|
|
| (۲۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{منابع مطالعاتی}} | | {{جعبه اطلاعات کتاب |
| ==کتاب== | | | عنوان = |
| ===فارسی=== | | | تصویر =Peyvandeaeza.jpg |
| #بررسی تطبیقی امور حسبیه از دیدگاه امام خمینی (ره)، ابن‌اخوه و غزالی، مرضیه علیخانی‌دهقی، تهران، موسسه آموزشی تالیفی ارشدان، ۱۳۹۸ش.
| | | اندازه تصویر = |
| #بررسی فقهی- حقوقی امور حسبیه، مصلحت و احکام حکومتی، سیدحسین هاشمی، تهران، مجد، ۱۳۹۷ش.
| | | توضیح_تصویر = |
| #تحلیل فقهی - حقوقی قانون امور حسبی و تاثیر آن در رویه قضایی: قواعد عمومی و مسایل حجر (به همراه چند مقاله مرتبط)، عبدالله خدابخشی، تهران، خرسندی، ۱۳۹۵ش.
| | | نام‌های دیگر = |
| #حسبه (از منظر حقوق، فقه شیعه و اهل سنت)، محمدمهدی کریمی‌نیا، تهران، مجد، ۱۳۹۴ش.
| | | نویسنده = سیدمحسن مرتضوی |
| #امر به معروف و نهی از منکر(از منظر حسبه)، تهران، یاسین نور، ۱۳۹۴ش.
| | | تاریخ نگارش = |
| #امور ان‍ت‍ظام‍ی در نظام حسبه اسلامی، ح‍س‍ن‌رض‍ا رف‍ی‍ع‍ی؛ ویراستار روح‌ال‍ه م‍ق‍دس، تهران، دانشگاه علوم ان‍ت‍ظام‍ی ن‍اج‍ا، م‍ع‍اون‍ت پژوهش. موسسه ان‍ت‍ش‍ارات‍ی، ۱۳۸۰ش.
| | | موضوع = |
| #حسبه یک ن‍ه‍اد حکومتی، س‍ی‍ف‌ال‍ل‍ه ص‍رام‍ی، قم، حوزه علمیه قم، دف‍ت‍ر ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ات اسلامی، م‍رک‍ز ان‍ت‍ش‍ارات، ۱۳۷۷ش.
| | | سبک = |
| #حسبه در اسلام، ک‍ورش س‍الاری، بیجا، ۱۳۱۴ش.
| | | زبان =فارسی |
| | | ویراستار = |
| | | به تصحیح = |
| | | به کوشش = |
| | | گرداوری = |
| | | تصویرگر = |
| | | طراح جلد = |
| | | تعداد جلد = |
| | | تعداد صفحات =۲۸۰ص |
| | | قطع =رقعی |
| | | مجموعه = |
| | | ترجمه به دیگر زبان‌ها = |
| | | ناشر =نسیم رضوان |
| | | محل نشر =مشهد |
| | | تاریخ نشر =1398 |
| | | نوبت چاپ =دوم |
| | | شمارگان = |
| | | شابک = |
| | | نوع رسانه = |
| | | وبسایت ناشر = |
| | | نام کتاب = <!-- پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه --> |
| | | مترجم = <!-- مترجم به فارسی --> |
| | | مشخصات نشر = <!-- مشخصات نشر در زبان فارسی --> |
| | |نسخه الکترونیکی= |
| | }} |
|
| |
|
| ===عربی===
| | "پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه" کتابی است به قلم سیدمحسن مرتضوی. |
| #الحسبه و ال‍م‍ح‍ت‍س‍ب فی الاسلام، ن‍ق‍ولا زی‍اده، بیروت، اه‍ل‍ی‍ه، ۱۴۲۳ق/ ۲۰۰۲ م.
| |
| #الحسبه فی الاسلام، تقی‌الدین احمد بن تیمیه، مصر، قصی محب‌الدین الخطیب، ۱۳۸۷ق.
| |
|
| |
|
| ==مقاله== | | ==نویسنده== |
| ===فارسی===
| | سید محسن مرتضوی، دانش‌‌آموخته فقه و اصول و استاد حوزه علمیه قم است. او نویسندۀ آثار متعددی در حوزۀ [[فقه پزشکی]] و موضوعاتی همچون [[بانک اسپرم]]، [[آتانازی]]، و [[تلقیح مصنوعی]] است. کتابهای تلقیح مصنوعی در آینه فقه (۱۴۰۰ش)، پیشگیری از بارداری و سقط درمانی در آیینه فقه (۱۳۹۹ش)، قتل از روی ترحم (اتانازی) در آینه فقه (۱۳۹۶ش) و مقالاتی همچون «نگهداری اسپرم و بهره برداری از آن در فقه امامیه» (۱۳۹۸ش)، «بررسی ابعاد فقهی همزادسازی و بدل سازی انسانی» (۱۳۹۷ش) از دیگر آثار او هستند. |
| #رویکردهای فقهی و سندشناسی اجازات امور حسبیه با تکیه بر دوره قاجار و پهلوی (۱۲۱۰-۱۳۵۷ش.)، حسن زندیه، عباس نادری، مطالعات تاریخ اسلام، شماره ۴۸، بهار ۱۴۰۰ش.
| |
| #مدیریت حسبه بر بحران ورشکستگی در حقوق اقتصادی اسلامی، محمد صادقی، سبحان عباس‌پور، آموزه‌های فقه مدنی، شماره ۲۳، بهار و تابستان ۱۴۰۰ش.
| |
| #جایگاه امور حسبی در هندسه اعتقادی فقه شیعه، ذوالفقار حق پرست، سیامک بهارلویی، جواد پنجه‌پور، پژوهش های اعتقادی کلامی،شماره ۳۸، تابستان ۱۳۹۹ش.
| |
| #تبیین جرم مانع با تاکید بر امور حسبه، سجاد روستایی، جستارهای فقهی و اصولی، سال چهارم، شماره ۱۲، پاییز ۱۳۹۷ش.
| |
| #فهم خوانش فقهای شیعه از محدوده اختیارات فقیه؛ مطالعه موردی ملأ احمد نراقی، صاحب جواهر و امام خمینی (ره)،حسین جعفری موحد، علی شیرخانی، مطالعات سیاسی، شماره ۴۳، بهار ۱۳۹۸ش.
| |
| #عدم نفوذ در ماده ۲۲۹ قانون امورحسبی با نگاهی به فقه و قانون، مسلم تشدیدی، وکیل مدافع، شماره ۱۹، زمستان ۱۳۹۸ش.
| |
| #مفهوم امور حسبیه در اندیشه فقهی سیاسی امام خمینی(ره)، سیدمحمد ذوالفقاری، دوره ۴، شماره ۹، فروردین ۱۳۹۰ش.[http://fpq.bou.ac.ir/article_22191_2c8a1156c0f4a2ae7b3d70f166dd75f7.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
| |
| #قاعده حسبه از منظر امام خمینی، سیدابوالقاسم نقیبی، متین، دوره ۱۱، شماره ۴۳، تابستان ۱۳۸۸ش.
| |
| #بررسی مبانی فقهی قوه مجریه و حسبی یا قضایی بودن اجرای حدود و تعزیرات، محمدرضا محمدزاده رهنی، پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۱۵، بهار ۱۳۸۸ش.
| |
| #مقارنه آرای امامیه و اهل سنت در حسبه و امور حسبیه، حمید قنبری، مطالعات اسلامی، شماره ۶۱، پاییز ۱۳۸۲ش.
| |
| #حسبه و ولایت فقیه، ابوالقاسم یعقوبی، حوزه، شماره ۸۵ و ۸۶، ۱۳۷۷ش.
| |
|
| |
|
| ===عربی=== | | == ساختار کتاب == |
| #التأصيل الشرعي لنظام الحسبة، رضا علي سالم البرقي، منير ساسي عبدالقادر، مجلة العلوم القانونية، سال ۵، عدد۱۱، ۲۰۲۲م.
| |
| #الحسبة والرقابة على الأسواق، عبدالعزيز قاسم محارب، مجلة المال والتجارة (مصر)، شماره ۶۱۶، ۲۰۲۰م.
| |
| #أصول الحسبة والاحتساب وأدلتهما: دراسة فقهية، محمد هاشم علي الماخذي، مجلة جامعة القرآن الكريم والعلوم الإسلامية، سال ۱۹، شماره ۳۳، ۲۰۱۶م / ۱۴۳۸ق.
| |
| #الحسبة: هيكلها الإداري وطبيعتها القضائية، محمد على هاشم الأسدي، مجلة الفنون والأدب وعلوم الإنسانيات والاجتماع (امارات)، شماره ۳، ۲۰۱۶م.
| |
| #تطبيقات وإجراءات دعوى الحسبة: دراسة تأصيلية مقارنة، عبدالكريم عبدالقادر علي الأحمدي، کارشناسی ارشد، عربستان، الجامعة الإسلامية بالمدينة المنورة، كلية الشريعة، ۲۰۱۴م/ ۱۴۳۵ق.
| |
| #حسبة المرأة: ضوابط و آداب، خالد بن حسن العبري، مجلة الدراسات العربية (مصر)، دوره ۳، شماره ۲۶، ۲۰۱۲م.
| |
| #الحسبة في الإسلام، عبدالمنعم أحمد سلطان عيد، المؤتمر السنوي الدولي الخامس لكلية الحقوق: العدالة بين الواقع والمأمول (مصر)، دوره ۲، ۲۰۱۲م.
| |
| #نظام الحسبة في الإسلام،حسام الدين محمد موسى، المؤتمر السنوي الدولي الخامس لكلية الحقوق: العدالة بين الواقع والمأمول (مصر)، دوره ۲، ۲۰۱۲م.
| |
| #المرأة و الحسبة، رقية بنت محمد، بحوث ندوة الحسبة وعناية المملكة العربية السعودية بها (عربستان)، دوره ۱، ۲۰۱۰م.
| |
| #الحسبة في الشريعة الإسلامية، صالح بن عبدالله ابن حميد، بحوث ندوة الحسبة وعناية المملكة العربية السعودية بها (عربستان)، دوره ۹، ۲۰۱۰م /۱۴۳۱ق.
| |
| #العرف وتطبيقاته في الحسبة، حمد بن ناصر بن عبدالرحمن العمار، مجلة الدراسات الدعوية، شماره ۳، ۲۰۰۹م/ ۱۴۳۱ق.
| |
| #الحسبة بين الأصالة والمعاصرة، أحمد العلمي، البحث العلمي (مراکش)، شماره ۴۲، ۱۹۹۵م.
| |
| #نظام الحسبة في الاسلام، نمر محمد خشاشنة، هدي الإسلام , مج ۳۸، شماره ۳ و ۴، ۱۹۹۴م.
| |
| #شبهات حول الحسبة، فضل إلهي بن شيخ ظهور إلهي، بحوث ودراسات في الدعوة والإعلام، شماره ۱، ۱۹۹۲م.
| |
| #محتوى ولاية الحسبة مدخل في الادارة المحلية والخدمات البلدية (منظور اسلامي)، طاهر جاسم محمد التميمي، الإداري (عمان)، سال ۱۲، شماره ۴۲، ۱۹۹۰م / ۱۴۱۱ق.
| |
| #الحسبة: دراسة في شرعية المجتمع والدولة، الفضل شلق، الإجتهاد (لبنان)، شماره ۲، ۱۹۸۹م.
| |
| #الحسبة ومكانتها في الإسلام، عبدالمجيد بكري معاز، هذه سبيلي، دوره ۳، شماره ۳، ۱۹۸۱م / ۱۴۰۱ق.
| |
| #الحسبة والنظام الإداري، مصطفى كمال وصفي، مجلة البحوث الإسلامية (عربستان)، دوره ۱، شماره ۲، ۱۹۷۶م / ۱۳۹۶ق.
| |
| #الحسبة في الإسلام، إسحاق موسى الحسيني، المسلمون (عربستان)، شماره ۲ و ۴، ۱۹۶۴ م/ ۱۳۸۴ق.
| |
| #الحسبه: طبيعتها ومكانتها، علي الخفيف، حضارة الإسلام (سوریه)، دوره ۲، شماره ۹، ۱۹۶۲م / ۱۳۸۱ق.
| |
| #الحسبة عند الأوزاعي، خالد بن حسن العبري، الدراسات الإسلامية (پاکستان)، دوره ۴۹، شماره۱، ۲۰۱۴م / ۱۴۳۵ق.
| |
|
| |
|
| ==پایان‌نامه== | | ==مدعیات== |
| ===فارسی===
| | برخی از مهمترین مدعیات نویسنده کتاب «مرگ مغزی در آینه فقه» را می‌توان این‌گونه دسته‌بندی کرد: |
| #ادله و احکام فقهی نهادهای نوظهور متصدی امور حسبی در افغانستان به‌منظور پیشگیری از وقوع جرم از منظر فقه اهل‌بیت (ع) و احناف، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه تخصصی، ۱۴۰۱ش.
| | * '''حکم اولی پیوند:''' مرتضوی معتقد است که بر اساس مقتضای قواعد فقهی بایستی قطع عضو را بایستی مصداق وارد کردن نقص بر بدن دانست. حال فرقی نمیکند که با اجازه باشد و غرضی عقلایی (مثل پیوند) برای آن وجود داشته باشد یا هیچ یک از این موارد وجود نداشته باشد. اما از جهت کبرای حکم فقهی، به نظر نویسنده دلیلی بر حرمت بی‌قید و شرط اضرار وجود ندارد. همچنین قطع اعضا برای پیوند، از قد متیقن حرمت تغییر خلقِ الهی خارج است و این نیز نمی‌تواند دلیل بر حرمت باشد. روایات حرمت «به هلاکت انداختن نفس» هم فقط شامل پیوند اعضای رئیسه میشود. قطع هر عضوی نیز مایۀ خواری و اذلال نفس یا ظلم به نفس نیست. بنابراین، از نظر نویسنده دلیل معتبری برای قطع اعضای غیر رئیسه برای پیوند به دیگران وجود ندارد. از نظر نویسنده، قطع عضو انسان زنده برای پیوند خودش نیز جایز است (ص۵۲-۷۰). |
| #مداخله اشخاص خصوصی در امور حسبی در فقه امامیه و حقوق ایران، کارشناسی ارشد، علی خالویی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، دانشکده حقوق قضایی، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/4406716e93e1d445918394c5d3c70ec9/search/c86ad7c2eb4dee8216bbfeaa90876d04 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| | * '''حکم ثانوی پیوند:''' در پیوند اعضای حیوانات، اشیاء طبیعی و کفار در صورتی که حفظ جان مسلمان به آن بستگی دارد واجب خواهد بود؛(ص۱۱۶) اما قطع اعضای مسلمان برای نجات جان دیگر مسلمانان واجب نیست (ص۱۱۸-۱۲۷). اما در مواردی مثل قطع عضو از میت مسلمان برای نجات مسلمان، حرمت تبدیل به جواز میشود (ص۱۲۹). |
| #بررسی وظایف حکومت اسلامی نسبت به کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست در فقه امامیه، زهرا حیدری، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d2d6d9850be8842a101880a789746d84/search/f66e95436d87646c4b74b6310b4eafd6 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| | * '''قطع عضو میت:''' بنا بر دلایلی همچون روایات حفظِ حرمت میت مسلمان اصل وجوب دفن میت مسلمان، و اجماع مسلمین بر حرمت مثله کردن، قطع اعضای بدن مسلمان برای پیوند به دیگران به لحاظ حکم اولی حرام است. اما قطع اعضای بدن کافر حربی برای پیوند، شرعاً جایز است، زیرا بدن میت کافر حربی حرمت ندارد(ص۳۳). طبق تعهدی که میان کافر ذمی و معاهد با مسلمانان وجود دارد، پیوند اعضای ایشان تا پیش از مرگشان جایز نیست. (ص۳۴-۳۵). |
| #بررسی تحول مفهوم امور حسبیه در فقه سیاسی شیعه، سیدمحمد ذوالفقاری، کارشناسی ارشد، دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام، دانشکده حقوق و علوم سیاسی،
| |
| ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/baf628ea063cc6f7020c2fd3c2305ed4 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #حدود ولایت حاکم در امور حسبیه، معصومه رفیقی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده علوم انسانی۱۳۷۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/704bc3e7228026a7d0bf61baa463ba7f/search/f66e95436d87646c4b74b6310b4eafd6 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #امور حسبیه و احکام فقهی آن در مذاهب اسلامی، محمدکاظم خامسی، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۷۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/13902a8ea9574a9764c4091d5825a6a9/search/c86ad7c2eb4dee8216bbfeaa90876d04 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
| |
| #بررسی تحول مفهوم امور حسبیه در فقه سیاسی شیعه، سید محمد ذوالفقاری، کارشناسی ارشد،
| |
|
| |
|
| ===عربی===
| | * '''قطع و پیوند اعضای انسان زنده:''' به بیان نویسنده، فقه شیعی قطع اعضای رئیسه مسلمان را حرام می‌داند؛ زیرا یا موجب خطر مرگ میشود (مثل قلب)، یا موجب ذلت و هتک مومن میشود (مثل بینی یا گوش)، یا اگرچه موجب هیچ یک از این دو نیست، مصداق جنایت بر نفس است. قطع اعضای غیررئیسه نیز اگر اضرار به نفس باشد حرام خواهد بود. |
| #دعوي الحسبة: مجالاتها وتطبيقاتها في مسائل الأحوال الشخصية: دراسة فقهية مقارنة، رأفت محمود عبدالرحمن حمبوظ، رساله دکتری، اردن، الجامعة الاردنية، كلية الدراسات العليا، ۲۰۱۵م.
| | * '''پیوند اعضای مرگ مغزی''': به نظر نویسنده، با توجه ادلۀ شرعی آنچه در پزشکی «مرگ مغزی» نامیده میشود، موت حقیقی نیست؛ بنابراین قطع اعضای فردی که دچار مرگ مغزی شده حرام است (ص۹۳-۹۶). |
| #دعوى الحسبة: دراسة مقارنة، باسم بن سعد العتيق، کارشناسی ارشد، عربستان، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، المعهد العالي للقضاء، ۲۰۱۰م / ۱۴۳۱ق.
| | * '''پیوند اعضا از حیوان''': به لحاظ حکم اولی، پیوند عضو گرفته شده از حیوانات مشکلی ندارد (ص۱۱۱) |
| #الحسبة والاحتساب: المفهوم والتطبيق، هشام محمد عقلان، کارشناسی ارشد، سودان، جامعة القرآن الكريم والعلوم الإسلامية، كلية الدراسات العليا، ۲۰۰۰م / ۱۴۲۱ق.
| | * '''کاشت اعضای مصنوعی''': کاشت اعضا از مواد طبیعی یا حیوان حلال‍گوشت به لحاظ حکم اولی جایز است (ص۱۱۴). |
| | | * '''خرید و فروش اعضای بدن:''' جایز نیست (ص۱۵۴). |
| ==منابع دیگر==
| | * '''طهارت عضو پیوندی''': عضو پیوندی، اگرچه به هنگام جدا شدن از بدن به عنوان میته در نظر گرفته میشود ولی در پیوند با بدن جدید، انقلاب در موضوع شکل میگیرد و پاک است (ص۱۶۶). |
| ===فارسی===
| | * '''وصت به قطع یا پیوند عضو''': وصیت به قطع اعضای بدن برای پیوند به دیگران (مگر در موارد ضرورت) مصداق وصیت به حرام است و نافذ نیست (ص۲۰۶). |
| #حجت‌الاسلام ذوالفقاری مطرح کرد: امور حسبیه؛ میدانی‌ترین مفهوم فقهی، پایگاه تخصصی وسائل، تاریخ انتشار: ۰۴ دی ۱۳۹۸. [http://vasael.ir/fa/news/15387/امور-حسبیه-میدانی‌ترین-مفهوم-فقهی متن گفت و گو را اینجا ببینید.]
| |
| http://search.mandumah.com/Search/Results?lookfor=%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D8%A8%D9%87&type=AllFields&page=3
| |
 |
|
| نویسنده | سیدمحسن مرتضوی |
|---|
| زبان | فارسی |
|---|
| تعداد صفحات | ۲۸۰ص |
|---|
| قطع | رقعی |
|---|
|
| ناشر | نسیم رضوان |
|---|
| محل نشر | مشهد |
|---|
| تاریخ نشر | 1398 |
|---|
| نوبت چاپ | دوم |
|---|
"پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه" کتابی است به قلم سیدمحسن مرتضوی.
نویسنده
سید محسن مرتضوی، دانش‌‌آموخته فقه و اصول و استاد حوزه علمیه قم است. او نویسندۀ آثار متعددی در حوزۀ فقه پزشکی و موضوعاتی همچون بانک اسپرم، آتانازی، و تلقیح مصنوعی است. کتابهای تلقیح مصنوعی در آینه فقه (۱۴۰۰ش)، پیشگیری از بارداری و سقط درمانی در آیینه فقه (۱۳۹۹ش)، قتل از روی ترحم (اتانازی) در آینه فقه (۱۳۹۶ش) و مقالاتی همچون «نگهداری اسپرم و بهره برداری از آن در فقه امامیه» (۱۳۹۸ش)، «بررسی ابعاد فقهی همزادسازی و بدل سازی انسانی» (۱۳۹۷ش) از دیگر آثار او هستند.
ساختار کتاب
مدعیات
برخی از مهمترین مدعیات نویسنده کتاب «مرگ مغزی در آینه فقه» را می‌توان این‌گونه دسته‌بندی کرد:
- حکم اولی پیوند: مرتضوی معتقد است که بر اساس مقتضای قواعد فقهی بایستی قطع عضو را بایستی مصداق وارد کردن نقص بر بدن دانست. حال فرقی نمیکند که با اجازه باشد و غرضی عقلایی (مثل پیوند) برای آن وجود داشته باشد یا هیچ یک از این موارد وجود نداشته باشد. اما از جهت کبرای حکم فقهی، به نظر نویسنده دلیلی بر حرمت بی‌قید و شرط اضرار وجود ندارد. همچنین قطع اعضا برای پیوند، از قد متیقن حرمت تغییر خلقِ الهی خارج است و این نیز نمی‌تواند دلیل بر حرمت باشد. روایات حرمت «به هلاکت انداختن نفس» هم فقط شامل پیوند اعضای رئیسه میشود. قطع هر عضوی نیز مایۀ خواری و اذلال نفس یا ظلم به نفس نیست. بنابراین، از نظر نویسنده دلیل معتبری برای قطع اعضای غیر رئیسه برای پیوند به دیگران وجود ندارد. از نظر نویسنده، قطع عضو انسان زنده برای پیوند خودش نیز جایز است (ص۵۲-۷۰).
- حکم ثانوی پیوند: در پیوند اعضای حیوانات، اشیاء طبیعی و کفار در صورتی که حفظ جان مسلمان به آن بستگی دارد واجب خواهد بود؛(ص۱۱۶) اما قطع اعضای مسلمان برای نجات جان دیگر مسلمانان واجب نیست (ص۱۱۸-۱۲۷). اما در مواردی مثل قطع عضو از میت مسلمان برای نجات مسلمان، حرمت تبدیل به جواز میشود (ص۱۲۹).
- قطع عضو میت: بنا بر دلایلی همچون روایات حفظِ حرمت میت مسلمان اصل وجوب دفن میت مسلمان، و اجماع مسلمین بر حرمت مثله کردن، قطع اعضای بدن مسلمان برای پیوند به دیگران به لحاظ حکم اولی حرام است. اما قطع اعضای بدن کافر حربی برای پیوند، شرعاً جایز است، زیرا بدن میت کافر حربی حرمت ندارد(ص۳۳). طبق تعهدی که میان کافر ذمی و معاهد با مسلمانان وجود دارد، پیوند اعضای ایشان تا پیش از مرگشان جایز نیست. (ص۳۴-۳۵).
- قطع و پیوند اعضای انسان زنده: به بیان نویسنده، فقه شیعی قطع اعضای رئیسه مسلمان را حرام می‌داند؛ زیرا یا موجب خطر مرگ میشود (مثل قلب)، یا موجب ذلت و هتک مومن میشود (مثل بینی یا گوش)، یا اگرچه موجب هیچ یک از این دو نیست، مصداق جنایت بر نفس است. قطع اعضای غیررئیسه نیز اگر اضرار به نفس باشد حرام خواهد بود.
- پیوند اعضای مرگ مغزی: به نظر نویسنده، با توجه ادلۀ شرعی آنچه در پزشکی «مرگ مغزی» نامیده میشود، موت حقیقی نیست؛ بنابراین قطع اعضای فردی که دچار مرگ مغزی شده حرام است (ص۹۳-۹۶).
- پیوند اعضا از حیوان: به لحاظ حکم اولی، پیوند عضو گرفته شده از حیوانات مشکلی ندارد (ص۱۱۱)
- کاشت اعضای مصنوعی: کاشت اعضا از مواد طبیعی یا حیوان حلال‍گوشت به لحاظ حکم اولی جایز است (ص۱۱۴).
- خرید و فروش اعضای بدن: جایز نیست (ص۱۵۴).
- طهارت عضو پیوندی: عضو پیوندی، اگرچه به هنگام جدا شدن از بدن به عنوان میته در نظر گرفته میشود ولی در پیوند با بدن جدید، انقلاب در موضوع شکل میگیرد و پاک است (ص۱۶۶).
- وصت به قطع یا پیوند عضو: وصیت به قطع اعضای بدن برای پیوند به دیگران (مگر در موارد ضرورت) مصداق وصیت به حرام است و نافذ نیست (ص۲۰۶).
