کاربر:Khoshnudi/صفحه تمرین۷: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه فقه معاصر
Khoshnudi (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Khoshnudi (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:مقبره حزقیال در دزفول.jpg|بندانگشتی|300px|مقبره منسوب به ذوالکفل در دزفول.]]


'''ذوالکِفْل''' شخصیتی [[قرآن|قرآنی]] که او را از صالحان، صابران و نیکان برشمرده‌اند. بیشتر [[مفسران]]، ذوالکفل را از [[انبیاء]] دانسته‌اند. در مورد نام او، اسامی مختلفی همچون حزقیال، یسع و یوشع ذکر شده است. ذوالکفل متعهد شده بود تمام روزها را [[روزه]] بگیرد، تمام شب‌ها را بیدار بوده، [[خداوند]] را [[عبادت]] کند و هرگز عصبانی نشود.
* آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۳۰ق.
 
* امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۸ق.
== نام و کنیه ==
* امین، سید محسن، اعیان الشیعه، تحقیق حسن امین، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق.
[[قرآن]] در [[سوره انبیاء|سوره انبیاء]]<ref>آیات ۸۵-۸۶.</ref> {{یادداشت| وَإِسْمَاعِيلَ وَإِدْرِيسَ وَذَا الْكِفْلِ ۖ كُلٌّ مِنَ الصَّابِرِينَ*وَأَدْخَلْنَاهُمْ فِي رَحْمَتِنَا ۖ إِنَّهُمْ مِنَ الصَّالِحِينَ آیات ۸۵و۸۶}} و [[سوره ص]]<ref>آیه۴۸.</ref>{{یادداشت|  وَاذْكُرْ إِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَذَا الْكِفْلِ ۖ وَكُلٌّ مِنَ الْأَخْيَارِ آیه ۴۸}} از ذوالكفل نام برده است. قرآن ذوالکفل را از صابران، صالحان، نیکان و داخل در رحمت الهی معرفى کرده است.<ref>بلاغی، حجة التفاسیر، ۱۳۸۶ق، ج۱ (مقدمه)، ص۴۶۳.</ref>
*ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت،‌ دار صادر، ۱۳۸۶ق.
 
*ابن داود حلی، حسن بن علی، رجال ابن داود، نجف، المطبعة الحیدریة، ۱۳۹۲ق.
 
*ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، قم، بی‌نا، بی‌تا.
*ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق.
در مورد نام ذوالکفل اختلاف بسیار وجود دارد. برخی او را [[حزقیال]] دانسته‌اند.<ref>ملاحویش، بیان المعانی، ۱۳۸۲ق، ج۵، ص۲۰۸.</ref> گفتارهایی نیز وجود دارد که او را [[الیاس]][[یوشع|، یوشع]] و یا [[یسع]] دانسته‌اند.<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۳۷۰.</ref> برخی معتقدند او بِشر فرزند [[ایوب (پیامبر)|حضرت ایوب]] بوده است.<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵، ج۹، ص۷۸.</ref> برخی نیز براساس روایتی نام واقعی او را عویدیا دانسته‌اند.<ref>طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۷، ص۲۱۶.</ref>
*ابن ماکولا، اکمال الکمال، بی‌جا،‌ دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
 
*اردبیلی، محمدعلی، جامع الرواة، بی‌جا، مکتبة المحمدی، بی‌تا.
«الکفل» در دو معنای نصیب و [[كفالت]] استفاده شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۴۸۳.</ref> در نتیجه در مورد کنیه ذوالکفل موارد مختلفی ذکر شده است:
*بحرالعلوم، سید محمدمهدی، الفوائد الرجالیة، تحقیق محمد صادق بحرالعلوم، تهران، مکتبة الصادق، ۱۳۶۳ش.
* او را ذوالکفل نامیدند زیرا خداوند در برابر اعمال و [[عبادت|عبادات]] فراوان، نصیب بسیاری از [[ثواب]] و رحمتش را به او داد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۴۸۳.</ref>
*تفرشی، محمد بن حسین، نقد الرجال، قم، آل البیت، ۱۴۱۸ق.
* او را ذوالکفل نامیدند؛ زیرا هفتاد [[نبوت|پیامبر]] که جانشان در خطر بود را کفالت کرده و نجات داد.<ref>ملاحویش، بیان المعانی، ۱۳۸۲ق، ج۵، ص۲۰۸.</ref>
*حلی، حسن بن یوسف، خلاصه الاقوال فی معرفه الرجال، تحقیق جواد قیومی، بی‌جا، نشر الفقاهة، ۱۴۱۷ق.
* تعداد بسیاری از [[بنی‌اسرائیل]] که از دست دشمنان فرار کرده بودند را پناه داده و معیشت آنان را کفالت نمود.<ref>حسینی همدانی، انوار درخشان، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۱۳۷.</ref>
*خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، قم، اسماعیلیان، بی‌تا.
* او متعهد شده بود بر آنچه رضایت الهی است [[صبر]] کند و اخلاق مردم را تحمل نماید. به جهت این تعهد او را ذوالکفل نامیدند.<ref>زحیلی، تفسیر الوسیط، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۶۰۸.</ref>
*خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بی‌جا، بی‌نا، ۱۴۱۳ق.
 
*ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۳ق.
== نبوت ==
*سید بن طاوس، علی بن موسی، کشف المحجة لثمرة المهجة، نجف، المطبعة الحیدریة، ۱۳۷۰ق.
مشهور علمای اسلام ذوالکفل را از جمله [[پیامبران]] الهی دانسته‌اند.<ref>نجفی خمینی، تفسیر آسان، ۱۳۹۸ق، ج۱۲، ص۳۳۳.</ref> [[آیات قرآن]] {{یادداشت| سوره انبیاآیه ۸۵وَإِسْمَاعِيلَ وَإِدْرِيسَ وَذَا الْكِفْلِ ۖ كُلٌّ مِنَ الصَّابِرِينَ. سوره ص آیه ۴۸  وَاذْكُرْ إِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَذَا الْكِفْلِ ۖ وَكُلٌّ مِنَ الْأَخْيَارِ }} نام او را در کنار نام انبیای دیگر آورده و برخی ظاهر این آیات را در پیامبر بودن او دانسته‌اند.<ref>نجفی خمینی، تفسیر آسان، ۱۳۹۸ق، ج۱۲، ص۳۳۳.</ref> روایتی از [[امام محمد باقر علیه السلام|امام باقر(ع)]] وجود دارد که ذوالکفل را از انبیای بنی‌اسرائیل دانسته که بعد از [[حضرت سلیمان]] بوده و به مانند [[داوود (پیامبر)|داوود]] در میان مردم [[قضاوت]] می‌کرده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۹۵.</ref>طبرسی در تفسیر مجمع البیان از کتاب النبوه [[شیخ صدوق]] روایت کرده که [[عبدالعظیم حسنی]] نامه ای به [[امام جواد(ع)]]  نوشته و از حضرت درباره اسم  ذاالکفل و این که آیا از مُرسَلین  {{یادداشت|بنابر قول مشهور، بین نبی و رسول تفاوت‌هایی وجود دارد و با آنکه هر رسولی نبی است، اما همه انبیا رسول نیستند.رسول در خواب و بیداری وحی را دریافت می‌کند؛ اما نبی تنها در خواب وحی بر رسول از وحی بر نبی عالی‌تر است چرا که وحی بر رسول را جبرئیل ابلاغ می‌کند؛ اما وحی بر نبی از طریق فرشتگان دیگر یا الهام قلبی یا رؤیای صادقه صورت می‌پذیرد برخی رسول و نبی را در معنا مترادف دانسته‌اند. همچنین ببینید: [[نبوت]]}} بوده سؤال کرده، امام در پاسخش نوشتند: خداوند صد و بیست چهار هزار نفر پیغمبر مبعوث کرده است، از آنها سیصد و سیزده نفر مرسل بودند، ذوالکفل از آنهاست و بعد از [[سلیمان (پیامبر)|سلیمان بن داود]] زندگى مى کرد، مانند [[داوود (پیامبر)|حضرت داوود]] در میان مردم قضاوت مى کرد، خشمگین نشد مگر از براى خدا، نامش «عدویا پسر ادارین» بود. <ref>الشيخ الطبرسي،  مجمع البيان في تفسيرالقرآن،  مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، ج۷، ص۱۰۷.</ref>
*طوسی، محمد بن الحسن، رجال الطوسی، تحقیق جواد قیومی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۵ق.
 
*طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، تحقیق جواد قیومی، بی‌جا، نشر الفقاهة، ۱۴۱۷ق.
برخی از [[اهل سنت]] نیز ذو الکفل را از پیامبران [[بنی‌اسرائیل]] دانسته‌اند.<ref>ملاحویش، بیان المعانی، ۱۳۸۲ق، ج۵، ص۲۰۸.</ref> [[ابوموسی اشعری]] روایتی از پیامبر اسلام نقل کرده که ذوالکفل از انبیاء نبوده و تنها بنده صالح خداوند بوده است.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۷، ص۶۰.</ref>
*عسقلانی، ابن حجر، لسان المیزان، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۳۹۰ق.
 
*غفار، عبدالله الرسول، الکلینی و الکافی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق.
== اخلاق و رفتار ==
*قمی، شیخ عباس، سفینة البحار، قم، اسوه، بی‌تا.
براساس برخی روایات، ذوالکفل به پیامبر قبل از خود، تعهد داده بود:
*مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، تهران،‌دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۳ش.
* هر روز را [[روزه]] بگیرد.
*مدرس، محمدعلی، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیة او اللقب، تهران، خیام، ۱۳۶۹ش.
* تمام شب‌ها را بیدار بوده به [[عبادت]] بگذراند.
*مرتضی زبیدی، محمد بن محمد، تاج العروس من جواهر القاموس، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۴ق.
*هرگز عصبانی نشود.<ref>زحیلی، تفسیر الوسیط، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۶۰۸.</ref>
*مفید، محمد بن نعمان، تصحیح اعتقادات الامامیه، بیروت، دارالمفید، ۱۴۱۴ق.
 
*نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق.*استرآبادی، محمد امین، الفوائد المدنیه، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۲۴ق.
ذوالکفل به این عهد خود وفادار بوده است. برخی منابع داستانی نقل کرده‌اند که [[شیطان]] تلاش در عصبانی کردن ذوالکفل داشت و در این امر ناموفق بود.<ref>زحیلی، تفسیر الوسیط، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۶۰۸.</ref> ذوالکفل در میان مردم به قضاوت نیز مشغول بود.<ref>فضل الله، تفسیر من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۹، ص۲۷۵.</ref>
*افندی، عبدالله بن عیسی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، قم، مطبعه الخیام، بی‌تا.
 
* تهرانی، آقابزرگ، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء.
== قبر ==
* خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بی‌جا، بی‌نا، ۱۴۱۳ق.
در شهرستان [[دزفول]] قبری وجود دارد که منسوب به [[حزقیال نبی]] است و از آنجا که برخی ذوالکفل را همان حزقیال دانسته‌اند، این قبر را قبر ذوالکفل معرفی کرده‌اند.<ref>[http://fa.alkawthartv.com/news/73717 آیا می‌دانید جد رسول اکرم (ص) در ایران مدفون است؟سایت الکوثر.</ref> در جنوب کشور [[عراق]] نیز قبری منسوب به ذوالکفل وجود دارد.<ref>یاقوت حموی، معجم‏ البلدان، ۱۹۹۵م، ج۳، ص۳۷۲.</ref>
*سبحانی، جعفر، «کافی کافی نیست»، ترجمه علی اوجبی، کتاب ماه دین، ش۱۳۰ و ۱۳۱، سال یازدهم، مرداد و شهریور ۱۳۸۷ش.
 
* سید بن طاووس، علی بن موسی، کشف المحجه لثمره المهجه، نجف، المطبعه الحیدریه، ۱۳۷۰ق.
==پانویس==
* شبیری زنجانی، سیدموسی، جرعه‌ای از دریا، ج۱، قم: مؤسسه کتاب شناسی شیعه، ۱۳۹۲ش.
{{پانویس۲}}
* طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، تحقیق جواد قیومی، بی‌جا، نشر الفقاهه، ۱۴۱۷ق.
==منابع==
*غفار، عبدالله الرسول، الکلینی و الکافی، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق.
*ابن عساکر، ابو القاسم علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۳ش.
* آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: عطیة، علی عبدالباری، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
* مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، تهران،‌دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۳ش.
* بلاغی، سید عبدالحجت، حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، قم، انتشارات حکمت، ۱۳۸۶ق.
* مصطفوی، جواد، ترجمه اصول کافی، تهران، کتابفروشی علمیه اسلامیه، ۱۳۶۹ش.
* حسینی همدانی، سید محمدحسین، [[انوار درخشان]]، تحقیق: بهبودی‏، محمدباقر، تهران، کتابفروشی لطفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
* مفید، محمد بن نعمان، تصحیح اعتقادات الامامیه، بیروت، دارالمفید، ۱۴۱۴ق.
* زحیلی، وهبة بن مصطفی، تفسیر الوسیط، دار الفکر، دمشق، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
* نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق.
* [http://fa.alkawthartv.com/news/73717 سایت الکوثر: آیا می‌دانید جد رسول اکرم (ص) در ایران مدفون است؟]
* نوری، حسین بن محمد تقی، خاتمة مستدرک الوسائل، جلد ۳، موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، قم، ۱۴۱۶ق.
* طباطبایی، سید محمدحسین‏، [[المیزان فی تفسیر القرآن]]، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، ۱۴۱۷ق.
* حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم الآثار در احوال رجال دوره قاجار، اصفهان، کمال، ۱۳۶۲ش.
* طبرسی، فضل بن حسن، [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن]]، مقدمه: بلاغی‏، محمدجواد، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
* رحمان‌ستایش، محمدکاظم، آشنایی با کتب رجالی شیعه، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، ۱۳۸۵ش.
* طبری، ابو جعفر محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
* رفاعی، عبدالجبار، معجم ما کتب عن الرسول و اهل البیت(ع)، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۱ش.
* فضل الله، سید محمدحسین، تفسیر من وحی القرآن، بیروت، دار الملاک للطباعة و النشر، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق.
* سبحانی تبریزی، جعفر، موسوعة طبقات الفقهاء، قم، مؤسسة الامام الصادق(ع)، ۱۴۱۸ق.
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
* صائب، عبدالحمید، معجم مورخی الشیعة: الامامیة، الزیدیة، الاسماعیلیة، قم، مؤسسة دائرة معارف الفقه الاسلامی، ۱۴۲۴ق.
* ملاحویش آل غازی، عبدالقادر، بیان المعانی، دمشق، مطبعة الترقی، چاپ اول، ۱۳۸۲ق.
* عراقی، ضیاءالدین، قاعده لاضرر و لاضرار، تقریرات سید مرتضی موسوی خلخالی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۴۱۸ق.
*نجفی خمینی، محمدجواد، تفسیر آسان، تهران، انتشارات اسلامیة، چاپ اول، ۱۳۹۸ق.
* کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۷۶ش.
* یاقوت حموی، شهاب‌الدین ابو عبد‌الله، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵م.
* کرباسی‌زاده اصفهانی، علی، مشاهیر مزار علامه میرزا ابوالمعالی، اصفهان، کانون پژوهش، ۱۳۸۴ش.
==پیوند به بیرون==
* کلباسی، محمد بن محمدابراهیم، الرسائل الرجالیه، تصحیح محمدحسین درایتی، قم، دار الحدیث، ۱۴۲۲ق.
* [http://rch.ac.ir/article/Details/13535 دانشنامه جهان اسلام]
* محقق، حیدرعلی، «[https://www.noormags.ir/view/fa/creator/774271 مصاحبه با حیدرعلی محقق]»، در مجله حوزه، شماره ۵۳، ۱۳۷۱ش.
<onlyinclude>{{درجه‌بندی
* مرسلوند، حسن، زندگی‌نامه رجال و مشاهیر ایران، تهران، الهام، ۱۳۷۶ش.
| پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
* موسوی شفتی، محمدمهدی، غرقاب، مقدمه هادی نجفی، تحقیق مهدی باقری سیانی و محمود نعمتی، اصفهان، کانون پژوهش، ۱۴۳۰ق.
| رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
* مهدوی، مصلح‌الدین، اعلام اصفهان، مقدمه محمدعلی چلونگر، تصحیح غلامرضا نصراللهی، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶ش.
| جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->ندارد
* آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۳۰ق.
| عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
* ابن‌غضائری، احمد بن حسین، الرجال، تحقیق محمدرضا حسینی جلالی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۴۲۲ق.
| ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
* افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ‏، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، تحقیق احمد حسینی اشکوری، با اهتمام محمود مرعشی، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی‏، ‏۱۴۳۱ق.
| رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
* انصاری، مرتضی بن محمدامین، فرائد الاصول، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
| کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
* ترکمان، اسکندربیگ، تاریخ عالم آرای عباسی، مقدمه ایرج افشار، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۲ش.
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
* جناب، علی، رجال و مشاهیر اصفهان، تدوین و تصحیح رضوان پورعاصر، اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۵ش.
| جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
* حر عاملی، محمد بن حسن‏، أمل الآمل فی علماء جبل عامل‏، تحقیق احمد حسینی اشکوری، بغداد، مکتبة الأندلس‏، بی‌تا.
| شناسه = <!--ناقص، کامل-->کامل
* حسینی تفرشی، مصطفی، نقد الرجال، تحقیق مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث، قم، مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث، ۱۳۷۶ش.
| رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
* خامه‌یار، احمد، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1406181 نویافته‌هایی از تاریخ و میراث۲]، در مجله میراث شهاب، شماره ۹۱، بهار ۱۳۹۷ش.
| جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
* دانشگاه کمبریج، تاریخ ایران دوره تیموریان، ترجمه یعقوب آژند، تهران، جامی، ۱۳۷۹ش.
| زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد
* ربانی، محمدحسن‏، سبک‌شناسی دانش رجال الحدیث‏، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، ۱۳۸۵ش.
| تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
* رحمان ستایش، محمدکاظم‏، آشنایی با کتب رجالی شیعه‏، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی‏، تهران، ۱۳۸۵ش.
| تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
* سبحانی تبریزی، جعفر، موسوعة طبقات الفقهاء، قم، مؤسسة الامام الصادق (ع)، ۱۴۱۸ق.
| توضیحات =
* مجلسی، محمدتقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، قم، بنیاد فرهنگ اسلامی حاج محمد حسین کوشانپور، ۱۴۱۳ق.
}}</onlyinclude>
* مدرس تبریزی، [https://lib.eshia.ir/10984 ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقبتهران، کتابفروشی خیام، ۱۳۶۹ش.
 
* مدرسی طباطبایی، حسین، مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ترجمه محمدآصف فکرت، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۶۸ش.
{{پیامبران در قرآن}}
*انصاری قمی، ناصرالدین، «نجوم امت: حضرت آیت‌الله العظمی خویی»، در مجله نور علم، دوره۴، ش۱۱، مهر و آبان ۱۳۷۱ش.
{{الگو:بنی‌اسرائیل}}
*پیری سبزواری، حسین، «آیت‌الله العظمی سید ابوالقاسم خویی؛ قرآن‌شناس بزرگ معاصر»، در ماهنامه گلستان قرآن، ش۱۲۶، آبان ۱۳۸۱ش.
[[en:Dhu l-Kifl]]
*خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بی‌جا، نشر توحید، ۱۴۱۳ق.
[[ur:ذوالکفل]]
*رئیس‌زاده، محمد، «خویی، ابوالقاسم»، در دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی، ۱۳۷۵ش.
[[id:Dzulkifli]]
*شریف رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۵۲–۱۳۵۴ش.
 
*علی‌نژاد، ابوطالب، «معرفی یکی از مهم‌ترین آثار رجالی شیعه»، در شیعه‌شناسی، پاییز ۱۳۸۶ش، شماره ۱۹.
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]]
*نظری، محمود، «معرفی کتاب مرجع: معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة»، در پیام بهارستان، اردیبهشت ۱۳۸۳ش، شماره ۳۵.
[[رده:پیامبران بنی‌اسرائیل]]
*ربانی‌خواه، احمد، آشنایی با دانش و منابع رجالی شیعه.
[[رده:لقب‌های پیامبران در قرآن]]
*مختاری، رضا، «نکته‌ها»، در کتاب شیعه، بهار و تابستان ۱۳۸۹، شماره ۱.
* ابن‌غضائری، احمد بن حسین، الرجال، محمدرضا حسینی جلالی، قم، مؤسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث، ۱۴۲۲ق.
* احمدی، مهدی، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های چهارم تا هفتم هجری، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۹ش.
* آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، تحقیق احمد بن محمد حسینی، بیروت، دارالاضواء، بی‌تا.
* خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق.
* رحمان‌ستایش، محمدکاظم، آشنایی با کتب رجالی شیعه، تهران، سمت، ۱۳۸۵ش.
* سیدعلوی، سیدابراهیم، ابن‌غضائری و رجال او، مشکوة، ش۲۸، ۱۳۶۹ش.
* شوشتری، محمدتقی، قاموس‌الرجال، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعه لجماعة المدرسین، ۱۴۱۰ق.
* شیخ طوسی، محمد بن حسن، فهرست کتب الشیعه و اسماء المصنفین و اصحاب الاصول، تصحیح عبدالعزیز طباطبایی، قم، مکتبة المحقق الطباطبایی، ۱۴۲۰ق.
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، انتشارت دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳ش. (لینک)
* طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقى‏، قم، مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. (لینک)
* معین، محمد، فرهنگ فارسی، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ اول، ۱۳۴۳ش. (لینک)
* احمدیان، مینا، شیخان قم: زندگینامۀ بززگان مدفون در شیخان کبیر (گلزار شیخان). قم، انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۳ش.
* ازرقی، محمدبن عبدالله، کتاب اخبار مکة شرفها الله تعالی و ما جاء فیها من الآثار، روایة اسحاق بن احمد خزاعی، در اخبار مکة المشرفة، ج۱، غتنغه ۱۲۷۵ق.
* اصغری نژاد، محمد، «زیارت قبور و سفرهای زیارتی از نگاه اهل سنت»، در فصلنامه سراج منیر، شماره ۱۶، زمستان ۱۳۹۳ش.
* انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، چاپ اول، ۱۳۸۱ش.
* ترکی، زهرا، «نقش آرامستانها در برنامه‌ریزی توسعه و رشد گردشگری مذهبی به عنوان الگوی برتر اقتصادی نمونه موردی تخت فولاد اصفهان»، در همایش الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، دوره ۸، خردارد ۱۳۹۸ش.
* جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، قم، نشر مشعر، ۱۳۹۰ش.
* حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان،‌ دار صادر، بیروت، ۱۹۹۵م.
* خاوری، حاجیه خان، «بهشت زهرا(س)»، در دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، ۱۳۷۷ش.
* دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، انتشارت دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳ش.
* رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور خواستار جایگزینی واژه آرامستان به جای گورستان شد، وبگاه آفتاب نیوز، تاریخ درج مطلب: ۱۷ دی ۱۳۸۴ش.
* رفعت، پاشا ابراهیم، مترجم، انصاری هادی، مرآت الحرمین، انتشارات مشعر، تهران، ۱۳۷۷ش.
* سلیمان، هادی، «قبر»، دایرة المعارف تشیع، تهران، انتشارات حکمت، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.
* طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
* عبدالصاحب مظفر، محسن، «بررسی تاریخ خاکسپاری در نجف و وادی السلام»، مترجم محمدحسین خوشنویس، در فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳۹، تابستان ۱۳۹۸ش.
* فقیه بحر العلوم، محمدمهدی، «تاریخچه انتقال جنائز به عتبات عالیات (شهر کربلا)»، در فصلنامه فرهنگ زیارت، دوره ۸، شماره ۳۳، دی ۱۳۹۶ش.
* فهری، سید احمد، مراقد اهل البیت فی الشام، مکتب الامام الخامنئی، سوریه، ۱۴۲۸ق.
* قائدان، اصغر، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرّمه و مدینه منوّره، تهران، ۱۳۸۴ش.
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار،‌ دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ق.
* معین، محمد، فرهنگ فارسی، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ اول، ۱۳۴۳ش.
* منصوری، کاوه و محمد مسعود و محمدسعید ایزدی، «شناخت عوامل مؤثر در شکل‌گیری گورستان‌های تاریخی»، باغ نظر، سال ۱۶، شهریور ۱۳۹۸ش، شماره ۷۵.

نسخهٔ ‏۲ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۲:۲۱

  • آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۳۰ق.
  • امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۸ق.
  • امین، سید محسن، اعیان الشیعه، تحقیق حسن امین، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق.
  • ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت،‌ دار صادر، ۱۳۸۶ق.
  • ابن داود حلی، حسن بن علی، رجال ابن داود، نجف، المطبعة الحیدریة، ۱۳۹۲ق.
  • ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، قم، بی‌نا، بی‌تا.
  • ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق.
  • ابن ماکولا، اکمال الکمال، بی‌جا،‌ دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
  • اردبیلی، محمدعلی، جامع الرواة، بی‌جا، مکتبة المحمدی، بی‌تا.
  • بحرالعلوم، سید محمدمهدی، الفوائد الرجالیة، تحقیق محمد صادق بحرالعلوم، تهران، مکتبة الصادق، ۱۳۶۳ش.
  • تفرشی، محمد بن حسین، نقد الرجال، قم، آل البیت، ۱۴۱۸ق.
  • حلی، حسن بن یوسف، خلاصه الاقوال فی معرفه الرجال، تحقیق جواد قیومی، بی‌جا، نشر الفقاهة، ۱۴۱۷ق.
  • خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، قم، اسماعیلیان، بی‌تا.
  • خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بی‌جا، بی‌نا، ۱۴۱۳ق.
  • ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۳ق.
  • سید بن طاوس، علی بن موسی، کشف المحجة لثمرة المهجة، نجف، المطبعة الحیدریة، ۱۳۷۰ق.
  • طوسی، محمد بن الحسن، رجال الطوسی، تحقیق جواد قیومی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۵ق.
  • طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، تحقیق جواد قیومی، بی‌جا، نشر الفقاهة، ۱۴۱۷ق.
  • عسقلانی، ابن حجر، لسان المیزان، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۳۹۰ق.
  • غفار، عبدالله الرسول، الکلینی و الکافی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق.
  • قمی، شیخ عباس، سفینة البحار، قم، اسوه، بی‌تا.
  • مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، تهران،‌دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۳ش.
  • مدرس، محمدعلی، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیة او اللقب، تهران، خیام، ۱۳۶۹ش.
  • مرتضی زبیدی، محمد بن محمد، تاج العروس من جواهر القاموس، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۴ق.
  • مفید، محمد بن نعمان، تصحیح اعتقادات الامامیه، بیروت، دارالمفید، ۱۴۱۴ق.
  • نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق.*استرآبادی، محمد امین، الفوائد المدنیه، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۲۴ق.
  • افندی، عبدالله بن عیسی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، قم، مطبعه الخیام، بی‌تا.
  • تهرانی، آقابزرگ، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء.
  • خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بی‌جا، بی‌نا، ۱۴۱۳ق.
  • سبحانی، جعفر، «کافی کافی نیست»، ترجمه علی اوجبی، کتاب ماه دین، ش۱۳۰ و ۱۳۱، سال یازدهم، مرداد و شهریور ۱۳۸۷ش.
  • سید بن طاووس، علی بن موسی، کشف المحجه لثمره المهجه، نجف، المطبعه الحیدریه، ۱۳۷۰ق.
  • شبیری زنجانی، سیدموسی، جرعه‌ای از دریا، ج۱، قم: مؤسسه کتاب شناسی شیعه، ۱۳۹۲ش.
  • طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، تحقیق جواد قیومی، بی‌جا، نشر الفقاهه، ۱۴۱۷ق.
  • غفار، عبدالله الرسول، الکلینی و الکافی، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق.
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۳ش.
  • مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، تهران،‌دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۳ش.
  • مصطفوی، جواد، ترجمه اصول کافی، تهران، کتابفروشی علمیه اسلامیه، ۱۳۶۹ش.
  • مفید، محمد بن نعمان، تصحیح اعتقادات الامامیه، بیروت، دارالمفید، ۱۴۱۴ق.
  • نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق.
  • نوری، حسین بن محمد تقی، خاتمة مستدرک الوسائل، جلد ۳، موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، قم، ۱۴۱۶ق.
  • حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم الآثار در احوال رجال دوره قاجار، اصفهان، کمال، ۱۳۶۲ش.
  • رحمان‌ستایش، محمدکاظم، آشنایی با کتب رجالی شیعه، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، ۱۳۸۵ش.
  • رفاعی، عبدالجبار، معجم ما کتب عن الرسول و اهل البیت(ع)، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۱ش.
  • سبحانی تبریزی، جعفر، موسوعة طبقات الفقهاء، قم، مؤسسة الامام الصادق(ع)، ۱۴۱۸ق.
  • صائب، عبدالحمید، معجم مورخی الشیعة: الامامیة، الزیدیة، الاسماعیلیة، قم، مؤسسة دائرة معارف الفقه الاسلامی، ۱۴۲۴ق.
  • عراقی، ضیاءالدین، قاعده لاضرر و لاضرار، تقریرات سید مرتضی موسوی خلخالی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۴۱۸ق.
  • کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۷۶ش.
  • کرباسی‌زاده اصفهانی، علی، مشاهیر مزار علامه میرزا ابوالمعالی، اصفهان، کانون پژوهش، ۱۳۸۴ش.
  • کلباسی، محمد بن محمدابراهیم، الرسائل الرجالیه، تصحیح محمدحسین درایتی، قم، دار الحدیث، ۱۴۲۲ق.
  • محقق، حیدرعلی، «مصاحبه با حیدرعلی محقق»، در مجله حوزه، شماره ۵۳، ۱۳۷۱ش.
  • مرسلوند، حسن، زندگی‌نامه رجال و مشاهیر ایران، تهران، الهام، ۱۳۷۶ش.
  • موسوی شفتی، محمدمهدی، غرقاب، مقدمه هادی نجفی، تحقیق مهدی باقری سیانی و محمود نعمتی، اصفهان، کانون پژوهش، ۱۴۳۰ق.
  • مهدوی، مصلح‌الدین، اعلام اصفهان، مقدمه محمدعلی چلونگر، تصحیح غلامرضا نصراللهی، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶ش.
  • آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۳۰ق.
  • ابن‌غضائری، احمد بن حسین، الرجال، تحقیق محمدرضا حسینی جلالی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۴۲۲ق.
  • افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ‏، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، تحقیق احمد حسینی اشکوری، با اهتمام محمود مرعشی، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی‏، ‏۱۴۳۱ق.
  • انصاری، مرتضی بن محمدامین، فرائد الاصول، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
  • ترکمان، اسکندربیگ، تاریخ عالم آرای عباسی، مقدمه ایرج افشار، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۲ش.
  • جناب، علی، رجال و مشاهیر اصفهان، تدوین و تصحیح رضوان پورعاصر، اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۵ش.
  • حر عاملی، محمد بن حسن‏، أمل الآمل فی علماء جبل عامل‏، تحقیق احمد حسینی اشکوری، بغداد، مکتبة الأندلس‏، بی‌تا.
  • حسینی تفرشی، مصطفی، نقد الرجال، تحقیق مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث، قم، مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث، ۱۳۷۶ش.
  • خامه‌یار، احمد، نویافته‌هایی از تاریخ و میراث۲، در مجله میراث شهاب، شماره ۹۱، بهار ۱۳۹۷ش.
  • دانشگاه کمبریج، تاریخ ایران دوره تیموریان، ترجمه یعقوب آژند، تهران، جامی، ۱۳۷۹ش.
  • ربانی، محمدحسن‏، سبک‌شناسی دانش رجال الحدیث‏، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، ۱۳۸۵ش.
  • رحمان ستایش، محمدکاظم‏، آشنایی با کتب رجالی شیعه‏، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی‏، تهران، ۱۳۸۵ش.
  • سبحانی تبریزی، جعفر، موسوعة طبقات الفقهاء، قم، مؤسسة الامام الصادق (ع)، ۱۴۱۸ق.
  • مجلسی، محمدتقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، قم، بنیاد فرهنگ اسلامی حاج محمد حسین کوشانپور، ۱۴۱۳ق.
  • مدرس تبریزی، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، تهران، کتابفروشی خیام، ۱۳۶۹ش.
  • مدرسی طباطبایی، حسین، مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ترجمه محمدآصف فکرت، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۶۸ش.
  • انصاری قمی، ناصرالدین، «نجوم امت: حضرت آیت‌الله العظمی خویی»، در مجله نور علم، دوره۴، ش۱۱، مهر و آبان ۱۳۷۱ش.
  • پیری سبزواری، حسین، «آیت‌الله العظمی سید ابوالقاسم خویی؛ قرآن‌شناس بزرگ معاصر»، در ماهنامه گلستان قرآن، ش۱۲۶، آبان ۱۳۸۱ش.
  • خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بی‌جا، نشر توحید، ۱۴۱۳ق.
  • رئیس‌زاده، محمد، «خویی، ابوالقاسم»، در دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی، ۱۳۷۵ش.
  • شریف رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۵۲–۱۳۵۴ش.
  • علی‌نژاد، ابوطالب، «معرفی یکی از مهم‌ترین آثار رجالی شیعه»، در شیعه‌شناسی، پاییز ۱۳۸۶ش، شماره ۱۹.
  • نظری، محمود، «معرفی کتاب مرجع: معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة»، در پیام بهارستان، اردیبهشت ۱۳۸۳ش، شماره ۳۵.
  • ربانی‌خواه، احمد، آشنایی با دانش و منابع رجالی شیعه.
  • مختاری، رضا، «نکته‌ها»، در کتاب شیعه، بهار و تابستان ۱۳۸۹، شماره ۱.
  • ابن‌غضائری، احمد بن حسین، الرجال، محمدرضا حسینی جلالی، قم، مؤسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث، ۱۴۲۲ق.
  • احمدی، مهدی، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های چهارم تا هفتم هجری، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۹ش.
  • آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، تحقیق احمد بن محمد حسینی، بیروت، دارالاضواء، بی‌تا.
  • خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق.
  • رحمان‌ستایش، محمدکاظم، آشنایی با کتب رجالی شیعه، تهران، سمت، ۱۳۸۵ش.
  • سیدعلوی، سیدابراهیم، ابن‌غضائری و رجال او، مشکوة، ش۲۸، ۱۳۶۹ش.
  • شوشتری، محمدتقی، قاموس‌الرجال، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعه لجماعة المدرسین، ۱۴۱۰ق.
  • شیخ طوسی، محمد بن حسن، فهرست کتب الشیعه و اسماء المصنفین و اصحاب الاصول، تصحیح عبدالعزیز طباطبایی، قم، مکتبة المحقق الطباطبایی، ۱۴۲۰ق.
  • مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
  • دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، انتشارت دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳ش. (لینک)
  • طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقى‏، قم، مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. (لینک)
  • معین، محمد، فرهنگ فارسی، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ اول، ۱۳۴۳ش. (لینک)
  • احمدیان، مینا، شیخان قم: زندگینامۀ بززگان مدفون در شیخان کبیر (گلزار شیخان). قم، انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۳ش.
  • ازرقی، محمدبن عبدالله، کتاب اخبار مکة شرفها الله تعالی و ما جاء فیها من الآثار، روایة اسحاق بن احمد خزاعی، در اخبار مکة المشرفة، ج۱، غتنغه ۱۲۷۵ق.
  • اصغری نژاد، محمد، «زیارت قبور و سفرهای زیارتی از نگاه اهل سنت»، در فصلنامه سراج منیر، شماره ۱۶، زمستان ۱۳۹۳ش.
  • انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، چاپ اول، ۱۳۸۱ش.
  • ترکی، زهرا، «نقش آرامستانها در برنامه‌ریزی توسعه و رشد گردشگری مذهبی به عنوان الگوی برتر اقتصادی نمونه موردی تخت فولاد اصفهان»، در همایش الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، دوره ۸، خردارد ۱۳۹۸ش.
  • جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، قم، نشر مشعر، ۱۳۹۰ش.
  • حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان،‌ دار صادر، بیروت، ۱۹۹۵م.
  • خاوری، حاجیه خان، «بهشت زهرا(س)»، در دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، ۱۳۷۷ش.
  • دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، انتشارت دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳ش.
  • رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور خواستار جایگزینی واژه آرامستان به جای گورستان شد، وبگاه آفتاب نیوز، تاریخ درج مطلب: ۱۷ دی ۱۳۸۴ش.
  • رفعت، پاشا ابراهیم، مترجم، انصاری هادی، مرآت الحرمین، انتشارات مشعر، تهران، ۱۳۷۷ش.
  • سلیمان، هادی، «قبر»، دایرة المعارف تشیع، تهران، انتشارات حکمت، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.
  • طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
  • عبدالصاحب مظفر، محسن، «بررسی تاریخ خاکسپاری در نجف و وادی السلام»، مترجم محمدحسین خوشنویس، در فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳۹، تابستان ۱۳۹۸ش.
  • فقیه بحر العلوم، محمدمهدی، «تاریخچه انتقال جنائز به عتبات عالیات (شهر کربلا)»، در فصلنامه فرهنگ زیارت، دوره ۸، شماره ۳۳، دی ۱۳۹۶ش.
  • فهری، سید احمد، مراقد اهل البیت فی الشام، مکتب الامام الخامنئی، سوریه، ۱۴۲۸ق.
  • قائدان، اصغر، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرّمه و مدینه منوّره، تهران، ۱۳۸۴ش.
  • مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار،‌ دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ق.
  • معین، محمد، فرهنگ فارسی، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ اول، ۱۳۴۳ش.
  • منصوری، کاوه و محمد مسعود و محمدسعید ایزدی، «شناخت عوامل مؤثر در شکل‌گیری گورستان‌های تاریخی»، باغ نظر، سال ۱۶، شهریور ۱۳۹۸ش، شماره ۷۵.