|
|
| (۶۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| [[جامعیت دین]] از گزارهای کلامی تاثیرگذار در استنباطات فقهی است و با مسئله انتظارات بشر از دین، گستره شریعت، قلمرو دین و همچنین خاتمیت و جاودانگی آن ارتباط دارد. جامعیت دین در چند زمینه مسائل هستی شناسی و فلسفی، دایره علوم طبیعی، مسائل اخلاقی و مسائل حقوقی و رفتاری قابل طرح است که از محور چهارم با عنوان قلمرو فقه یاد می‌شود.
| |
|
| |
|
| پژوهشگران دینی با طرح مسئله جامعیت دین به دنبال پاسخ به این پرسش هستند که دین اسلام چه ساحاتی از زندگی انسان در بر می‌گیرد؟
| |
|
| |
| امروزه به عنوان یکی از مسائل چالش‌برانگیز در میان پژوهشگران دینی مطرح شده و چند دیدگاه درباره شمول یا عدم شمول آموزه‌های دینی بر تمام ابعاد زندگی انسان ارائه شده است. برخی معتقد
| |
|
| |
|
| |
| در این راستا اهمیت دارد به واکاوی جامعیت دین اسلام پرداخته شود و دلائل تشریح شوند. جامعیت دین اسلام دلائلی دارد از جمله «جامعیت قرآن کریم»، «داعیه جهانی بودن اسلام»، «مطابقت محتوای اسلام با فطریات بشر»، «وجود اصول و قوانین کاربردی»، «جامعیت احکام اسلام»، «وحیانی بودن اسلام»، «چندبعدی بودن اسلام»، «کامل بودن محتوای دین»، «منسجم بودن محتوای دین»، «ثابت بودن محتوای دین»، «پذیرفتن عناوین ثانویه»، «خاتمیت دین اسلام» و غیره
| |
| ==کتاب‌ها==
| |
| ===فارسی===
| |
| # قلمرو دین و گستره شریعت، [[علیرضا اعرافی]]، قم، موسسه فرهنگی هنری اشراق و عرفان، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97604922.pdf صفحات ابتدایی از سامانه خانه کتاب]
| |
| # جاودانگی و پویایی شریعت اسلام، محمدعلی ایزدی، همدان، مرکز نشر دانشگاه بوعلی سینا، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/94/94513003.pdf صفحات ابتدایی از سامانه خانه کتاب]
| |
| # گستره دین، [[عبدالله جوادی آملی]]، قم، نشر اسراء، ۱۳۹۱ش.
| |
| # جامعیت و کمال دین، علی ربانی گلپایگانی، تهران، کانون اندیشه جوان، ۱۳۸۸ش.
| |
| # گستره‌ی شریعت، [[عبدالحسین خسروپناه]]، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۸۲ش.
| |
| # درآمدی بر شناخت گستره شریعت، محمدرضا اسدی، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۸۲ش.
| |
| ===عربی===
| |
| # شمول الشريعة ؛ بحوث في المرجعية القانونية بين العقل والوحي، [[حیدر حب الله]]، بیروت، دار روافد للطباعة والنشر والتوزيع، ۲۰۱۸م.
| |
| # الشمولية في الاسلام : مفهومها وافاقها ومظاهرها العامة، معاونت فرهنگی مجمع تقریب مذاهب اسلامی و به کوشش علی‌اصغر واحدی، تهران، [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]]، ۲۰۱۲م.
| |
| # شمول الاسلام، [[یوسف القرضاوی]]، مصر، مكتبة وهبة للطباعة والنشر السلسلة، ۲۰۱۱م. [https://www.al-qaradawi.net/sites/default/files/pdf/1c054-shmol-aleslam.pdf لینک کتاب]
| |
| # الثبات والشمول في الشريعة الإسلامية، عابد بن محمد السفياني، مکه المکرمه، مكتبة المنارة، ۱۴۰۸ق. [https://al-maktaba.org/book/33178 لینک کتاب]
| |
|
| |
| ==مقالات==
| |
| ===فارسی===
| |
| # واکاوی دلائل جامعیت دین مبین اسلام (با تمرکز بر محتوای دین)، محمدمهدی کریمی‌نیا و محمدعلی ابراهیمی و مجتبی انصاری مقدم، ماهنامه پژوهش‌های معاصر در علوم و تحقیقات، شماره ۲۴، ۱۴۰۰ش. [https://jocrisar.ir/fa/showart-f7168b7fe3ec71fc3756ee2da21d49d7 دسترسی به مقاله]
| |
| # واکاوی قلمرو احکام دین بر مبنای قاعده «عدم خلو واقعه از حکم شرعی»، محمدحسن گلی شیردار و سکینه منظری مجید، [[دوفصلنامه فقه میان‌رشته‌ای اجتماعی]]، شماره ۱۴، ۱۳۹۸ش. [https://irj.journals.isu.ac.ir/article_75480_c2b0c7b68ed9fb0e72ef51290cacc9c5.pdf لینک مقاله]
| |
| # واکاوی قلمرو احکام دین بر مبنای قاعده «عدم خلو واقعه از حکم شرعی» با رویکرد برون دینی، محمدحسن گلی شیردار و سکینه منظری مجید، دوفصلنامه فقه میان‌رشته‌ای اجتماعی، شماره ۱۴، ۱۳۹۸ش.
| |
| # بررسی و تبیین تلازم موجود بین جامعیت دین و ختم نبوت تشریعی با تاکید بر تفسیر «المیزان»،سیدکریم خوب‌بین خوش‌نظر و جواد کارخانه، دوفصلنامه معرفت کلامی، شماره ۲۳، ۱۳۹۸ش. [http://kalami.nashriyat.ir/sites/kalami.nashriyat.ir/files/3_16.pdf لینک دسترسی]
| |
| # مناسبات میان قلمرو دین و قانونگذاری با تاکید بر نظریه تطبیق، سید احمد حبیب نژاد و سید عباس حسینی، [[فصلنامه فقه حکومتی]]، شماره ۷، ۱۳۹۸ش. [http://fh.smhi.ir/article_105051_0c292beb49c422ef3507be84dcde0534.pdf لینک مقاله]
| |
| # قلمرو دخالت دین در عرصۀ امور اجتماعی و سیاسی از دیدگاه امام خمینی(ره)، محمدحسین ایراندوست، پرتال جامع امام خمینی، ۱۳۹۷ش. [http://www.imam-khomeini.ir/fa/n120143/قلمرو_دخالت_دین_در_عرصۀ_امور_اجتماعی_و_سیاسی_از_دیدگاه_امام_خمینی_ره_ لینک مقاله]
| |
| # سه گلوگاه برای گسترش قلمرو اجتهاد، عبدالحمید واسطی، [[دوفصلنامه مبانی فقهی حقوق اسلامی]]، شماره ۲۲، ۱۳۹۷ش. [https://jfil.srbiau.ac.ir/article_13821_9b951d6b5ebe32bf7a0d1aff92ad6749.pdf لینک مقاله]
| |
| # دلایل و لوازم تلقی حداکثری از دین، عباس جوارشکیان، فصلنامه آموزه‌های کلامی نوین، شماره ۱، ۱۳۹۶ش. [http://ntt.journals.hozehkh.com/article_42_70d3caa211b17ce0adb3724ad96e0f2e.pdf لینک مقاله]
| |
| # مبانی کلامی قانونگذاری و آثار فقهی و حقوقی آن در حکومت اسلامی (مبتنی بر آرای برخی از علمای معاصر)، حسین امینی پژوه و عباس کعبی، [[فصلنامه حکومت اسلامی]]، شماره ۷۴، ۱۳۹۳ش. [http://www.rcipt.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=1&fkeyid=&siteid=1&pageid=142&p=1&g=241&showitem=1049 متن مقاله را از اینجا بخوانید]
| |
| # تأملی در قلمرو دین، عباس کردفیروزجایی، فصلنامه آیین حکمت، شماره ۶، ۱۳۸۹ش. [https://alefbalib.com/index.aspx?pid=256&PdfID=168806 لینک مقاله]
| |
| # گزاره کلامی تأثیرگذار در اجتهاد (جامعیّت شریعت)، علیرضا صابریان، فصلنامه دین و سیاست (نام جدید: دوفصلنامه انسان‌پژوهی دینی)، شماره ۱۷، ۱۳۸۷ش. [http://raj.smc.ac.ir/article_2708_f24c2f2d9ceda797a285574d545a9429.pdf لینک مقاله]
| |
| # گستره شریعت، [[ابوالقاسم علیدوست]]، [[فصلنامه قبسات]]، شماره ۳۲، ۱۳۸۳ش. [http://qabasat.iict.ac.ir/article_17302_b46ebea5940e7226f18ace99c5ba5ce6.pdf لینک مقاله]
| |
| # جامعیت و کمال شریعت و تحولات آن در عصر غیبت، سید حسین هاشمی، فصلنامه قبسات، شماره ۳۲، ۱۳۸۳ش. [http://qabasat.iict.ac.ir/article_17303_fcf3e174ca504bdd9ca615ed23935c58.pdf لینک مقاله]
| |
| # نظریه دین حداکثری (درآمدی بر قلمرو گستره دین از منظر استاد مطهری (ره))، ولی‌الله عباسی، فصلنامه قبسات، شماره ۳۰ و ۳۱، ۱۳۸۲ و۱۳۸۳ش. [http://qabasat.iict.ac.ir/article_17264_af9ca19bb3d0e77c9a0f400c94c6bb12.pdf لینک مقاله]
| |
| # درآمدى بر قلمرو فقه، [[مهدی مهریزی]]، [[فصلنامه نقد و نظر]]، شماره ۶، ۱۳۷۵ش. [http://jpt.isca.ac.ir/article_22853_2113c7ba8a27c2d5b56a019901fcf613.pdf لینک مقاله]
| |
| # جامعیت دین، [[سید محمدعلی ایازی]]، در کتاب جامعیت و شریعت از مجموعه آثار کنگرۀ بررسی مبانی فقهی حضرت امام خمینی (س)، «نقش زمان و مکان در اجتهاد»، ۱۳۷۴ش. [http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_124296/کتاب/جامعیت_شریعت_مجموعه_مقالات/جامعیت_دین لینک مقاله]
| |
| # جامعیت، جهانی بودن و جاودانگی دین از نظر قرآن، حسین غفاری، در کتاب کتاب جامعیت و شریعت از مجموعه آثار کنگرۀ بررسی مبانی فقهی حضرت امام خمینی (س)، «نقش زمان و مکان در اجتهاد»، ۱۳۷۴ش. [http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_124279/کتاب/جامعیت_شریعت_مجموعه_مقالات/جامعیت_جهانی_بودن_و_جاودانگی_دین_از_نظر_قرآن لینک مقاله]
| |
| # عمومیت و جاودانگی اسلام، محمدرضا مصطفی‌پور، در کتاب کتاب جامعیت و شریعت از مجموعه آثار کنگرۀ بررسی مبانی فقهی حضرت امام خمینی (س)، «نقش زمان و مکان در اجتهاد»، ۱۳۷۴ش. [http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_124275/کتاب/جامعیت_شریعت_مجموعه_مقالات/عمومیت_و_جاودانگی_اسلام لینک مقاله]
| |
|
| |
| ===عربی===
| |
| # نظريّة الشموليّة التفصيليّة للشريعة الإسلاميّة (اتجاه الفقه السائد)، [[حیدر حب الله]]، مقاله در سایت نویسنده، تاریخ درج۹/۲۶/ ۲۰۲۰، تاریخ بازدید ۲۶ مهر ۱۴۰۱ش. [http://hobbollah.com/wordpress/wp-content/uploads/2020/09/ShomolAlshariattafsele.pdf لینک مقاله]
| |
| # خصائص الإسلام العامة «الشمولية»، محمد فريجه، مقاله در سایت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، تاریخ بازدید ۲۶ مهر ۱۴۰۱ش. [https://taqrib.ir/ar/article/print/1169 لینک مقال]
| |
| # العولمة وعالمية الدين، حیدر حب الله، ثقافتنا للدراسات والبحوث (ایران)، شماره ۳۷، ۲۰۱۴م. [https://hobbollah.com/articles/العـولـمة-وعالـميّة-الـدين/ لینک مقاله]
| |
| # مقاصد الشريعة و تجديد الفقه الاسلامي المعاصر: رؤية منظومية كلية، جاسر عودة، مجلة المسلم المعاصر (مصر)، شماره ۱۵۱، ۲۰۱۴م. [http://www.khotwacenter.com/مقاصد-الشريعة-وتجديد-الفقه-الإسلامي-ا/ لینک مقاله]
| |
| # الشمولية الإسلامية بين ثوابت العقيدة ومرونة التشريع، محمدعیاش الکسیبی، مجلة الزرقاء للبحوث والدراسات (الاردن)، مجلد ۴، شماره ۱، ۲۰۰۲م. [https://www.quranicthought.com/ar/books/الشمولية-الاسلامية-بين-ثوابت-العقيدة/ لینک مقاله]
| |
| # شمولية الإسلام، محمدحسین الددو الشنقيطي، مقاله در سایت اسلام ویب، تاریخ بازدید ۲۶ مهر ۱۴۰۱ش. [https://audio.islamweb.net/audio/index.php?page=FullContent&full=1&audioid=460757# لینک مقاله]
| |
| # شمولية التشريع الإسلامى ومرونته، عبدالله الجراری، مجلة الدعوة الحق (المغرب)، سال ۱۸، شماره ۳، ۱۹۷۷م.
| |
|
| |
| ==پایان‌نامه‌ها==
| |
| ===فارسی===
| |
| # نقد و برسی قلمرو دین اسلام بر مبنای آرای دین شناسانه ی آیت اله سبحانی، حمید کردلو، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6f4cdee7e9b0acc3002fb28db9c4ed01 صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج]
| |
| # بررسی انتقادی و مقایسه‌ای دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی و آیت‌الله مصباح یزدی در زمینه قلمرو دین، عیسی معلم، کارشناسی ارشد، گروه کلام و فلسفه دین، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/4221640579d555823808b871dd39eee6 صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج]
| |
| # جامعیت دین اسلام از منظر متکلمین معاصر امامیه، سید ابوالفضل مولائی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گلستان، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/fbde1a205ac9e8bdb209068df69a3fb8 صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج]
| |
| # قلمرو فقهی مسئولیت دولت اسلامی در قبال اقامه دین، سید محمدسعید ناطقی، کارشناسی ارشد، مجتمع آموزش عالی فقه، مدرسه عالی فقه تخصصی، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/233b6f2f7c5b0065845f28e26a832f96 صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج]
| |
| # بررسی کمال دین از دیدگاه آیت الله جوادی آملی و علی عبدالرزاق، فاطمه علمی‌راد، رساله دکتری، مجتمع آموزش عالی مشهد مقدس، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3efcb7801d5bc5a732c9bd6fba42e947 صفحه رساله در سامانه گنج]
| |
| # قلمرو احکام دین در تنظیم حیات انسان، سکینه منظری مجید، رساله دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه عدالت، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/78ff33537bba56321dd104209e024efb صفحه رساله در سامانه گنج]
| |
| # تحلیل قلمرو دین در عرصه قانونگذاری، محمد پوریوسفی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/e091647e2450eb46a1f0061afababe50 صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج]
| |
| # بررسی نقش قرآن و روایات در فرایند جامعیت اسلام، احمد طهماسبی بلداجی، رساله دکتری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اراک، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/933f6be82ced491ef33d74f90bae6ed8 صفحه رساله در سامانه گنج]
| |
| # قلمرو فقه در زندگی اجتماعی بشر، محمدحسین بنایی خیرآبادی، کارشناسی ارشد، دانشکده مبانی نظری اسلام، دانشگاه معارف اسلامی قم. ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5dd022946d7a185ae81f8af256b7034f صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج]
| |
| # بررسی جامعیت قوانین مدنی قرآن از دیدگاه مفسران معاصر، معصومه شهبازی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم قرآنی کرمانشاه، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c9434f878b20b58149f9bca58824d89f صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج]
| |
| # نقد و بررسی نظریه خروج امور غیرعبادی از قلمرو دین، سید محمد نخلی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6275ae0e71caf63fb6beb806d02f4988 صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج]
| |
| # قلمرو دین از دیدگاه علامه جعفری و آیت‌الله جوادی آملی، محمدحسین صادقی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه علامه طباطبائی، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/0522e82d69746b6974d13e0db680e99b صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج]
| |
| # تحلیل شیوه‌های تعیین قلمرو دین بر اساس آموزه‌های نهج‌البلاغه، شهناز هوایی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم قرآنی اصفهان، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/480b6f02bee3c17968f2709546b5400a صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج]
| |
| # قلمرو دین در عصر پایان پیامبری، اعظم شقاقی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه الزهرا (س)، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/84e997246e8effbf152b7a9fcf9a5236 صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج]
| |
| # جامعیت و کمال دین از دیدگاه علامه طباطبائی (ره)، باقر مهدوی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۸۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2d073cd3322a3a18602e96caf90bdb64 صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج]
| |
| # قلمرو دین از دیدگاه علامه طباطبائی، زکی موسوی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، کارشناسی ارشد، دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۸۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/bfb578831ff6fabf967e8b909ffa26ee صفحه پایان‌نامه در سامانه گنج]
| |
|
| |
| ==سایر منابع==
| |
| # شمولية التشريع، محمدباقر ایروانی، درس خارج اصول فقه، مندرج در سایت مدرسه فقاهت، تاریخ درج ۲۸ ربیع الثانی ۱۴۳۶ق، تاریخ بازدید ۲۶ مهر ۱۴۰۱ش. [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/iravani/osool/35/360428/ لینک درس]
| |