ازدواج سفید (منابع مطالعاتی)
ازدواج سفید یا همباشی پدیده‌ای است که در آن زن و مرد، بدون آنکه ازدواج کنند، در یک خانه با هم زندگی می‌کنند. در این روش از زیست، هیچ تعهد قانونی و شرعی متوجه زن و مرد نیست. در این گونه از همزیستی سه حالت را می‌توان تصور کرد که هر سه حالت فاقد یک یا چند رکن هستند: ۱. طرفین بدون قصد ازداوج اقدام به همباشی می‌کنند؛ ۲. به قصد ازدواج اقدام به همباشی می‌کنند، اما ایجاب و قبول لفظی وجود ندارد؛ ۳. هم قصد و هم لفظ ازدواج وجود دارد، اما سایر ارکان ازدواج شرعی مثل اذن پدر برای دختر باکره وجود ندارد. این پدیده منشأ بحث‌های حقوقی و فقهی شده است. در این نوشته، آثاری که با این رویکردها در این باره نوشته شده، گردآوری شده‌اند.
کتاب‌ها
- ازدواج، سفید یا سیاه، بهرام بخشی‌پور، تهران، انتشارات جامعه پژوهان برنا، ۱۴۰۱ش.
- بررسی جایگاه ازدواج سفید در نظام حقوقی ایران، دهقان جلیل، تهران، نوروزی، سال ۱۳۹۹ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- سفید سیاه: تحلیل و بررسی ابعاد پدیده نوظهور (ازدواج سفید) با رویکردی دینی و روان‌شناختی، زهیر احمدی، زیرنظر رضا مهکام، تهران، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۹ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- ازدواج سفید یا همباشی سیاه، محمدجواد صادقی، مه ولات، انتشارات جالیز، ۱۳۹۹ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- تابوی ازدواج سفید، طیبه خلقی، قم، واصف لاهیجی، ۱۳۹۸ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- تحلیل حقوقی و جرم‌شناختی ازدواج سفید در ایران، آسیه خلیفه‌زاده‌یزدی، تهران، سنجش و دانش، ۱۳۹۸ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- ازدواج سفید: رویکردها و پیامدهای حقوقی و جامعه‌شناختی ایران، فاطمه باجلانی، تهران، سنجش و دانش، ۱۳۹۷ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- در نقد ازدواج سفید با تکیه بر قواعد و اصول حقوق اسلامی، سجاد ترکاشوند و سعیده سلیمانی، تبریز، عاصم، ۱۳۹۷ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی حقوقی پدیده ازدواج سفید و نظام حقوقی آن در ایران، پریسا پورفرهادی، تهران، اتا، ۱۳۹۶ش.
مقاله‌ها
فارسی
- ازدواج سفید از منظر فقهی - حقوقی، علی نصرتی و سید ابوالقاسم حسینی زیدی و موسی لشنی، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، دوره ۲۳, شماره ۹۱، ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- جرم‌شناسی ازدواج سفید با رویکرد فقه و حقوق اسلامی، رضا علی کریمی، فصلنامه فقه، حقوق و علوم جزا، شماره ۱۵، جلد ۱، ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- تحلیل جرم شناختی ازدواج سفید، رقیه عبدی و عصمت غزنوی و نرجس غزنوی، دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، سال سوم، شماره ۲۸، شهریور ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- نگرشی فقهی به نقش ازدواج سفید و جایگاه ازدواج موقت در تحول قوانین نظام خانواده درجامعه اسلامی، آزاده زینلی و محمدباقر عامری‌نیا و مسعود راعی، فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران، محمد مغربی کته شمشیری و زهرا سجادی و فاطمه مخلصی، پژوهشهای اسلامی زن و خانواده، پاییز و زمستان ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- راهکارهای مقابله با ازدواج سفید از منظر قرآن و روایات، عظیم عظیم‌پور مقدم و فاطمه پاپی‌نژاد، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره ۸۴، تابستان ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی تفاوتها و همسویی‌های ازدواج سفید با نکاح معاطاتی از منظر فقه امامیه، علیرضا جعفرزاده کوچکی و فاطمه صدیقی، دومین کنفرانس بین‌المللی پژوهشهای دینی، علوم اسلامی، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام، ۱۳۹۸ش.
- وجوه تفاوت و تشابه ازدواج موقت با پدیدهٔ «ازدواج سفید»، زهرا رشیدی نژاد و یونس واحد یاریجان، فصلنامه نامه الهیات، شماره ۴۸، پاییز ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- ماهیت، مشروعیت و آثار ازدواج سفید، جعفر ارجمنددانش و اصغر عربیان و سید محمدرضا آیتی، فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۴، زمستان ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بازپژوهی فقهی ازدواج سفید، موسی لشنی، گفتمان فقه و اصول، سال سوم، شماره ۴، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. مقاله در نورمگز
- بررسی ازدواج سفید در نظام حقوقی ایران و غرب (مدرنیته)، مهدی قنبریان، مطالعات حقوق، شماره ۱۷، زمستان ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی حقوقی ازدواج سفید، اکبر فهیمی، کنفرانس بین‌المللی و ملی پژوهشهای مدیریت و علوم انسانی در ایران، دوره ۲، ۱۳۹۶ش.
- تأملی در حکم نکاح معاطاتی یا ازدواج سفید در فقه، فرهنگ افراسیابی، فصلنامه فقه، حقوق و علوم جزا، شماره ۶، جلد ۲، ۱۳۹۶ش. از اینجا ببینید
- ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات، اعظم رحمت آبادی و الهام کاریزی، دوفصلنامه میراث طاها، شماره ۱، ۱۳۹۶ش.
- ازدواج موقت و ارتباط سفید، محمدرضا نظافتی، شهر قانون، شماره ۲۰، پاییز و زمستان ۱۳۹۶ش.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- بررسی جرم شناسی ازدواج سفید و راه‌های پیشگری آن، هاجر رستمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان بوشهر، ۱۴۰۰ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- بررسی مغایرت های موضوعی و حکمی ازدواج سفید و ازدواج معاطاتی در نظام حقوقی اسلام و ایران، سجاد رستمی نسب، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی (ره)، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- وارسی فقهی و حقوقی واقعه ازدواج سفید در رژیم حقوقی ایران، پوریا کامیاب، کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی ادیب - مازندران،۱۳۹۹ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- تحليل فقهي حقوقي ازدواج سفيد، محمدرضا مقدس‌زاده، ۱۳۹۹. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- مطالعه تطبيقی ازدواج موقت و ازدواج سفيد، میترا محقق دولت‌آبادی، سطح سه، فقه و اصول، مرکز آموزش های غیر حضوری، ۱۳۹۹. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- بررسی جایگاه ازدواج سفید در نظام حقوقی ایران، دهقان جلیل، کارشناسی ارشد، دانشگاه کاشان، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۸ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- بررسی تطبیقی ازدواج سفید و نکاح معاطاتی در فقه و حقوق و آثار قانونی آن، سحر یادآوری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر، گروه حقوق، ۱۳۹۸ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- بررسی فقهی و حقوقی دلالت هم باشی زوجین بر نکاح، فرهاد عباسی، کارشناسی ارشد، دانشگاه ارومیه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۸ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- بررسی احکام سبک های نوین روابط زن و مرد، الهام بینایی، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۸ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- بررسی مغایرت های موضوعی و حکمی ازدواج سفید و ازدواج معاطاتی در نظام حقوقی اسلام و ایران، سجاد رستمی‌نسب، کارشناسی ارشد، دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی (ره)، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۸ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- بررسی فقهی حقوقی اهلیت در عقد نکاح، فهیمه باقری لاله، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۷ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- نکاح‌هاي فاسد از منظر فقه اسلامي با رويکرد به مصاديق جديد، مسلم زارع، ۱۳۹۷. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- مقایسه ازدواج سفید با ازدواج معاطاتی در حقوق ایران با تاکید بر رویه قضایی، حسین مقصودلو محلی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۷ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- بررسی تطبیقی ازدواج سفید و نکاح معاطاتی در فقه و حقوق و آثار قانونی آن، سحر یادآوری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر، گروه حقوق، ۱۳۹۷ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- بررسی ازدواج سفید در فقه امامیه و حقوق ایران، راضیه فلاح، کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی طبرستان، دانشکده علوم پایه، ۱۳۹۷ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- بررسی ابعاد حقوقی ازدواج سفید و نهادهای مشابه آن در ایران، نسرین احمدی، حمیدرضا رادوین مهر، کارشناسی ارشد، دانشگاه کاشان، ۱۳۹۷ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- بررسی تطبیقی فقهی و حقوقی ازدواج سفید(همباشی) در حقوق و فقه ایران و فرانسه، رحیم خسروی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان تهران، مرکز پیام نور تهران جنوب، ۱۳۹۷ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- راهکارهای مقابله با ازدواج سفید در جامعه از منظر قرآن و روایات، فاطمه پاپی‌نژاد، کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم و فنون قرائت تهران، ۱۳۹۷ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- ازدواج سفید؛ رویکردها و پیامدهای حقوقی، جامعه شناختی ایران، فاطمه باجلانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۶ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- ماهیت فقهی و حقوقی ازدواج سفید، بهزاد رستمی‌زاد، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماکو، دانشکده مدیریت، ۱۳۹۶ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- ازدواج سفید و مقایسه آن با نکاح معاطاتی، طیبه ابراهیم پیری، کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۹۶ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- تحلیل حقوقی و جرم شناختی ازدواج سفید در ایران، آسیه خلیفه‌زاده یزدی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۶ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- باز اندیشی ماهیت فقهی و حقوقی نکاح و مقایسه آن با نهادهای اجتماعی مشابه، مهدیه طایفه، کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، پردیس فارابی - دانشکده مدیریت و حسابداری، ۱۳۹۶ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- ماهیت فقهی حقوقی ازدواج سفید، بهزاد رستمی‌زاد، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماکو، ۱۳۹۵ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- بررسي فقهي پديده هم باشي( ازدواج سفيد) و پيامدهاي آن، وحيدرضائي شورکي، کارشناسی ارشد، ۱۳۹۵ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- بررسی حقوقی - جرم شناختی ازدواج سفید در ایران، مطهره درویشی‌نژاد خنار، دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۹۵ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
- حقوق کودکان ناشی از ازدواج موقت و ازدواج‌های نوظهور از نگاه مذاهب فقهی، معصومه سواری، کارشناسی ارشد، دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشکده مذاهب، ۱۳۹۳ش. صفحه اطلاعات پایان‌نامه
دیگر منابع
- نکاح معاطاتی و ازدواج سفید؛ تفاوتها و شباهت‌ها، محمد استوار میمندی، یادداشت اینترنتی، خبرگزاری رسمی حوزه، کد خبر ۱۰۰۹۴۶۰، ۲ اسفند، ۱۴۰۰ش. از اینجا ببینید
- نکاح معاطاتی با رعایت برخی شروط صحیح است/ ازدواج سفید، نکاح نیست، احمد احمدی‌تبار، گزارش نشست علمی، ایکنا، کد خبر ۴۰۳۹۰۵۹، ۸ اسفند، ۱۴۰۰ش. از اینجا ببینید
- شباهت‌های ازدواج سفید با نکاح معاطاتی، نامشخص، یادداشت اینترنتی، شبکه اطلاع رسانی راه دانا، شناسه خبر ۳۵۶۰۰۲، ۱۳۹۴ش. از اینجا ببینید
- حكم الزواج الأبيض، عصام تليمة، یادداشت اینترنتی، الجزیره مباشر، ۲۰۲۲م. از اینجا ببینید
- نظر چند تن از دانشمندان جهان عرب درباره ازدواج سفید انتبهي: زواج المساكنة علاقة محرّمة تدفع المرأة ثمنها!
- گفت‌وگوهای مختلف با دکتر محمد شحرور اندیشمند سوری درباره ازدواج سفید صفحه گفت‌وگوها