تهیه دارو از محرمات (منابع مطالعاتی)

آخرین ویرایش: ۱۴۰۳/۶/۱۱

---

همه منابع مطالعاتی

تهیه دارو از محرمات از جمله مسائل فقه پزشکی است و با توجه به تأکید دین اسلام به مسئله صحت بدن، مورد توجه فقه معاصر قرار گرفته است. چالش پیش رو این است که برای درمان برخی بیماری‌ها امکان تهیه دارو از مواد حلال وجود نداشته و ناگزیر به استفاده از محرمات مثل اجزاء حیوانات حرام گوشت یا نجاسات مانند الکل در تولید دارو هستیم. حال باید بررسی کرد که با توجه به حکم آیات قرآن، روایات، قواعد فقهی و همچنین حکم عقل در شرایط اضطراری و جان اشخاص در اثر بیماری در خطر باشد آیا تهیه دارو از محرمات بلا اشکال می‌باشد و یا روایاتی که بیانگر نبود شفا در حرامند، مقدم هستند؟ حکم شرعی تهیه‌کننده دارو از حرام و اجرت آن چیست؟در صورت حکم به حرمت آیا با اضمحلال ماده حرام در مواد حلال دیگر باز هم حکم چنین است؟ تهیه، تجویز و خوراندن مسلمان به غیرمسلمانان چه حکمی دارد؟

کتاب

عربی

1. حكم التداوي بالمحرمات، عبد الفتاح محمود ادریس، ناشر: مؤلف، ۱۹۹۳م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

مقاله

فارسی

1. بررسی فقهی جواز ساخت دارو از اعضای قطع‌شده میت مسلمان، رضا پورصدقی و مرضیه حیدرزاده، فصلنامه فقه، دوره ۳۰، شماره ۱۱۳، بهار ۱۴۰۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
2. بررسی فقهی حقوقی تهیه دارو از محرمات، محمدصالح حمزه ای، دومین کنگره بین‌المللی تحقیقات بین رشته‌ای در علوم انسانی اسلامی، تهران، ۱۳۹۹ش. مقاله را اینجا ببینید
3. واکاوی تداوی به حرام از منظر فریقین، الهام رضایی، سومین همایش بین المللی فقه و حقوق، وکالت و علوم اجتماعی، ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببینید
4. بررسی حکم مداوا و معالجه با محرمات از دیدگاه فقهای مذاهب اهل سنت، فرزاد پارسا، صابر پیروزی، کنفرانس ملی رویکردهای نوین علوم انسانی در قرن ۲۱م، رشت، ۱۳۹۶ش. اطلاعات مقاله را اینجا ببینید

عربی

1. الدواء المتضمن لمواد محرَّمـة الحکم الشرعي والبدائل العلاجية المتاحة، محـمد البشير الحاج سالم، مجلة الشریعة والقانون بالقاهرة، مجلد ۳۸، ۲۰۲۱م. مقاله را اینجا ببینید
2. التداوي بالمحرمات: دراسة فقهية مقارنة، سناء عبدالحميد علي عبدالرحمن، مصر، مجلة كلية البنات الإسلامية بأسيوط، شماره ۱۶، جلد ۲، ۲۰۱۹م.
3. التداوى بالحرام المحسوس دراسة فقهية مقارنة، محمود إبراهيم محمود السقا، مجلة كلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنات بدمنهور، مجلد ۱، شماره ۱، ۲۰۱۶م. مقاله را از اینجا ببینید
4. التداوى بالمحرمات: استخدام الصمامات الخنزيرية فى العلاج البشري، عبدالله بن محمد بن عبدالرحمن المطلق، عربستان صعودی، السجل العلمي لمؤتمر الفقه الإسلامي الثاني: قضايا طبية معاصرة، جلد ۱، ۲۰۱۰م.
5. أحكام التداوي بالمحرمات الحسية في الفقه الإسلامي، أحمد بن محمد الخليل، عربستان صعودی، مجلة العلوم الشرعية، شماره ۲، جلد ۱، ۲۰۰۸م.

پایان‌نامه

فارسی

1. حکم تکلیفی مصرف دارو در فقه اسلامی، فاطمه نگراوی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، دانشگاه یزد، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
2. تداوی با محرمات در فقه امامیه و اهل تسنن، سیده شهربانو فاطمی ارجنکی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۹۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
3. بررسی حکم فقهی استعمال محرمات در مصارف درمانی در مذاهب اربعه اهل سنت، صابر پیروزی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید

عربی

1. التداوی بالمحرمات فی الفقه الاسلامی، لطیفة عامر، کارشناسی ارشد، جامعه الشهید حمه لخضر، الوادی، ۲۰۱۶م. مقاله را از اینجا ببینید

سایر منابع

1. درمان با محرمات، درس خارج فقه محمد قائنی، از اینجا ببینید.