فتوای معیار (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۲: | خط ۲: | ||
موضوع بحث [[فتوای معیار]] در قانونگذاری، انطباق قوانین مصوب با احکام اسلام است. سوال اساسی به طور خلاصه این است که در یک حکومت اسلامی یا هر حکومتی که بخواهد همه یا بخشی از احکام شرع را منبع قانونگذاری قرار دهد، بایستی به فتوای کدام یک یا کدام گروه از فقها رجوع کند. بر این اساس، بحث از فتوای معیار شامل بحث‌هایی همچون «فتوای مشهور فقها»، «فتوای مبتنی بر احتیاط»، «فتوای فقیه اعلم» و معیارهای «اعلمیت» در فقه سیاسی می‌شود. | موضوع بحث [[فتوای معیار]] در قانونگذاری، انطباق قوانین مصوب با احکام اسلام است. سوال اساسی به طور خلاصه این است که در یک حکومت اسلامی یا هر حکومتی که بخواهد همه یا بخشی از احکام شرع را منبع قانونگذاری قرار دهد، بایستی به فتوای کدام یک یا کدام گروه از فقها رجوع کند. بر این اساس، بحث از فتوای معیار شامل بحث‌هایی همچون «فتوای مشهور فقها»، «فتوای مبتنی بر احتیاط»، «فتوای فقیه اعلم» و معیارهای «اعلمیت» در فقه سیاسی می‌شود. | ||
==کتابها== | ==کتابها== | ||
#بررسی فقهی حقوقی جایگاه ولی‌فقیه در تقنین، کاوه احمدی، تهران، به پویش، ۱۳۹۹ش. | #کیفیت اعمال ولایت در تقنین، اجرا و قضا (از دیدگاه آیت‌الله مومن‌قمی)، حسین قاسمی‌فرد، قم، امتداد حکمت،۱۴۰۰ش. | ||
#بررسی فقهی حقوقی جایگاه ولی‌فقیه در تقنین، کاوه احمدی، تهران، به پویش، ۱۳۹۹ش. | |||
#شریعت و تقنین در کشورهای اسلامی (ایران، عربستان و پاکستان)، سیدابراهیم حسینی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، انتشارات، ۱۳۹۶ش. | |||
#بایسته‌های تقنین (با نگاهی انتقادی به قانون مجازات اسلامی)، احمد حاجی‌‌ده‌آبادی، قم، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۵ش. | #بایسته‌های تقنین (با نگاهی انتقادی به قانون مجازات اسلامی)، احمد حاجی‌‌ده‌آبادی، قم، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۵ش. | ||
#آسیب‌شناسی تعدد نهادهای قانون‌گذار در ایران، مصطفی مبارکی، مشهد، آهنگ قلم، ۱۳۸۸ش. | #آسیب‌شناسی تعدد نهادهای قانون‌گذار در ایران، مصطفی مبارکی، مشهد، آهنگ قلم، ۱۳۸۸ش. | ||
نسخهٔ ۹ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۵۲
موضوع بحث فتوای معیار در قانونگذاری، انطباق قوانین مصوب با احکام اسلام است. سوال اساسی به طور خلاصه این است که در یک حکومت اسلامی یا هر حکومتی که بخواهد همه یا بخشی از احکام شرع را منبع قانونگذاری قرار دهد، بایستی به فتوای کدام یک یا کدام گروه از فقها رجوع کند. بر این اساس، بحث از فتوای معیار شامل بحث‌هایی همچون «فتوای مشهور فقها»، «فتوای مبتنی بر احتیاط»، «فتوای فقیه اعلم» و معیارهای «اعلمیت» در فقه سیاسی می‌شود.
کتابها
- کیفیت اعمال ولایت در تقنین، اجرا و قضا (از دیدگاه آیت‌الله مومن‌قمی)، حسین قاسمی‌فرد، قم، امتداد حکمت،۱۴۰۰ش.
- بررسی فقهی حقوقی جایگاه ولی‌فقیه در تقنین، کاوه احمدی، تهران، به پویش، ۱۳۹۹ش.
- شریعت و تقنین در کشورهای اسلامی (ایران، عربستان و پاکستان)، سیدابراهیم حسینی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، انتشارات، ۱۳۹۶ش.
- بایسته‌های تقنین (با نگاهی انتقادی به قانون مجازات اسلامی)، احمد حاجی‌‌ده‌آبادی، قم، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۵ش.
- آسیب‌شناسی تعدد نهادهای قانون‌گذار در ایران، مصطفی مبارکی، مشهد، آهنگ قلم، ۱۳۸۸ش.
مقاله‌ها
فارسی
- فقه جامعه محور، بستر بازشناسی فتوای معیار در قانونگذاری، مهدی رجايی، محمدجواد ارسطا، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۱۰۰، تابستان ۱۴۰۰ش. مقاله را اینجا ببینید.
- چگونگی کاربست منابع دینی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران در نگرش‌های عرفی شدن و اسلامی‌سازی، محمدمهدی عالمی طامه، علی غلامی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۹۹، بهار ۱۴۰۰ش. مقاله را اینجا ببینید.
- فتوای معیار در قانونگذاری؛ انطباق با مصالح الزامی، محسن جهانگیری، محمدعلی بنایی خیرآبادی، دوفصلنامه آموزه‌های فقه مدنی، دوره ۱۳، شماره ۲۳، بهار و تابستان ۱۴۰۰ش. مقاله را اینجا ببینید.
- چالش‌های تعیین فتوای معیار در قانونگذاری با توجه به آرای امام خمینی(س)، عباس سماواتی، سید مصطفی موسوی بجنوردی، فصلنامه پژوهشنامه متین، دوره ۲۲، شماره ۸۸، پاییز ۱۳۹۹ش. مقاله را اینجا ببینید.
- اسلامی‌سازی سیاست تقنینی جمهوری اسلامی ایران، منطق و نگرش‌ها، علی غلامی، محمدمهدی عالمی طامه، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۹۵، بهار ۱۳۹۹ش.مقاله را اینجا ببینید.
- تقنین احکام حکومتی در حوزه منطقه الفراغ توسط ولیّ فقیه، سید محمدرضا آیتی، کاظم ستایش، فرزانه سالم رهبر، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، دوره ۸، شماره ۳۱، زمستان ۱۳۹۸ش. مقاله را اینجا ببینید.
- فتوای معیار در قانونگذاری، محمدجواد ارسطا، فقه حکومتی، شماره ۷، بهار و تابستان ۱۳۹۸ش. مقاله را اینجا ببینید.
- تطبیق فرایند تقنین در نظام جمهوری اسلامی ایران با نظریهٔ قانونگذاری به‌مثابهٔ برنامه‌ریزی در راستای اجرای قوانین الهی، علیرضا دبیرنیا، فاطمه سادات نقوی، فصلنامه دانش حقوق عمومی، دوره ۷، شماره ۱۹، بهار ۱۳۹۷ ش. مقاله را اینجا ببینید.
- امکان سنجی فقهی قانونگذاری بر مبنای فتوای مشهور، مسعود جهاندوست دالنجان، پژوهشنامه میان‌رشته‌ای فقهی، سال چهارم، شماره ۱، پاییز و زمستان ۱۳۹۴ش. مقاله را اینجا ببینید.
- فتوای معیار در قانونگذاری در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران (نگاهی دوباره به مفهوم اعلمیت در منظومه فقه حکومتی شیعه)، هادی حاج زاده، فصلنامه فقه و اصول، سال چهل و هفتم، شماره ۱۰۲، پاییز ۱۳۹۴ش. مقاله را اینجا ببینید.
- فتوای معیار در قانونگذاری، حسنعلی علی اکبریان، فصلنامه دین و قانون، دوره ۱، شماره ۲، ۱۳۹۲ش. مقاله را اینجا ببینید.
- ضرورت قانونگذاری احکام فقهی و تأثیر آن در تقریب دیدگاههای مذاهب اسلامی، عبیدالله بادپا، دوفصلنامه فقه مقارن، شماره ۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۲ش. مقاله را اینجا ببینید.
- ساختار نظام کنونی افتاء و کارآمدی نظام جمهوری اسلامی، مصطفی جعفرپیشه، حکومت اسلامی، شماره ۱۶، تابستان ۱۳۷۹ش. مقاله را اینجا ببینید.
عربی
- الأزهر و تقنین الشریعة الإسلامیة، السید عبدالعزیز هندی، الازهر، السنة الخامسة و الخمسون، الجزء ۷، رجب ۱۴۰۳ق. مقاله را اینجا ببینید.
- تقنین الشریعة الإسلامیة، محمد عطیة خمیس، مجلة الازهر، السنة الحادیة و الخمسون، جمادی الأولی ۱۳۹۹ق. مقاله را اینجا ببینید.
- نحو تقنین إسلامی، محمد زکی عبدالبر، الوعی الاسلامی السنة الثانیة، العدد ۱۶، ربیع الثانی ۱۳۸۶ق. مقاله را اینجا ببینید.
پایان‌نامه‌ها
- جایگاه فتاوا در نظام قانونگذاری اسلامی، عبدالله حیدری، جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی فقه، مدرسه عالی فقه تخصصی، ۱۳۹۸ش. (دکتری تخصصی) چند برگ نخست رساله را اینجا ببینید.
- فتوای معیار در قانونگذاری (مطالعه موردی مبحث قذف)، رامین کاکاوندی، مازندران، موسسه آموزش عالی ادیب، ۱۳۹۶ش. (کارشناسی ارشد) چند برگ نخست پایان‌نامه را اینجا ببینید.
- معیار انتخاب فتوا در فرآیند قانون گذاری و رسیدگی های کیفری، حبیبه غفاری نیک، موسسه آموزش عالی آل‌طه، دانشکده حقوق، ۱۳۹۶ش. چند برگ نخست پایان‌نامه را اینجا ببینید.
- فتوای معیار در نظام قانونگذاری جمهوری اسلامی ایران، بی‌نام، دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت، ۱۳۹۳ش.
منابع دیگر
- آیا مراجعه به اعلم در فتوای معیار در قانونگذاری شرط است؟، اسماعیل آقابابایی، کرسی «عرضه و نقد ایده علمی فتوای معیار در قانونگذاری کیفری»، آبان ۱۴۰۰ش. گزارش سخنرانی را اینجا ببینید.
- تصویر واضح و صحیحی از رابطه قانون و فتوا نداریم، محمدجواد ارسطا، مهر۱۴۰۰ش. متن مصاحبه را اینجا ببینید.
- احتمالات هشتگانه فتوای معیار در قانونگذاری، محمدجواد ارسطا، جلسه درس خارج فقه سیاسی، ۲۸ آذر ماه ۱۳۹۴ ش. گزارش درس را اینجا ببینید.
- سلسله نشست های نقد کتاب «بایسته های تقنین» (گفتگو و مصاحبه)، نقد کتاب فقه و حقوق، شماره ۷، پاییز ۱۳۹۵ ش.