|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{منابع مطالعاتی}}
| |
| [[خسارت تأخیر تأدیه]] یا دیرکرد پرداخت طلب از مباحث فقه اقتصادی است که با توجه به سیر نزولی ارزش پول ملی در فقه معاصر مورد توجه قرار گرفته است. اگر طلب از نوع وجه رایج یا پول باشد و موعد بدهی رسیده باشد و بدهکار توانایی پرداخت بدهی را دارا باشد ولی از پرداخت آن امتناع کند، این بحث فقهی مطرح می‌شود که آیا طلبکار می‌تواند خسارت ناشی از دیرکرد پرداخت را از بدهکار دریافت کند یا خیر؟ آيا خسارت دیرکرد حکم ربا را ندارد؟ تحلیل فقهی برای دریافت مبلغ بیشتر از بدهی چیست؟ معیار محاسبه برای دریافت خسارت تأخیر چیست؟
| |
|
| |
|
| در میان فقها، [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[محمد تقی بهجت]] و [[سید علی سیستانی]] و [[حسین وحید خراسانی]] شرط و دریافت خسارت تأخیر تأدیه را جایز نمی‌دانند. در مقابل طبق نظر برخی فقها دریافت خسارت تأخیر تأدیه جایز است به ضمیمه اینکه دریافت خسارت در ضمن عقد لازمی شرط شود. [[سید محمدرضا گلپایگانی]] و [[جواد تبریزی]] و [[محمد قاضل لنکرانی]] و [[ناصر مکارم شیرازی]] از جمله قائلین به جواز دریافت خسارت هستند. طبق ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی دریافت خسارت تأخیر تأدیه جایز است. در این صفحه منابع مطالعاتی در زمینه تأخیر تأدیه جمع‌آوری شده است.
| |
| ==کتاب==
| |
| ===فارسی===
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی جریمه تاخیر، محمدرضا مالک، قم، رسم وفا، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400421085.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
| |
| # خسارت تاخیر تادیه، حمزه خلیلی، ابتکار دانش، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97b24930.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی خسارت دیرکرد، محمد محسنی و نرجس قاسم‌زاده، تهران، جالیز، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97c02597.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
| |
| # جریمه تاخیر تادیه(فتاوی مراجع تقلید، قوانین بانکی، مقالات علمی)، [[سید عباس موسویان]] و فرشته ملاکریمی، تهران، جنگل، ۱۳۸۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/94/94630069.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
| |
| # خسارت تأخیر تأدیه در رویه قضایی با مطالعه حقوق تطبیقی فرانسه، اکبر میرزانژاد جوبیاری و رضا خشنودی، پژوهشگاه قوه قضاییه. [https://jri.ac.ir/shop/VjlsbkQwa2tRcTQ9/خسارت_تأخیر_تأدیه_در_رویه_قضایی__با_مطالعه_تطبیقی_حقوق_فرانسه/detail.html از اینجا ببینید]
| |
|
| |
| ===عربی===
| |
| # غرامة التأخير في العقد الإداري دراسة مقارنة، شلعان بن راجح بن عبد الله بن شلعان.[https://ketabpedia.com/تحميل/غرامة-التأخير-في-العقد-الإداري-دراسة-م/ از اینجا ببینید]
| |
| # غرامة التأخير، خالد أبوشادي.[https://ketabpedia.com/تحميل/غرامة-التأخير/ از اینجا ببینید]
| |
| # الشرط الجزائي في الديون دراسة فقهية مقارنة، علي محمد الحسين الصوا.[https://ketabonline.com/ar/books/15425/read?part=1&page=5&index=3449730 از اینجا ببینید]
| |
|
| |
|
| |
| == مقالات ==
| |
| === فارسی ===
| |
| # علت تعارض آراء شورای نگهبان در مسئله خسارت تأخیر تأدیه، هانی حاجیان و جواد سرخوش و میثم اکبری دهنو، دانش حقوق عمومی، شماره ۲۷، ۱۳۹۹ش.[http://ensani.ir/fa/article/428058/علت-تعارض-آرا-شورای-نگهبان-در-مسئله-خسارت-تأخیر-تأدیه مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # علت تعارض آراء شورای نگهبان در مسئله خسارت تأخیر تأدیه، هانی حاجیان و جواد سرخوش و میثم اکبری دهنو، دانش حقوق عمومی، شماره ۲۷، ۱۳۹۹ش.[http://ensani.ir/file/download/article/1595915501-9833-27-1.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # خسارت تأخیر تادیه در فقه امامیه و حقوق کیفری ایران، سید عباس جزایری و نجمه مالکی بروجنی، مطالعات فقه اقتصادی، شماره ۴، ۱۳۹۹ش.[http://journal.ihrci.ir/article_128524_679ad96e7c80bd8d7cc791121ba81982.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # خسارت تأخیر تأدیه بر مبنای ضمان منافع، سید امرالله حسینی، پژوهشنامه میان رشته‌ای فقهی، شماره ۱۲، ۱۳۹۷ش.[http://ensani.ir/file/download/article/1594463617-10278-12-5.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # جبرانِ خسارت عدم النفع ناشی از تأدیه تأخیر در نظام بانکی، سید امر اله حسینی، فقه، سال ۲۵، شماره ۲، ۱۳۹۷ش.[http://jf.isca.ac.ir/article_66255_48968898bb6d4e2ae4b0bdec003c7fbb.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # تحلیل امکان توافق بر دریافت خسارت تأخیر تأدیه مازاد بر نرخ تورم، سید فرید الدین افضل و علیرضا آذربایجانی، حقوق اسلامی، شماره ۵۲، ۱۳۹۶ش.[http://ensani.ir/fa/article/398778/تحلیل-امکان-توافق-بر-دریافت-خسارت-تأخیر-تأدیه-مازاد-بر-نرخ-تورم مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # ارزیابی راهکارهای پیشنهادی به منظور حل چالش جریمه تأخیر تأدیه در بانکداری اسلامی، حسین میثمی و [[سید عباس موسویان]]، فصلنامه روند، شماره ۸۰، ۱۳۹۶ش.[https://www.cbi.ir/page/18487.aspx مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # خسارت تأخیر تأدیه اسکناس در فقه و حقوق با رویکردی به مبانی امام خمینی (س)، سید محمد موسوی بجنوردی و عالیه عمران زاده، متین، شماره ۷۳، ۱۳۹۵ش.[http://ensani.ir/file/download/article/20170502090256-9871-123.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # بررسی تطبیقی ماده ۵۲۲ آیین دادرسی مدنی (خسارت تأخیر تأدیه) با مبنای فقهی آن، مجتبی نیکدوستی و زینب جعفری فشارکی، مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، شماره ۱/۳، ۱۳۹۵ش.[http://noo.rs/vTT9R مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # مطالعه تطبیقی خسارت تأخیر تأدیه در فقه امامیه و قانون ایران و کنوانسیون ۱۹۸۰ وین، حسین احمری و پرویز ذکائیان، پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، سال نهم، شماره ۳۰، ۱۳۹۱ش.[http://ijrj.baboliau.ac.ir/article_529952_e067c4f184056c582e167cc400d89296.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # بررسی مبانی فقهی قابلیّت مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از دیدگاه مذاهب اسلامی، حسن بادینی و محمد حسامی، فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۱ش.[https://jjfil.ut.ac.ir/article_30073.html مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # بررسی مبانی دریافت جریمه دیرکرد و خسارت تأخیر تأدیه در نظام بانکی، فرشته ملاکریمی خوزانی، فصلنامه تازه های اقتصاد، ویژه نامه بانکداری اسلامی، شهریور ۱۳۹۰ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20120504171238-9021-97.pdf مقاله را مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # دریافت خسارت تأخیر تأدیه در قراردادهای بانکی با تکیه بر وضعیت بدهکار، علی انصاری، اقتصاد اسلامی، شماره ۴۱، ۱۳۹۰ش.[https://tyb.ir/wp-content/uploads/2019/05/دریافت-خسارت-تأخیر-تأدیه-در-قراردادهای-بانکی-با-تکیه-بر-وضعیت-بدهکار.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # بررسی فقهی - حقوقی قابلیت مطالبه میزان کاهش ارزش پول و خسارت تأخیر تادیه، علی غریبه، فقه و تاریخ تمدن، شماره۱۶، ۱۳۸۷ش.[http://ensani.ir/file/download/article/20120426155201-5065-11.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # نگاهی تطبیقی به جبران خسارت تأخیر تأدیه در فقه و حقوق، مهدی سلطانی رنانی، فقه، شماره ۵۰، ۱۳۸۵ش.[https://jf.isca.ac.ir/article_3185.html مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # بررسی راهکارهای حل مشکل تأخیر تأدیه در بانکداری بدون ربا، سیدعباس موسویان، فقه و حقوق، سال دوم، ۱۳۸۵ش.[http://hoquq.iict.ac.ir/article_22744_39de219d37716fe7a125207735707cb7.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # بررسی فقهی ـ حقوقی قوانین مربوط به جریمه و خسارت تأخیر تأدیه در ایران، سیدعباس موسویان، فقه و حقوق، شماره ۴، ۱۳۸۴ش.[http://ensani.ir/fa/article/66091/بررسی-فقهی-ـ-حقوقی-قوانین-مربوط-به-جریمه-و-خسارت-تأخیر-تأدیه-در-ایران مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # مشروعیت خسارت تأخیر تأدیه، سید محمد موسوی بجنوردی، متین، شماره ۱۹، ۱۳۸۲ش.[http://ensani.ir/file/download/article/20110131142749-مشروعیت%20خسارت%20تأخیر%20تأدیه.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # مطالعه تطبیقی خسارت تأخیر تأدیه در حقوق ایران و فقه امامیه، سید حسن وحدتی شبیری، اقتصاد اسلامی، شماره ۱۲، ۱۳۸۲ش.[http://ensani.ir/fa/article/30194/مطالعه-تطبیقى-خسارت-تأخیر-تأدیه-در-حقوق-ایران-و-فقه-امامیه مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # خسارت تأخیر تأدیهٔ وجه نقد، سید حسن وحدتی شبیری.[http://mozooshenasi.ir/pajoohesh/3723/ مقاله را از اینجا ببینید]
| |
|
| |
| === عربی ===
| |
| # مدی جواز الشرط الجزائی عند تعثر سداد الدّین: دراسة فقهیة تطبیقیة علی البنوک التشارکیة فی ترکیا، خالد دیرشوی و اشرف محمود، مجله اقتصاد اسلامی، ۲۰۲۲م.[https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2066722 مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # مشکلة الدیون المتعثرة فی المصارف الإسلامیة، برلنت سیلغروفا، مجلة کلیة الشریعة والقانون، جامعة العلوم الإسلامیة العالمیة، الأردن، شماره ۲۳، ۲۰۲۱م.[https://journals.ekb.eg/article_179504_eba4b867e8495919126709da78678857.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # عقوبة المدین المماطل مالیا دراسة فقهیة مقارنة، مدحت عبدالعزیز عبدالحکم عبد الحمید، مجلة قطاع الشریعه و القانون، شماره ۱۱، ۲۰۱۹م.[https://jssl.journals.ekb.eg/jufile?ar_sfile=268335 از اینجا ببییند]
| |
| # الغرامة التأخیریة فی العقود الإداریة، هشام محمد فریجة، الجزائر، جامعة المسیلة، ۲۰۱۸م.[https://www.sharjah.ac.ae/en/Research/spu/Journallaw/Documents/V16/العدد%202/16.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # إدارﺓ الدیون المتعثرﺓ فی البنوک الاسلامیة، نهلة قاصدی و عبدالحفیظ بن ساسی، المجله الجزائریة للتمنیه الاقتصادیة، الجزایر، شماره ۶، ۲۰۱۷م.[https://journals.univ-ouargla.dz/index.php/ARED/article/download/927/652/مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # طرق معاجلة الدیون المتعثرة من المرابحة الإسلامیة فی المصارف اللیبیة فی ضوء الفقه الإسلامی، عبدالعزیز جمعه المبروک المبروک، مجلة اصول الشریعة للابحاث التخصصیة، مالزی، شماره ۲، ۲۰۱۶م.[https://misd.tech/wp-content/files_mf/jsfsr/020201.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # غرامة التأخیر فی عقد المقاولة فی الشریعة والقانون، سلیمان الخلف بن خلف الحمیَّد، مجلة الجامعة العراقیة، المجلد ۳۲، العدد ۱، ۲۰۱۴م.[https://www.iasj.net/iasj/download/c6cca57e42565af3 مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # حکم غرامة التأخیر فی وفاء الدین فی الفقه الإسلامی، محمد الهام، اندونزی، جامعه محمدیه مکسر، ۱۴۴۰ق. [https://digilibadmin.unismuh.ac.id/upload/11218-Full_Text.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # الشرط الجزائی فی القروض المالیة، نائفه خمیس العنزی، المجلة العلمیة لکلیة أصول الدین والدعوة بالزقازیق، جامعة الأزهر، [https://journals.ekb.eg/article_7074_e7f6b9900e564b8c3840aecf0a67380b.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # أحکام الشروط المستحدثه فی عقود المعاملات المالیﺔ: دراسة تاصیلیة، عبدالسلام اسماعیل اوناغنن، مالزی، جامعة الاسلامیة العالمیة، ۲۰۰۵م.[https://lib.iium.edu.my/mom/services/mom/document/getFile/2NCwXy0yIJGGMAtw8Gj4iNEzWIwU66Vc20060714090302375 مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # الالتزمات الآجلة فی عقود الموسسات المالیه و التمویلیة، الیاس دردور، تونس، جامعة الزیتونة. [https://albaraka.org/wp-content/uploads/2020/05/الالتزامات-الآجلة-في-عقود-المؤسسات-المالية-والتمويلية-وما-نتج-عنها-من-تعثّر-في-سداد-الديون-الدكتور-الياس-دردور.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # المؤیدات الشرعیة لحمل المدین المماطل علی الوفاء وبطلان الحکم بالتعویض المالی عن ضرر المماطلة، نزیه کمال حماد، المکه، جامعة ام القری، ۱۴۰۵ق.[https://deliverypdf.ssrn.com/delivery.php?ID=890086065101088114019124104083027126018063019065021022098001066088008071126072094087097030044000025028117085080116001031021075037007003021006089098086024126087072121020061081081096027126115086089093079002118098089113079104109082079127105090117111088003&EXT=pdf&INDEX=TRUE مقاله را از اینجا ببینید]
| |
|
| |
| ==پایان نامه==
| |
| ===فارسی===
| |
| # بررسی حقوقی تفاوت های خسارت عدم ایفای به تعهد با خسارت تأخیر تأدیه، فاطمه وقایعی، کارشناسی ارشد، دانشگاه حکیم سبزواری، ۱۳۹۸ش.[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/0169d4b004e162a8b6cb1f200535b3e1 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
| |
| # خسارت تاخیر تادیه وجه نقد، مسعودرضا رنجبر صحرائی، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۷۷ش.[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/87087eb982baafb274d37a116dd4c6c2 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
| |
|
| |
| ===عربی===
| |
| # غرامة التأخير على المدين الموسر في المصارف الإسلامية القطرية دراسة تأصيلية تطبيقية، سعید محمد عزیز بردن، کلیه الشریعة الاسلامیة، ۲۰۱۹م.[https://qspace.qu.edu.qa/bitstream/handle/10576/11692/سعيد%20بردن%20_%20النسخة%20المقبولة%20للرسالة_%20مكتب%20الدراسات%20العليا.pdf?sequence=1&isAllowed=y از اینجا ببینید]
| |
| # الشرط الجزائي و أثره علی المتعاقدين(دراسة مقارنة بین القانون المدني الليبي و الشریعة الاسلامية)، ارمجد ارحومة محمد الخویلدی، اندونزی، جامعة مولانا مالک ابراهیم الاسلامیة الحکومیة، ۲۰۱۶م.[https://core.ac.uk/download/95413187.pdf از اینجا ببینید]
| |
| # المماطلة في سداد الديون لدى المصارف إلاسلامية و عالجها، جمعة محمد عبدالسلام المغيربي، مراکش، جامعة الزاویة، ۱۴۴۱ق.[https://dspace.zu.edu.ly/bitstream/handle/1/591/المماطلة%20في%20سداد%20الديون%20لدى%20المصارف%20الإسلامية%20وعلاجها.pdf?sequence=5&isAllowed=y از اینجا ببینید]
| |
| # نظام القانوني لغرامة التأخير في إطار تنفيذ العقود الإدارية(دراسة مقارنة)، علیاء علی القحطانی، قطر، جامعة قطر، ۱۴۴۱ق.[https://qspace.qu.edu.qa/bitstream/handle/10576/17789/عليا%20القحطاني_النسخة%20المقبولة%20للرسالة_مكتب%20الدراسات%20العليا.pdf?sequence=1&isAllowed=y از اینجا ببینید]
| |
| # الشرط الجزائي في الفقه الإسلامي وتطبيقاته في العقود المعاصرة، محمد طه حميدي، الجزائر، جامعة الشهيد حمه لخضر، [http://dspace.univ-eloued.dz/bitstream/123456789/3527/1/الشرط%20الجزائي%20في%20الفقه%20الاسلامي%20.pdf از اینجا ببینید]
| |
| # نظرية الشرط الجزائي بين الفقه والقانون، جواد محمود أحمد بحر، فلسطین، جامعة الخلیل، ۲۰۰۹م.[https://ia601404.us.archive.org/35/items/fiqh03001/fiqh03610.pdf از اینجا ببینید]
| |
| # الشرط الجزائي و تطبيقاته المعاصرة، علي أحمد السالوس، قطر، جامعه قطر.[https://ia902305.us.archive.org/7/items/fiqh01001/fiqh01202.pdf از اینجا ببینید]
| |
| # غرامة التأخير أحكامها الفقهية و آثارها الاقتصادية، خالد صالحی، الجزائر، جامعة الشهيد حمو لخضر.[http://dspace.univ-eloued.dz/bitstream/123456789/8978/1/غرامة%20التاخير.pdf از اینجا ببینید]
| |
| # الشرط الجزائی و اثره فی العقود المعاصرة، محمد بن عبدالعزیز بن سعد الیمنی، ۱۴۲۵ق.[http://iefpedia.com/arab/wp-content/uploads/2010/05/الشرط-الجزائي-وأثره-في-العقود-المعاصرة-محمد-بن-عبد-العزيز-بن-سعد-اليمني.pdf از اینجا ببینید]
| |
|
| |
| ==منابع دیگر==
| |
| # بررسی مبانی دریافت جریمه دیرکرد و خسارت تأخیر تأدیه در نظام بانکی، فرشته ملاکریمی خوزانی، تازه‌های اقتصاد شهریور ۱۳۹۰ ویژه نامه بانکداری اسلامی.[http://ensani.ir/file/download/article/20120504171238-9021-97.pdf از اینجا ببینید]
| |
| # خسارت تاخیر تادیه.[https://shayeganlawfirm.com/دانستنی-ها/گنجینه-دانستنی-ها/item/69-خسارت-تاخیر-تادیه.html از اینجا ببینید]
| |
| # الشرط الجزائي.[https://erej.org/الشرط-الجزائي/ از اینجا ببینید]
| |
| # عقـوبة المدين المماطل في أداء الدين، عبدالعزیز بایندر، حبل الله.[https://www.hablullah.com/?p=1159 از اینجا ببینید]
| |