ذبيحه غیر مسلمان (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۴۸

ذبیحه غیرمسلمان به حیوانی گفته می‌شود که اهل کتاب ذبح کرده باشد. ذبائح اهل کتاب یکی از پر اختلاف‌ترین ابواب فقهـی شـیعه اسـت. البته مراد ذبائحی است که اهل کتاب، مطابق با شرایط اسلام ذبح کرده باشند. تردیدی نیست که یکی از مسائل مهم و مورد ابتلای جامعۀ امروزی مسأله ذبائح اهل کتاب است که دارای ثمرات علمی و عملی فراوانی است. اکثریت فقیهان، مسلمان بودن شخص ذبح‌کننده را جزو شرایط حلیت حیوان می‌دانند. روایات این باب به چهـار دسـته تقسـیم مـی‌شـود: نهی مطلق، نهی از ذبیحه غیر اهل کتاب، حلیت ذبائح اهـل کتاب به شرط تسمیه و حلیت مطلق. از سوی دیگر اجماعی در این باب وجود ندارد. به طور مثال محمدابراهیم جناتی شاهرودی از قائلین به حلیت است. سؤالاتی که فقه معاصر باید جوابگو باشد: تعارض این روایات چطور قابل حل است؟ با توجه به گستردگی ارتباطات مسلمانان با اهل کتاب، چه راهکاری برای حل این موضوع چاره‌ساز است؟ آیا عناوین ثانوی در این باب کارساز است؟

کتاب

فارسی

بررسی حکم ذباحه اهل کتاب از دیدگاه فقهای امامیه، سید صادق پاکدل، قم، طاووس بهشت، ‏‫۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

عربی

فصل الخطاب في إباحة ذبائح أهل الکتاب، عبداﷲ بن زيد آل محمود، دوحه، ۱۴۳۶ق/ ۲۰۱۵م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
ذبائح أهل الکتاب، مرتضی علی الباشا، بیروت، مؤسسة أم القری للتحقیق والنشر، ۱۴۲۶ق/۲۰۰۵م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
رس‍ال‍ة ف‍ی‌ ذب‍ائ‍ح‌ اه‍ل ال‍ک‍ت‍اب‌، م‍ح‍م‍د ال‍غ‍روی‌، ق‍م‌، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید(ره)‬‬‏‫، ۱۴۱۳ق/۱۳۷۲ش.‬ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
حرمة ذبائح أهل الکتاب، شیخ بهائی، تحقیق: زهیر الأعرجی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

مقاله‌ها

فارسی

بررسی معنای طعام در آیه ۵ سوره مائده، ناهید دهقان عفیفی و امیر عمرانی ساردو، فصلنامه مطالعات قرآنی، شماره ۳۲، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
پژوهشی فقهی در حلیت ذبائح اهل کتاب با تأکید بر آیات قرآن، سید رضی قادری، مجله مطالعات فقه معاصر، سال یکم شماره ۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
حل تعارض روایات ذبائح اهل کتاب در جوامع حدیثی شیعه، مجید معارف و حمید مدرسی، پژوهش‌نامه قرآن و حدیث، شماره ۹، ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
حلیت و حرمت ذبیحه اهل کتاب و پیامدهای حقوقی آن، سید محمدرضا آیتی، مجله پژوهش دینی، شماره ۹، بهار ۱۳۸۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
حکم کشتار چهارپایان به دست اهل کتاب، حسن رهبری، فصلنامه مجله فقه، شماره ۳۱و ۳۲، بهار و تابستان ۱۳۸۱. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
ذبیحه اهل کتاب در آیات قرآن و روایات فریقین، وحید شاهنده، علی ملکی، دوفصلنامه مجله مطالعات مذاهب اسلامی، شماره ۵۰، سال ۱۴، پاییز و زمستان ۱۳۷۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
نظریه حلیت ذبایح اهل کتاب، محمدابراهیم جناتی، مجله کیهان اندیشه، شماره ۶۵، فروردين و ارديبهشت ۱۳۷۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
شرط اسلام در ذبح کننده، احمد عابدینی، فصلنامه مجله فقه، شماره ۶، زمستان ۱۳۷۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
اجماع و شرط اسلام در ذبح کننده، احمد عابدینی، مجله فقه، شماره ۶، زمستان ۱۳۷۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

عربی

ذبائح أهل الکتاب فی الفقه الاسلامی، عبد خلف حایف، مجله الجامعة العراقية، العدد ۱۸، ۲۰۰۷م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
حلیة ذبائح أهل الکتاب(قراءة نقدیة للنظریة المشهورة) أحمد عابدینی، مجله الإجتهاد و التجدید، خریف ۱۴۲۷ق - العدد۴. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مجلس المناظرة: أزمة ذبائح أهل الکتاب و شدة الخلاف فیها، مجله الشهاب، شماره ۱۰۶، ۲۱محرم ۱۳۴۶ق. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
رسالة فی ذبائح أهل الکتاب، محمد الغروی، مجموعه مقالات کنگره شیخ مفید، شماره۶۷. مقاله را از اینجا بخوانید

پایان‌نامه‌ها

فارسی

احکام خوردنیها و آشامیدنی های وارداتی از کشورهای غیر مسلمان و استفاده از آنها (پژوهشی فقهی و تطبیقی میان مذهب اهل بیت و مذهب حنفی)، مرتضی عبدالغنی الاسدی، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، حوزه الاطهار (ع) التخصیصه، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
القول الصواب فی ذبائح اهل کتاب، سید ابوفاضل رضوی اردکانی‏‏، قم، پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی، پایان‌نامه حوزوی سطح ۴، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
ذبائح أهل الکتاب، اک‍ب‍ر ت‍راب‍ی‌ شهرضایی، قم، مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، معاونت پژوهش حوزه های علمیه، پایان‌نامه حوزوی سطح ۴، ۱۳۸۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
ذبائح اهل کتاب، سید کاظم موسوی، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۸۱ش. پایان‌نامه را از اینجا ببینید

@@ خط ۱۸: / خط ۱۸: @@
 # حل تعارض روایات ذبائح اهل کتاب در جوامع حدیثی شیعه، مجید معارف و حمید مدرسی، پژوهش‌نامه قرآن و حدیث، شماره ۹، ۱۳۹۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%ad%d9%84-%d8%aa%d8%b9%d8%a7%d8%b1%d8%b6-%d8%b1%d9%88%d8%a7%db%8c%d8%a7%d8%aa-%d8%b0%d8%a8%d8%a7%d8%a6%d8%ad-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d8%af%d8%b1-%d8%ac%d9%88%d8%a7%d9%85%d8%b9/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
 # حلیت و حرمت ذبیحه اهل کتاب و پیامدهای حقوقی آن، سید محمدرضا آیتی، [[مجله پژوهش دینی]]، شماره ۹، بهار ۱۳۸۴ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%ad%d9%84%db%8c%d8%aa-%d9%88-%d8%ad%d8%b1%d9%85%d8%aa-%d8%b0%d8%a8%db%8c%d8%ad%d9%87-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d9%88-%d9%be%db%8c%d8%a7%d9%85%d8%af%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%ad%d9%82/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
-# حکم کشتار چهارپایان به دست اهل کتاب، حسن رهبری، [[مجله فقه|فصلنامه مجله فقه]]، شماره ۳۱و ۳۲، بهار و تابستان ۱۳۸۱. [http://jf.isca.ac.ir/article_3720.html مقاله را از اینجا بخوانید]
+# حکم کشتار چهارپایان به دست اهل کتاب، حسن رهبری، [[مجله فقه|فصلنامه مجله فقه]]، شماره ۳۱و ۳۲، بهار و تابستان ۱۳۸۱. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%ad%da%a9%d9%85-%da%a9%d8%b4%d8%aa%d8%a7%d8%b1-%da%86%d9%87%d8%a7%d8%b1%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d9%87-%d8%af%d8%b3%d8%aa-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8/  کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
-# ذبیحه اهل کتاب در آیات قرآن و روایات فریقین، وحید شاهنده، علی ملکی، [[مجله مطالعات مذاهب اسلامی|دوفصلنامه مجله مطالعات مذاهب اسلامی]]، شماره ۵۰، سال ۱۴، پاییز و زمستان ۱۳۷۹ش. [http://ensani.ir/file/download/article/1574512698-9943-50-4.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
+# ذبیحه اهل کتاب در آیات قرآن و روایات فریقین، وحید شاهنده، علی ملکی، [[مجله مطالعات مذاهب اسلامی|دوفصلنامه مجله مطالعات مذاهب اسلامی]]، شماره ۵۰، سال ۱۴، پاییز و زمستان ۱۳۷۹ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%b0%d8%a8%db%8c%d8%ad%d9%87-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d8%af%d8%b1-%d8%a2%db%8c%d8%a7%d8%aa-%d9%82%d8%b1%d8%a2%d9%86-%d9%88-%d8%b1%d9%88%d8%a7%db%8c%d8%a7%d8%aa-%d9%81%d8%b1%db%8c/  کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
-# نظریه حلیت ذبایح اهل کتاب، [[محمدابراهیم جناتی]]، [[مجله کیهان اندیشه]]، شماره ۶۵، فروردين و ارديبهشت ۱۳۷۵ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/26474/ مقاله را از اینجا بخوانید]
+# نظریه حلیت ذبایح اهل کتاب، [[محمدابراهیم جناتی]]، [[مجله کیهان اندیشه]]، شماره ۶۵، فروردين و ارديبهشت ۱۳۷۵ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%86%d8%b8%d8%b1%db%8c%d9%87-%d8%ad%d9%84%db%8c%d8%aa-%d8%b0%d8%a8%d8%a7%db%8c%d8%ad-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8/  کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
-# شرط اسلام در ذبح کننده، احمد عابدینی، [[مجله فقه|فصلنامه مجله فقه]]، شماره ۶، زمستان ۱۳۷۴ش. [http://ensani.ir/fa/article/60220/ مقاله را از اینجا بخوانید]
+# شرط اسلام در ذبح کننده، احمد عابدینی، [[مجله فقه|فصلنامه مجله فقه]]، شماره ۶، زمستان ۱۳۷۴ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%b4%d8%b1%d8%b7-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85-%d8%af%d8%b1-%d8%b0%d8%a8%d8%ad-%da%a9%d9%86%d9%86%d8%af%d9%87/  کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
-# اجماع و شرط اسلام در ذبح کننده، احمد عابدینی، [[مجله فقه]]، شماره ۶، زمستان ۱۳۷۴ش. [http://ensani.ir/fa/article/60224/%D8%A7%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9-%D9%88-%D8%B4%D8%B1%D8%B7-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%B0%D8%A8%D8%AD-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87 مقاله را از اینجا بخوانید]
+# اجماع و شرط اسلام در ذبح کننده، احمد عابدینی، [[مجله فقه]]، شماره ۶، زمستان ۱۳۷۴ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%a7%d8%ac%d9%85%d8%a7%d8%b9-%d9%88-%d8%b4%d8%b1%d8%b7-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85-%d8%af%d8%b1-%d8%b0%d8%a8%d8%ad-%da%a9%d9%86%d9%86%d8%af%d9%87/  کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
 === عربی ===
-# ذبائح أهل الکتاب فی الفقه الاسلامی، عبد خلف حایف، مجله الجامعة العراقية، العدد ۱۸، ۲۰۰۷م. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1272749/ مقاله را از اینجا بخوانید]
+# ذبائح أهل الکتاب فی الفقه الاسلامی، عبد خلف حایف، مجله الجامعة العراقية، العدد ۱۸، ۲۰۰۷م. [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-articles/%d8%b0%d8%a8%d8%a7%d8%a6%d8%ad-%d8%a3%d9%87%d9%84-%d8%a7%d9%84%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d9%81%db%8c-%d8%a7%d9%84%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c/  کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
-# حلیة ذبائح أهل الکتاب(قراءة نقدیة للنظریة المشهورة) أحمد عابدینی، [[مجله الإجتهاد و التجدید]]، خریف ۱۴۲۷ق - العدد۴. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/782697/ مقاله را از اینجا بخوانید]
+# حلیة ذبائح أهل الکتاب(قراءة نقدیة للنظریة المشهورة) أحمد عابدینی، [[مجله الإجتهاد و التجدید]]، خریف ۱۴۲۷ق - العدد۴. [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-articles/%d8%ad%d9%84%db%8c%d8%a9-%d8%b0%d8%a8%d8%a7%d8%a6%d8%ad-%d8%a3%d9%87%d9%84-%d8%a7%d9%84%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d9%82%d8%b1%d8%a7%d8%a1%d8%a9-%d9%86%d9%82%d8%af%db%8c%d8%a9-%d9%84%d9%84%d9%86%d8%b8/  کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
-# مجلس المناظرة: أزمة ذبائح أهل الکتاب و شدة الخلاف فیها، مجله الشهاب، شماره ۱۰۶، ۲۱محرم ۱۳۴۶ق. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1121084/ مقاله را از اینجا بخوانید]
+# مجلس المناظرة: أزمة ذبائح أهل الکتاب و شدة الخلاف فیها، مجله الشهاب، شماره ۱۰۶، ۲۱محرم ۱۳۴۶ق. [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-articles/%d9%85%d8%ac%d9%84%d8%b3-%d8%a7%d9%84%d9%85%d9%86%d8%a7%d8%b8%d8%b1%d8%a9-%d8%a3%d8%b2%d9%85%d8%a9-%d8%b0%d8%a8%d8%a7%d8%a6%d8%ad-%d8%a3%d9%87%d9%84-%d8%a7%d9%84%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d9%88-%d8%b4/  کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
 # رسالة فی ذبائح أهل الکتاب، محمد الغروی، مجموعه مقالات کنگره شیخ مفید، شماره۶۷. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/444763/ مقاله را از اینجا بخوانید]
 == پایان‌نامه‌ها ==
 === فارسی ===
-# احکام خوردنیها و آشامیدنی های وارداتی از کشورهای غیر مسلمان و استفاده از آنها (پژوهشی فقهی و تطبیقی میان مذهب اهل بیت و مذهب حنفی)، مرتضی عبدالغنی الاسدی، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، حوزه الاطهار (ع) التخصیصه، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/07b42ee992043c580166811cf8504cdb اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
+# احکام خوردنیها و آشامیدنی های وارداتی از کشورهای غیر مسلمان و استفاده از آنها (پژوهشی فقهی و تطبیقی میان مذهب اهل بیت و مذهب حنفی)، مرتضی عبدالغنی الاسدی، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، حوزه الاطهار (ع) التخصیصه، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%a7%d8%ad%da%a9%d8%a7%d9%85-%d8%ae%d9%88%d8%b1%d8%af%d9%86%db%8c%d9%87%d8%a7-%d9%88-%d8%a2%d8%b4%d8%a7%d9%85%db%8c%d8%af%d9%86%db%8c-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%88%d8%a7%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%aa%db%8c/  کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
-# القول الصواب فی ذبائح اهل کتاب، سید ابوفاضل رضوی اردکانی‏‏، قم، پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی، پایان‌نامه حوزوی سطح ۴، ۱۳۹۶ش.
+# القول الصواب فی ذبائح اهل کتاب، سید ابوفاضل رضوی اردکانی‏‏، قم، پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی، پایان‌نامه حوزوی سطح ۴، ۱۳۹۶ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-thesis/%d8%a7%d9%84%d9%82%d9%88%d9%84-%d8%a7%d9%84%d8%b5%d9%88%d8%a7%d8%a8-%d9%81%db%8c-%d8%b0%d8%a8%d8%a7%d8%a6%d8%ad-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d9%81%d8%a7%db%8c%d9%84-%d9%85%d9%86%d8%a8/  کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
-# ذبائح أهل الکتاب، اک‍ب‍ر ت‍راب‍ی‌ شهرضایی، قم، مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، معاونت پژوهش حوزه های علمیه، پایان‌نامه حوزوی سطح ۴، ۱۳۸۴ش.
+# ذبائح أهل الکتاب، اک‍ب‍ر ت‍راب‍ی‌ شهرضایی، قم، مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، معاونت پژوهش حوزه های علمیه، پایان‌نامه حوزوی سطح ۴، ۱۳۸۴ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%b0%d8%a8%d8%a7%d8%a6%d8%ad-%d8%a3%d9%87%d9%84-%d8%a7%d9%84%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d9%81%d8%a7%db%8c%d9%84-%d9%85%d9%86%d8%a8%d8%b9-%d9%85%d9%88%d8%ac%d9%88%d8%af-%d9%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/  کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
 # ذبائح اهل کتاب، سید کاظم موسوی، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۸۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5a7d3a92addbb073eb141e5854ea4134 پایان‌نامه را از اینجا ببینید]