|
|
| (۶۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{منابع مطالعاتی|}} | | {{نویسنده |
| بیماریهای همه‌گیر
| | |نویسنده = مجید خشنودی |
| ==کتاب‌ها==
| | |گردآوری = |
| ===فارسی===
| | }} |
|
| |
|
| ===عربی=== | | {{جعبه اطلاعات کتاب |
| ===زبان‌های دیگر===
| | | عنوان = اقتصادنا |
| ==مقاله‌ها== | | | تصویر = اقتصادنا.jpg |
| === فارسی ===
| | | اندازه تصویر = |
| # مسوولیت مدنی دولت در قبال بیماریهای واگیر مانند کرونا،
| | | توضیح_تصویر = |
| # مبانی فقهی حقوقی تکالیف دولت در وجوب پیشگیری و کنترل بیماریهای مسری (مطالعه موردی کرونا)، سیدمهدی جوکار، مجله [[حقوق پزشکی]]، ۱-۱۴۰۰ش، شماره۵۶. [https://ijmedicallaw.ir/article-1-1102-fa.html مقاله را اینجا ببینید.]
| | | نام‌های دیگر = |
| # واکاوی فقهی مسوولیت حکومت در بلایا و بیماریهای واگیردار، محمد صادق رجبی، فصلنامه حکومت اسلامی، ۱۴۰۰ش، شماره۲. [http://mag.rcipt.ir/article_139949.html مقاله را اینجا ببینید.]
| | | نویسنده = [[سید محمدباقر صدر]] |
| # تسامح قانون جدید مستأجر- موجر در شرایط کرونایی و مقارنه آن با اصول حقوق انسانی، نرگس آریان نژاد، علیرضا عسگری، سید حسن عابدیان، مجله [[مطالعات حقوق بشر اسلامی]]، ۱۴۰۰ش، شماره ۲۰. [https://www.pfbaj.ir/article_134076_0ecbaa24ecf8d888311e7ea5d14a5e03.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| | | تاریخ نگارش = |
| # ضمان دیه فوت ناشی از تزریق واکسن، علی رحمانی فرد سبزواری، [[مطالعات فقه امامیه]]، ۱۴۰۰ش، شماره ۲. [http://journals.miu.ac.ir/article_6752.html مقاله را اینجا ببینید.]
| | | موضوع = فقه اقتصاد |
| # مسئولیت مدنی ناشی از تزریق واکسن کوید ۱۹، طاهر علی محمدی، حمزه نظرپور، نادیا نظرپور صمصامی، دوفصلنامه [[فقه پزشکی]]، ۱۴۰۰ش، شماره ۴۳. [https://journals.sbmu.ac.ir/mf/article/download/34522/27677 مقاله را اینجا ببینید.]
| | | سبک = گزارشی تحلیلی |
| # ضمان قهری ناشی از سرایت ویروس کرونا در رابطه میان زوجین، حسن شاه ملک پور، رضا دریائی، فصلنامه [[خانواده‌پژوهی]]، ۱۴۰۰ش، شماره۳. [https://jfr.sbu.ac.ir/article_101857_b406d562fe9d3f573e1a636d12332286.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| | | زبان = عربی |
| # تحلیل میراث اجتماعی بیماری کرونا با نگاهی به الزامات فقهی حقوقی، زهرا محدثی، حسین ناصری مقدم، علیرضا عابدی سرآسیا، فصلنامه اسلام و علوم اجتماعی، ۱۴۰۰ش، شماره ۲۶. [http://ensani.ir/fa/article/search/advance-search?AdvanceSearch%5BpageSize%5D=20&AdvanceSearch%5BscientificRank%5D=&AdvanceSearch%5BscientificRank%5D=4&AdvanceSearch%5BjournalId%5D=&AdvanceSearch%5Byear%5D=&AdvanceSearch%5BfieldId%5D=&AdvanceSearch%5Blanguage%5D=&AdvanceSearch%5BoneWordMatch%5D=%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7+%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7+%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%AF+%DA%A9%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%AF+crona+krona+korona+covid+corona مقاله را اینجا ببینید.]
| | | ویراستار = |
| # واکاوی فقهی - حقوقی «حق بر سلامت» و «مسئولیت دولت» در شرایط شیوع بیماری کرونا، حسین جوان آراسته، سمیه رحمانی، دوفصلنامه فقه پزشکی، ۱۳۹۹ش، شماره ۴۲. [https://journals.sbmu.ac.ir/mf/article/view/33667/27222 مقاله را اینجا ببینید.]
| | | به تصحیح = |
| # تزاحم رفتارهای دینی با الزامات بهداشتی در دوران کرونا، وریا حفیدی، دوفصلنامه [[مطالعات تطبیقی فقه و اصول]]، ۱۳۹۹ش، شماره۱. [https://mfu.uok.ac.ir/article_61780_b9170f8a5ea8d3793b30369308704202.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| | | به کوشش = |
| # پرسش‌های فقهی عزاداری در دوران کرونا، محمدجواد فاضل لنکرانی، فصلنامه پاسخ، ۱۳۹۹ش، شماره۱۹. [https://www.pasokh.org/fa/Book/View/47509/50852/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D8%B9%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%83%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7 مقاله را اینجا ببینید.]
| | | تصویرگر = |
| # مسئولیت هزینه های درمان بیماران مبتلا به کرونا در فرض تقصیر کادر درمان، محمد هادی معینی، زهرا گلزار، دوفصلنامه فقه پزشکی، ۱۳۹۹ش، شماره ۴۲. [https://journals.sbmu.ac.ir/mf/article/view/33661/26957 مقاله را اینجا ببینید.]
| | | طراح جلد = |
| # کرونا، احکام ثانویه، پزشکی مدرن روز، تعامل یا تقابل؟، سید حسین توکلی، [[جستارهایی در فقه پزشکی]]، ۱۳۹۹ش، شماره ۵. [http://jfp.journals.miu.ac.ir/article_5353.html مقاله را اینجا ببینید.]
| | | تعداد جلد = یک |
| # تأثیر علم و قصد بر مسؤولیت مدنی ناقل بیماریهای واگیردار، حسین هوشمند، دوفصلنامه فقه پزشکی، ۱۳۹۹ش، شماره ۴۲. [https://journals.sbmu.ac.ir/mf/article/view/33421/26887 مقاله را اینجا ببینید.]
| | | تعداد صفحات = ۹۰۰ص |
| # تعظیم شعائر دینی و نسبت آن با مصوبات ستاد ملی مبارزه با کرونا، سید محمد مهدی غمامی، دوفصلنامه فقه پزشکی، ۱۳۹۹ش، شماره ۴۲. [https://journals.sbmu.ac.ir/mf/article/view/34563/27080 مقاله را اینجا ببینید.]
| | | قطع = رقعی (گالینگور) |
| # مناسبات دولت اسلامی و خانواده در کنترل بیماری کرونا، سید موسی موسوی، جواد حبیبی تبار، دوفصلنامه فقه پزشکی، ۱۳۹۹ش، شماره ۴۲. [https://journals.sbmu.ac.ir/mf/article/view/33850/27176 مقاله را اینجا ببینید.]
| | | مجموعه = |
| # تبیین فقهی مسئولیت دولت در رویارویی با بیماری کرونا، منصور غریب پور، دوفصلنامه فقه پزشکی، ۱۳۹۹ش، شماره ۴۲. [https://journals.sbmu.ac.ir/mf/article/view/32630/26731 مقاله را اینجا ببینید.]
| | | ترجمه به دیگر زبان‌ها = |
| # امکان سنجی رفع مسئولیت مدنی ناقلان بیماریهای همه‌گیر (کرونا) در پرتو قاعده تحذیر، حسین هوشمندفیروزآبادی، فصلنامه حقوق اسلامی، ۱۳۹۹ش، شماره۶۴. [https://www.sid.ir/FileServer/JF/4022413996407.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| | | ناشر = مکتبة جامع النقی العامة |
| # مطالعه تطبیقی تاثیر کرونا ویروس (کووید۱۹) بر تعهدات، جلیل قنواتی، فصلنامه حقوق اسلامی ۱۳۹۹ش- شماره ۶۴. [https://www.sid.ir/FileServer/JF/4022413996408.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| | | محل نشر = کویت |
| # مبانی اخلاقی، فقهی و حقوقی الگوی مواجهه ملی با بیماریهای همه‌گیر با تاکید بر کرونا، محمود حکمت نیا، فصلنامه حقوق اسلامی ۱۳۹۹ش- شماره ۶۴. [http://ensani.ir/fa/article/449206/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D9%88-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%DB%8C-%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D9%87-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%AF%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%D8%AA%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7 مقاله را اینجا ببینید.]
| | | تاریخ نشر = |
| # آثار بیماری های واگیردار در حقوق زناشویی، فرج الله هدایت نیا، فصلنامه حقوق اسلامی ۱۳۹۹ش، شماره ۶۴. [https://www.sid.ir/FileServer/JF/4022413996409.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| | | نوبت چاپ = |
| # ابعاد فقهی و حقوقی بیماری های واگیرِ خطرناک و سریع الانتشار (کرونا) از منظر قاعده وجوب دفع ضرر محتمل، [[احمد احسانی فر]]، فصلنامه حقوق اسلامی ۱۳۹۹ش، شماره ۶۴. [https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=565892 مقاله را اینجا ببینید.]
| | | شمارگان = |
| # مسئولیت ناشی از انتقال بیماری واگیر و ویروس، علی محمدی جورکویه، فصلنامه حقوق اسلامی ۱۳۹۹ش، شماره ۶۴. [https://www.sid.ir/FileServer/JF/4022413996405.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| | | شابک = |
| # عدم رعایت بهداشت در برابر بیماری های واگیر (به ویژه کرونا) از نگاه فقه و حقوق، اکبر محمودی، فصلنامه حقوق اسلامی، ۱۳۹۹ش، شماره ۶۴. [http://ensani.ir/fa/article/449214/%D8%B9%D8%AF%D9%85-%D8%B1%D8%B9%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%88%D8%A7%DA%AF%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82 مقاله را اینجا ببینید.]
| | }} |
| # نظام مداخلات حمایتی دولت از گروه های آسیب پذیر در وضعیت های بحرانی و اضطراری، سید احمد حبیب نژاد، زهرا عامری، فصلنامه حقوق اسلامی ۱۳۹۹ش- شماره ۶۴. [http://ensani.ir/fa/article/journal-number/50721/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%87%D9%81%D8%AF%D9%87%D9%85-%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1-1399-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87-64 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # ضمان قتل ناشی از جماع در فقه و حقوق کیفری ایران، مدیحه هاشم پور، هادی عظیمی، سید رضا احسانپور، مجله پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، ۱۳۹۹ش، شماره ۶۱. [https://journals.iau.ir/article_678164_ca88c332c284252a41e9f7a7458a62f8.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # رویکردی فقهی به حکم تعطیلی مساجد در شرایط ویروس کرونا، فاطمه زند اقطاعی، (International Multidisciplinary Journal of Pure Life)، ۱۳۹۹ش، شماره۲۱. [http://ensani.ir/fa/article/442306/%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%AA%D8%B9%D8%B7%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B7-%D9%88%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # میزان اختیارات و مسئولیت دولت در ایجاد محدودیت برای بیماران مبتلا به كرونا و مبانی آن، حسین زروندی رحمانی، فصلنامه پاسخ، ۱۳۹۹ش، شماره ۱۸. [https://www.pasokh.org/fa/Book/View/47508/50849/%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%A8%D8%AA%D9%84%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D9%83%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7-%D9%88-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A2%D9%86 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # کاووشی فقهی حقوقی درباره کتمان بیماریهای واگیردار به‌ویژه کرونا، اکبر محمودی، فصلنامه [[مطالعات فقه اقتصادی]]، ۱۳۹۸ش، شماره۲. [http://journal.ihrci.ir/article_111570.html مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # هنجارهای آغاز سنتی ارتباطات میان‌فردی در شرایط بیماری‌زایی مسری (با تأکید بر COVID-19) از منظر فقه ارتباطات سلامت، مصطفی همدانی، دوفصلنامه [[فقه و اجتهاد]]، ۱۳۹۸ش، شماره۱۲. [http://mags.markazfeqhi.com/article_245855.html?lang=fa مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی بیوتروریسم، احمد مرادخانی، فاطمه رحمانی، مجله [[پژوهش های فقه و حقوق اسلامی]]، ۱۳۹۷ش، شماره۵۲. [https://ijrj.babol.iau.ir/article_541396.html مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # بررسی فقهی- حقوقی مسئله قیادت با نگاهی به تأثیر جرائم نوظهور بر سبک زندگی جوانان، بهرام رمضانی، حمیدرضا تمدن، [[پژوهشنامه میان رشته ای فقهی]]، ۱۳۹۴ش، شماره۱. [https://irj.journals.isu.ac.ir/article_2023_ca7628ea0def33cd89c043adf9b6559c.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # نحوه احراز مسووليت كيفری در بيماری های واگيردار و جرائم قابل انتساب، فضل الله فروغی، محمد میرزایی، امیر باقرزادگان، محسن صوفی زمرد، مجله حقوق پزشکی، ۱۳۹۴ش، شماره۳۵. [https://ijmedicallaw.ir/article-1-388-fa.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # مسئولیت مدنی بیماران مبتلا به بیماری های واگیردار، علیرضا یزدانیان، مریم ثقفی، [[آموزه‌های فقه مدنی]]، ۱۳۹۳ش، شماره۱۰. [https://cjd.razavi.ac.ir/?_action=article&au=10749&_au=%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85++%D8%AB%D9%82%D9%81%DB%8C مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # کاربرد قاعده لاضرر و لاضرار در بررسی فقهی ایدز، علی الهی خراسانی، فصلنامه فقه، ۱۳۹۱ش، سال نوزدهم - شماره۲. [https://jf.isca.ac.ir/article_3005.html مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # سلسله نشست های مسائل فقهی - حقوقی: فقه ایدز، فصلنامه فقه، ۱۳۸۹ش، شماره ۳. [https://jf.isca.ac.ir/article_3065.html مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی و حدود مسئولیت مدنی و کیفری ناقلین ایدز با رویکردی بر نظریات حضرت [[امام خمینی]] (س)، [[سید محمد موسوی بجنوردی]]، شیده ناهیدی، فصلنامه نامه الهیات، ۱۳۸۷ش، شماره۲. [http://ensani.ir/fa/article/188793/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D9%88-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%DB%8C-%D9%88-%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%B2-%D8%A8%D8%A7-%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%B3- مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # بررسی فقهی - حقوقی مسئولیت کیفری ناقل ایدز در قتل؛ با تکیه بر انتقال از طریق تماس جنسی، فاروق یزدانی آزاد، امیر سماواتی پیروز، مجله [[حقوق پزشکی]]، ۱۳۸۸ش، شماره۱۰. [https://ijmedicallaw.ir/article-1-456-fa.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # ادله ی جواز فسخ نکاح در بیماری ایدز از دیدگاه فقیهان، مصطفی رجائی پور، ملیحه قنبریان، فصلنامه [[فقه و تاریخ تمدن]]، ۱۳۸۸ش، شماره ۲۰. [http://ensani.ir/fa/article/260514/%D8%A7%D8%AF%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%B3%D8%AE-%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%AD-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%B2-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # برص، لک و پیس یا . . .؟، اسدالله جمشیدی، فصلنامه علوم حدیث، ۱۳۸۸ش، شماره ۵۲. [https://www.sid.ir/FileServer/JF/74813885206.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی و حدود مسئولیت مدنی و کیفری ناقلین ایدز با رویکردی بر نظریات حضرت [[امام خمینی]] (س): بخش دوم، سید محمد موسوی بجنوردی، شیده ناهیدی، فصلنامه نامه الهیات، ۱۳۸۷ش، شماره۳. [http://ensani.ir/file/download/article/20120326103941-1095-10.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # مسئولیت کیفری ناشی از انتقال ایدز و عوامل رافع آن؛ مطالعة تطبیقی در حقوق ایران، کانادا و فقه امامیه، سید مصطفی مصطفوی، سید رضا احسانپور، پژوهشنامه حقوق اسلامی، ۱۳۸۶ش، شماره۲. [https://ilr.journals.isu.ac.ir/article_1282.html مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # مسئولیت کیفری انتقال ایدز، سید رضا احسان پور، فصلنامه گواه، ۱۳۸۳ش و ۱۳۸۴ش، شماره ۲ و ۳. [http://ensani.ir/fa/article/224908/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%DB%8C%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%B2 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # احکام فقهی ایدز، ترجمه و تلخیص محمد امجد، نشریه تحقیقات اسلامی، ۱۳۷۶ش، شماره۱و۲. [http://ensani.ir/file/download/article/20101027173409-156.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
|
| |
|
| ===عربی===
| | '''اِقتصادُنا'''، کتابی از [[سید محمد باقر صدر]] در زمینه [[اقتصاد اسلامی]]. این کتاب نظریه‌های اقتصادی مارکسیسم و سرمایه‌داری را معرفی و نقد کرده و سپس مکتب اقتصادی اسلام را ارائه داده است. هدف از نگارش کتاب، بیان مبانی اقتصاد اسلامی و تفاوت آن با دیگر مکاتب بزرگ اقتصادی بوده است. نظریه [[منطقة الفراغ]]، از مهم‌ترین دیدگاه‌های شهید صدر در زمینه اقتصاد اسلامی، در این کتاب مطرح شده است. از اقتصادنا، ترجمه‌هایی به زبان فارسی وجود دارد که کتاب اقتصاد ما ترجمه سیدمحمدمهدی برهانی و سیدابوالقاسم حسینی ژرفا، از جمله آنها است. |
| # قرارات وتوصيات مؤتمر معالجات الشريعة الإسلامية لآثار جائحة كورونا كوفيد ۱۹ COVID-19، هيئة التحرير، مجلة الشريعة والدراسات الإسلامية، ۱۴۴۲ق، ۲۰۲۰م، شماره ۱۲۲.
| |
| # الأحكام الفقهية المتعلقة بصلاة الجماعة في فترة وباء کورونا المستجد (کوفید-19) دراسة مقارنة، مریم بنت علی بن محی الشمرانی، الجامعة العراقية السنة، ۲۰۲۰م، شماره ۴۷(جزء الثانی). [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1715048/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%82%D9%87-%D8%A8%D8%B5%D9%84%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%87-%D9%81%DB%8C-%D9%81%D8%AA%D8%B1%D9%87-%D9%88%D8%A8%D8%A7%D8%A1-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D8%AF-%DA%A9%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AF-19-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%87-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%86%D9%87 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # أثر فيروس كورونا في اختلال التوازن العقدي وطرائق معالجته في عقد الإجارة دراسة فقهية قانونية (الأردن أنموذجًا)، إياد فلاح الضمور، دراسات: علوم الشريعة والقانون، المجلّد۴۹، عدد۲، ۲۰۲۲م. [https://dsr.ju.edu.jo/djournals/index.php/Law/article/download/1514/161 مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| # الأحكام الفقهية المتعلقة بالمصاب بفيروس كورونا في الصلاة والصيام والحج نموذجا، أسماء محمود محمدي، مجلة كلية الشريعة والقانون بتفهنا الأشراف، شماره ۲۲، ۲۰۲۰م.
| |
| https://search.mandumah.com/Databasebrowse/Tree?searchfor=&db=&cat=&o=2021&page=1&from=
| |
|
| |
|
| ===زبان‌های دیگر=== | | == نویسنده == |
| | [[سید محمدباقر صدر]](۱۳۱۳-۱۳۵۹ش) از فقهای معاصر شیعه است که نظریات جدیدی از جمله [[حق‌الطاعه]] و [[منطقة الفراغ]] را ارائه کرده است. او در دانش‌های اقتصاد، فلسفه و سیاست هم صاحب اندیشه و اثر است. صدر به عنوان اولین اندیشمند شیعه در زمینه اقتصاد اسلامی آثاری را تألیف کرده است. کتاب‌های [[اقتصادنا]] و [[البنک اللاربوی فی الاسلام]] را در راستای تبیین نظام اقتصاد اسامی و بانکداری بدون ربا تألیف کرد. همچنین در مجموعه مقالات [[الاسلام یقود الحیاة (کتاب)|الاسلام یقود الحیاة]] تصویری از اقتصاد جامعه اسلامی، تفاوت اقتصاد اسلامی با مارکسیستی و سرمایه داری و بیان شاخص‌های کلی و برنامه‌های تفصیلی اقتصادی ارائه کرده است. |
|
| |
|
| ==پایان‌نامه‌ها== | | == جایگاه و اهمیت == |
| ===فارسی===
| | سید محمدباقر صدر هدف از نگارش این کتاب تبیین نظام اقتصاد اسلامی و تفاوت آن با دیگر مکاتب اقتصادی بیان کرده است. نگارنده تلاشی ابتدایی برای بررسی عمیق اندیشه اقتصادی اسلام و ارائه آن به صورت نظام‌مند دانسته است.<ref>صدر، اقتصادنا، ۱۴۲۴ق، ص۴۳، ۴۴.</ref> |
| # مسئولیت کیفری انتقال ویروس ایدز، علی رضا امام دادی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان تهران، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۰ش.
| | با وجود گذشت بیش از نیم قرن از نگارش اقتصادنا، این کتاب هنوز مهم‌ترین و رایج‌ترین کتاب در زمینه اقتصاد اسلامی است و در دانشگاه‌های مختلف جهان، از کتاب‌های مورد توجه در رشته اقتصاد اسلامی است. در جهان اسلام تدریس این کتاب به کشورهای شیعه محدود نشده است و در برخی از دانشگاه‌های کشورهای سنی مانند مصر هم تدریس می‌شود.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/3814/4864/40480/ «تأملی بر اقتصاد اسلامی در اندیشه شهید محمد باقر صدر؛ مرجع اقتصاد اسلامی در اندیشه شهید محمد باقر صدر»، پگاه حوزه، ۱ اردیبهشت ۱۳۸۶، ش۲۰۵.]</ref> |
| | دکتر محمد مبارک، نوشته است: اقتصادنا، نظریه اقتصاد اسلامی را با بررسی احکام اسلام ارائه داده و ضمن حفظ اصالت فقهی، آن را به وسیله مفاهیم دانش اقتصاد، بیان کرده است.<ref>صدر، اقتصاد ما، مقدمه ناشر، ج۱، ۱۳۹۳ش، ص۱۰.</ref> |
|
| |
|
| ===عربی=== | | == ساختار و فهرست == |
| # المسؤولية الجنائية لناقل العدوى بفيروس كورونا، سماهر محمود محمد خليل، رسالة ماجستير، جامعة الاسراء الخاصة، ۲۰۲۱م.
| | فهرست کلی مطالب کتاب اقتصادنا به شرح زیر است: |
| | {{ستون-شروع|۲}} |
| | * معرفی و نقد مارکسیسم |
| | * معرفی و نقد سرمایه‌داری |
| | * شاخص‌های اصلی اقتصاد اسلامی |
| | * فرایند دستیابی به مکتب اقتصادی |
| | * نظریه توزیع پیش از تولید |
| | * نظریه توزیع پس از تولید |
| | * نظریه تولید |
| | * مسئولیت دولت در اقتصاد اسلامی |
| | {{پایان}} |
|
| |
|
| ===زبان‌های دیگر=== | | == گزارش محتوا == |
| ==دیگر منابع==
| |
| ===فارسی===
| |
| ===عربی===
| |
| # مجمع الفقه التابع لمنظمة التعاون الإسلامي يصدر توصيات ندوة «فيروس كورونا المستجد وما يتعلق به من معالجات طبية وأحكام شرعية»، التاريخ: ۲۰/۰۴/۲۰۲۰. [https://www.oic-oci.org/topic/?t_id=23343&t_ref=13985&lan=ar متن را از اینجا بخوانید.]
| |
|
| |
|
| === زبان‌های دیگر=== | | === تعریف علم اقتصاد و سیستم اقتصادی === |
| | به نظر نویسنده، برای درک کلمه اقتصاد لازم است که دو مفهوم علم اقتصاد و سیستم اقتصادی از هم تمییز داده شود و به تأثیر متقابل اندیشه علمی اقتصاد و اندیشه سیستمی آن توجه شود. |
|
| |
|
| | علم اقتصاد عبارت از علمی است که حیات اقتصادی و پدیده‌های آن را تفسیر می‌کند و به بیان ارتباط این پدیده ها را با اسباب کلی حاکم بر آن می‌پردازد. اما سیستم اقتصادی عبارت از اسلوبی است که جامعه در حیات اقتصادی و حل معضلات علمی از آن پیروی می‌کند. |
|
| |
|
| == کتاب ==
| | به عقیده سید محمد باقر صدر مقصود از کلمه اقتصاد اسلامی، سیستم اقتصادی است |
|
| |
|
| === فارسی === | | === لزوم وجود سیستم اقتصادی برای جامعه === |
| # اذن خروج: تاملی در مسئله اذن خروج زن از منزل در دیدگاه مذاهب اسلامی، طیبه گلدوزها، قم، امتداد حکمت، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400907259.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
| | به تحلیل نویسنده هیج جامعه‌‌ای بدون سیستم اقتصادی امکان وجود ندارد زیرا هر اجتماعی با تولید و توزیع ثروت مواجه است در نتیجه ناگزیر از انتخاب روشی است که بوسیله آن عملیات اقتصادی را تنظیم کند که همین روش‌ها، تشکیل دهنده سیستم اقتصادی هستند. برای شناخت سیستم اقتصادی لازم است که قوانین جبری طبیعی تاریخ را بشناسیم و مقتضیاتش را کشف کنیم. |
| # واکاوی فقهی اذن زوج، امینه عماد‌الدین، قم، انتشارات جامعه الزهرا (س)، ۱۳۹۶ش.
| |
|
| |
|
| === عربی ===
| | به باور صدر، در اسلام، مکتب اقتصادی اسلام بیان شده است، نه علم [[اقتصاد اسلامی]] و بنابراین اقتصاد اسلامی ارائه‌دهنده روشی عادلانه برای تنظیم زندگی اقتصادی است و هیچ‌گاه در پی اکتشافات علمی در حوزه اقتصاد نیست؛ برای مثال، اسلام در حجاز به دنبال کشف عوامل [[ربا|رِبا]] نبود؛ بلکه آن را ممنوع کرد و نظام جدیدی بر اساس [[مضاربه]] بنا نمود.<ref>حسینی حائری، «اقتصاد اسلامی و روش کشف آن از دیدگاه شهید صدر رحمه الله»، ص۲۲و۲۳.</ref> |
|
| |
|
| == مقاله == | | === منطقة الفراغ === |
| | {{اصلی|منطقة الفراغ}} |
| | نظریه منطقة الفراغ، از مهم‌ترین دیدگاه‌های مطرح‌شده در اقتصادنا و از ابتکارات [[شهید صدر]] است. بر طبق این نظریه، اسلام در مواردی به دولت اسلامی اجازه می‌دهد که با توجه به نیازهای زمان، حکم و قانون وضع کند. شهید صدر این حوزهٔ قانون‌گذاری را منطقة الفراغ نامیده و برخی از قانون‌های وضع‌شده توسط [[پیامبر(ص)]] را هم از این باب دانسته است؛ نه بدین لحاظ که پیامبر خدا بوده است.<ref>صدر، اقتصادنا، ۱۴۲۴ق، ص۴۴۳، ۴۴۴؛ صدر، اقتصاد ما، ترجمه سیدابوالقاسم ژرفا، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۴۱، ۴۲.</ref> |
|
| |
|
| === فارسی === | | == دیدگاه‌ها دربارهٔ کتاب == |
| | به باور برخی، اقتصادنا نسبت به دیگر کتاب‌های محمدباقر صدر، کتابی ممتاز است؛ چراکه در زمانی نوشته شد که اندیشه‌های لیبرالیستی و مارکسیستی در کشورهای عربی و اسلامی رواج داشت و این مسئله مطرح بود که آیا اسلام هم طرحی برای رفع مشکلات اقتصادی و سیاسی و اجتماعی دارد.<ref>سلمان، «اقتصادنا (محمدباقر صدر)»، ص۲۵۳.</ref> همچنین به لحاظ سطح، موضوع و روشْ کاری نو، جدی و بنیادین در زمینه مباحث اسلامی حوزوی بوده است.<ref>سلمان، «اقتصادنا (محمدباقر صدر)»، ص۲۵۴.</ref> |
|
| |
|
| # تحلیل فقهی حقوقی استیذان زن از شوهر در خروج از منزل با تأکید بر قاعدۀ معروف، محمد نوذری فردوسیه، فصلنامه پژوهش های فقهی شماره ۴، دوره ۱۷، زمستان ۱۴۰۰ش. [http://ensani.ir/file/download/article/1644214427-9467-1400-4-12.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| | نقدهایی هم به کتاب مطرح شده است؛ ازجمله گفته‌اند که اقتصادنا به مسائل کاربردی توجه نداشته و برنامه‌ای عملی برای مدیریت نهادهای اقتصادی جامعه ارائه نداده است.<ref>جداری عالی، «نقد کتاب اقتصادنا»، ص۱۶۷.</ref> برخی نیز درخصوص نظریه منطقة الفراغ که در کتاب اقتصادنا مطرح شده است، اشکالاتی مطرح کرده‌اند.<ref>حسینی، بازشناسی، «تحلیل و نقد نظریه منطقه الفراغ»، ص۹۶.</ref> |
| # شرط تعدیل تمکین زوجه شاغل از زوج در فقه امامیه، بهنام قنبرپور، دوفصلنامه مبانی فقهی حقوق اسلامی، شماره ۱، سال ۱۴، بهار و تابستان ۱۴۰۰ش. [http://ensani.ir/file/download/article/1637652445-10478-1400-182.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # بررسی فقهی وحکم تکلیفی اذن زن از شوهر هنگام خروج از منزل، خلیل الله احمدوند و ستاره آزادی، فصلنامه قانون یار، شماره ۱۵، دوره ۴، پاییز ۱۳۹۹ش. [http://ensani.ir/file/download/article/1621228503-10125-15-15.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # خروج زن از منزل و اذن شوهر از منظر فقه امامیه، زین العابدین نجفی، دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۲، سال ۴۵، پاییز و زمستان ۱۳۹۱ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20150203090119-9906-29.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # بازپژوهی خروج از منزل بدون اذن شوهر از منظر قاعده لاضرر، ابوالقاسم علیدوست و محمد عشایری منفرد، فضلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره ۵۱، بهار ۱۳۹۰ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20121212085001-9626-2.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| === عربی ===
| |
|
| |
|
| == پایان‌نامه == | | == پانویس == |
| | {{پانویس}} |
|
| |
|
| === فارسی === | | == منابع == |
| # مبانی فقهی وظایف زوجه در منزل در فقه اهل سنت، سید عبدالسلام حسینی، کارشناسی ارشد، دانشگاه کردستان، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/19510df143f93aa7774a9126a72c7e3d اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
| | {{منابع}} |
| # بررسی فقهی حقوقی اشتغال زنان خارج از خانه، مژگان محمدی، کارشناسی ارشد، دانشگاه ایلام، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6ad986813cbae99b91ae676304b6b75d اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
| | * اسلامی، رضا، «مکتب اصولی شهید آیت الله صدر»، پژوهش و حوزه، ش۲۷و۲۸، ۱۳۸۵ش. |
| # بررسی فقهی وحقوقی وجوب یا عدم وجوب استیذان در دوران عقد، صدیقه اخلاصی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/295d83e098f0c8eca180d50107be3744 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
| | *[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/3814/4864/40480/ «تأملی بر اقتصاد اسلامی در اندیشه شهید محمد باقر صدر: مرجع اقتصاد اسلامی در اندیشه شهید محمد باقر صدر»، پگاه حوزه، ۱ اردیبهشت ۱۳۸۶، ش۲۰۵.] |
| # لزوم اذن زوج در خروج زوجه از منزل در فقه نظام خانواده، عاطفه عظیمی وحید، کارشناسی ارشد، دانشکده رفاه، گروه فقه و مبانی فقه حقوق اسلامی، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/487ae77da39c24d1364fc19c35f5c990 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
| | * جداری عالی، محمد، «نقد کتاب اقتصادنا»، اقتصاد اسلامی، ش۱، ۱۳۸۰ش. |
| # بررسی مصداقی موارد نیاز به اذن، رضایت یا اجازه در روابط زوجین در فقه امامیه، موسی سلیمانی کیاسری، کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث، پردیس تهران، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f4c571bde93a65b1da1edbcd6294e314 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
| | * حسینی، سید علی، «بازشناسی، تحلیل و نقد نظریه منطقه الفراغ»، اندیشه صادق، ش۶و۷، ۱۳۸۱ش. |
| # مبانی فقهی و حقوقی محدودیت صدور گذرنامه برای بانوان متأهل ایرانی، جلیل خوگانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان تهران، مرکز پیام نور تهران جنوب، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5ceb7625cf0fc612830b052b3c1adfcd اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
| | * حسینی حائری، سیدکاظم، «اقتصاد اسلامی و روش کشف آن از دیدگاه شهید صدر رحمه الله»، ترجمه احمدعلی یوسفی، اقتصاد اسلامی، ش۱، ۱۳۸۰ش. |
| # بررسی فقهی و حقوقی مسکن زوجه، بتول ملائی کاشی، کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/bd2315bac449c34803f96162a01c1200 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
| | * حسینی حائری، سیدکاظم، زندگی و افکار شهید صدر، ترجمه حسن طارمی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش. |
| # بررسی فقهی قلمرو ولایت زوج بر همسر و فرزندان، لیلا رجایی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/824d7bd844f042c56b97319314d38675 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
| | * خسروپناه، عبدالحسین، «منطق استقراء از دیدگاه شهید صدر»، ذهن، ش۱، ۱۳۸۳ش. |
| # ملاک و گستره حضور زنان در اجتماع از دیدگاه فقه امامیه و حقوق ایران، فاطمه پورمقدم، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مطهری، گروه فقه و اصول، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/b2694e92aec0011c487e80095aa0b14d اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
| | * سلمان، حسن، «اقتصادنا (محمدباقر صدر)»، الاجتهاد، ش۳۷، ۱۴۱۸ق. |
| # تحلیل و بررسی اذن زوج در خروج زوجه از منزل از منظر فقه مذاهب اسلامی، طیبه گلدوزها، کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث، دانشکده علوم و معارف قرآن، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/109cc3fb2dd82a647aef26f5cb91cd9a اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
| | * فضل الله، سید محمدحسین، «شهید صدر در بستر اندیشه و عمل: او به شکلی طبیعی در جایگاه مرجعیت قرار گرفت»، در مجله شاهد یاران، شماره ۱۸، اردیبهشت ۱۳۸۶. |
| # بررسی موارد موکول به اذن شوهر در فقه اسلامی، سمیه درخشان، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج)، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/4dd62dcebe1868272a252019f6a29fd5 پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
| | * صدر، سیدمحمدباقر، اقتصادنا، مرکز الابحاث و الدراسات التخصصیه للامام الشهید الصدر، قم، چاپ اول، ۱۴۲۴ق. |
| # بررسی حق اشتغال زنان در خارج از منزل و تزاحم آن با حق شوهر از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی، شکراله لطیف‌پور، کارشناسی ارشد، مرکز پیام نور تهران، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۸۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a7c5372abbc427a3f33292fb12f75fdf اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
| | * صدر، سیدمحمدباقر، اقتصاد ما، ترجمه سیدابوالقاسم حسینی ژرفا، قم، پژوهشگاه علمی‌تخصصصی شهید صدر، ۱۳۹۳ش. |
| | | * لاریجانی، صادق، «نظریه حق الطاعة»، پژوهش‌های اصولی، ش۱، ۱۳۸۱ش. |
| === عربی ===
| | {{پایان}} |
| اقتصادنا |
|---|
 |
|
| نویسنده | سید محمدباقر صدر |
|---|
| موضوع | فقه اقتصاد |
|---|
| سبک | گزارشی تحلیلی |
|---|
| زبان | عربی |
|---|
| تعداد جلد | یک |
|---|
| تعداد صفحات | ۹۰۰ص |
|---|
| قطع | رقعی (گالینگور) |
|---|
|
| ناشر | مکتبة جامع النقی العامة |
|---|
| محل نشر | کویت |
|---|
اِقتصادُنا، کتابی از سید محمد باقر صدر در زمینه اقتصاد اسلامی. این کتاب نظریه‌های اقتصادی مارکسیسم و سرمایه‌داری را معرفی و نقد کرده و سپس مکتب اقتصادی اسلام را ارائه داده است. هدف از نگارش کتاب، بیان مبانی اقتصاد اسلامی و تفاوت آن با دیگر مکاتب بزرگ اقتصادی بوده است. نظریه منطقة الفراغ، از مهم‌ترین دیدگاه‌های شهید صدر در زمینه اقتصاد اسلامی، در این کتاب مطرح شده است. از اقتصادنا، ترجمه‌هایی به زبان فارسی وجود دارد که کتاب اقتصاد ما ترجمه سیدمحمدمهدی برهانی و سیدابوالقاسم حسینی ژرفا، از جمله آنها است.
نویسنده
سید محمدباقر صدر(۱۳۱۳-۱۳۵۹ش) از فقهای معاصر شیعه است که نظریات جدیدی از جمله حق‌الطاعه و منطقة الفراغ را ارائه کرده است. او در دانش‌های اقتصاد، فلسفه و سیاست هم صاحب اندیشه و اثر است. صدر به عنوان اولین اندیشمند شیعه در زمینه اقتصاد اسلامی آثاری را تألیف کرده است. کتاب‌های اقتصادنا و البنک اللاربوی فی الاسلام را در راستای تبیین نظام اقتصاد اسامی و بانکداری بدون ربا تألیف کرد. همچنین در مجموعه مقالات الاسلام یقود الحیاة تصویری از اقتصاد جامعه اسلامی، تفاوت اقتصاد اسلامی با مارکسیستی و سرمایه داری و بیان شاخص‌های کلی و برنامه‌های تفصیلی اقتصادی ارائه کرده است.
جایگاه و اهمیت
سید محمدباقر صدر هدف از نگارش این کتاب تبیین نظام اقتصاد اسلامی و تفاوت آن با دیگر مکاتب اقتصادی بیان کرده است. نگارنده تلاشی ابتدایی برای بررسی عمیق اندیشه اقتصادی اسلام و ارائه آن به صورت نظام‌مند دانسته است.[۱]
با وجود گذشت بیش از نیم قرن از نگارش اقتصادنا، این کتاب هنوز مهم‌ترین و رایج‌ترین کتاب در زمینه اقتصاد اسلامی است و در دانشگاه‌های مختلف جهان، از کتاب‌های مورد توجه در رشته اقتصاد اسلامی است. در جهان اسلام تدریس این کتاب به کشورهای شیعه محدود نشده است و در برخی از دانشگاه‌های کشورهای سنی مانند مصر هم تدریس می‌شود.[۲]
دکتر محمد مبارک، نوشته است: اقتصادنا، نظریه اقتصاد اسلامی را با بررسی احکام اسلام ارائه داده و ضمن حفظ اصالت فقهی، آن را به وسیله مفاهیم دانش اقتصاد، بیان کرده است.[۳]
ساختار و فهرست
فهرست کلی مطالب کتاب اقتصادنا به شرح زیر است:
- معرفی و نقد مارکسیسم
- معرفی و نقد سرمایه‌داری
- شاخص‌های اصلی اقتصاد اسلامی
- فرایند دستیابی به مکتب اقتصادی
- نظریه توزیع پیش از تولید
- نظریه توزیع پس از تولید
- نظریه تولید
- مسئولیت دولت در اقتصاد اسلامی
گزارش محتوا
تعریف علم اقتصاد و سیستم اقتصادی
به نظر نویسنده، برای درک کلمه اقتصاد لازم است که دو مفهوم علم اقتصاد و سیستم اقتصادی از هم تمییز داده شود و به تأثیر متقابل اندیشه علمی اقتصاد و اندیشه سیستمی آن توجه شود.
علم اقتصاد عبارت از علمی است که حیات اقتصادی و پدیده‌های آن را تفسیر می‌کند و به بیان ارتباط این پدیده ها را با اسباب کلی حاکم بر آن می‌پردازد. اما سیستم اقتصادی عبارت از اسلوبی است که جامعه در حیات اقتصادی و حل معضلات علمی از آن پیروی می‌کند.
به عقیده سید محمد باقر صدر مقصود از کلمه اقتصاد اسلامی، سیستم اقتصادی است
لزوم وجود سیستم اقتصادی برای جامعه
به تحلیل نویسنده هیج جامعه‌‌ای بدون سیستم اقتصادی امکان وجود ندارد زیرا هر اجتماعی با تولید و توزیع ثروت مواجه است در نتیجه ناگزیر از انتخاب روشی است که بوسیله آن عملیات اقتصادی را تنظیم کند که همین روش‌ها، تشکیل دهنده سیستم اقتصادی هستند. برای شناخت سیستم اقتصادی لازم است که قوانین جبری طبیعی تاریخ را بشناسیم و مقتضیاتش را کشف کنیم.
به باور صدر، در اسلام، مکتب اقتصادی اسلام بیان شده است، نه علم اقتصاد اسلامی و بنابراین اقتصاد اسلامی ارائه‌دهنده روشی عادلانه برای تنظیم زندگی اقتصادی است و هیچ‌گاه در پی اکتشافات علمی در حوزه اقتصاد نیست؛ برای مثال، اسلام در حجاز به دنبال کشف عوامل رِبا نبود؛ بلکه آن را ممنوع کرد و نظام جدیدی بر اساس مضاربه بنا نمود.[۴]
منطقة الفراغ
نظریه منطقة الفراغ، از مهم‌ترین دیدگاه‌های مطرح‌شده در اقتصادنا و از ابتکارات شهید صدر است. بر طبق این نظریه، اسلام در مواردی به دولت اسلامی اجازه می‌دهد که با توجه به نیازهای زمان، حکم و قانون وضع کند. شهید صدر این حوزهٔ قانون‌گذاری را منطقة الفراغ نامیده و برخی از قانون‌های وضع‌شده توسط پیامبر(ص) را هم از این باب دانسته است؛ نه بدین لحاظ که پیامبر خدا بوده است.[۵]
دیدگاه‌ها دربارهٔ کتاب
به باور برخی، اقتصادنا نسبت به دیگر کتاب‌های محمدباقر صدر، کتابی ممتاز است؛ چراکه در زمانی نوشته شد که اندیشه‌های لیبرالیستی و مارکسیستی در کشورهای عربی و اسلامی رواج داشت و این مسئله مطرح بود که آیا اسلام هم طرحی برای رفع مشکلات اقتصادی و سیاسی و اجتماعی دارد.[۶] همچنین به لحاظ سطح، موضوع و روشْ کاری نو، جدی و بنیادین در زمینه مباحث اسلامی حوزوی بوده است.[۷]
نقدهایی هم به کتاب مطرح شده است؛ ازجمله گفته‌اند که اقتصادنا به مسائل کاربردی توجه نداشته و برنامه‌ای عملی برای مدیریت نهادهای اقتصادی جامعه ارائه نداده است.[۸] برخی نیز درخصوص نظریه منطقة الفراغ که در کتاب اقتصادنا مطرح شده است، اشکالاتی مطرح کرده‌اند.[۹]
پانویس
منابع
- اسلامی، رضا، «مکتب اصولی شهید آیت الله صدر»، پژوهش و حوزه، ش۲۷و۲۸، ۱۳۸۵ش.
- «تأملی بر اقتصاد اسلامی در اندیشه شهید محمد باقر صدر: مرجع اقتصاد اسلامی در اندیشه شهید محمد باقر صدر»، پگاه حوزه، ۱ اردیبهشت ۱۳۸۶، ش۲۰۵.
- جداری عالی، محمد، «نقد کتاب اقتصادنا»، اقتصاد اسلامی، ش۱، ۱۳۸۰ش.
- حسینی، سید علی، «بازشناسی، تحلیل و نقد نظریه منطقه الفراغ»، اندیشه صادق، ش۶و۷، ۱۳۸۱ش.
- حسینی حائری، سیدکاظم، «اقتصاد اسلامی و روش کشف آن از دیدگاه شهید صدر رحمه الله»، ترجمه احمدعلی یوسفی، اقتصاد اسلامی، ش۱، ۱۳۸۰ش.
- حسینی حائری، سیدکاظم، زندگی و افکار شهید صدر، ترجمه حسن طارمی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.
- خسروپناه، عبدالحسین، «منطق استقراء از دیدگاه شهید صدر»، ذهن، ش۱، ۱۳۸۳ش.
- سلمان، حسن، «اقتصادنا (محمدباقر صدر)»، الاجتهاد، ش۳۷، ۱۴۱۸ق.
- فضل الله، سید محمدحسین، «شهید صدر در بستر اندیشه و عمل: او به شکلی طبیعی در جایگاه مرجعیت قرار گرفت»، در مجله شاهد یاران، شماره ۱۸، اردیبهشت ۱۳۸۶.
- صدر، سیدمحمدباقر، اقتصادنا، مرکز الابحاث و الدراسات التخصصیه للامام الشهید الصدر، قم، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
- صدر، سیدمحمدباقر، اقتصاد ما، ترجمه سیدابوالقاسم حسینی ژرفا، قم، پژوهشگاه علمی‌تخصصصی شهید صدر، ۱۳۹۳ش.
- لاریجانی، صادق، «نظریه حق الطاعة»، پژوهش‌های اصولی، ش۱، ۱۳۸۱ش.
