کاربر:Khoshnudi/صفحه تمرین۷: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه فقه معاصر
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
فهرست آثار محمدباقر مجلسی
{{درباره ۲|آثار شهید اول|اطلاع از زندگی‌نامه، مدخل |شهید اول|}}
[[پرونده:نور آثار شهیدین.png|بندانگشتی|250px|نرم‌افزار آثار شهیدین]]
[[پرونده:موسوعة الشهید الاول.jpg|250px|بندانگشتی|موسوعة الشهید الاول]]
'''فهرست آثار شهید اول''' مجموعه آثار محمد بن جمال‌الدین مکی عاملی معروف به [[شهید اول]] (متوفای ۷۸۶ق) از فقیهان شیعه در قرن هشتم قمری است. او آثاری در موضوعات گوناگون فقهی، اصولی، کلامی و حدیثی نگاشته که مشهورترین آن کتاب [[اللمعة الدمشقیة (کتاب)|اللمعة الدمشقیه]] است. همه کتاب‌های او در مجموعه‌ای با عنوان «موسوعة الشهید الاول» در ۲۱ جلد گردآوری شده که ۱۹ جلد، شامل آثار، یک جلد زندگی‌نامه و یک جلد هم شامل فهارس است.<ref>[http://sama.isca.ac.ir/Portal/home/?news/529157/529160/745145/%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%88%D9%84 موسوعة الشهید الاول]، مرکز احیای آثار اسلامی.</ref>


محمدباقر بن محمدتقی مجلسی (۱۰۳۷ - ۱۱۱۰ق) معروف به‌علامه مجلسی یا مجلسی دوم، از محدثان و فقیهان مشهور شیعه در قرن یازدهم هجری بود. علامه مجلسی از میان شاخه‌های علوم اسلامی بیش از همه به حدیث‌نگاری علاقه داشت و به اخباریان نزدیک بود. مشهورترین کتاب او، مجموعه پرحجم حدیثی به نام بحارالانوار است که نقش بارزی در احیای جایگاه حدیث در منظومه معرفت دینی داشت.  
[[مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی|مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور]]، مجموعه آثار محمد‌ بن‌ مكی (معروف به شهید اول) و زين الدين‌ بن‌ علی (معروف به [[شهید ثانی]]) را به‌صورت نرم‌افزار و در قالب متن كامل ۵۸ عنوان كتاب در ۱۸۹ جلد، در موضوعات [[کلام اسلامی|کلام]]، [[اخلاق]]، [[حدیث‌شناسی|حدیث]]، [[فقه]] و [[اصول فقه]] منتشر کرده است. <ref>[https://www.noorshop.ir/fa/product/15823 مجموعه آثار شهیدین (قدّس سرّهما)]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.</ref>


[[میر محمدحسین خاتون‌آبادی|میرمحمدحسین خاتون آبادی]] در رساله ای که در بیان عدد تألیفات علامه مجلسی نگاشته است، تألیف‌های عربی او را ده کتاب و نگاشته‌های فارسی او را ۴۹ کتاب دانسته است. او پس از جمع کردن کل سطرهای آثار مکتوب مجلسی و تقسیم آن بر دوران عمر او نتیجه گرفته است که او در هر روز تقریباً ۳۳ صفحه سیصد کلمه‌ای نوشته است.<ref>خنیفرزاده، روز بزرگداشت علامه مجلسی رحمه الله، مجله گلبرگ، شماره ۳۲.</ref> علامه مجلسی به نگارش مجموعه‌های [[حدیث|حدیثی]] اهتمام داشت. بازگشت به متون حدیثی و جمع‌آوری مجموعه‌های حدیثی و نیز شرح کتب حدیثی گذشتگان، جریانی بود که در دوران صفویان رواج یافت و ریشه در تلاش علمای شیعه برای پاسخ‌گویی به نیازهای عقیدتی دوران خود داشت.<ref>نک: طارمی، علامه مجلسی، ۱۳۸۹ش، ص۷۰–۷۱.</ref>
برخی از آثار شهید اول به این شرح است:<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۶۲.</ref>
# [[الاربعون حدیثا (شهید اول)|شرح اربعین حدیثاً]]
# [[الالفیة فی فقه الصلاة الیومیة (کتاب)|الالفیة فی فقه الصلاة الیومیة]] با شرحی كه شهید ثانی بر آن مرقوم داشته، تحت نام «المقاصد العلیه» در تهران چاپ سنگی شده است.
# [[البیان]] در فقه
# [[الدرة الباهرة من الاصداف الطاهرة (کتاب)|الدرة الباهرة]] منسوب به شهید اول
# [[الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة]]
# [[الذکری]] در فقه
# [[القواعد و الفوائد]] در [[فقه]]
# [[اللمعة الدمشقیة (کتاب)|اللمعة الدمشقیة]]
# [[النفلیة (کتاب)|الرسالة النفلیة در نماز]]
# [[غایة المراد فی شرح الارشاد]]
# [[کتاب المزار (شهید اول)|کتاب المزار]]
# اجازة مبسوطة حسنة و عدة اجازات
# اختصار الجعفر
# الاربعون مسألة
# الاعتقادیة
# التكلیف یا تكلیفیة
# الدرة الباهرة من الاصداف الطاهرة، از جمله کتب منسوب به شهید اول است.
# القواعد الكلیه فی الاصول والفروع، كه به قواعد شهید معروف است و چاپ سنگی شده است.
# المسائل المقدادیات که گویا منسوب به شاگردش [[مقداد بن عبدالله حلی|مقداد سیوری]] است.
# المسائل، كه به مسائل ابن مكی معروف است.
# النفلیه كه با الفوائد المكیه، كه شرح شهید ثانی بر همان كتاب می باشد، در تهران چاپ سنگی شده است.
# جامع البین فی فوائد الشرحین یا الجامع بین شرحی الاخوین، كه شرح «تهذیب الوصول» علامه حلی است كه ما بین دو شرح تهذیب كه از سید عمیدالدین و سید ضیاءالدین خواهرزادگان خود علامه حلی می باشد، جمع و تالیف نموده است.
# حاشیه قواعد الاحکام علامه حلی.
# خلاصة الاعتبار فی الحج و الاعتمار رساله‌ای کوتاه شامل مناسک حج
# رسالة الباقیات الصالحات
# رسالة فی التکلیف و فروعه
# رسالة فی قصر من سافر بقصد الافطار و التقصیر
# شرح التهذیب الجمالی در اصول فقه که شرح تهذیب علامه [[جمال‌الدین حلی]] است.
# شرح قصیدة ابی الحسن علی ابن الحسین الشهیر بالشهفینی الحلی در مدح [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین(ع)]].
# کتاب الاستدراک
# مجامیع ثلثه، در سه مجلد.
{{پایان}}
[[پرونده:کتاب لمعه.jpg|150px|بندانگشتی|کتاب لمعه دمشقیه]]


=== بحارالانوار ===
مهمترین و پرحجم‌ترین کتاب او [[بحار الانوار (کتاب)|بحارالانوار]] است که حدود ۷۰۰ هزار سطر داشته و در یکی از چاپ‌های آن، ۱۱۰ جلد است.
علمای این دوران و از جمله علامه مجلسی با این نگرش که همه علوم منشأ الهی دارد و ردپای همه آن‌ها را در سخن امامان (ع) می‌توان یافت به تألیف چنین آثاری دست زدند.<ref>جعفریان، «بحارالانوار از زاویه نگاه دایره المعارفی»، ص۲۸–۳۰.</ref> نگارش کتاب بحارالانوار نیز بخشی از توجه عمومی علمای دوران به حدیث و حدیث نگاری بود.
فراهم کردن متونی که به پرسش‌های شیعیان پاسخ دهد و آنان را از پرداختن به عرصه‌ها و علوم انحرافی مانند فلسفه و تصوف بی‌نیاز کند.<ref>جعفریان، «بحارالانوار از زاویه نگاه دایره العارفی»، ص۳۶–۳۷.</ref> از همین روست که عملکرد علامه مجلسی در تألیف مجموعه‌های حدیث شیعه همچون عملی در تقویت مذهب تشیع ارزیابی شده و از او همچون احیا کنند مذهب تشیع یاد شده است.<ref name=":0">امین، اعیان الشیعه، دار التعارف للمطبوعات، ج۹، ص۱۸۳.</ref>


=== سایر آثار ===
{{پایان}}
علامه مجلسی به شرح مجموعه‌های حدیثی کهن شیعه نیز پرداخت و در این شرح‌ها مباحث مختلف فقهی و غیر از آن را بررسی کرده است.<ref>نک: طارمی، علامه مجلسی، ۱۳۸۹ش، ص۱۲۲–۱۲۹؛ بلاغی، «شرح احوال علامه مجلسی»، ص۳۵؛ انصاری قمی، اختران فقاهت، ج۱، ص۴۰.</ref>
==پانویس==
* [[مرآة العقول (کتاب)|مرآة العقول]] که شرحی بر کتاب [[الکافی (کتاب)|الکافی]] است و در ۲۵ جلد به چاپ رسیده است.
* [[ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الاخبار (کتاب)|ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الاخبار]] که شرحی بر کتاب [[تهذیب الاحکام (کتاب)|تهذیب الاحکام]] است و در ۱۶ جلد به چاپ رسیده است.
* [[الفوائد الطریفه فی شرح الصحیفه]] که شرح پنج دعای اول صحیفه سجادیه است.
* الاعتقادات، رساله ای در اعتقادات که به فارسی و اردو ترجمه شده است.
* [[اوزان المقادیر|رساله اوزان]]، که اولین تألیف علامه مجلسی است.
* رساله در شکوک و رساله در اذان
* [[الوجیزة فی الرجال (کتاب)|الوجیزه فی الرجال]] که در آن به بررسی احوال رجال و راویان احادیث است.
* المسائل الهندیه که در آن سؤالات ملا عبدالله هندوستانی را جواب داده است.
 
=== فارسی‌نگاری ===
علامه مجلسی کتاب‌ها و رسالات متعددی به زبان فارسی نگاشت، که تعداد آن را تا ۴۹ کتاب و رساله شمارده‌اند. نگارش رسالات فارسی با هدف ترویج علوم دینی بین مردم عادی انجام می‌شد و رویه‌ای بود که مدتی پیش از علامه مجلسی آغاز شده بود، اما آثار مجلسی از شهرت بیشتری برخوردار شد و با استقبال بسیاری از فارسی زبانان همراه گشت.<ref>طارمی، علامه مجلسی، ۱۳۸۹ش، ۸۹–۹۵.</ref>
 
از جمله آثار فارسی محمد باقر مجلسی می‌توان به کتاب‌های زیر اشاره کرد:<ref>نک:امین، اعیان الشیعه، دار التعارف للمطبوعات، ج۹، ص۱۸۳؛ بلاغی، «شرح احوال علامه مجلسی»، ص۳۵–۴۰.</ref>
* [[حیات القلوب (کتاب)|حیاة القلوب]] در باب سرگذشت [[:رده:پیامبران|پیامبران]]، زندگانی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام (ص)]] و درباره [[امامت]]
* [[حلیة المتقین (کتاب)|حلیة المتقین]] در باب آداب معاشرت و مستحبات زندگی روزانه فردی و اجتماعی که به عربی و اردو نیز ترجمه شده است.
* [[عین الحیات (کتاب)|عین الحیاة]] که شرحی است بر وصیت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام (ص)]] به[[ابوذر غفاری|ابوذر]] مشتمل بر پندهای اخلاقی که به عربی و اردو نیز ترجمه شده است.
* [[زاد المعاد (کتاب)|زاد المعاد]] که محتوای این کتاب، دعاها، زیارت‌ها و اعمال مستحبی در طول سال است ک پیش از [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح الجنان]]، کتاب دعای رایج بین مردم بود.
* [[تحفة الزائر (کتاب)|تحفة الزائر]] درباره زیارات معصومان (ع) است که بنابر ادعای نویسنده همه زیارات را از اسناد معتبر نقل شده است.
* [[جلاء العیون (کتاب)|جلاء العیون]] در باب تاریخ و مصائب [[چهارده معصوم]] (ع)
* [[مشکاة الانوار (ابهام‌زدایی)|مشکاة الانوار]] در باب [[قرآن]] و [[دعا]]، فضیلت قرائت و ثواب آن
* [[حق الیقین (کتاب)|حق الیقین]] که آخرین تألیف مجلسی است و به عربی و اردو نیز ترجمه شده است.
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* امین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، بی‌تا.
* امین عاملی، محسن، اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۳ق.
* جعفریان، رسول، «بحارالانوار از زاویه نگاه دایره‌المعارفی»، در مجله مشکاه، شماره ۸۰، پاییز ۸۲.
* مرکز احیاء التراث الاسلامی، موسوعة الشهید الاول، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۴۳۰ق.
* خنیفرزاده، علی، روز بزرگداشت علامه مجلسی رحمه الله، مجله گلبرگ، شماره ۳۲، مرداد ۱۳۸۱ش.
* طارمی، حسن، علامه مجلسی، تهران، طرح نو، ۱۳۸۹ش.
{{پایان}}
{{پایان}}


{{فهرست آثار نویسندگان}}
[[رده:آثار شهید اول]]
[[رده:فهرست آثار نویسندگان]]
[[رده:فهرست آثار نویسندگان]]
[[رده:آثار محمدباقر مجلسی]]
[[رده:مقاله‌های بدون اولویت]]
[[رده:مقاله‌های بدون اولویت]]

نسخهٔ ‏۱۷ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۲:۱۹

الگو:درباره ۲

پرونده:نور آثار شهیدین.png
نرم‌افزار آثار شهیدین
پرونده:موسوعة الشهید الاول.jpg
موسوعة الشهید الاول

فهرست آثار شهید اول مجموعه آثار محمد بن جمال‌الدین مکی عاملی معروف به شهید اول (متوفای ۷۸۶ق) از فقیهان شیعه در قرن هشتم قمری است. او آثاری در موضوعات گوناگون فقهی، اصولی، کلامی و حدیثی نگاشته که مشهورترین آن کتاب اللمعة الدمشقیه است. همه کتاب‌های او در مجموعه‌ای با عنوان «موسوعة الشهید الاول» در ۲۱ جلد گردآوری شده که ۱۹ جلد، شامل آثار، یک جلد زندگی‌نامه و یک جلد هم شامل فهارس است.[۱]

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور، مجموعه آثار محمد‌ بن‌ مكی (معروف به شهید اول) و زين الدين‌ بن‌ علی (معروف به شهید ثانی) را به‌صورت نرم‌افزار و در قالب متن كامل ۵۸ عنوان كتاب در ۱۸۹ جلد، در موضوعات کلام، اخلاق، حدیث، فقه و اصول فقه منتشر کرده است. [۲]

برخی از آثار شهید اول به این شرح است:[۳]

  1. شرح اربعین حدیثاً
  2. الالفیة فی فقه الصلاة الیومیة با شرحی كه شهید ثانی بر آن مرقوم داشته، تحت نام «المقاصد العلیه» در تهران چاپ سنگی شده است.
  3. البیان در فقه
  4. الدرة الباهرة منسوب به شهید اول
  5. الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة
  6. الذکری در فقه
  7. القواعد و الفوائد در فقه
  8. اللمعة الدمشقیة
  9. الرسالة النفلیة در نماز
  10. غایة المراد فی شرح الارشاد
  11. کتاب المزار
  12. اجازة مبسوطة حسنة و عدة اجازات
  13. اختصار الجعفر
  14. الاربعون مسألة
  15. الاعتقادیة
  16. التكلیف یا تكلیفیة
  17. الدرة الباهرة من الاصداف الطاهرة، از جمله کتب منسوب به شهید اول است.
  18. القواعد الكلیه فی الاصول والفروع، كه به قواعد شهید معروف است و چاپ سنگی شده است.
  19. المسائل المقدادیات که گویا منسوب به شاگردش مقداد سیوری است.
  20. المسائل، كه به مسائل ابن مكی معروف است.
  21. النفلیه كه با الفوائد المكیه، كه شرح شهید ثانی بر همان كتاب می باشد، در تهران چاپ سنگی شده است.
  22. جامع البین فی فوائد الشرحین یا الجامع بین شرحی الاخوین، كه شرح «تهذیب الوصول» علامه حلی است كه ما بین دو شرح تهذیب كه از سید عمیدالدین و سید ضیاءالدین خواهرزادگان خود علامه حلی می باشد، جمع و تالیف نموده است.
  23. حاشیه قواعد الاحکام علامه حلی.
  24. خلاصة الاعتبار فی الحج و الاعتمار رساله‌ای کوتاه شامل مناسک حج
  25. رسالة الباقیات الصالحات
  26. رسالة فی التکلیف و فروعه
  27. رسالة فی قصر من سافر بقصد الافطار و التقصیر
  28. شرح التهذیب الجمالی در اصول فقه که شرح تهذیب علامه جمال‌الدین حلی است.
  29. شرح قصیدة ابی الحسن علی ابن الحسین الشهیر بالشهفینی الحلی در مدح امیرالمؤمنین(ع).
  30. کتاب الاستدراک
  31. مجامیع ثلثه، در سه مجلد.
پرونده:کتاب لمعه.jpg
کتاب لمعه دمشقیه


پانویس

  1. موسوعة الشهید الاول، مرکز احیای آثار اسلامی.
  2. مجموعه آثار شهیدین (قدّس سرّهما)، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
  3. امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۶۲.

منابع

  • امین عاملی، محسن، اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۳ق.
  • مرکز احیاء التراث الاسلامی، موسوعة الشهید الاول، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۴۳۰ق.


الگو:فهرست آثار نویسندگان