دادستانی (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

نسخهٔ ‏۲۲ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۵۸

دادستانی جایگاهی قضایی برای پیگیری و حفظ حقوق عامه مردم و گاه نظارت بر اجرای قوانینی مرتبط با حقوق عموم مردم است. این نهاد در دادسرا، تحقیقات مقدماتی برخی پرونده‌ها را برعهده دارد. دادستان یا مدعی‌العموم طرف دعوای عمومی است و اختیارات وی باید محدود به تعقیب جنایی و اقامه دعوای عمومی در مراجع قضایی باشد. البته در قوانین برخی کشور‌ها جایگاهی دوگانه به دادستان داده شده است. در این کشور‌ها، دادستان از طرفی از جانب عموم مردم طرف اقامه دعوا علیه فرد، گروه یا نهادی می‌شود و از سوی دیگر به عنوان بالاترین مقام قضایی دادسرا، جایگاه قاضیِ تحقیق یا به‌عبارت دیگر، نهاد ناظر بر تحقیقات مقدماتی پرونده‌های کیفری و ارائه‌دهنده تعلیمات لازم به بازپرسان و ضابطان قضایی را دارد.

علی‌رغم پژوهش‌های حقوقی وسیعی که درباره دادستان و نهاد دادستانی انجام شده است، به نظر می‌رسد این موضوع از نظر فقهی چندان بررسی نشده است. برخی پرسش‌هایی که در آینده می‌توانند در این پژوهش‌ها بررسی شوند عبارتند از: آیا نهاد مدعی‌العموم مستندی در فقه اسلامی دارد؟ رابطه مدعی‌العموم با فقه حکومتی چیست؟ آیا اصل بی‌طرفی جزء ضروری دادستانی است؟ محدوده اختیار دادستان تا چه اندازه می‌تواند اصل بی‌طرفی را نقض کند؟ دادستان باید انتخابی باشد یا انتصابی؟ کدام یک از این موارد با عدالت سازگاری بیشتری دارند؟ آیا دادستان در پیشگیری از جرایم نیز وظیفه‌ای دارد یا اختیارات او به تحقیق و اقامه دعوی منحصر می‌شود؟ رابطه وظایف دادستان و حقوق متهم چیست؟ آیا حفظ حقوق متهم نیز جزء وظایف دادستان است؟ چنانچه در یک پرونده قضایی به حیثیت و آبروی مدعی‌علیه خدشه وارد شود، آیا دادستان مسئولیتی نسبت به آن دارد یا خیر؟

مقاله

فارسی

قلمرو صلاحیت دادستان در حفظ محیط زیست به عنوان یکی از مصادیق حقوق عامه، مریم بلندی برزکی و محسن میثمی‌نیا، فصلنامه آراء، دوره ۵، شماره ۹، خرداد ۱۴۰۱ش. مقاله را اینجا ببینید.
محدوده ورود دادستان در حریم روابط حقوقی زوجین با تاکید بر مبانی فقه امامیه، طاهره سادات نعیمی و ربانی سید علی موسویان و لیلا ثنمی، فصلنامه پژوهشنامه نوین فقهی حقوقی زنان و خانواده، شماره ۱۵، تابستان ۱۴۰۰ش. مقاله را اینجا ببینید.
تطبیق اختیارات دادستان با اصول دادرسی عادلانه و موازین فقهی در تحقیقات مقدماتی، سعید رازانی و محمدجواد فتحی و مهدی شیداییان و عباس منصورآبادی، فصلنامه پژوهش‌های فقهی دوره ۴، شماره ۲، تابستان ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببینید.
بررسی مبانی فقهی حقوقی اعاده حیثیت در امور کیفری، فرانک حیدری دهاقانی و محمد نوذری، مبانی فقهی حقوق اسلامی شماره ۲۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببینید.
جایگاه و حدود اختیارات دادستان در نظام رسیدگی کیفری، محمدخلیل صالحی و علی افراسیابی، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، شماره ۲۵، زمستان ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببینید.
جایگاه دادستان در سیاست جنایی نوین و الزامات دادرسی عادلانه، محمدجواد فتحی و هادی دادیار، دوفصلنامه فقه و حقوق اسلامی، سال چهارم، شماره ۷، پاییز و زمستان ۱۳۹۲ش. مقاله را اینجا ببینید.

عربی

الإدعاء العام في الشريعة الإسلامية وتطبيقه في المملكة العربية السعودية، مجلة جامعة الملك سعود - العلوم الإدارية، عماد عبدالحميد النجار، مجلة جامعة الملك سعود (عربستان)، مج ۷, ع ۲، ۱۹۹۵م / ۱۴۱۵ق.

پایان‌نامه

فارسی

وظایف و اختیارات دادستان در نهاد دادسرا در رابطه با تحقیقات مقدماتی، کارشناسی ارشد، محمد حسن دانافر، موسسه آموزش عالی ادیب - مازندران، ۱۳۹۹ش.اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
وظایف و اختیارات مدعی العموم از منظر فقه اهل بیت(ع)، فقه حنفی و حقوق افغانستان، امیرخان غلامی، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه تخصصی، ۱۳۹۸ش.اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
جانشینی دادستان از اولیای دم صغیر و چالش‌های فقهی و حقوقی آن، امیر مهدوی نیا، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۶ش.اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
بررسی فقهی و حقوقی علل و عوامل و آثار نظارت دادستان بر اعمال و رفتار و وظایف قیم با توجه به قانون جدید خانواده، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، ۱۳۹۶ش.اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
بررسی فقهی و حقوقی وظایف و مسئولیت‌های دادستان به عنوان مدافع حقوق عامه، وحید کاشانی‌نژاد، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم قرآنی، دانشگاه قرآن و حدیث قم، ۱۳۹۳ش.اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید

@@ خط ۱۶: / خط ۱۶: @@
 ==پایان‌نامه==
+=== فارسی ===
 # وظایف و اختیارات دادستان در نهاد دادسرا در رابطه با تحقیقات مقدماتی، کارشناسی ارشد، محمد حسن دانافر، موسسه آموزش عالی ادیب - مازندران، ۱۳۹۹ش.[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/362ac49711ce4ed25787b1d5d2deae8b اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
 # وظایف و اختیارات مدعی العموم از منظر فقه اهل بیت(ع)، فقه حنفی و حقوق افغانستان، امیرخان غلامی، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه تخصصی، ۱۳۹۸ش.[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3bfcc0ba33f6d05c99ae763693bc1d3a اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
-# جانشینی دادستان از اولیای دم صغیر و چالش‌های فقهی و حقوقی آن، امیر مهدوی نیا، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۹۶ش.[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/63f595e5e163171a1785caac688291e5 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
+# جانشینی دادستان از اولیای دم صغیر و چالش‌های فقهی و حقوقی آن، امیر مهدوی نیا، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۶ش.[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/63f595e5e163171a1785caac688291e5 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
+# بررسی فقهی و حقوقی علل و عوامل و آثار نظارت دادستان بر اعمال و رفتار و وظایف قیم با توجه به قانون جدید خانواده، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، ۱۳۹۶ش.[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/efadfa402c397bc0c545d5425b81623b اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
 # بررسی فقهی و حقوقی وظایف و مسئولیت‌های دادستان به عنوان مدافع حقوق عامه، وحید کاشانی‌نژاد، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم قرآنی، دانشگاه قرآن و حدیث قم، ۱۳۹۳ش.[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/98a0dad3225fc3e6701594b6f2acb73a اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]