر فقه

نتیجه‌های مختلف حاصل آمده از فلسفۀ فقه، مبانی متفاوتی را فراهم می‌آورند به شکل آگاهانه یا ناآگاهانه می‌توانند آغازگاه روند اجتهاد فقیه باشند.