قرارداد اختیار معامله (منابع مطالعاتی)

آخرین ویرایش: ۱۴۰۱/۳/۴

---

همه منابع مطالعاتی

اختیار معامله نوعی ابزار مشتقه معاملاتی است که طی آن اختیار خرید یا فروش یک کالا با کمیّت و کیفیت معین در تاریخ و قیمت مشخص به خریدار اعطا می‌کند. از سوی دیگر فروشنده اختیار معامله موظف است که در زمان تمایل خریدار ،مفاد قرارداد را اجرا کرند. پس از پیدایش بازارهای معاملاتی بورس و سهام، به دلیل کم‌کار آمدی و وجود نقاط ضعف معاملات عادی سهام، برخی ابزارهای مشتقه معالاتی از جمله قرارداد اختیار معامله یا option ایجاد شد.

مراجع در این موضوع فتوایی ارائه نداده اند. محققان و پژوهشگران حوزه اقتصاد به بررسی این موضوع پرداخته و این نوع معاملات را صحیح می دانند. در این صفحه کتاب‌ها، مقالات و پایان‌نامه‌هایی جمع‌آوری شده که از منظر فقه معاصر به بررسی قرارداد آتی پرداخته‌اند.

کتاب‌ها

فارسی

1. فقه بورس و اوراق بهادار: مشروعیت سازمان بورس به عنوان شخص حقوقی قراردادهای آتی - قراردادهای اختیار معامله تقریرات درس آیت‌الله علی عندلیبی دام‌عزه، مقرر علی ظهیری، قم، مؤسسه انتشارات حوزه‌های علمیه، ‫۱۴۰۰ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
2. فقه مسائل نوپدید: قرارداد آتی و اختیار معامله، مرتضی ترابی، قم، انتشارات توحید قم‏‫، ۱۳۹۸ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
3. واکاوی قرارداد اختیار معامله با تکیه بر معاملات بورسی نفت و گاز‏‫، المیرا رودگر، تهران، سروش برتر ‏‫، ۱۳۹۷ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
4. ابزار مشتقه اختیار معامله در بورس ایران دیدگاه‌های فقهی و راه‌های تصحیح آن، هوشنگ مومنی وصالیان و ندا رنج‌اندیش و عباس پاکاری، تهران، انتشارات صالحیان‏‫، ۱۳۹۷ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
5. مطالعه‌ی تطبیقی قراردادهای آتی، اختیار معامله و ابزارهای مشتقه در فقه و حقوق، مژگان نوع‌پرور، تهران، انتشارات مخدومی، ۱۳۹۶ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
6. بازار مشتقه ارز: قراردادهای ارزی: آتی، سلف، اختیار معامله و سواپ (معاوضه)، احمد یزدان‌پناه، تهران، نگاه دانش، ۱۳۹۵ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
7. مروری بر مشتقات و بازارهای آتی، داریوش رفیعی، تهران، انتشارات ترمه، ‏‫۱۳۹۳ش.‬ صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
8. قرارداد اختیار معامله (بررسی حقوقی و فقهی)‬، جواد حسین‌ زاده، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی‏‫، ‌۱۳۹۱ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
9. برگ اختیار معامله (مفاهیم و کاربرد‌ها)، میثم دعائی و حسین مالکی، مشهد، آهنگ قلم‏‫، ۱۳۸۹ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
10. ابزارهای مشتقه: بررسی فقهی و اقتصادی، غلامعلی معصومی‌نیا، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۸۷ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
11. اوراق‌ اخ‍ت‍ی‍ار م‍ع‍ام‍ل‍ه‌ (‎option‬)‎ ‬آپ‍ش‍ن‌، م‍ح‍م‍د ف‍طان‍ت‌ و اب‍راه‍ی‍م‌ آق‍اپ‍ور، موسسه تحقیقات پولی و بانکی، ۱۳۸۲ش.

عربی

1. عقود خيارات الأسهم؛ في الاسواق المالية؛ في ميزان الفقه الإسلامي؛ دراسة فقهية مقارنة، مصطفى عبد الغفار، مصر، دار أصول للنشر والتوزيع، ۲۰۲۰م.
2. أساسيات عقود المشتقات (العقود الآجلة و المستقبلية و عقود الخيار و المبادلة)، منير ابراهيم هندي، مصر، اسکندریه، المكتب العربي الحديث، ۲۰۱۶م.
3. عقود المشتقات المالية، هاشم السعدنی خلیفة بدوی، مصر، اسکندریه، دار الفکر الجامعی، ۲۰۱۳م. از اینجا ببینید

سایر زبانها

1. کیپیتل مارکیت اور اسلام، سید عباس موسویان، مترجم سید احتشام‌ رضا نقوی، اردو، قم، انتشارات مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)، ۱۳۹۷ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید

مقاله‌ها

فارسی

1. تبیین مبانی و ماهیت قرارداد اختیار معامله در خلال تناقضات و تعارضات حقوقی فقهی و قانونی (با تاکید بر معاملات آثار صنایع دستی)، فاطمه علی بخشی و وحید قاسمی عهد و ابراهیم عبدی پور فرد، مطالعات هنر اسلامی، ش۴۲، ۱۴۰۰ش. لینک مقاله
2. بیع العینه: بررسی فقهی و کاربرد آن در اختیار معامله تبعی و اوراق تورق، علی معصومی نیا، معرفت اقتصاد اسلامی شماره ۲، ۱۳۹۸ش. لینک مقاله
3. بررسی رابطه اختیار معامله (خرید) بازده مورد انتظار و تعدیلات ساختار سرمایه در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، عبدالحسین طالبی نجف آبادی و نرجس کمالی کرمانی و زهرا فرهادی و ساناز یاوری، پژوهش در حسابداری و علوم اقتصادی، شماره ۵، ۱۳۹۷ش. لینک مقاله
4. چارچوب قرارداد آتی و اختیار معامله سبد سهام با کارکردهای قرارداد آتی و اختیار معامله شخص، سید عباس موسویان و رضا نجارزاده و مهران محمدی و علی صالح آبادی، تحقیقات مالی اسلامی، شماره ۲، ۱۳۹۵ش. لینک مقاله
5. تحلیل و بررسی قرارداد اختیار معامله و قیمت گذاری اوراق اختیار معامله در محصولات کشاورزی، هادی تعمیدی و حمید محمدی و داوود سیفی قره‌یتاق و وحید دهباشی، اقتصاد و توسعه کشاورزی، شماره ۱، ۱۳۹۴ش. لینک مقاله
6. مقایسه قرارداد اختیار معامله با قمار در حقوق ایران و انگلیس، جواد حسین زاده و فرنوش موسی زاده، پژوهش های حقوق تطبیقی، شماره ۴، ۱۳۹۲ش. لینک مقاله
7. ساختار و چالش های حقوقی قرارداد اختیار معامله، معصومه کشتکاری، حمیدرضا علومی یزدی، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شماره ۸، ۱۳۹۲ش. لینک مقاله
8. گذری بر دستورالعمل معاملات قراردادهای اختیار معامله سهام، سودابه عینعلی، بورس، شماره ۱۰۰، ۱۳۹۲ش. لینک مقاله
9. اوراق اختیار معامله در بورس و نظر فقه امامیه، زهرا علویان خلیل آباد و مصطفی رجائی پور، فقه و تاریخ تمدن ملل اسلامی، ۱۳۹۰ش. لینک مقاله
10. قرارداد اختیار معامله در فقه، علیرضا امینی و علیرضا سلیمی، مبانی فقهی حقوق اسلامی، پژوهشنامه فقه و حقوق اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۰ش. لینک مقاله
11. تبیین ابعاد فقهی، حقوقی و نظارتی قرارداد اختیار معامله در بازار مالی ایران، رضا راعی، سجاد سیاح، غلامرضا مصباحی مقدم، تحقیقات مالی، شماره ۲، ۱۳۹۰ش. لینک مقاله
12. بررسی فقهی قرارداد اختیار معامله، علی معصومی نیا و سید اکبر سیدی نیا، اقتصاد اسلامی، شماره ۴۰، ۱۳۸۹ش. لینک مقاله
13. قراردادهای آتی ها و اختیار معامله ارزی از دیدگاه فقهی و اقتصادی، احمد شعبانی و احمد بهاروندی، دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، شماره ۱، ۱۳۸۹ش. لینک مقاله
14. اوصاف قرارداد اختیار معامله، جواد حسین زاده، حقوق اسلامی، شماره ۲۲، ۱۳۸۸ش. لینک مقاله
15. جزییات بررسی فقهی معاملات آتی و اختیار، انسیه موسویان، ماهنامه بورس کالا، شماره ۲۶، ۱۳۸۸ش. لینک مقاله
16. تبیین قرارداد اختیار معامله، جواد حسین زاده، حقوق اسلامی، شماره ۱۹، ۱۳۸۷ش. لینک مقاله
17. وضعیت فقهی و حقوقی قرارداد اختیار معامله، جواد حسین زاده و عبدالحسین شیروی، اقتصاد اسلامی، شماره ۲۷، ۱۳۸۶ش. لینک مقاله
18. بررسی حقوقی اوراق اختیار معامله در بازار بورس اوراق بهادار، راضیه عبدالصمدی و محمد تقی رفیعی، اندیشه های حقوقی، شماره ۱۰، ۱۳۸۵ش. لینک مقاله
19. اوراق اختیار معامله در منظر فقه امامیه، مجید رضایی، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق، شماره ۲۵، ۱۳۸۴ش. لینک مقاله
20. ن‍گ‍اه‍ی‌ ب‍ه‌ اخ‍ت‍ی‍ار م‍ع‍ام‍ل‍ه‌ در ب‍ورس‌، روح‌ ال‍ل‍ه‌ ح‍س‍ی‍ن‍ی‌ م‍ق‍دم‌، ج‍ه‍ان‌ اق‍ت‍ص‍اد، ۱۳۸۴ش.
21. حق اختیار فسخ معامله، علی اکبر ایزدی فرد، فقه و مبانی حقوق، شماره ۳، ۱۳۸۴ش. لینک مقاله
22. امکان سنجی به­کارگیری اختیار معامله در بازار سرمایه ایران، محمود یحیی زاده و محمد حسن نژاد، چشم انداز مدیریت، شماره ۱۷، ۱۳۸۴ش. لینک مقاله
23. اوراق اختیار معامله و قراردادهای آتی، جواد عین آبادی، تدبیر، شماره ۱۱۱، ۱۳۸۰ش. لینک مقاله
24. امکان سنجی طراحی اوراق حق اختیار معامله و اوراق مشارکت قابل تبدیل به دارایی مالی و واقعی، غلامرضا اسلامی بیدگلی و حسن سرافراز اردکانی، ح‍س‍ابدار، شماره ۱۲۵، ۱۳۷۶م. لینک مقاله

عربی

1. عقود خیارات الأسهم فی الأسواق المالیة: دراسة فقهیة مقارنة، مصطفى عبدالغفار عباس خلیفة، حولية کلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنات بالإسکندرية، شماره ۳۵، جلد ۱، ۲۰۱۹م.
2. حكم عقود الخيارات : نظر منهجي لبناء الحكم الشرعي، محمد قراط، کویت، مجلة الفرقان، شماره ۸۰، ۲۰۱۷م.
3. حكم عقود الخيارات : نظر منهجي لبناء الحكم الشرعي، محمد قراط، سوریه، مجلة الإقتصاد الإسلامي العالمية , شماره ۴۱، ۲۰۱۷م.
4. عقود الخيارات في سوق الكويت للأوراق المالية : دراسة فقهية تطبيقية، فهد سعد الدبيس الرشيدي، مجلة الشريعة و الدراسات الإسلامية، جامعة الكويت، شماره ۹۲، جلد ۲۸، ۲۰۱۳م.
5. الاستفادة من عقود الخيارات المالية في الصناعة المالية الإسلامية، عبدالكريم أحمد موسى قندوز، مجلة الأبحاث الإقتصادية، شماره ۶، ۲۰۱۲م.
6. الاختيارات في أسواق الأوراق المالية : نظرة شرعية، القصار عبدالعزيز خليفة، مجلة الشريعة و الدراسات الإسلامية، شماره ۵۳، جلد ۱۸، ۲۰۰۳م.

انگلیسی

1. Financial Options in Islamic Contracts: Potential Tools for Risk Management، MOHAMMED OBAIDULLAH، India ، Bhubaneswar، Islamic Econ، Vol 11، 1999 A.D. link

پایان‌نامه‌ها

فارسی

1. آسیب شناسی بازار مشتقات کالایی با تاکید بر قرارداد های اختیار معامله و آتی و ارایه راهکار ها جهت ارتقاء آن، کارشناسی ارشد، محمد مرادپور، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق (ع)، ۱۳۹۷ش. از اینجا ببینید
2. ماهیت حقوقی قرارداد اختیار معامله با توجه به اقتضائات بازار سرمایه، مهدی احمدی، کارشناسی ارشد، دانشکده ثبت و مدیریت قضایی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، ۱۳۹۷ش. از اینجا ببینید
3. امکان‌سنجی راه‌اندازی قراردادهای آتی و اختیار معامله شاخص در بورس اوراق بهادار تهران و بررسی پیامدهای اقتصادی آن، مهران محمدی، دکتری، دانشکده علوم اقتصادی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۹۶ش. از اینجا ببینید
4. بررسی نقش قرارداد اختیار معامله در تامین مالی اسلامی (با تاکید بر بازار سرمایه ایران)، فاطمه قاسمی، دكتری، دانشکده تحصیلات تکمیلی، دانشگاه پيام‌ نور مرکز تهران، ‏‫۱۳۹۴‬‬‬‬ش. از اینجا ببینید
5. بررسی فقهی و حقوقی قرارداد اختیار معامله و مقایسه آن با قرارداد آتی، امیر فدای دین، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، ۱۳۹۳ش. از اینجا ببینید
6. قرارداد اختیار معامله، فاطمه مرادی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه‏، ۱۳۹۳ش.
7. بررسی فقهی حقوقی ابزار مشتقه ترکیبی؛ اختیار معامله سوآپ نرخ ارز، آتی سوآپ نرخ ارز و سوآپ ارز غیرهمسان، محدثه زاهری، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مطهری، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
8. بررسی تطبیقی چالش‌های فقهی موجود در بازار آتی و اختیارات بر اساس آراء اندیشمندان اهل تشیع و تسنن، فاطمه محسنی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
9. ارکان و آثار قرارداد اختیار معامله، فرهاد هاشمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، ۱۳۹۲ش.
10. بررسی مبانی فقهی قرارداد اختیار معامله، ساجده اسلامی مهدی‌ آباد، کارشناسی ارشد،دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یزد، ۱۳۹۱ش. از اینجا ببینید
11. تبیین چهارچوب فقهی و نظارتی اوراق اختیار معامله در بازار مالی ایران، سجاد سیاح، دکتری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، ۱۳۹۱ش. از اینجا ببینید
12. تفکیک ثابت و متغیر در احکام معاملات؛ مطالعه موردی: قرارداد آتی ها و اختیار معامله در بازار سرمایه، سید مهدی پاکذات، کارشناسی ارشد، دانشکده امور اقتصادی ، دانشگاه امام صادق (ع)، ۱۳۸۹ش. از اینجا ببینید
13. بررسی روشهای پوشش ریسک داراییهای ارزی بانکها از منظر فقه امامیه و قانون بانکداری بدون ربا، احمد بهاروند، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق (ع)، ‭.ش۱۳۸۸
14. تبین حقوقی و فقهی ماهیت و ویژگی‌های قراردادهای اختیار معامله، جواد حسین‌ زاده، دکتری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۸۷ش. از اینجا ببینید
15. تحلیل فقهی اقتصادی مشتقات با ت‍‌کید بر قرارداد آتی‌ها و قرارداد اختیارات، محمد حسينی، دکتری، دانشگاه امام صادق (ع)، ‭.ش۱۳۸۶
16. قراردادهای اختیار معامله سهام و مقایسه آن با قواعد عمومی قراردادها در حقوق ایران و فقه اسلامی، پرویز شیری‌زاده، دانشگاه امام صادق (ع)، ۱۳۸۴ش.
17. امکان‌سنجی طراحی اختیار معامله (Option) در بازار سرمایه ایران، ابراهیم آقاپور، کارشناسی ارشد، معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق (ع)، ۱۳۷۶ش. از اینجا ببینید

‏

عربی

1. التكييف الفقهي لعقود الاختيارات والمستقبليات في الأسواق المعاصرة، جمال محمد آدم، دکتری، مصر، جامعة سوهاج، كلية الآداب الدراسات الإسلامية، ۲۰۲۱م. از اینجا ببینید
2. عقود الخيارات من منظور الاقتصاد الإسلامي، محمود فهد أحمد العموري، دکتری، اردن، جامعة اليرموك، ۲۰۰۸م.