کاربر:Ghiasvand/صفحه تمرین۳: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

نسخهٔ ‏۹ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۱۳

قمه‌زنی از رسوم جدید عزاداری برای امام حسین(ع) که در میان برخی از شیعیان رایج است. این عمل با ضربه زدن به سر توسط یک وسیله تیز مانند قمه یا تیغ سپس جاری شدن خون انجام می‌شود. قمه‌زنی سابقه‌ای در عصر معصومین(ع) ندارد و مشروعیت این شیوه عزاداری از مسائل مورد بحث فقها معاصر است. موافقین این نوع عزاداری، آن‌ را از شعائر دینی و مصداق جزع و لطم بر مصیبت اهل‌بیت(ع) می‌دانند و به روایات دال بر جواز این‌ دو تمسک کرده‌اند. در مقابل مخالفین، آن را بدعت و موجب وهن مذهب می‌دانند و از مصادیق اضرار به نفس غیر مشروع بر می‌شمارند.

کتاب‌ها

فارسی

قمه زنی، ابراهیم محمدی، قم، انتشارات زائر، ۱۳۹۸ش. لینک صفحات ابتدایی کتاب
عزاداری‌های نامتعارف (قمه زنی): تبیین فقهی، کیفری و جرم شناختی، محمد محمدی، تهران، جنگل، جاودانه، ۱۳۹۷ش. لینک صفحات ابتدایی کتاب
عار یا شعار: قمه‌زنی در ترازوی عقل و شرع، مهدی مسائلی، اصفهان، آرما، ۱۳۹۵ش. لینک صفحات ابتدایی کتاب
شعائر حسینی: بررسی فقهی قمه‌زنی، تعزیه‌خوانی (شبیه‌خوانی)، لباس سیاه و حمل علم و نخل، نادعلی علی‌نیا خطیر، قم، دفتر نشر معارف (وابسته به نهاد نمایندگی مقام رهبری در دانشگاه)، ۱۳۹۴ش. لینک صفحات ابتدایی کتاب
قمه زنی زخمی بر چهره تشیع، محمدعلی افضلی، قم، مؤسسه بوستان کتاب، ۱۳۹۴ش. لینک صفحات ابتدایی کتاب
محبت کور: بررسی پدیده قمه‌زنی، صالح قاسمی، تهران، کتاب ابرار، ۱۳۹۳ش. لینک صفحات ابتدایی کتاب
شعائر حسینی در آئینه فقه (قمه‌زنی)، روح‌الله رمضانی، تهران، کتاب آوا، ۱۳۹۲ش. لینک صفحات ابتدایی کتاب
قمه‌زنی: آبروداری یا آبروریزی شیعه، محمود یزدانی، قم، مؤسسه بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.
قمه‌زنی: سنت یا بدعت، مهدی مسائل، اصفهان، نشر گلبن، ۱۳۸۵ش.

عربی

التطبير بین الشعائریة والتحریم، رشید السراي، بی‌نا، ۲۰۲۱م. لینک متن کتاب
فقه الشعائر والطقوس: التطبير أنموذجاً، حسين الخشن، مؤسسة الانتشار العربي، ۲۰۱۹م. لینک متن کتاب
التطبیر طمس العزاء الحسيني، حیدر صادق حیدر، لبنان، ۲۰۱۱م.
لماذا التطبير؟، عبد العظيم المهتدي البحراني، مؤسسة البلاغ، بیروت، لبنان، ۲۰۱۰م.
التطبير والإشكالية المزمنة، باقر الرستم، جد حفص، بحرین، دار المحجة البيضاء، ۲۰۱۰م.
وقفة مع التطبیر، توفیق بوخضر، بیروت، لبنان، دار الصحوة، ۲۰۰۹م.

مقالات

فارسی

بررسی نقش رویکرد حدیث محوری در گسترش تیغ زنی و قمه زنی در دوران صفویه، حسین وصال‌اف و محمدرضا جباری، فصلنامه تاریخ‌نامه ایران بعد از اسلام، سال دوازدهم، شماره ۲۸، پاییز ۱۴۰۰ش. لینک متن مقاله
بررسی فقهی-حقوقی ابعاد جرم انگاری عزاداری‌های نوین، محمود جمال‌الدین زنجانی و مسعود جهاندوست دالنجان و محمد‌جواد فلاح یخدانی، دوفصلنامه پژوهش‌نامه میان‌رشته‌ای فقهی، سال ششم، شماره ۱۲، بهار و تابستان ۱۳۹۷ش. لینک متن مقاله
تحلیلی بر مناط بدعت و مشروعیت مناسک عزاداری، ایران سلیمانی و سیده صدیقه سید کاظمی اردبیلی، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، سال دهم، شماره ۳۴، پاییز ۱۳۹۵ش. لینک متن مقاله
بررسی و نقد دیدگاه‌های عالمان شیعی در باب لطم و قمه‌زنی، علی آقانوری و اعظم خوش‌صورت موفق، فصلنامه شیعه پژوهی، شماره پنجم، ۱۳۹۴ش. لینک متن مقاله
قمه زنی؛ عزاداری یا خرافه؟، احمدعلی قانع و محمدرضا فتح‌الله بیاتی، فصلنامه مطالعات فرهنگ‌‌_ارتباطات، دوره ۱۶، شماره ۲۹، بهار ۱۳۹۴ش. لینک متن مقاله
نقد و بررسی مشروعیت و استحباب عزاداری امام حسین(ع) و آسیب‌شناسی شبهات آن، ملیحه امیرحسینی و نسرین کریمی، فصلنامه مطالعات فقهی و فلسفی، شماره ۲۰، زمستان ۱۳۹۳ش. لینک متن مقاله
قمه‌زنی زیر تیغ نقد از زاویه‌ای دیگر، محمدصادق مزینانی، مجله پگاه حوزه، شماره ۲۷۱، ۱۳۸۸ش. لینک متن مقاله
قمه‌زنی زیر تیغ نقد، محمد تاج، مجله پگاه حوزه، شماره ۲۷۰، ۱۳۸۸ش. لینک متن مقاله
حدود جزع در عزاداری اهل‌بیت(ع): پاسخی به نقد مقاله «قمه‌زنی و اعمال نامتعارف در عزاداری»، محمدتقی اکبرنژاد، فصلنامه فقه اهل‌بیت(ع)، شماره ۵۰، تابستان ۱۳۸۶ش. لینک متن مقاله
نقدی بر مقاله: قمه زنی و اعمال نامتعارف در عزاداری، محسن محقق و حسین سیف‌اللهی، فصلنامه فقه اهل‌بیت(ع)، شماره ۴۹، بهار ۱۳۸۶ش.
قمه‌زنی و اعمال نامتعارف در عزاداری، محمدتقی اکبرنژاد، فصلنامه فقه اهل‌بیت(ع)، شماره ۴۸، زمستان ۱۳۸۵ش. لینک متن مقاله

عربی

التطبير: دراسة عقدیة، نادر بن بهار متعب العتيبي، مجلة كلية الآداب، مجلد ۸، شماره ۸، ۲۰۱۶م. لینک متن مقاله
التطبير في الزمن الراهن، مارك المنار، سایت الفكر، ۲۰۱۱م. لینک متن مقاله
التطبیر حقيقة لا بدعة، ناصر منصور، مؤسسه تحقيقات و نشر معارف اهل‌البيت(ع)، ۱۳۸۹ش. لینک متن مقاله

پایان‌نامه‌ها

فارسی

قمه زنی از دیدگاه فقه اهل‌بیت(ع)، جهانگیر علی‌خان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه و اصول، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۴۰۰ش. لینک صفحات ابتدایی پایان‌نامه
قمه‌زنی و ارتباط آن با جزع و هم‌دردی، حسین محمدی پسند، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۹۹ش. لینک دسترسی به پایان‌نامه
مبانی فقهی شیوه‌های سوگواری امام حسین(ع)، ولی‌الله محبی اشنی، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه عدالت، ۱۳۹۷ش. لینک دسترسی به پایان‌نامه
تبیین حقوقی و جرم شناختی عزاداری‌های نامتعارف، محمد محمدی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ۱۳۹۵ش. لینک دسترسی به پایان‌نامه
آسیب‌شناسی فقهی مجالس عزاداری اهل‌ بیت(ع)، محمدرضا مفیدی‌فر، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم و معارف حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۴ش. لینک دسترسی به پایان‌نامه

منابع دیگر

درس خارج فقه امر به معروف و نهی از منکر، آیت‌الله مکارم شیرازی، ۱۳۹۹ش. لینک متن درس
شبهه اهانت به مذهب به سبب قمه‌زنی، یادداشت دکتر رضا اسفندیاری (اسلامی)، لینک متن یادداشت
فقهای بزرگ و معروف شیعه در مورد قمه‌زنی چه می‌گویند؟، یادداشت سایت اجتهاد، ۱۳۹۵ش. لینک متن یادداشت
درس خارج فقه الشعائر، آیت‌الله محسن اراکی، ۱۳۹۲ش. لینک گزارش درس

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{منابع مطالعاتی}}
+[[قمه‌زنی]] از رسوم جدید عزاداری برای امام حسین(ع) که در میان برخی از شیعیان رایج است. این عمل با ضربه زدن به سر توسط یک وسیله تیز مانند قمه یا تیغ سپس جاری شدن خون انجام می‌شود. قمه‌زنی سابقه‌ای در عصر معصومین(ع) ندارد و مشروعیت این شیوه عزاداری از مسائل مورد بحث فقها معاصر است. موافقین این نوع عزاداری، آن‌ را از شعائر دینی و مصداق جزع و لطم بر مصیبت اهل‌بیت(ع) می‌دانند و به روایات دال بر جواز این‌ دو تمسک کرده‌اند. در مقابل مخالفین، آن را بدعت و موجب وهن مذهب می‌دانند و از مصادیق اضرار به نفس غیر مشروع بر می‌شمارند.
+==کتاب‌ها==
+===فارسی===
+#قمه زنی، ابراهیم محمدی، قم، انتشارات زائر، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98429946.pdf لینک صفحات ابتدایی کتاب]
+#عزاداری‌های نامتعارف (قمه زنی): تبیین فقهی، کیفری و جرم شناختی، محمد محمدی، تهران، جنگل، جاودانه، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97423329.pdf لینک صفحات ابتدایی کتاب]
+#عار یا شعار: قمه‌زنی در ترازوی عقل و شرع، مهدی مسائلی، اصفهان، آرما، ۱۳۹۵ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/95/95510014.pdf لینک صفحات ابتدایی کتاب]
+#شعائر حسینی: بررسی فقهی قمه‌زنی، تعزیه‌خوانی (شبیه‌خوانی)، لباس سیاه و حمل علم و نخل، نادعلی علی‌نیا خطیر، قم، دفتر نشر معارف (وابسته به نهاد نمایندگی مقام رهبری در دانشگاه)، ۱۳۹۴ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/94/94c24823.pdf لینک صفحات ابتدایی کتاب]
+#قمه زنی زخمی بر چهره تشیع، محمدعلی افضلی، قم، مؤسسه بوستان کتاب، ۱۳۹۴ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/94/94813805.pdf لینک صفحات ابتدایی کتاب]
+#محبت کور: بررسی پدیده قمه‌زنی، صالح قاسمی، تهران، کتاب ابرار، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93429103.pdf لینک صفحات ابتدایی کتاب]
+#شعائر حسینی در آئینه فقه (قمه‌زنی)، روح‌الله رمضانی، تهران، کتاب آوا، ۱۳۹۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/92/92a14266.pdf لینک صفحات ابتدایی کتاب]
+#قمه‌زنی: آبروداری یا آبروریزی شیعه، محمود یزدانی، قم، مؤسسه بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.
+#قمه‌زنی: سنت یا بدعت، مهدی مسائل، اصفهان، نشر گلبن، ۱۳۸۵ش.
+===عربی===
+#التطبير بین الشعائریة والتحریم، رشید السراي، بی‌نا، ۲۰۲۱م. [https://www.noor-book.com/%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B1-%D8%A8%D9%8A%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D9%87-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D9%85-pdf لینک متن کتاب]
+#فقه الشعائر والطقوس: التطبير أنموذجاً، حسين الخشن، مؤسسة الانتشار العربي، ۲۰۱۹م. [https://www.al-khechin.com/uploads/article/%D9%81%D9%82%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%A6%D8%B1_%D8%AC%D8%AF%D9%8A%D8%AF_%D8%AA%D8%B5%D8%AD%D9%8A%D8%AD.pdf لینک متن کتاب]
+#التطبیر طمس العزاء الحسيني، حیدر صادق حیدر، لبنان، ۲۰۱۱م.
+#لماذا التطبير؟، عبد العظيم المهتدي البحراني، مؤسسة البلاغ، بیروت، لبنان، ۲۰۱۰م.
+#التطبير والإشكالية المزمنة، باقر الرستم، جد حفص، بحرین، دار المحجة البيضاء، ۲۰۱۰م.
+#وقفة مع التطبیر، توفیق بوخضر، بیروت، لبنان، دار الصحوة، ۲۰۰۹م.
+==مقالات==
+===فارسی===
+#بررسی نقش رویکرد حدیث محوری در گسترش تیغ زنی و قمه زنی در دوران صفویه، حسین وصال‌اف و محمدرضا جباری، فصلنامه تاریخ‌نامه ایران بعد از اسلام، سال دوازدهم، شماره ۲۸، پاییز ۱۴۰۰ش. [http://ensani.ir/file/download/article/1644214334-9914-28-10.pdf لینک متن مقاله]
+#بررسی فقهی-حقوقی ابعاد جرم انگاری عزاداری‌های نوین، محمود جمال‌الدین زنجانی و مسعود جهاندوست دالنجان و محمد‌جواد فلاح یخدانی، [[دوفصلنامه پژوهش‌نامه میان‌رشته‌ای فقهی]]، سال ششم، شماره ۱۲، بهار و تابستان ۱۳۹۷ش. [http://ensani.ir/file/download/article/1594463625-10278-12-6.pdf لینک متن مقاله]
+#تحلیلی بر مناط بدعت و مشروعیت مناسک عزاداری، ایران سلیمانی و سیده صدیقه سید کاظمی اردبیلی، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، سال دهم، شماره ۳۴، پاییز ۱۳۹۵ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20170222043750-9861-254.pdf لینک متن مقاله]
+#بررسی و نقد دیدگاه‌های عالمان شیعی در باب لطم و قمه‌زنی، علی آقانوری و اعظم خوش‌صورت موفق، فصلنامه شیعه پژوهی، شماره پنجم، ۱۳۹۴ش. [https://shia.urd.ac.ir/article_43138_586ec54f4880a67f9b384ebe42fc4071.pdf لینک متن مقاله]
+#قمه زنی؛ عزاداری یا خرافه؟، احمدعلی قانع و محمدرضا فتح‌الله بیاتی، فصلنامه مطالعات فرهنگ‌‌_ارتباطات، دوره ۱۶، شماره ۲۹، بهار ۱۳۹۴ش. [http://www.jccs.ir/article_10439_e59ddae405fb097f6353d279017cece2.pdf لینک متن مقاله]
+#نقد و بررسی مشروعیت و استحباب عزاداری امام حسین(ع) و آسیب‌شناسی شبهات آن، ملیحه امیرحسینی و نسرین کریمی، [[فصلنامه مطالعات فقهی و فلسفی]]، شماره ۲۰، زمستان ۱۳۹۳ش. [https://aqojap.qom.iau.ir/article_524100_1ed8320032d70abc4d00cb75d2061ef2.pdf لینک متن مقاله]
+#قمه‌زنی زیر تیغ نقد از زاویه‌ای دیگر، محمدصادق مزینانی، مجله پگاه حوزه، شماره ۲۷۱، ۱۳۸۸ش. [http://ensani.ir/fa/article/64521/%D9%82%D9%85%D9%87-%D8%B2%D9%86%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%DB%8C%D8%BA-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1 لینک متن مقاله]
+#قمه‌زنی زیر تیغ نقد، محمد تاج، مجله پگاه حوزه، شماره ۲۷۰، ۱۳۸۸ش. [http://ensani.ir/fa/article/64510/-%D9%82%D9%85%D9%87-%D8%B2%D9%86%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%DB%8C%D8%BA-%D9%86%D9%82%D8%AF لینک متن مقاله]
+#حدود جزع در عزاداری اهل‌بیت(ع): پاسخی به نقد مقاله «قمه‌زنی و اعمال نامتعارف در عزاداری»، محمدتقی اکبرنژاد، [[فصلنامه فقه اهل‌بیت(ع)]]، شماره ۵۰، تابستان ۱۳۸۶ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20120327180622-3049-51.pdf لینک متن مقاله]
+#نقدی بر مقاله: قمه زنی و اعمال نامتعارف در عزاداری، محسن محقق و حسین سیف‌اللهی، فصلنامه فقه اهل‌بیت(ع)، شماره ۴۹، بهار ۱۳۸۶ش.
+#قمه‌زنی و اعمال نامتعارف در عزاداری، محمدتقی اکبرنژاد، فصلنامه فقه اهل‌بیت(ع)، شماره ۴۸، زمستان ۱۳۸۵ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20120327180609-3049-36.pdf لینک متن مقاله]
+===عربی===
+#التطبير: دراسة عقدیة، نادر بن بهار متعب العتيبي،	مجلة كلية الآداب، مجلد ۸، شماره ۸، ۲۰۱۶م. [https://jfpsu.journals.ekb.eg/article_58356_e86fdc96ee8885d1ebabccb3d0c13c5e.pdf لینک متن مقاله]
+#التطبير في الزمن الراهن، مارك المنار، سایت الفكر، ۲۰۱۱م. [https://pdf.lib.eshia.ir/94725/1/1 لینک متن مقاله]
+#التطبیر حقيقة لا بدعة، ناصر منصور، مؤسسه تحقيقات و نشر معارف اهل‌البيت(ع)، ۱۳۸۹ش. [https://www.ghbook.ir/index.php?name=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B1%20%D8%AD%D9%82%D9%8A%D9%82%D9%87%20%D9%84%D8%A7%20%D8%A8%D8%AF%D8%B9%D9%87&option=com_dbook&task=readonline&book_id=5914&page=1&chkhashk=18A0AD00E3&Itemid=218&lang=fa&tmpl=com لینک متن مقاله]
+==پایان‌نامه‌ها==
+===فارسی===
+#قمه زنی از دیدگاه فقه اهل‌بیت(ع)، جهانگیر علی‌خان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه و اصول، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/14759238ab6a45b9fa2b4c3bd0df0841 لینک صفحات ابتدایی پایان‌نامه]
+#قمه‌زنی و ارتباط آن با جزع و هم‌دردی، حسین محمدی پسند، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/caa45fd43303384ee5f7d689a6dea871 لینک دسترسی به پایان‌نامه]
+#مبانی فقهی شیوه‌های سوگواری امام حسین(ع)، ولی‌الله محبی اشنی، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه عدالت، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/bbe6e8b8fb5a024ce4c4440163b924e1 لینک دسترسی به پایان‌نامه]
+#تبیین حقوقی و جرم شناختی عزاداری‌های نامتعارف، محمد محمدی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/880cd8757aa96f0ab6d8b5060aa48877 لینک دسترسی به پایان‌نامه]
+#آسیب‌شناسی فقهی مجالس عزاداری اهل‌ بیت(ع)، محمدرضا مفیدی‌فر، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم و معارف حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/cd3ea1a22c50595deefafc461dc064c0 لینک دسترسی به پایان‌نامه]
+==منابع دیگر==
+#درس خارج فقه امر به معروف و نهی از منکر، آیت‌الله مکارم شیرازی، ۱۳۹۹ش. [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/makarem/feqh/99/990706/ لینک متن درس]
+#شبهه اهانت به مذهب به سبب قمه‌زنی، یادداشت دکتر رضا اسفندیاری (اسلامی)، [http://www.ijtihad.ir/%d8%b4%d8%a8%d9%87%d9%87-%d8%a7%d9%87%d8%a7%d9%86%d8%aa-%d8%a8%d9%87-%d9%85%d8%b0%d9%87%d8%a8-%d8%a8%d9%87-%d8%b3%d8%a8%d8%a8-%d9%82%d9%85%d9%87%e2%80%8c%d8%b2%d9%86%db%8c/ لینک متن یادداشت]
+#فقهای بزرگ و معروف شیعه در مورد قمه‌زنی چه می‌گویند؟، یادداشت سایت اجتهاد، ۱۳۹۵ش. [http://www.ijtihad.ir/%d9%81%d9%82%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%a8%d8%b2%d8%b1%da%af-%d9%88-%d9%85%d8%b9%d8%b1%d9%88%d9%81-%d8%b4%db%8c%d8%b9%d9%87-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d9%88%d8%b1%d8%af-%d9%82%d9%85%d9%87%e2%80%8c%d8%b2%d9%86/ لینک متن یادداشت ]
+#درس خارج فقه الشعائر، آیت‌الله محسن اراکی، ۱۳۹۲ش. [https://www.dana.ir/news/26031.html/%D9%82%D9%85%D9%87-%D8%B2%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%82-%D9%81%D8%B9%D9%84-%D8%B6%D8%B1%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D8%AA لینک گزارش درس]