|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| =مصونیت قانونی=
| |
| [[مصونیت قانونی]] در معنای عام خود به هرگونه معافیت از مجازات و پیگرد اطلاق می‌شود که در متن قانون به آن تصریح شده باشد، یا دست کم از لوازم اجرای قانون باشد. این معافیت قانونی از مجازات، چنانچه مربوط به اعضای دادگاه و افراد حاضر در فرایند دادرسی باشد [[مصونیت قضایی]] خوانده می‌شود. معافیت قضایی شامل معافیت قضات از پیگرد دربارۀ آرای اشتباه، معافیت وکلا از محتوای دعاوی یا دفاعیات موکلان، معافیت کارشناسان دادگستری و شاهدان حاضر از دادگاه است. نبودن چنین مصونیتی عملاً باعث اخلال در روند دادرسی عادلانه خواهد بود.
| |
|
| |
| چانچه مصونیت قانونی مربوط به معافیت مقامات دولتی یا بین المللی از مجازات باشد، [[مصونیت سیاسی]] خوانده می‌شود. مصونیت سیاسی شامل [[مصونیت فرمان‌روا]] در برابر نتایج اعمال ایشان در دوران زمام‌داری، [[مصونیت دیپلماتیک]] سفیران و دیپلمات‌ها و حتی گاهی مستشاران خارجی می‌شود. این مفهوم در پیوندی وثیق با مفهوم [[قضاوت‌سپاری|قضاوت‌سپاری (کاپیتلاسیون)]] قرار دارد. همچنین [[مصونیت پارلمانی]]، یعنی مصون بود نمایندگان مجلس از پیگرد قضایی یا تعرض نیز از جمله مصونیت‌های قانونی سیاسی است.
| |
|
| |
| علاوه بر مصونیت قضایی و سیاسی، موارد دیگری از مصونیت قانونی وجود دارد. برای مثال مصونیت شهروندان زیر سن قانونی و مصونیت مرد از پیگرد درباره [[قتل در فراش]] ممکن است جزو مصونیات‌های قانونی دسته‌بندی شوند. در این زمینه پژوهش‌های متعددی مربوط به فقه مصونیت قانونی وجود دارد.
| |
| ==کتاب==
| |
| ===فارسی===
| |
| #مصونیت سیاسی در فقه امامیه، زهراسادات حسینی، قم، چاپکو، ۱۳۹۹ش.
| |
| ===عربی===
| |
| #الحصانة القضائية ومبدأ أستقلال القضاء في التشريع الإسلامي: دراسة مقارنة، عبد القادر محمد القيسي، المركز القومي للإصدارات القانونية، مصر، ۲۰۱۷م
| |
| #ضمانات الحصانة الدبلوماسية في الفقه الاسلامی و القانون الدولی، عبدالله بن حسین آل هادی، مکتبة القانون و الاقتصاد للنشر و التوزیع، عربستان، ۲۰۱۶م.
| |
| ==مقاله==
| |
| ===فارسی===
| |
| #بررسی ادله فقهی مصونیت دیپلماتیک در کشور اسلامی، قاسم شبان‌نیا رکن‌آبادی، حکومت اسلامی، شماره ۱۰۲، زمستان ۱۴۰۰ش. [http://mag.rcipt.ir/article_146851_0867024fefbf2af5426b45b6d68054eb.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #مصونیت دیپلماتیک از منظر فقه، نبی‌اله جهانگیری، معارف قرآن و عترت، سال چهارم، شماره ۸، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1575551/مصونیت-دیپلماتیک-از-منظر-فقه مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #مصونیت جانی نمایندگان کشورها درفقه، قاسم شبان‌نیا، محمدجمعه حسینی، گفتمان فقه حکومتی، سال دوم، شماره ۳، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/416251 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #مطالعه تطبیقی مصونیت کیفری نمایندگان مجلس با موازین دادرسی عادلانه، فاطمه جعفریان، فقه، حقوق و علوم جزا، شماره ۵، جلد ۱، پاییز ۱۳۹۶ش. [https://joce.ir/afile/22-35F.J.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #اصول حاکم بر مصونیت سازمان‌های بین‌المللی بر مبنای دیدگاه قرآن نسبت به آن‌ها، محمد قطبیان و مجتبی جعفری، دومین همایش ملی پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی در ایران، ۱۳۹۵ش.
| |
| #بررسی فقهی-حقوقی مسؤولیت و مصونیت قاضی، حسین احمری و موسی احمدی، فقه و تاریخ تمدن، سال ششم، شماره ۲، تابستان ۱۳۸۸ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/260509 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #مصونيت جزائى ديپلماتيک، مهدي مؤمني، معرفت، شماره ۱۰۶، مهر ۱۳۸۵ش. [http://marifat.nashriyat.ir/node/182 مقاله را اینجا ببیند.]
| |
| #مصونیت پارلمانی از نگاه فقه، قاسم ابراهیمی، فقه اهل بیت، شماره ۳۰، تابستان ۱۳۸۱ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/310391/مصونیت-پارلمانی-از-نگاه-فقه مقاله را اینجا ببینید.]
| |
|
| |
| ===عربی===
| |
| #أساس الحصانة الدبلوماسية في القانون الدولي مقارنة بالفقه الإسلامي، موسى واعلي بكير، بن سهلة ثاني بن علي، مجلة الواحات للبحوث والدراسات (الجزایر)، دوره ۱۵، شماره ۲، ۲۰۲۲م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/2/15/2/206878 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #صيانة الحكم القضائي وحصانته في الفقه الإسلامي: جمعا ودراسة، عبدالرحمن بن سعد بن حمود الخطابي الحربي، مجلة العلوم الشرعية (عربستان)، دوره ۱۴، شماره ۵، ۲۰۲۱م / ۱۴۴۲ق.
| |
| #طرق تقليد القضاة وعالقتها بالحصانة القضائية في ضوء الشريعة اإلسالمية والنظام القضائي الأفغاني (دراسة مقارنة)، حميدالله عمري، المجلة األكاديمية لألبحاث والنشر العلمي،شماره ۱۳، ۲۰۲۰م. [https://www.ajrsp.com/vol/issue13/طرق%20تقليد%20القضاة%20وعلاقتها%20بالحصانة%20القضائية%20في%20ضوء%20الشريعة%20الإسلامية.pdf مقاله را اینجا ببینید]
| |
| #الحصانة الدبلوماسية بين الشريعة والقانون: دراسة مقارنة، محمد ضياء الحق، الدراسات الإسلامية (پاکستان)، دوره ۵۵، شماره ۱، ۲۰۲۰م / ۱۴۴۱ق.
| |
| #الحصانة الدبلوماسية في مفهوم السيرة النبوية، عبدالهادى التازى، المناهل (مراکش)، سال ۷، شماره ۱۷، ۱۹۸۰م / ۱۴۰۰ق.
| |
| #أمن الرسل في الفقه الإسلامي، عبدالرحمان بشيري، مجلة العلوم القانونية والاجتماعية (الجزایر)، دوره ۴، شماره ۴، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/434/4/4/102602 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #الحصانة البرلمانية فى الفقه الإسلامى، معاذ عبدالستار شعبان الهيتى، مجلة جامعة الأنبار للعلوم الإسلامية (عراق)، دوره ۹، شماره ۳۸، ۲۰۱۸م.
| |
| #المبعوث الدبلوماسي والحصانات من منظور السياسة الشرعية: دراسة بين المفاهيم والأسس، فيصل الطيب نجي العاتي، أنيس الرحمن منظور الحق، مجلة الراسخون (مالزی)، دوره ۴، شماره ۱، ۲۰۱۸م. [http://ojs.mediu.edu.my/index.php/arrasikhun/article/view/1615/590 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #سقوط العقوبة عن المبعوث السياسي: دراسة في ضوء السياسة الشرعية، خالد بن إبراهيم بن محمدالحصين، مجلة الجمعية الفقهية السعودية (عربستان)، شماره ۴۲، ۲۰۱۷م/ ۱۴۳۹ق.
| |
| #أثر حصانة القاضي على مسؤوليته في الفقه الإسلامي والقانون الوضعي، كريمة سيليني، مجلة البحوث العلمية والدراسات الإسلامية (الجزایر)، شماره ۱۶، ۲۰۱۸م / ۱۴۳۹ق.
| |
| #الحصانات الدبلوماسية من المنظور الإسلامي والقانون الدولي، محمد محمد حسين خضر، مجلة البحوث الإسلامية، سال ۳، شاره ۱۰، ۲۰۱۶م / ۱۴۳۸ق.
| |
| #مساءلة القاضي عن خطأه بين الشريعة والقانون، أحمد محمد أمين حمدان المومني، صفوان محمد شديفات، مجلة التراث (الجزایر)، شماره ۱۳، ۲۰۱۴م.
| |
| #أثر الحصانة علی المسئولیة الجنائية في الفقه الإسلامي: دراﺳﺔ ﻓﻘﻬﻴﺔ ﻗﺎﻧﻮﻧﻴﺔ ﻣﻘﺎرﻧﺔ، عماد محمد رضا علي التميمي، دراﺳﺎت ﻋﻠﻮم الشريعة واﻟﻘﺎﻧﻮن (اردن)، جلد ۴۱، شماره۱، ۲۰۱۴ش. [https://journals.ju.edu.jo/DirasatLaw/article/download/6421/3735 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #مساءلة القاضي عن خطأه بين الشريعة والقانون، حمد محمد المومني و صفوان محمد شديفات، مجلة التراث جامعة الجلفة (الجزایر)، شماره ۱۳، ۲۰۱۴م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/4/3/89866 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #أثر الحصانة على المسؤولية الجنائية في الفقه الإسلامي دارسة فقهية قانونية مقارنة، عماد محمدرضا التمیمی، و عادل حرب اللصاصمة، دراسات (علوم الشریعة والقانون)، دوره ۴۱، شماره ۱، ۲۰۱۴م. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1247099/اثر-الحصانه-علی-المسوولیه-الجناییه-فی-الفقه-الاسلامی-دارسه-فقهیه-قانونیه-مقارنه مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #الحصانة الدبلوماسية في الشريعة الإسلامية، ماهر ذيب سعد الدين أبو شاويش، مجلة العلوم الشرعية (عربستان)، دوره ۷، شماره ۱، ۲۰۱۳م/ ۱۴۳۵ق. [https://platform.almanhal.com/Files/2/59422 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #حصانة المبعوث الدبلوماسي في القانون الدولي العام الإسلامي: دراسة مقارنة مع القانون الدولي العام الوضعي، محمد على حسين، مجلة كلية القانون للعلوم القانونية والسياسية (عراق)، دوره ۲، شماره ۶، ۲۰۱۳م / ۱۴۳۴ق. [https://www.iasj.net/iasj/download/6da701024a146fa4 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #حصانة القضاة ضد العزل في النظامين الوضعي والإسلامي، ابراهيم علي الهندي، محمد باكير جمعة، مجلة بحوث جامعة حلب - سلسلة العلوم الاقتصادية والقانونية (سوریه)، شماره ۵۹، ۲۰۰۹م.
| |
| #أسس الحصانة الفقهية للقاضى المعاصر: استقلال القاضى، معن توفيق دحام، مجلة أبحاث كلية التربية الأساسية (عراق)، دوره ۶، شماره ۱، ۲۰۰۷م.[https://www.iasj.net/iasj/download/10f103fd8338ed65 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #الحصانات الدبلوماسية بين الفقه الاسلامي والقانون الدولي، عبدالإله بن محمد بن احمد الملا، مجلة الدراسات العربية (مصر)، دوره۲، شماره ۱۰، ۲۰۰۴م.
| |
| #أمان الرسل في الشريعة الاسلامية، محمد بو زيدالدين الجيلالي، مجلة البحوث الفقهية المعاصرة، دوره ۱۵، شماره ۵۸، ۲۰۰۳م / ۱۴۲۴ق.
| |
| #العلاقات والحصانات الدبلوماسية في الفقة الاسلامي والقانون الدولي، علي مقبول، البيان (انگلستان)، شماره ۸۹، ۱۹۹۵م / ۱۴۱۶ق. (ادامه ای مقاله در شماره‌های ۶ و ۱۱ همین مجله چاپ شده است.)
| |
| #مبدأ حصانة القاضي ضد العزل في الفقه الإسلامي والنظم الوضعية، عمار بوضياف، مجلة الحقوق (کویت)، دوره ۱۸، شماره ۴، ۱۹۹۴م. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/573868/مبدا-حصانه-القاضی-ضد-العزل-فی-الفقه-الاسلامی-و-النظم-الوضعیه مقاله را اینجا ببینید.]
| |
|
| |
| ==پایان‌نامه==
| |
| ===فارسی===
| |
| #فلسفه مصونیت پارلمانی و دامنه آن در پرتو توسعه فقه و قانونگذاری مطالعه تطبیقی عراق و الجزایر، حسام عبدالرسول محمد محمد، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق دانشگاه ادیان و مذاهب، ۱۴۰۱ش.
| |
| #مصونیت دیپلماتیک در قانون اساسی عراق ، حقوق بین الملل و قوانین اسلامی، محمد عبدالله حسون الباوی، دانشکده ادیان، دانشگاه ادیان و مذاهب، کارشناسی ارشد ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3125359370b4911566e2056adacaa3b8/search/b9b86c561917d741e44b89ca14298980 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #بررسی جواز مصونیت بیگانگان در کشورهای اسلامی با تکیه بر فقه شیعه، وحیده قاجارکوهستانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/50b12ab00d6385dbf0bdc4718e1b9302/search/b9b86c561917d741e44b89ca14298980 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #مطالعه تطبیقی مصونیت متهمان از نظر حقوق کیفری ایران و فقه امامیه و اسناد بین المللی، منا کرمی راد، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، موسسه آموزش عالی طبرستان، ۱۳۹۹ش.
| |
| #تحلیل مصونیت سیاسی در حکومت اسلامی بر اساس فقه امامیه، حسین عبدی گودرزی، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، کارشناسی ارشد، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/ad9661473f687502a4a7181003b5ae85/search/b9b86c561917d741e44b89ca14298980 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #ادله فقهی مصونیت قاضی، فتح شمس‌الدینی مطلق، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/243091ee62d0c8820946bac146b9b264/search/1167f63ed750e6ab7b20ee47831082c2]
| |
| #مبانی فقهی حقوقی مصونیت کیفری در حقوق خانواده، سعیده وارثی، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مطهری، ۱۳۹۶ش.
| |
| #مصونیت کیفری در فقه امامیه و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲، اعظم لشنی‌زند، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5b9dd311ff66d7c43a4f8c62a23c1870/search/b9b86c561917d741e44b89ca14298980 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #مصونیت دیپلماتیک در حقوق کیفری ایران و اسلام، حسین ایارگر استاد، کارشناسی ارشد دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس،۱۳۷۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/66f792b3e4fa52e5c88373179d5e8303/search/c354b410124042b69d8cc71863e46583 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
|
| |
| ===عربی===
| |
| #الدفع بالحصانة القضائية والحصانة التنفيذية أمام القاضي والمحكم، حسین العيساوي، رساله دکتری، كلية الحقوق، جامعة الجزائر، الجزایر، ۲۰۱۵م. [http://193.194.83.98/jspui/bitstream/1635/14003/1/LAISSAOUI_HOCINE.pdf رساله را اینجا ببینید.]
| |
| #الحصانات و الامتيازات الدبلوماسية دراسة فقهية مقارنة، ميساء عوض أبوحسنين، کارشناسی ارشد، كلية الشريعة والقانون، الجامعة الإسلامية، فلسطين، ۲۰۱۲م / ۱۴۳۳ق. [https://www.mobt3ath.com/uplode/book/book-7943.rar?ver=accessable رساله را اینجا ببینید.]
| |
| #حصانات وامتيازات الهيئات والمنظمات الدولية: دراسة مقارنة بين القانون الدولي العام والشريعة الإسلامية، ياسر عثمان محمد البدوي،کارشناسی ارشد، كلية الشريعة والقانون، جامعة أم درمان الاسلامية، سودان ۲۰۰۲م.
| |
| #الحصانة القضائية فى الفقه والقانون اليمنى والتونسى، يحيى بن احمد الخزان، رساله دکتری، المعهد الأعلى لأصول الدين، جامعة الزيتونة، تونس، ۲۰۰۱م / ۱۴۲۲ق.
| |
| #الحصانة وأثرها في المسؤولية الجزائية: دراسة فقهية مقارنة، عمر سليمان سالم الرشيدات، کارشناسی ارشد، كلية الشريعة والدراسات الإسلامية، اردن، ۲۰۱۸م.
| |
| #مبدأ الحصانة الدبلوماسية بين الفقه الإسلامي والقانون الدولي المعاصر، دلال عبدالرزاق، کارشاسی ارشد، معهد البحوث والدراسات العربية، المنظمة العربية للتربية والثقافة والعلوم، مصر، ۲۰۱۲م.
| |
| #الحصانات الإجرائية والموضوعية في الفقه والقانون: دراسة مقارنة، الحاج محمد الحاج الدوش، رسالة ماجستير، كلية الشريعة والقانون، جامعة أم درمان الاسلامية، سودان، ۲۰۰۸م / ۱۴۲۹ق.
| |
| #الحصانة الدبلوماسية في القانون الدولي العام مقارناً بالشريعة، أحمد إسحق شنب محمد، كلية الشريعة والقانون، جامعة أم درمان الاسلامية، سودان، ۱۹۹۸م.
| |
| #الحصانة القضائية في الإسلام: دراسة مقابلة بين التشريع الإسلامي والقانون الوضعي، محمد رويس خان محمد أيوب خان، کارشاسی ارشد، كلية الشريعة والدراسات الإسلامية، جامعة أم القرى، عربستان سعودی، ۱۹۸۷م / ۱۴۰۷ق.
| |
|
| |
| =سیره‌ها متشرعه= | | =سیره‌ها متشرعه= |
| [[سیره‌های متشرعه]] و حجیبت آن از جمله مسائل پر سابقه در فقه شیعی است. علی‌رغم سابقه طولانی این بحث در فقه شیعی، فقیهان معاصر در آثار خود توجه زیادی به آن داشته‌اند و آثار کمی در این رابطه منتشر شده است. | | [[سیره‌های متشرعه]] و حجیبت آن از جمله مسائل پر سابقه در فقه شیعی است. علی‌رغم سابقه طولانی این بحث در فقه شیعی، فقیهان معاصر در آثار خود توجه زیادی به آن داشته‌اند و آثار کمی در این رابطه منتشر شده است. |
سیره‌ها متشرعه
سیره‌های متشرعه و حجیبت آن از جمله مسائل پر سابقه در فقه شیعی است. علی‌رغم سابقه طولانی این بحث در فقه شیعی، فقیهان معاصر در آثار خود توجه زیادی به آن داشته‌اند و آثار کمی در این رابطه منتشر شده است.
کتاب
فارسی
عربی
مقاله
فارسی
- کارآیی فقهی «سیرهی متشرّعه» در بوته‌ی نقد، محمدتقی فخلعی، Journal of Contemporary Islamic Studies، دوره ۱، شماره ۱، فروردین ۱۳۹۸ش. مقاله را اینجا ببینید.
- بررسی ماهیت و شرایط کاربرد عرف و عادت در استنباط و قانونگذاری، امیرحسین ورشوچی منفرد، مهدی ساجدی، پژوهشنامه میان رشته‌ای فقهی، سال ششم، شماره ۲، بهار و تابستان ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببنید.
- نقد و تحلیل ادلّه‌ی حجیّت «سیرهی متشرّعه»، محمدتقی فخلعی، محمدحسن حائری، زهراسادات احمدی سلیمانی، جستارهای فقهی و اصولی، سال دوم، شماره ۳، تابستان ۱۳۹۵ش. مقاله را اینجا ببینید.
- پژوهشی در «سیرهی متشرعه» شرایط حجیت و شبکه‌ی روابط مفهومی آن، زهراسادات احمدی سلیمانی، محمدحسن حائری، محمدتقی فخلعی، فقه و اصول، شماره ۱۰۱، تابستان ۱۳۹۴ش. مقاله را اینجا ببینید.
- پژوهشی در مفهوم و حجیت ارتکاز متشرعه در بیان فقیهان شیعه، ابوالفضل علیشاهی قلعه‌جوقی، فقه و اصول، شماره ۹۷، تابستان ۱۳۹۳ش. مقاله را اینجا ببینید.
عربی
پایان‌نامه
فارسی
- سیره متشرعه و کاربرد آن در استنباط فقهی، زهراسادات احمدی سلیمانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، ۱۳۹۲ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
- عرف و سیره در فقه امامیه، فاطمه قدرتی، کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س)، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۸ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
- حجيت سيره عقلا و متشرعه در استنباطات فقهي، سيدموسي علوي، مجتمع آموزش عالي فقه، تير ۱۳۸۷ش.
عربی
منابع دیگر
فارسی
عربی