رابطه فقه و علوم تجربی (منابع مطالعاتی)

آخرین ویرایش: ۱۴۰۲/۷/۹

---

همه منابع مطالعاتی

رابطه فقه و علوم تجربی یکی از چالش‌‌های اساسی به ویژه در سده اخیر در میان ملل مسلمان بوده است. رشد بی‌سابقه علوم، تغییرات اساسی و شگرفی را در زندگی انسان فراهم آورده است. در این میان فقه به عنوان اندیشه عملی دین، آنچنان که بایسته و شایسته است نتوانسته هم پای این تحولات به پرسش‌های نو پاسخ درخور ارائه کند. اما با این وجود تلاش‌های فقهی فراوانی صورت گرفته است که در آراء و نظرات متعدد صاحب نظران منعکس شده است.

دلیل عدم همراهی فقه از یک منظر این است که از نظر برخی این دانش دینی، متکفل بیان و تبیین و یا تعیین موضوع نیست و تنها بیانگر حکم شریعت در مواجهه با آنهاست. هر چند برخی در مقابل بر آنان‌ند که فقه دخیل در موضوع علوم تجربی هم می‌تواند باشد و با نگاه کارشناسی در موضوعات جدید زمینه‌ساز پاسخگویی دقیقتر را فراهم آورد.

این تفاوت نگاه شاید یکی از دلایل اندکی محتوا با وجود چالش‌های اساسی رابطه این دو در عرصه اجتماعی و دینی است که در ذیل به مجموعه انتشار یافته این آثار اشاره شده است.

کتاب

فارسی

1. کتاب رابطه بین علم فقه و علوم تجربی، سیدمحمدرضا میریوسفی، تهران، ناشر: نوید حکمت، ۱۳۹۶ش.

مقاله

فارسی

1. قبض فقه و بسط علم، محمد سروش محلاتی، نشریه دندانپزشکی جامعه اسلامی دندانپزشکان، شماره پیاپی ۸۵، ۱۳۹۱ش.مقاله را از اینجا بخوانید
2. واکاوی پیوند دانش فقه و علم پزشکی، محمدرضا کاظمی گلوردی، فقه و تاریخ تمدن، شماره ۲۳، ۱۳۸۹ش.از اینجا این مقاله را بخوانید
3. درآمدی بر تعادل فقه و روان‌شناسی، علی همت بناری، پژوهش و حوزه، شماره ۲۵، ۱۳۸۵ش.مقاله را از اینجا بخوانید
4. موضوع‌شناسی فقهی و رابطه آن با علوم، علی اکبر نوایی، اندیشه حوزه، شماره ۳۴، ۱۳۸۱ش.از اینجا این مقاله را بخوانید

عربی

1. التَّکاملُ المَعرفیُّ بین علُوم الشَّریعَة والعُلوم التَّجریبیَّة * العلوم الطِّبیَّة والصَّیدلانیَّة نموذجًا، بن عبد الله یعقوب، المعیار، دوره ۲۲، شماره ۱، ۲۰۱۸م.از اینجا این مقاله را بخوانید