|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{منابع مطالعاتی}} | | {{منابع مطالعاتی}} |
| [[تبدیل وقف]] از مسائلی است که فقیهان معاصر به آن توجه ویژه‌ای کرده‌اند. به طور سنتی، فقیهان شیعه تبدیل مال موقوفه را _ جز در مواردی ویژه _ جایز نمی‌دانند؛ اما گذر زمان و پدید آمدن مسائلی همچون بی‌استفاده شدن، تخریب و یا قلیل‌الفایده شدن مجرای اصلی مال موقوفه، این پرسش را به وجود آورده که آیا مبانی فقهی به لحاظ نظری اجازه می‌دهند تا موقفه به چیزی پرمنفعت‌تر (تبدیل به احسن) تبدیل شود و یا اساساً با فروش آن و استفاده از پول آن اهداف اصلی واقف را برآورده کرد. چنین مسائلی زمینه‌ساز پژوهش‌هایی ذیل موضوع «تبدیل وقف» یا «استبدال موقوفه» شده است.
| |
| ==کتاب== | | ==کتاب== |
| ===فارسی=== | | ===فارسی=== |
| #حکم خرید و فروش و تبدیل وقف: پیشینه، فروش، تبدیل، مساجد و اموال آنها، حسن شامی، تهران، مناره، ۱۴۰۰ش.
| |
| #فروش و تبدیل اموال موقوفه، محمد امامی، حسین نورالدینی، محمد ثامنی، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، ۱۳۹۹ش.
| |
| #بررسی مبانی فقهی و حقوقی فروش موقوفات انتفاعی و منفعتی، سیدسعید تقوی، قم، حرم، ۱۳۹۸ش.
| |
| #بررسی فقهی و حقوقی تغییر و تبدیل کاربری موقوفات، سیدمحسن صالح، تهران، سازمان اوقاف و امور خیریه، سازمان چاپ و انتشارات، ۱۳۹۳ش.
| |
| #خرید و فروش وقف از دیدگاه فقهاء شیعه، سکینه حدادی، قم، گنج عرفان، ۱۳۹۱.
| |
| #بررسی بیع وقف از دیدگاه فقه و حقوق (همراه با دیدگاه شیخ انصاری)، ف‍ه‍ی‍م‍ه م‍ل‍ک‌زاده، تهران، دب‍ی‍زش، ۱۳۸۵ش.
| |
| ===عربی===
| |
| #استبدال الوقف فی الفقه الإسلامی (دراسة فقهیة مقاصدیة)، عباس بالمنقع، الجزایر، سامی للنشر و الطباعة و التوزیع، ۲۰۱۹ م. (این کتاب بر اساس پایان‌نامۀ ارشد نویسنده نوشته شده است.) [https://www.noor-book.com/کتاب-استبدال-الوقف-فی-الفقه-الاسلامی-pdf کتاب را اینجا ببینید.]
| |
| #أحکام استبدال الوقف فی النظامین المصری والسعودی، رضا محمد عیسی، ریاض، مکتبة قانون و القتصاد، ۲۰۱۴ م.
| |
| #استبدال الوقف: روئیة شرعیة اقتصادیة قانونیة، ابراهیم عبداللطیف عبیدی، دبی، دائرة الشؤون الاسلامیه و العمل الخیری، ۲۰۰۹م / ۱۴۳۰ ق. [https://www.iacad.gov.ae/zaka%20files/استبدال%20الوقف.pdf کتاب را اینجا ببینید.]
| |
|
| |
| ==مقاله== | | ==مقاله== |
| ===فارسی=== | | ===فارسی=== |
| #امکان وقف مالیت در پرتو تحلیلی نو از عقد وقف، سید محمدحسن ملائکه‌پور شوشتری، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره ۵۱، شماره ۳، مهر ۱۴۰۰ش. [https://jlq.ut.ac.ir/article_83677_40414a771130b0050248027d62c3c027.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #بررسی عوامل و حکم تبدیل وضعیت موقوفه و اداره آن در فقه و حقوق موضوعه ایران، محمدمهدی مقدادی، زهره فهیمی، دوفصلنامه مطالعات حقوق معاصر، شماره ۱۹، پاییز و زمستان ۱۳۹۸ش.
| |
| #جستاری بر بیع عین موقوفه با نگاهی بر قلیل‌الفایده شدن آن، جمشید مهرآسا، محمد روحانی مقدم، فصلنامه تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین الملل، شماره ۴۵، پاییز ۱۳۹۸ش.
| |
| #بررسی فقهی حقوقی تبدیلِ موقوفات به احسن، هادی نورالدینی، ابوالفضل علیشاهی قلعه‌جوقی، [[فصلنامه اصول فقه]]، دوره ۵۰، شماره ۴، شماره پیاپی ۱۱۵، اسفند ۱۳۹۷ش. [https://jfiqh.um.ac.ir/article_32863_ebb8e76161608a9e26c95deea7451878.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #بررسی فقهی حقوقی تبدیل به غیر اوقاف عامه با تاکید بر مساجد، مرتضی فیاض، فصلنامه پژوهشنامه حقوق خصوصی، شماره ۷، بهار و تابستان ۱۳۹۶ش.
| |
| #بررسی عوامل و حکم تبدیل وضعیت موقوفه و اداره آن در فقه و حقوق موضوعه ایران، محمدمهدی مقدادی، زهره فهیمی، [[دوفصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر]]، دوره ۱۰، شماره ۱۹، مهر ۱۳۹۸. [https://law.tabrizu.ac.ir/article_11298_6882cbe3cc498169bd6c01ffcb8a562a.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #اقتضای ماهیت وقف بر جایز نبودن تغییر و تبدیل آن، سید تقی واردی، [[فصلنامه فقه]]، سال بیست و چهارم، شماره ۳ (پیاپی ۹۱)، پاییز ۱۳۹۶ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_65438_de3e37b447fde2896d189e417a68d7da.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #امکان فروش و تبدیل موقوفات در حقوق ایران، لیلا امامی مهر، فصلنامه مطالعات حقوق، شماره ۱۷، زمستان ۱۳۹۶ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1300914/امکان-فروش-و-تبدیل-موقوفات-در-حقوق-ایران مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #فروش موقوفه در فقه امامیه و حقوق ایران (بخش اول)، نادر پورارشد، فصلنامه وقف میراث جاویدان، شماره ۵۹، پاییز ۱۳۸۶ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/75666 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #فروش موقوفه در فقه امامیه و حقوق ایران (بخش دوم)، نادر پورارشد، فصلنامه وقف میراث جاویدان، شماره ۶۰، زمستان ۱۳۸۶ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/75670 مقاله را ینجا ببینید.]
| |
| #لزوم انطباق موارد جواز بیع عین موقوفه در قانون مدنی ایران با فقه اسلامی، حمید ابهری علی‌آباد، عبدالله رضائیان، فصلنامه مقالات و بررسی‌ها، شماره ۹۰، تابستان ۱۳۸۵ش. [https://journals.ut.ac.ir/article_18179_c9df06d9426b708999bee2d8fff068bd.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #تحولات قانونگذاری در بیع وقف و مبانی آن، سیدمهدی انجوی نژاد، محمد امامی، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره ۸، شماره ۳ (پیاپی ۳۴)، پاییز ۱۳۸۳ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/8105 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
|
| |
| ===عربی=== | | ===عربی=== |
| #استبدال الأوقاف: الحکم الشرعی والأبعاد التنمویة، خضیر باعلی وسعید، رفیس باحمد، مجلة آفاق علمیة، دوره ۱۳، شماره ۵، ۲۰۲۱م.
| |
| #الإبدال والاستبدال فی الوقف، محمد یحیی سید، مجلة رماح للبحوث والدراسات (اردن)، شماره ۵۵، ۲۰۲۱م.
| |
| #استبدال الوقف: دراسة فقهیة مقارنة بقانون الوقف الاتحادی، سعدیة حسین عثمان، مجلة الشریعة والدراسات الإسلامیة (کویت)، دوره۳۶، شماره۱۲۵، ۲۰۲۱م/ ۱۴۴۲ق.
| |
| #بيع الوقف واستبداله من منظور الفقه الإسلامي وما عليه قانون أوقاف الشارقة: قانون رقم ۸/۲۰۱۸، زينب أحمد المازمي، محمد سليمان النور، مجلة جامعة الشارقة للعلوم الشرعية والدراسات الإسلامية (امارات)، دوره ۱۸، شماره ۱، ۲۰۲۱م / ۱۴۴۳ق.
| |
| #استبدال الوقف بین الشریعة وقانون الوقف الکویتی، خالد مشعل العتیبی، مجلة الزهراء، دوره ۲۹، شماره ۲۹، ۲۰۱۹م. [https://journals.ekb.eg/article_71450_030402b12fbc41cfe6306c69a21505e0.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #الإبدال والإستبدال فی الموقف، محمد جمال مصری، مجلة منار الإسلام (امارات)، سال ۴۳، شماره ۵۱۰، ۲۰۱۷م / ۱۴۳۸ق.
| |
| #استبدال الوقف للمصلحة وأثره في استثمار الوقف وتطبيقاته القضائية، مشعل بن عواض بن فتيق السلمي، أبحاث (یمن)، شماره ۲۲، ۲۰۲۱م.
| |
| #حکم بیع الوقف: التالف فی المذاهب، آلاء عبدالرحمن نعمان، مجلة جامعة تکریت للعلوم الإنسانیة (عراق)، دوره۲۲، شماره۱۰، ۲۰۱۵م.
| |
| #استبدال ممتلکات الاوقاف، (دراسة مقارنة) الدکتور تیسیر أبو خشریف، مجلة جامعة دمشق للعلوم الاقتصادیة والقانونیة (عراق)، دوره ۳۰، شماره دوم، ۲۰۱۴م. [https://ia903401.us.archive.org/16/items/fiqh12001/fiqh12892.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #استبدال الوقف بین المنع والجواز الحصة العشریة انموذجا دراسة مقارنة بین الفقه الاسلامی والقانون العراقی، محمد رافع یونس محمد، الرافدین للحقوق (عراق)، سال ۱۷، شماره ۵۴، ۲۰۱۲م. [https://alaw.mosuljournals.com/pdf_160672_df7f79ec8c506d3282b4c0a2931b98a1.html مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #استبدال الوقف الزراعي المعطل بالوقف التعليمي الصحي، إبراهيم عبداللطيف العبيدي، أوقاف (کویت)، سال ۱۲، شماره ۲۳، ۲۰۱۲م / ۱۴۳۳ق.
| |
| #استبدال الوقف الذی لم تتعطل منافعه بوقف خیر منه فی الفقه الإسلامی ونظام المرافعات السعودی، جامعة الملک عبدالعزیز: الاقتصاد الإسلامی (عربستان)، دوره ۲۴، شماره۱، ۲۰۱۱م/۱۴۳۲ق. [https://ia902508.us.archive.org/28/items/fiqh03001/fiqh03326.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # استبدال الوقف فی الفقه الإسلامی والقوانین المعاصرة، محمد عثمان شبیر، حسن یشو، مجلة کلیة الشریعة و الدراسات الاسلامیة (قطر)، شماره ۲۷، ۲۰۰۹م /۱۴۳۰ ق. [https://qspace.qu.edu.qa/bitstream/handle/10576/4043/استبدال%20الوقف%20فی%20الفقهة%20الإسلامی%20والقوانین%20المعاصرة.PDF?sequence=1&isAllowed=y مقاله را اینجا ببینید]
| |
| #حکم استبدال الاوقاف فی المذاهب الفقهیة، محمد المهدی، مجلة الشریعة والدراسات الإسلامیة (کویت)، دوره ۲۴، شماره ۷۷، ۲۰۰۹م. [https://ia904500.us.archive.org/11/items/fiqh04001/fiqh04852.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #نقل الوقف و استبداله، عبدالله بن محمد بن أحمد السماعیل، مجلة الحکمة (عربستان)، شماره ۳۶، ۲۰۰۸م.
| |
| #استبدال الوقف الذي لم تتعطل منافعه بوقف خير منه في الفقه الإسلامي ونظام المرافعات السعودي، عبدالرحمن بن نافع بن نفاع السلمي، مجلة كلية الآداب (مصر)، شماره ۱۲، ۲۰۰۸م.
| |
| #حكم استبدال الأوقاف: على مذهب الامام ابو حنيفة والامام احمد بن حنبل رحمهم الله تعالى وما وقع فيها من الاتفاق والاختلاف، أبو بكر بن محمد بن عمر الملا، عبدالإله بن محمد بن احمد الملا (محقق)، مجلة الدراسات العربية (مصر)، دوره ۲، شماره ۱۰، ۲۰۰۴م.
| |
| #الاستبدال واغتصاب الأوقاف دراسة وثائقیة، جمال إبراهیم الخولی، مجلة المکتبات والمعلومات العربیة (عربستان)، س ۲۱، ع ۴، ۲۰۰۱م / ۱۴۲۲ق.
| |
| #الوقف وحکم بیعه واستبداله، فهد بن محمد الداود، المؤتمر الأوقاف فی مملکة العربیة السعودیة، جامعة ام القری، ۱۴۲۲ق. [https://ebook.univeyes.com/46109/pdf-الوقف-وحکم-بیعه-واستبداله-بحث# مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #مشکلة الأوقاف: استبدال الموقوف وبیعه، محمد أحمد أبو زهرة، مجلة القانون والاقتصاد (مصر)، مج ۶, ع ۳، ۱۹۳۶م / ۱۳۵۵ق.
| |
|
| |
| ==پایان‌نامه== | | ==پایان‌نامه== |
| ===فارسی=== | | ===فارسی=== |
| #تبیین مجوزهای فروش و تبدیل موقوفات در فقه اسلامی و حقوق موضوعه، اکرم بختیاری، دانشگاه شاهد، کارشناسی ارشد، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/7dff63817f2a6009812f6f6ea9aa9757/search/f0dc50fa5787cdc818ded1c515e54a99 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #بررسی فقهی تبدیل و تغییر کاربری موقوفات، بهمن محمدی، کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a28e497810d618393514b14b5e09a59d/search/f0dc50fa5787cdc818ded1c515e54a99 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #مطالعه تطبیقی تغییر و تبدیل موقوفات در حقوق ایران، مصر و عراق، عباس صراف صادقی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده حقوق، ۱۳۹۵ش.
| |
| #معیارها و شرایط فروش و تغییر کاربری عین موقوفه، اکرم جهانگیری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج) - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/df4e139aa5bb7f51be22ab966e84f65f/search/f0dc50fa5787cdc818ded1c515e54a99 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #بررسی فقهی تبدیل و تغییر کاربری موقوفات، بهمن محمدی، کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a28e497810d618393514b14b5e09a59d/search/ پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #بررسی فقهی و حقوقی تبدیل کاربری وقف، علیرضا ساقی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی، مرکز پیام نور مشهد، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f226a27d6aa69316591c2ee15883941a/search/f0dc50fa5787cdc818ded1c515e54a99 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #بررسی فقهی حقوقی تبدیل به احسن نمودن موقوفات، سیدهادی نورالدینی، کارشناسی ارشد، دانشگاه یاسوج، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c256bd4feaedbb17220dc92d1442ca79/search/f0dc50fa5787cdc818ded1c515e54a99 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #بررسی موارد جواز بیع موقوفه از دیدگاه فقه مذاهب خمسه اسلامی و حقوق مدنی ایران، مجید محمدخانی آمره، پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد ، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۳ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/8a5480dbb8297f3b1400cc242084ec66/search/f0dc50fa5787cdc818ded1c515e54a99 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #مطالعه تطبیقی فروش مال موقوفه در فقه اهل سنت و حقوق ایران، اصغر مهری‌قلعه، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی، ۱۳۹۲ش.
| |
| #بررسی تطبیقی بیع وقف و آثار آن در فقه امامیه و فقه اهل تسنن، زهرا شاه‌محمدی، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/0150d985896bfe877d2440f094f01d04/search/f0dc50fa5787cdc818ded1c515e54a99 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #تاثیر زمان و مکان در بیع موقوفات از منظر فقه و حقوق موضوعه، زهره ثابتی بیلندی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2b373d00bb77db7eac9e7a6d498692ca/search/f0dc50fa5787cdc818ded1c515e54a99 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
|
| |
| ===عربی=== | | ===عربی=== |
| #استبدال الوقف فی الفقه الإسلامی (دراسة فقهیة مقاصدیة)، عباس بالمنقع، کارشناسی ارشد، الجزایر، جامعة الشهید حمه لخضر، الوادی معهد العلوم الإسلامیة قسم الشریعة، ۲۰۱۸ م /۱۴۳۹ق. [https://saee.org.sa/core_files_5/sabeelcms/media/2021/03/استبدال-الوقف-فی-الفقه-الإسلامی.pdf?x99372 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #استبدال الوقف و بیعه، عبدالقادر عبدالله حسین الحواجری، کارشناسی ارشد، فلسطین، الجامعة الإسلامیة (غزة)، کلیة الشریعة والقانون، ۲۰۱۵م / ۱۴۳۷ق.
| |
|
| |
| ==منابع دیگر== | | ==منابع دیگر== |
| ===فارسی=== | | ===فارسی=== |
| #استفتاء از امام خمینی (ره) دربارۀ تبدیل وقف [http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_122664/استفتائات_امام_خمینی_س_/ج_7/تغییر_و_تبدیل_وقف_سؤالهای_8153ـ8220_ ا صفحه را اینجا ببینید.]
| |
| #استفتائات تبدیل وقف، دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی. [https://makarem.ir/ahkam/fa/category/index/40363/فروش-و-تبدیل-و-تغییر-موقوفه صفحه را اینجا ببینید.]
| |
| #معرفی پایان‌نامه‌های وقفی: فروش اموال موقوفه (ابراهیم پیرقلی خیاوی)، وقف میراث جاویدان، شماره ۵۸، تابستان ۱۳۸۶ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/283101/معرفی-پایان-نامه-های-وقفی-فروش-اموال-موقوفه-ابراهیم-پیرقلی-خیاوی مقاله را اینجا ببینید.]
| |
|
| |
| ===عربی=== | | ===عربی=== |
