کاربر:Ma.sultanmoradi/صفحه تمرین1: تفاوت میان نسخه‌ها
←فارسی: اصلاح نشانی وب |
|||
| خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
==مقاله== | ==مقاله== | ||
===فارسی=== | ===فارسی=== | ||
#مرور زمان از منظر فقه و حقوق، محمد اسحاق برهانی، فقه و | #مرور زمان از منظر فقه و حقوق، محمد اسحاق برهانی، [[دوفصلنامه فقه و قضا]]، شماره ۷، بهار و تابستان ۱۴۰۱ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/keyword/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87_%D9%87%D8%A7_%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B1_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86 مقاله را اینجا ببینید.] | ||
#اعتبارسنجی قاعده مرور زمان در بیمه‌های مربوط به وسایل نقلیه (با بررسی فقهی)، سیامک جعفرزاده و جواد فرازمهر، پژوهشنامه بیمه، شماره ۱۳۸، تابستان ۱۳۹۹ش. | #اعتبارسنجی قاعده مرور زمان در بیمه‌های مربوط به وسایل نقلیه (با بررسی فقهی)، سیامک جعفرزاده و جواد فرازمهر، فصلنامه پژوهشنامه بیمه، شماره ۱۳۸، تابستان ۱۳۹۹ش. [https://ijir.irc.ac.ir/article_108529_3a709cd9b113dd857ed15baa2a209f84.pdf مقاله را اینجا ببینید.] | ||
#نقش مرور زمان در ایجاد و تثبیت نهاد مالکیت (مطالعه تطبیقی حقوق اسلام، ایران و انگلستان)، علیرضا | #نقش مرور زمان در ایجاد و تثبیت نهاد مالکیت (مطالعه تطبیقی حقوق اسلام، ایران و انگلستان)، علیرضا صدیقی و ابوالحسن مجتهد سلیمانی، فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دوره بیست و چهارم - شماره ۱، بهار ۱۳۹۹ش. [https://clr.modares.ac.ir/article-20-32708-fa.html مقاله را اینجا ببینید.] | ||
#بررسی تطبیقی مرور زمان در فقه و حقوق کیفری ایران با رویکردی به نظرات امام خمینی(س)، اکبر رجبی و اعظم | #بررسی تطبیقی مرور زمان در فقه و حقوق کیفری ایران با رویکردی به نظرات امام خمینی(س)، اکبر رجبی و اعظم مهدویپور و محمد اسحاقی، [[فصلنامه پژوهشنامه متین]]، شماره ۷۹، تابستان ۱۳۹۷ش. [http://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_80300_ccc8f382574073aed2e465f3352146ad.pdf مقاله را اینجا ببینید.] | ||
#مرور زمان و حق تقاص، علی اکبر ایزدی فرد و محمد محسنی دهکلانی و فاطمه بابانیا، پژوهش‌های فقه و حقوق | #مرور زمان و حق تقاص، علی اکبر ایزدی فرد و محمد محسنی دهکلانی و فاطمه بابانیا، [[فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی]]، شماره ۳۳، پاییز ۱۳۹۲ش. [https://ijrj.babol.iau.ir/article_529929_63b9d6fb730eaa26efb49ff2a113cf46.pdf مقاله را اینجا ببینید.] | ||
#جریان مرور زمان در مجازات های تعزیری، محمود عاشورخانی، فقه اهل‌بیت، شماره ۲۵، بهار ۱۳۸۰ش. | #جریان مرور زمان در مجازات های تعزیری، محمود عاشورخانی، فقه اهل‌بیت، شماره ۲۵، بهار ۱۳۸۰ش. [https://hawzah.net/fa/Article/View/86067/جریان-مرور-زمان-در-مجازات-های-تعزیری مقاله را اینجا ببینید.] | ||
#قلمرو مرور زمان در فقه و حقوق اسلامی، مجتبی شریفی، حقوقی | #قلمرو مرور زمان در فقه و حقوق اسلامی، مجتبی شریفی، [[فصلنامه حقوقی دادگستری]]، شماره ۲۸ و ۲۹، پاییز و زمستان ۱۳۷۸ش. [http://www.jlj.ir/article_47942_a45b1e989db4aea4bad74f19f7e157f2.pdf مقاله را اینجا ببینید.] | ||
#بررسی مرور زمان در حقوق اسلام، عیسی کشوری، حقوقی دادگستری، شماره ۸، تابستان ۱۳۷۲ش. | #بررسی مرور زمان در حقوق اسلام، عیسی کشوری، فصلنامه حقوقی دادگستری، شماره ۸، تابستان ۱۳۷۲ش. [http://www.jlj.ir/article_239765_fdb2d43d71c85de943f21ed650b46866.pdf مقاله را اینجا ببینید.] | ||
#مرور زمان از لحاظ فقه اسلامی (۳)، عبدالصاحب صفا، جلوه، شماره ۹ و ۱۰، اسفند ۱۳۲۴ و فروردین ۱۳۲۵ش. | #مرور زمان از لحاظ فقه اسلامی (۳)، عبدالصاحب صفا، جلوه، شماره ۹ و ۱۰، اسفند ۱۳۲۴ و فروردین ۱۳۲۵ش. | ||
#مرور زمان از لحاظ فقه اسلامی (۱)، عبدالصاحب صفا، جلوه، شماره ۴، مهر ۱۳۲۴ش. | #مرور زمان از لحاظ فقه اسلامی (۱)، عبدالصاحب صفا، جلوه، شماره ۴، مهر ۱۳۲۴ش. | ||
===عربی=== | ===عربی=== | ||
#سقوط الحق بالتقادم في الفقه الإسلامي والتشريع المغربي، عبدالله البدري، مجلة الباحث للدراسات القانونية والقضائية (مراکش)، شماره ۴۴، ۲۰۲۲م. | #سقوط الحق بالتقادم في الفقه الإسلامي والتشريع المغربي، عبدالله البدري، مجلة الباحث للدراسات القانونية والقضائية (مراکش)، شماره ۴۴، ۲۰۲۲م. | ||
نسخهٔ ۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۳۹
مصونیت قانونی
مصونیت قانونی در معنای عام خود به هرگونه معافیت از مجازات و پیگرد اطلاق می‌شود که در متن قانون به آن تصریح شده باشد، یا دست کم از لوازم اجرای قانون باشد. این معافیت قانونی از مجازات، چنانچه مربوط به اعضای دادگاه و افراد حاضر در فرایند دادرسی باشد مصونیت قضایی خوانده می‌شود. معافیت قضایی شامل معافیت قضات از پیگرد دربارۀ آرای اشتباه، معافیت وکلا از محتوای دعاوی یا دفاعیات موکلان، معافیت کارشناسان دادگستری و شاهدان حاضر از دادگاه است. نبودن چنین مصونیتی عملاً باعث اخلال در روند دادرسی عادلانه خواهد بود.
چانچه مصونیت قانونی مربوط به معافیت مقامات دولتی یا بین المللی از مجازات باشد، مصونیت سیاسی خوانده می‌شود. مصونیت سیاسی شامل مصونیت فرمان‌روا در برابر نتایج اعمال ایشان در دوران زمام‌داری، مصونیت دیپلماتیک سفیران و دیپلمات‌ها و حتی گاهی مستشاران خارجی می‌شود. این مفهوم در پیوندی وثیق با مفهوم قضاوت‌سپاری (کاپیتلاسیون) قرار دارد. همچنین مصونیت پارلمانی، یعنی مصون بود نمایندگان مجلس از پیگرد قضایی یا تعرض نیز از جمله مصونیت‌های قانونی سیاسی است.
علاوه بر مصونیت قضایی و سیاسی، موارد دیگری از مصونیت قانونی وجود دارد. برای مثال مصونیت شهروندان زیر سن قانونی و مصونیت مرد از پیگرد درباره قتل در فراش ممکن است جزو مصونیات‌های قانونی دسته‌بندی شوند. در این زمینه پژوهش‌های متعددی مربوط به فقه مصونیت قانونی وجود دارد.
کتاب
فارسی
- مصونیت سیاسی در فقه امامیه، زهراسادات حسینی، قم، چاپکو، ۱۳۹۹ش.
عربی
- الحصانة القضائية ومبدأ أستقلال القضاء في التشريع الإسلامي: دراسة مقارنة، عبد القادر محمد القيسي، المركز القومي للإصدارات القانونية، مصر، ۲۰۱۷م
- ضمانات الحصانة الدبلوماسية في الفقه الاسلامی و القانون الدولی، عبدالله بن حسین آل هادی، مکتبة القانون و الاقتصاد للنشر و التوزیع، عربستان، ۲۰۱۶م.
مقاله
فارسی
- بررسی ادله فقهی مصونیت دیپلماتیک در کشور اسلامی، قاسم شبان‌نیا رکن‌آبادی، حکومت اسلامی، شماره ۱۰۲، زمستان ۱۴۰۰ش. مقاله را اینجا ببینید.
- مصونیت دیپلماتیک از منظر فقه، نبی‌اله جهانگیری، معارف قرآن و عترت، سال چهارم، شماره ۸، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببینید.
- مصونیت جانی نمایندگان کشورها درفقه، قاسم شبان‌نیا، محمدجمعه حسینی، گفتمان فقه حکومتی، سال دوم، شماره ۳، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببینید.
- مطالعه تطبیقی مصونیت کیفری نمایندگان مجلس با موازین دادرسی عادلانه، فاطمه جعفریان، فقه، حقوق و علوم جزا، شماره ۵، جلد ۱، پاییز ۱۳۹۶ش. مقاله را اینجا ببینید.
- اصول حاکم بر مصونیت سازمان‌های بین‌المللی بر مبنای دیدگاه قرآن نسبت به آن‌ها، محمد قطبیان و مجتبی جعفری، دومین همایش ملی پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی در ایران، ۱۳۹۵ش.
- بررسی فقهی-حقوقی مسؤولیت و مصونیت قاضی، حسین احمری و موسی احمدی، فقه و تاریخ تمدن، سال ششم، شماره ۲، تابستان ۱۳۸۸ش. مقاله را اینجا ببینید.
- مصونيت جزائى ديپلماتيک، مهدي مؤمني، معرفت، شماره ۱۰۶، مهر ۱۳۸۵ش. مقاله را اینجا ببیند.
- مصونیت پارلمانی از نگاه فقه، قاسم ابراهیمی، فقه اهل بیت، شماره ۳۰، تابستان ۱۳۸۱ش. مقاله را اینجا ببینید.
عربی
- أساس الحصانة الدبلوماسية في القانون الدولي مقارنة بالفقه الإسلامي، موسى واعلي بكير، بن سهلة ثاني بن علي، مجلة الواحات للبحوث والدراسات (الجزایر)، دوره ۱۵، شماره ۲، ۲۰۲۲م. مقاله را اینجا ببینید.
- صيانة الحكم القضائي وحصانته في الفقه الإسلامي: جمعا ودراسة، عبدالرحمن بن سعد بن حمود الخطابي الحربي، مجلة العلوم الشرعية (عربستان)، دوره ۱۴، شماره ۵، ۲۰۲۱م / ۱۴۴۲ق.
- طرق تقليد القضاة وعالقتها بالحصانة القضائية في ضوء الشريعة اإلسالمية والنظام القضائي الأفغاني (دراسة مقارنة)، حميدالله عمري، المجلة األكاديمية لألبحاث والنشر العلمي،شماره ۱۳، ۲۰۲۰م. مقاله را اینجا ببینید
- الحصانة الدبلوماسية بين الشريعة والقانون: دراسة مقارنة، محمد ضياء الحق، الدراسات الإسلامية (پاکستان)، دوره ۵۵، شماره ۱، ۲۰۲۰م / ۱۴۴۱ق.
- الحصانة الدبلوماسية في مفهوم السيرة النبوية، عبدالهادى التازى، المناهل (مراکش)، سال ۷، شماره ۱۷، ۱۹۸۰م / ۱۴۰۰ق.
- أمن الرسل في الفقه الإسلامي، عبدالرحمان بشيري، مجلة العلوم القانونية والاجتماعية (الجزایر)، دوره ۴، شماره ۴، ۲۰۱۹م. مقاله را اینجا ببینید.
- الحصانة البرلمانية فى الفقه الإسلامى، معاذ عبدالستار شعبان الهيتى، مجلة جامعة الأنبار للعلوم الإسلامية (عراق)، دوره ۹، شماره ۳۸، ۲۰۱۸م.
- المبعوث الدبلوماسي والحصانات من منظور السياسة الشرعية: دراسة بين المفاهيم والأسس، فيصل الطيب نجي العاتي، أنيس الرحمن منظور الحق، مجلة الراسخون (مالزی)، دوره ۴، شماره ۱، ۲۰۱۸م. مقاله را اینجا ببینید.
- سقوط العقوبة عن المبعوث السياسي: دراسة في ضوء السياسة الشرعية، خالد بن إبراهيم بن محمدالحصين، مجلة الجمعية الفقهية السعودية (عربستان)، شماره ۴۲، ۲۰۱۷م/ ۱۴۳۹ق.
- أثر حصانة القاضي على مسؤوليته في الفقه الإسلامي والقانون الوضعي، كريمة سيليني، مجلة البحوث العلمية والدراسات الإسلامية (الجزایر)، شماره ۱۶، ۲۰۱۸م / ۱۴۳۹ق.
- الحصانات الدبلوماسية من المنظور الإسلامي والقانون الدولي، محمد محمد حسين خضر، مجلة البحوث الإسلامية، سال ۳، شاره ۱۰، ۲۰۱۶م / ۱۴۳۸ق.
- مساءلة القاضي عن خطأه بين الشريعة والقانون، أحمد محمد أمين حمدان المومني، صفوان محمد شديفات، مجلة التراث (الجزایر)، شماره ۱۳، ۲۰۱۴م.
- أثر الحصانة علی المسئولیة الجنائية في الفقه الإسلامي: دراﺳﺔ ﻓﻘﻬﻴﺔ ﻗﺎﻧﻮﻧﻴﺔ ﻣﻘﺎرﻧﺔ، عماد محمد رضا علي التميمي، دراﺳﺎت ﻋﻠﻮم الشريعة واﻟﻘﺎﻧﻮن (اردن)، جلد ۴۱، شماره۱، ۲۰۱۴ش. مقاله را اینجا ببینید.
- مساءلة القاضي عن خطأه بين الشريعة والقانون، حمد محمد المومني و صفوان محمد شديفات، مجلة التراث جامعة الجلفة (الجزایر)، شماره ۱۳، ۲۰۱۴م. مقاله را اینجا ببینید.
- أثر الحصانة على المسؤولية الجنائية في الفقه الإسلامي دارسة فقهية قانونية مقارنة، عماد محمدرضا التمیمی، و عادل حرب اللصاصمة، دراسات (علوم الشریعة والقانون)، دوره ۴۱، شماره ۱، ۲۰۱۴م. مقاله را اینجا ببینید.
- الحصانة الدبلوماسية في الشريعة الإسلامية، ماهر ذيب سعد الدين أبو شاويش، مجلة العلوم الشرعية (عربستان)، دوره ۷، شماره ۱، ۲۰۱۳م/ ۱۴۳۵ق. مقاله را اینجا ببینید.
- حصانة المبعوث الدبلوماسي في القانون الدولي العام الإسلامي: دراسة مقارنة مع القانون الدولي العام الوضعي، محمد على حسين، مجلة كلية القانون للعلوم القانونية والسياسية (عراق)، دوره ۲، شماره ۶، ۲۰۱۳م / ۱۴۳۴ق. مقاله را اینجا ببینید.
- حصانة القضاة ضد العزل في النظامين الوضعي والإسلامي، ابراهيم علي الهندي، محمد باكير جمعة، مجلة بحوث جامعة حلب - سلسلة العلوم الاقتصادية والقانونية (سوریه)، شماره ۵۹، ۲۰۰۹م.
- أسس الحصانة الفقهية للقاضى المعاصر: استقلال القاضى، معن توفيق دحام، مجلة أبحاث كلية التربية الأساسية (عراق)، دوره ۶، شماره ۱، ۲۰۰۷م.مقاله را اینجا ببینید.
- الحصانات الدبلوماسية بين الفقه الاسلامي والقانون الدولي، عبدالإله بن محمد بن احمد الملا، مجلة الدراسات العربية (مصر)، دوره۲، شماره ۱۰، ۲۰۰۴م.
- أمان الرسل في الشريعة الاسلامية، محمد بو زيدالدين الجيلالي، مجلة البحوث الفقهية المعاصرة، دوره ۱۵، شماره ۵۸، ۲۰۰۳م / ۱۴۲۴ق.
- العلاقات والحصانات الدبلوماسية في الفقة الاسلامي والقانون الدولي، علي مقبول، البيان (انگلستان)، شماره ۸۹، ۱۹۹۵م / ۱۴۱۶ق. (ادامه ای مقاله در شماره‌های ۶ و ۱۱ همین مجله چاپ شده است.)
- مبدأ حصانة القاضي ضد العزل في الفقه الإسلامي والنظم الوضعية، عمار بوضياف، مجلة الحقوق (کویت)، دوره ۱۸، شماره ۴، ۱۹۹۴م. مقاله را اینجا ببینید.
پایان‌نامه
فارسی
- فلسفه مصونیت پارلمانی و دامنه آن در پرتو توسعه فقه و قانونگذاری مطالعه تطبیقی عراق و الجزایر، حسام عبدالرسول محمد محمد، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق دانشگاه ادیان و مذاهب، ۱۴۰۱ش.
- مصونیت دیپلماتیک در قانون اساسی عراق ، حقوق بین الملل و قوانین اسلامی، محمد عبدالله حسون الباوی، دانشکده ادیان، دانشگاه ادیان و مذاهب، کارشناسی ارشد ۱۴۰۰ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
- بررسی جواز مصونیت بیگانگان در کشورهای اسلامی با تکیه بر فقه شیعه، وحیده قاجارکوهستانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر، ۱۳۹۹ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
- مطالعه تطبیقی مصونیت متهمان از نظر حقوق کیفری ایران و فقه امامیه و اسناد بین المللی، منا کرمی راد، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، موسسه آموزش عالی طبرستان، ۱۳۹۹ش.
- تحلیل مصونیت سیاسی در حکومت اسلامی بر اساس فقه امامیه، حسین عبدی گودرزی، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، کارشناسی ارشد، ۱۳۹۷ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
- ادله فقهی مصونیت قاضی، فتح شمس‌الدینی مطلق، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ۱۳۹۶ش. [۱]
- مبانی فقهی حقوقی مصونیت کیفری در حقوق خانواده، سعیده وارثی، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مطهری، ۱۳۹۶ش.
- مصونیت کیفری در فقه امامیه و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲، اعظم لشنی‌زند، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، ۱۳۹۵ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
- مصونیت دیپلماتیک در حقوق کیفری ایران و اسلام، حسین ایارگر استاد، کارشناسی ارشد دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس،۱۳۷۷ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
عربی
- الدفع بالحصانة القضائية والحصانة التنفيذية أمام القاضي والمحكم، حسین العيساوي، رساله دکتری، كلية الحقوق، جامعة الجزائر، الجزایر، ۲۰۱۵م. رساله را اینجا ببینید.
- الحصانات و الامتيازات الدبلوماسية دراسة فقهية مقارنة، ميساء عوض أبوحسنين، کارشناسی ارشد، كلية الشريعة والقانون، الجامعة الإسلامية، فلسطين، ۲۰۱۲م / ۱۴۳۳ق. رساله را اینجا ببینید.
- حصانات وامتيازات الهيئات والمنظمات الدولية: دراسة مقارنة بين القانون الدولي العام والشريعة الإسلامية، ياسر عثمان محمد البدوي،کارشناسی ارشد، كلية الشريعة والقانون، جامعة أم درمان الاسلامية، سودان ۲۰۰۲م.
- الحصانة القضائية فى الفقه والقانون اليمنى والتونسى، يحيى بن احمد الخزان، رساله دکتری، المعهد الأعلى لأصول الدين، جامعة الزيتونة، تونس، ۲۰۰۱م / ۱۴۲۲ق.
- الحصانة وأثرها في المسؤولية الجزائية: دراسة فقهية مقارنة، عمر سليمان سالم الرشيدات، کارشناسی ارشد، كلية الشريعة والدراسات الإسلامية، اردن، ۲۰۱۸م.
- مبدأ الحصانة الدبلوماسية بين الفقه الإسلامي والقانون الدولي المعاصر، دلال عبدالرزاق، کارشاسی ارشد، معهد البحوث والدراسات العربية، المنظمة العربية للتربية والثقافة والعلوم، مصر، ۲۰۱۲م.
- الحصانات الإجرائية والموضوعية في الفقه والقانون: دراسة مقارنة، الحاج محمد الحاج الدوش، رسالة ماجستير، كلية الشريعة والقانون، جامعة أم درمان الاسلامية، سودان، ۲۰۰۸م / ۱۴۲۹ق.
- الحصانة الدبلوماسية في القانون الدولي العام مقارناً بالشريعة، أحمد إسحق شنب محمد، كلية الشريعة والقانون، جامعة أم درمان الاسلامية، سودان، ۱۹۹۸م.
- الحصانة القضائية في الإسلام: دراسة مقابلة بين التشريع الإسلامي والقانون الوضعي، محمد رويس خان محمد أيوب خان، کارشاسی ارشد، كلية الشريعة والدراسات الإسلامية، جامعة أم القرى، عربستان سعودی، ۱۹۸۷م / ۱۴۰۷ق.
مرور زمان
مرور زمان یا تقادم مسقِط از جمله مستنداتی است که ممکن است موجب ایجاد حق یا سقوط مجازات از شهروندان شود. اغلب کشورها، از جمله کشورهای اسلامی، به دلیل فواید این قاعده، در عمل آن را در قوانین کیفری و حقوقی خود گنجانده‌اند. در مسائل کیفری پرسش پیش روی فقه معاصر این است که آیا گذشت زمان می‌تواند ساقط کننده حق شکایت یا موجب به پایان رسیدن تعقیب یا دلیل توقف اجرای مجازات یا تعذیر باشد؟ در مسائل حقوقی نیز فقه می‌پرسد که آیا می‌توان با گذشت مدت زمان مشخصی، حق کسی اسقاط می‌شود؟ برعکس، آیا ممکن است مرور زمان باعث ایجاد حقی شود؟ مثلا آیا می‌توان به فردی که مدتی زمین یا ملکی را در اختیار داشته است حق ملکیت اعطا کرد؟
فقیهان حنفی و حنبلی مرور زمان را با استحسان فقهی پذیرفته‌اند، اما فقیهان شیعه مرور زمان را در بسیاری موارد مغایر موازین شرعی دانسته‌اند. برای مثال آیت‌الله خمینی معتقد است که در جرائم تعزیری حاکم می تواند بنا بر مصلحت به مرور زمان استناد کند؛ اما مرور زمان در اجرای حدود، قصاص و دیات را نپذیرفته است.
کتاب
فارسی
- مرور زمان در سقوط مجازات، امیرعباس حامدی و فهیمه سیف‌علیان، تهران، اندیشه سبز نوین: اندیشه عصر ، ۱۴۰۰ش. فهرست کتاب.
- مرور زمان در جرایم حدی از منظر فقه اسلامی و حقوق ایران، احمد مختاری‌بنی، تهران، سنجش و دانش، ۱۳۹۹ش. فهرست کتاب.
- مرور زمان در فقه اسلام و حقوق جزای ایران، زهرا مورخی، مشهد، مینوفر، ۱۳۹۵ش. فهرست کتاب.
- مرور زمان در احکام کیفری از منظر فقه امامیه و عامه، کاوه ابراهیم‌پور تازه‌کند، قم، بخشایش، ۱۳۹۳ش. فهرست کتاب.
- مرور زمان (بررسی فقهی-حقوقی)، احمد دیلمی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشکده فقه و حقوق، قم: بوستان کتاب، ۱۳۸۴ش.
- اسلام و قانون مرور زمان، محسن شفائی، تهران، مرکز نشر کتاب، ۱۳۴۵ش.
- رساله مرور زمان از لحاظ فقه اسلامی، عبدالصاحب ص‍ف‍ائ‍ی، بی‌جا، بی‌تا.
عربی
- التقادم في ضوء الفقهاء والتشريع وأحكام القضاء في ضوء آراء الفقهاء والتشريع وأحكام القضاء: سلسلة العدالة في القانون المدني، أشرف أحمد عبد الوهاب و إبراهيم سيد أحمد، دار العدالة للنشر والتوزيع، ۲۰۲۰م.
- موانع التقادم وانقطاع التقادم النزول عنه في ضوء آراء الفقهاء والتشريع وأحكام القضاء سلسلة العدالة في القانون المدني، أشرف أحمد عبد الوهاب و إبراهيم سيد أحمد، دار العدالة للنشر والتوزيع، ۲۰۲۰م.
- الموسوعة الشاملة في التقادم المدني والجنائي والإداري والشرعي، وجدي شفيق، حيدر جروب للنشر والتوزيع، ۲۰۱۴م.
- الحيازة والتقادم في الفقه الإسلامي؛ دراسة مقارنة بالقانون الوضعي، عبداللطيف بن عبد الرحمن، ۲۰۱۱م.
- الحق بين البقاء الدائم والسقوط بالتقادم دراسة مقارنة بين الفقة الإسلامى والقانون الوضعى، هشام زوين، مركز محمود للإصدارات القانونية، ۲۰۰۸م.
مقاله
فارسی
- مرور زمان از منظر فقه و حقوق، محمد اسحاق برهانی، دوفصلنامه فقه و قضا، شماره ۷، بهار و تابستان ۱۴۰۱ش. مقاله را اینجا ببینید.
- اعتبارسنجی قاعده مرور زمان در بیمه‌های مربوط به وسایل نقلیه (با بررسی فقهی)، سیامک جعفرزاده و جواد فرازمهر، فصلنامه پژوهشنامه بیمه، شماره ۱۳۸، تابستان ۱۳۹۹ش. مقاله را اینجا ببینید.
- نقش مرور زمان در ایجاد و تثبیت نهاد مالکیت (مطالعه تطبیقی حقوق اسلام، ایران و انگلستان)، علیرضا صدیقی و ابوالحسن مجتهد سلیمانی، فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دوره بیست و چهارم - شماره ۱، بهار ۱۳۹۹ش. مقاله را اینجا ببینید.
- بررسی تطبیقی مرور زمان در فقه و حقوق کیفری ایران با رویکردی به نظرات امام خمینی(س)، اکبر رجبی و اعظم مهدویپور و محمد اسحاقی، فصلنامه پژوهشنامه متین، شماره ۷۹، تابستان ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببینید.
- مرور زمان و حق تقاص، علی اکبر ایزدی فرد و محمد محسنی دهکلانی و فاطمه بابانیا، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۳۳، پاییز ۱۳۹۲ش. مقاله را اینجا ببینید.
- جریان مرور زمان در مجازات های تعزیری، محمود عاشورخانی، فقه اهل‌بیت، شماره ۲۵، بهار ۱۳۸۰ش. مقاله را اینجا ببینید.
- قلمرو مرور زمان در فقه و حقوق اسلامی، مجتبی شریفی، فصلنامه حقوقی دادگستری، شماره ۲۸ و ۲۹، پاییز و زمستان ۱۳۷۸ش. مقاله را اینجا ببینید.
- بررسی مرور زمان در حقوق اسلام، عیسی کشوری، فصلنامه حقوقی دادگستری، شماره ۸، تابستان ۱۳۷۲ش. مقاله را اینجا ببینید.
- مرور زمان از لحاظ فقه اسلامی (۳)، عبدالصاحب صفا، جلوه، شماره ۹ و ۱۰، اسفند ۱۳۲۴ و فروردین ۱۳۲۵ش.
- مرور زمان از لحاظ فقه اسلامی (۱)، عبدالصاحب صفا، جلوه، شماره ۴، مهر ۱۳۲۴ش.
عربی
- سقوط الحق بالتقادم في الفقه الإسلامي والتشريع المغربي، عبدالله البدري، مجلة الباحث للدراسات القانونية والقضائية (مراکش)، شماره ۴۴، ۲۰۲۲م.
- أحكام تقادم دين نفقة الزوجة في الفقه الإسلامي والقانون الجزائري، عسالي عمر و رشيد مسعودي، مجلة الاجتهاد للدراسات القانونية والاقتصادية (الجزائر)، دوره ۱۰، شماره ۳، ۲۰۲۱م / ۱۴۴۳ق.
- أثر التقادم على الحقوق في الفقه الإسلامي والتشريع الفلسطيني، تيسير كامل إسماعيل إبراهيم، عفيف محمد حسين أبو كلوب، مجلة البحوث الإسلامية، سال۳، شماره ۱۵، ۲۰۱۷م/ ۱۴۳۸ق.
- عدم سقوط حق الملكية بمرور الزمن، المجلة العربية للفقه والقضاء (مصر)، عامر بورورو، شماره ۴۳، ۲۰۱۲م.
- باب الفتاوى في مرور الزمن، ديوان قاضي القضاة الأردن، هدي الإسلام (اردن)، دوره ۱، شماره ۱، ۱۹۵۶م / ۱۳۷۶ق.
پایان‌نامه
فارسی
- بررسی تطبیقی مرور زمان دعاوی مدنی در فقه اسلامی و نظام های حقوقی ایران و افغانستان، علی احمد حکیمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۴۰۰ش.
- بررسی مرور زمان جرایم حدی از منظر مذاهب خمسه و حقوق ایران، احمد مختاری، کارشناسی ارشد، گروه فقه و اصول دانشگاه شهید مطهری، ۱۳۹۸ش.
- بررسی مبانی فقهی مرور زمان با رویکردی بر قوانین جزایی ایران، مرضیه غفارپور، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، ۱۳۹۷ش.
- بررسی مرور زمان کیفری در فقه اسلام و قوانین موضوعه ایران، سیدسعید منافی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، ۱۳۹۷ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
- مبانی فقهی و حقوقی مرور زمان (تحولات و چالش‌های آن)، محمدامین امیدبخش، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه دامغان، ۱۳۹۶ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
- بررسی فقهی و حقوقی مرور زمان کیفری در قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، ۱۳۹۴ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
- بررسی تطبیقی مرور زمان در حقوق اسلام و ایران و مصر، اسماعیل یوشانی، کارشناسی ارشد، پردیس بین‌المللی ارس، دانشگاه تبریز، ۱۳۹۴ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
- بررسی فقهی-حقوقی مرور زمان در حقوق کیفری ایران با تأکید بر قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، مرتضی واحدی‌پور دهرایی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان، ۱۳۹۲ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
- بررسی فقهی مرور زمان در امور مدنی، امین ناصری، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، انشگاه امام صادق علیه السلام، ۱۳۹۱ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
عربی
- أثر التقادم في تملك العقار بوضع اليد في الفقه الاسلامي، ربا ياسين مسلم أبو حطب، کارشناسی ارشد، كلية الشريعة والقانون، الجامعة الإسلامية، غزة، ۲۰۱۹م / ۱۴۴۰ق.
- سقوط الدين والعين بالتقادم، دعيج بطحي ادحيلان المطيري، کارشناسی ارشد، المعهد الأعلى لأصول‌الدين، جامعة الزيتونة، تونس، ۱۹۹۶م / ۱۴۱۷ق.
- احكام التقادم في الشريعة الإسلامية: دراسة مقارنة، صلاح عودة أحمد حشيش، كلية الدراسات العليا، الجامعة الاردنية، الاردن، ۱۹۹۲م / ۱۴۱۲ق.
منابع دیگر
- معرفی کتاب «مرور زمان»، احمد دیلمی، فقه، سال سیزدهم، شماره ۲، تابستان ۱۳۸۵ش.
سیره‌ها متشرعه
سیره‌های متشرعه و حجیبت آن از جمله مسائل پر سابقه در فقه شیعی است. علی‌رغم سابقه طولانی این بحث در فقه شیعی، فقیهان معاصر در آثار خود توجه زیادی به آن داشته‌اند و آثار کمی در این رابطه منتشر شده است.
کتاب
فارسی
عربی
مقاله
فارسی
- کارآیی فقهی «سیرهی متشرّعه» در بوته‌ی نقد، محمدتقی فخلعی، Journal of Contemporary Islamic Studies، دوره ۱، شماره ۱، فروردین ۱۳۹۸ش. مقاله را اینجا ببینید.
- بررسی ماهیت و شرایط کاربرد عرف و عادت در استنباط و قانونگذاری، امیرحسین ورشوچی منفرد، مهدی ساجدی، پژوهشنامه میان رشته‌ای فقهی، سال ششم، شماره ۲، بهار و تابستان ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببنید.
- نقد و تحلیل ادلّه‌ی حجیّت «سیرهی متشرّعه»، محمدتقی فخلعی، محمدحسن حائری، زهراسادات احمدی سلیمانی، جستارهای فقهی و اصولی، سال دوم، شماره ۳، تابستان ۱۳۹۵ش. مقاله را اینجا ببینید.
- پژوهشی در «سیرهی متشرعه» شرایط حجیت و شبکه‌ی روابط مفهومی آن، زهراسادات احمدی سلیمانی، محمدحسن حائری، محمدتقی فخلعی، فقه و اصول، شماره ۱۰۱، تابستان ۱۳۹۴ش. مقاله را اینجا ببینید.
- پژوهشی در مفهوم و حجیت ارتکاز متشرعه در بیان فقیهان شیعه، ابوالفضل علیشاهی قلعه‌جوقی، فقه و اصول، شماره ۹۷، تابستان ۱۳۹۳ش. مقاله را اینجا ببینید.
عربی
پایان‌نامه
فارسی
- سیره متشرعه و کاربرد آن در استنباط فقهی، زهراسادات احمدی سلیمانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، ۱۳۹۲ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
- عرف و سیره در فقه امامیه، فاطمه قدرتی، کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س)، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۸ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
- حجيت سيره عقلا و متشرعه در استنباطات فقهي، سيدموسي علوي، مجتمع آموزش عالي فقه، تير ۱۳۸۷ش.