کاربر:Ma.sultanmoradi/صفحه تمرین۲: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه فقه معاصر
Ma.sultanmoradi (بحث | مشارکت‌ها)
←‏فارسی: اصلاح نشانی وب
Ma.sultanmoradi (بحث | مشارکت‌ها)
 
(۳۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{منابع مطالعاتی}}
{{جعبه اطلاعات کتاب
==کتاب==
| عنوان =
===فارسی===
| تصویر =Peyvandeaeza.jpg
#فقه مدیریت شهری: خدمات شهری، علی شریفی، مصطفی دری، مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران (شهرداری تهران)، ۱۳۹۷ش.
| اندازه تصویر =
#فقه الاداره، سید صمصام الدین قوامی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۲ش.
| توضیح_تصویر =
#فقه مديريت نویسنده : الهامى نيا، على اصغر، [https://lib.eshia.ir/26404/1/13# متن کتاب را اینجا ببینید.]
| نام‌های دیگر =
#درآمدی به فقه الاداره (فقه مدیریت و سازمان)، حسن رضایی
| نویسنده = سیدمحسن مرتضوی
#فقه مدیریت، عباسعلی براتی، کنگره جهانی بزرگداشت دویستمین سالگرد شیخ انصاری، ۱۳۷۴ش.
| تاریخ نگارش =
| موضوع =
| سبک =
| زبان =فارسی
| ویراستار =
| به تصحیح =
| به کوشش =
| گرداوری =
| تصویرگر =
| طراح جلد =
| تعداد جلد =
| تعداد صفحات =۲۸۰ص
| قطع =رقعی
| مجموعه =
| ترجمه به دیگر زبان‌ها =
| ناشر =نسیم رضوان
| محل نشر =مشهد
| تاریخ نشر =1398
| نوبت چاپ =دوم
| شمارگان =
| شابک =
| نوع رسانه =
| وبسایت ناشر =
| نام کتاب = <!-- پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه -->
| مترجم = <!-- مترجم به فارسی -->
| مشخصات نشر = <!-- مشخصات نشر در زبان فارسی -->
|نسخه الکترونیکی=
}}


==مقاله==
"پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه" کتابی است به قلم سیدمحسن مرتضوی.
===فارسی===
#نقد و بررسی مولفه‌های مدیریت فقهی، علی شیرخانی، علی فکور، محمد ترابی، پژوهش‌های اعتقادی کلامی، شماره ۴۴، زمستان ۱۴۰۰ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/keyword/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C مقاله را اینجا ببینید.]
#مدیریت سازمانی در اجرای شریعت از منظر فقهی، عبدالحسین رضائی راد، [[فصلنامه فقه و اصول]]، دوره ۵۳، شماره ۲، شماره پیاپی ۱۲۵، مرداد ۱۴۰۰ش. [https://jfiqh.um.ac.ir/article_35259_240592c3c747b5afe3bef8cb869577d5.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#فقه مدیریت و الزامات آن، حسن رضایی، پژوهش‌نامه علوم انسانی اسلامی، دوره ۷، شماره ۱۴، مهر ۱۳۹۹ش. [http://journals.miu.ac.ir/article_5926_230ef543f11aab9535aa39049d3c6edd.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#فهم رفتار سازمانی مبتنی بر فقه، محسن منطقی، علی‌آقا پیروز، سید صمصام‌الدین قوامی، محمد علی‌زاده، فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره هفدهم، شماره ۲، تابستان ۱۳۹۸ش. [https://jomc.ut.ac.ir/article_71708_b7f2da415c8e7072f669b665aff1d4ad.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#درآمدی بر فلسفه فقه الاداره، سید صمصام الدین قوامی، رضا قزی، [[دوفصلنامه گفتمان فقه حکومتی]]، سال اول، شماره ۱، پاییز و زمستان ۱۳۹۶ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/401668 مقاله را اینجا ببینید.]
#چیستی و ماهیت «فقه الإداره»، حسن رضایی، [[فصلنامه حکومت اسلامی]]، دوره ۲۱، شماره ۲، شماره پیاپی ۸۰، دی ۱۳۹۵ش. [http://mag.rcipt.ir/article_92254_c6022dd4b69f1c9081357248d7573965.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#نظام مدیریتی فقه و فرآیند سیاست‌گذاری و طرح‌ریزی، عبدالحسین خسروپناه، صالحه یزدانی‌فر، فصلنامه راهبرد فرهنگ، دوره ۹، شماره ۳۶، زمستان ۱۳۹۵ش. [http://www.jsfc.ir/article_44390_88346c9661a2dfddf6b1efef7adfd820.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#فقه الاداره از آغاز تاکنون، حسن روشن، فصلنامه مدیریت در اسلام، شماره ۲۵ و ۲۶، بهار و تابستان ۱۳۹۴ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1292106/فقه-الاداره-از-آغاز-تاکنون مقاله را اینجا ببینید.]
#بررسی فقهی مبانی مدیریت در حکومت اسلامی، ابراهیم جعفری، حسین احمری، مصطفی رجائی‌پور، [[فصلنامه فقه و تاریخ تمدن]]، دوره ۱، شماره ۳، مهر ۱۳۹۴ش. [http://jhc.sinaweb.net/article_527783_d970ca6fb896256a36d949ea1a345e39.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#تبیین و نقد انگاره «عدم کارایی مدیریت فقهی در قبال مدیریت علمی» با تأکید بر دیدگاه امام خمینی، محمدمهدی باباپور، علی جعفرزاده، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، شماره ۱۰، پاییز ۱۳۹۳ش. [https://www.roir.ir/article_62830_5a1e6d406792029f8322d6a728f67cfb.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#رویش و کوشش در فقه الاداره، رضا قزی، مدیریت در اسلام، شماره ۲۱ و ۲۲ ، بهار و تابستان ۱۳۹۳ش. [https://www.noormags.ir/view/en/articlepage/1292126/رویش-و-کوشش-در-فقه-الاداره مقاله را اینجا ببینید.]
#خط مشی گذاری عمومی با رویکرد فقهی (فقه الاداره) (۴) تعریف مفاهیم و اصطلاحات، محمدجواد حسین‌زاده، مدیریت در اسلام، شماره ۲۳ و ۲۴. پاییز و زمستان ۱۳۹۳ش. [https://www.noormags.ir/view/en/articlepage/84925/60 مقاله را اینجا ببینید.]
#آیا اهمیت فقه الاداره را دریافته ایم؟، سید صمصام‌الدین قوامی، حسین اللهیاری، رضا قزی، مدیریت در اسلام، شماره ۱۷ و ۱۸، بهار و تابستان ۱۳۹۱ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1004857/آیا-اهمیت-فقه-الاداره-را-دریافته-ایم مقاله را اینجا ببینید.]
#مدیریت اسلامی؛ رویکرد فقهی_اجتهادی، علی نقی امیری، فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی، دوره ۱۵، شماره ۵۸، بهار ۱۳۸۸ش. [http://method.rihu.ac.ir/article_416_8cf1080f11a8b193a546850ea2bcd04e.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#اصول فقه الاداره از چرایی تا وقوع، حسن روشن، مدیریت در اسلام، شماره ۲۷ و ۲۸، پاییز و زمستان ۱۳۹۴ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1292258/اصول-فقه-الاداره-از-چرایی-تا-وقوع مقاله را اینجا ببینید.]
#خاطرات فقه الاداره، میرعلی اکبری، مدیریت در اسلام، شماره ۱۱، تابستان و پاییز ۱۳۸۷ش.
#مدیریت اسلامی و علوم بشری، عبدالله جوادی آملی، محمدرضا مصطفی‌پور، پاسدار اسلام، شماره ۲۷۲، مرداد ۱۳۸۳ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1226932/مدیریت-اسلامی-و-علوم-بشری?q=%22مدیریت%20اسلامی%20و%20علوم%20بشری%22&score=25.0&rownumber=1 بخش اول]، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1226805/مدیریت-اسلامی-و-علوم-بشری-قسمت-دوم?q=%22مدیریت%20اسلامی%20و%20علوم%20بشری%22&score=25.0&rownumber=3 بخش دوم]، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1226833/مدیریت-اسلامی-و-علوم-بشری?q=%22مدیریت%20اسلامی%20و%20علوم%20بشری%22&score=25.0&rownumber=4 بخش سوم] و [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1227002/مدیریت-اسلامی-و-علوم-بشری?q=%22مدیریت%20اسلامی%20و%20علوم%20بشری%22&score=25.0&rownumber=2 بخش چهارم ] مقاله.
#دین و مدیریت کارآمد، عبدالله جوادی آملی، محمدرضا مصطفی پور، پاسدار اسلام، شماره ۲۶۹، اردیبهشت ۱۳۸۳ش.
====مقالات مدیریت و فقه اسلامی | دانشنامه پژوهه====
#آشنایی با روش شناسی فقه الاداره، تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۵ش. [http://pajoohe.ir/آشنایی-با-روش-شناسی-فقه-الاداره__a-61952.aspx مقاله را اینجا ببینید.]
#الگوشناسی فقه الإدارة، تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۵ش. [http://pajoohe.ir/الگو-شناسی-فقه-الاداره__a-61956.aspx مقاله را اینجا ببینید.]
#الگویی جامع برای شناخت مدیریت اسلامی، تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۵ش. [http://pajoohe.ir/الگویی-جامع-برای-شناخت-مدیریت-اسلامی__a-61935.aspx مقاله را اینجا ببینید.]
#منبع‌شناسی فقه الاداره، تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۵ش. [http://pajoohe.ir/منبع-شناسی-فقه-الاداره__a-61953.aspx مقاله را اینجا ببینید.]
#مدیریت فقهی و اداره کشور، تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۵ش. [http://pajoohe.ir/مدیریت-فقهی-و-اداره-کشور__a-61917.aspx مقاله را اینجا ببینید.]
#گونه‌شناسی فقه الاداره، تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۵ش. [http://pajoohe.ir/گونه-شناسی-فقه-الاداره__a-61955.aspx مقاله را اینجا ببینید.]
#مدیریت علمی و مدیریت فقهی تعارض یا تلائم، تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۵ش. [http://pajoohe.ir/مدیریت-علمی-و-مدیریت-فقهی-تعارض-یا-تلائم؟__a-61936.aspx مقاله را اینجا ببینید.]


===عربی===
==نویسنده==
#فقه الادارة، عباس‌علی براتی، مترجم: علی البغدادی، الفکر الاسلامی »، العدد ۷،  رجب - رمضان ۱۴۱۵ق. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/downloadpdf/13432?useraccept=false مقاله را اینجا ببینید]
سید محسن مرتضوی، دانش‌‌آموخته فقه و اصول و استاد حوزه علمیه قم است. او نویسندۀ آثار متعددی در حوزۀ [[فقه پزشکی]] و موضوعاتی همچون [[بانک اسپرم]]، [[آتانازی]]، و [[تلقیح مصنوعی]] است. کتابهای تلقیح مصنوعی در آینه فقه (۱۴۰۰ش)، پیشگیری از بارداری و سقط درمانی در آیینه فقه (۱۳۹۹ش)، قتل از روی ترحم (اتانازی) در آینه فقه (۱۳۹۶ش) و مقالاتی همچون «نگهداری اسپرم و بهره برداری از آن در فقه امامیه» (۱۳۹۸ش)، «بررسی ابعاد فقهی همزادسازی و بدل سازی انسانی» (۱۳۹۷ش) از دیگر آثار او هستند.


==منابع دیگر==
== ساختار کتاب ==
===فارسی===
#معرفی کتاب «فقه مدیریت شهری»، راسخون، تاریخ انتشار: ۲۳ ارديبهشت ۱۳۹۸ش. [http://vasael.ir/fa/news/13224/معرفی-کتاب-%7C-فقه-مدیریت-شهری-جلد-اول-مقدمات-و-کلیات معرفی را اینجا بخوانید.]
#رییس بنیاد فقهی مدیریت اسلامی: آنچه ما داریم فقه الاداره است نه مدیریت فقهی.  تاریخ انتشار: ۱۳۹۷/۳/۵ش.  [http://www.shabestan.ir/detail/News/707584 گزارش نشست را اینجا ببینید.]
#نظریۀ سازمان‌های مقلد در فقه «مدیریت»، سید صمصام‌الدین قوامی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ انتشار: ۱۳۹۵/۴/۱۴ش. [https://www.cgie.org.ir/fa/news/129457/نظریۀ-سازمان‌های-مقلد-در-فقه-«مدیریت»---سید-صمصام‌الدین-قوامی مقاله را اینجا ببینید.]
#گزارش علمی کتاب فقه الاداره، محمد مردی، مدیریت در اسلام، شماره ۲۹ و ۳۰، بهار و تابستان ۱۳۹۵ش.
#معرفی کتاب فقه الاداره، مدیریت در اسلام، شماره ۱۷ و ۱۸، بهار و تابستان ۱۳۹۱ش.
#فقه الاداره (گزارشی از جلسه مقدماتی گروه فقه الاداره)، مدیریت در اسلام، شماره ۷، بهار ۱۳۸۵ش.


===عربی===
==مدعیات==
برخی از مهمترین مدعیات نویسنده کتاب «مرگ مغزی در آینه فقه» را می‌توان این‌گونه دسته‌بندی کرد:
* '''حکم اولی پیوند:''' مرتضوی معتقد است که بر اساس مقتضای قواعد فقهی بایستی قطع عضو را بایستی مصداق وارد کردن نقص بر بدن دانست. حال فرقی نمیکند که با اجازه باشد و غرضی عقلایی (مثل پیوند) برای آن وجود داشته باشد یا هیچ یک از این موارد وجود نداشته باشد. اما از جهت کبرای حکم فقهی، به نظر نویسنده دلیلی بر  حرمت بی‌قید و شرط اضرار وجود ندارد. همچنین قطع اعضا برای پیوند، از قد متیقن حرمت تغییر خلقِ الهی خارج است و این نیز نمی‌تواند دلیل بر حرمت باشد. روایات حرمت «به هلاکت انداختن نفس» هم فقط شامل پیوند اعضای رئیسه می‌شود. قطع هر عضوی نیز مایۀ خواری و اذلال نفس یا ظلم به نفس نیست. بنابراین، از نظر نویسنده دلیل معتبری برای قطع اعضای غیر رئیسه برای پیوند به دیگران وجود ندارد. از نظر نویسنده، قطع عضو انسان زنده برای پیوند خودش نیز جایز است (ص۵۲-۷۰).
* '''حکم ثانوی پیوند:''' در پیوند اعضای حیوانات، اشیاء طبیعی و کفار در صورتی که حفظ جان مسلمان به آن بستگی دارد واجب خواهد بود؛(ص۱۱۶) اما قطع اعضای مسلمان برای نجات جان دیگر مسلمانان واجب نیست (ص۱۱۸-۱۲۷). اما در مواردی مثل قطع عضو از میت مسلمان برای نجات مسلمان، حرمت تبدیل به جواز می‌شود (ص۱۲۹).
* '''قطع عضو میت:'''  بنا بر دلایلی همچون روایات حفظِ حرمت میت مسلمان اصل وجوب دفن میت مسلمان، و اجماع مسلمین بر حرمت مثله کردن، قطع اعضای بدن مسلمان برای پیوند به دیگران به لحاظ حکم اولی حرام است.  اما قطع اعضای بدن کافر حربی برای پیوند، شرعاً جایز است، زیرا بدن میت کافر حربی حرمت ندارد(ص۳۳). طبق تعهدی که میان کافر ذمی و معاهد با مسلمانان وجود دارد، پیوند اعضای ایشان تا پیش از مرگشان جایز نیست. (ص۳۴-۳۵).
 
* '''قطع و پیوند اعضای انسان زنده:''' به بیان نویسنده، فقه شیعی قطع اعضای رئیسه مسلمان را حرام می‌داند؛ زیرا یا موجب خطر مرگ می‌شود (مثل قلب)، یا موجب ذلت و هتک مومن می‌شود (مثل بینی یا گوش)، یا اگرچه موجب هیچ یک از این دو نیست، مصداق جنایت بر نفس است. قطع اعضای غیررئیسه نیز اگر اضرار به نفس باشد حرام خواهد بود.
* '''پیوند اعضای مرگ مغزی''': به نظر نویسنده، با توجه ادلۀ شرعی آنچه در پزشکی «مرگ مغزی» نامیده می‌شود، موت حقیقی نیست؛ بنابراین قطع اعضای فردی که دچار مرگ مغزی شده حرام است (ص۹۳-۹۶).
* '''پیوند اعضا از حیوان''': به لحاظ حکم اولی، پیوند عضو گرفته شده از حیوانات مشکلی ندارد (ص۱۱۱)
* '''کاشت اعضای مصنوعی''': کاشت اعضا از مواد طبیعی یا حیوان حلال‍گوشت به لحاظ حکم اولی جایز است (ص۱۱۴).
* '''خرید و فروش اعضای بدن:''' جایز نیست (ص۱۵۴).
* '''طهارت عضو پیوندی''': عضو پیوندی، اگرچه به هنگام جدا شدن از بدن به عنوان میته در نظر گرفته میشود ولی در پیوند با بدن جدید، انقلاب در موضوع شکل میگیرد و پاک است (ص۱۶۶).
* '''وصت به قطع یا پیوند عضو''': وصیت به قطع اعضای بدن برای پیوند به دیگران (مگر در موارد ضرورت) مصداق وصیت به حرام است و نافذ نیست (ص۲۰۶).

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۱۰

اطلاعات کتاب
نویسندهسیدمحسن مرتضوی
زبانفارسی
تعداد صفحات۲۸۰ص
قطعرقعی
اطلاعات نشر
ناشرنسیم رضوان
محل نشرمشهد
تاریخ نشر1398
نوبت چاپدوم

"پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه" کتابی است به قلم سیدمحسن مرتضوی.

نویسنده

سید محسن مرتضوی، دانش‌‌آموخته فقه و اصول و استاد حوزه علمیه قم است. او نویسندۀ آثار متعددی در حوزۀ فقه پزشکی و موضوعاتی همچون بانک اسپرم، آتانازی، و تلقیح مصنوعی است. کتابهای تلقیح مصنوعی در آینه فقه (۱۴۰۰ش)، پیشگیری از بارداری و سقط درمانی در آیینه فقه (۱۳۹۹ش)، قتل از روی ترحم (اتانازی) در آینه فقه (۱۳۹۶ش) و مقالاتی همچون «نگهداری اسپرم و بهره برداری از آن در فقه امامیه» (۱۳۹۸ش)، «بررسی ابعاد فقهی همزادسازی و بدل سازی انسانی» (۱۳۹۷ش) از دیگر آثار او هستند.

ساختار کتاب

مدعیات

برخی از مهمترین مدعیات نویسنده کتاب «مرگ مغزی در آینه فقه» را می‌توان این‌گونه دسته‌بندی کرد:

  • حکم اولی پیوند: مرتضوی معتقد است که بر اساس مقتضای قواعد فقهی بایستی قطع عضو را بایستی مصداق وارد کردن نقص بر بدن دانست. حال فرقی نمیکند که با اجازه باشد و غرضی عقلایی (مثل پیوند) برای آن وجود داشته باشد یا هیچ یک از این موارد وجود نداشته باشد. اما از جهت کبرای حکم فقهی، به نظر نویسنده دلیلی بر حرمت بی‌قید و شرط اضرار وجود ندارد. همچنین قطع اعضا برای پیوند، از قد متیقن حرمت تغییر خلقِ الهی خارج است و این نیز نمی‌تواند دلیل بر حرمت باشد. روایات حرمت «به هلاکت انداختن نفس» هم فقط شامل پیوند اعضای رئیسه می‌شود. قطع هر عضوی نیز مایۀ خواری و اذلال نفس یا ظلم به نفس نیست. بنابراین، از نظر نویسنده دلیل معتبری برای قطع اعضای غیر رئیسه برای پیوند به دیگران وجود ندارد. از نظر نویسنده، قطع عضو انسان زنده برای پیوند خودش نیز جایز است (ص۵۲-۷۰).
  • حکم ثانوی پیوند: در پیوند اعضای حیوانات، اشیاء طبیعی و کفار در صورتی که حفظ جان مسلمان به آن بستگی دارد واجب خواهد بود؛(ص۱۱۶) اما قطع اعضای مسلمان برای نجات جان دیگر مسلمانان واجب نیست (ص۱۱۸-۱۲۷). اما در مواردی مثل قطع عضو از میت مسلمان برای نجات مسلمان، حرمت تبدیل به جواز می‌شود (ص۱۲۹).
  • قطع عضو میت: بنا بر دلایلی همچون روایات حفظِ حرمت میت مسلمان اصل وجوب دفن میت مسلمان، و اجماع مسلمین بر حرمت مثله کردن، قطع اعضای بدن مسلمان برای پیوند به دیگران به لحاظ حکم اولی حرام است. اما قطع اعضای بدن کافر حربی برای پیوند، شرعاً جایز است، زیرا بدن میت کافر حربی حرمت ندارد(ص۳۳). طبق تعهدی که میان کافر ذمی و معاهد با مسلمانان وجود دارد، پیوند اعضای ایشان تا پیش از مرگشان جایز نیست. (ص۳۴-۳۵).
  • قطع و پیوند اعضای انسان زنده: به بیان نویسنده، فقه شیعی قطع اعضای رئیسه مسلمان را حرام می‌داند؛ زیرا یا موجب خطر مرگ می‌شود (مثل قلب)، یا موجب ذلت و هتک مومن می‌شود (مثل بینی یا گوش)، یا اگرچه موجب هیچ یک از این دو نیست، مصداق جنایت بر نفس است. قطع اعضای غیررئیسه نیز اگر اضرار به نفس باشد حرام خواهد بود.
  • پیوند اعضای مرگ مغزی: به نظر نویسنده، با توجه ادلۀ شرعی آنچه در پزشکی «مرگ مغزی» نامیده می‌شود، موت حقیقی نیست؛ بنابراین قطع اعضای فردی که دچار مرگ مغزی شده حرام است (ص۹۳-۹۶).
  • پیوند اعضا از حیوان: به لحاظ حکم اولی، پیوند عضو گرفته شده از حیوانات مشکلی ندارد (ص۱۱۱)
  • کاشت اعضای مصنوعی: کاشت اعضا از مواد طبیعی یا حیوان حلال‍گوشت به لحاظ حکم اولی جایز است (ص۱۱۴).
  • خرید و فروش اعضای بدن: جایز نیست (ص۱۵۴).
  • طهارت عضو پیوندی: عضو پیوندی، اگرچه به هنگام جدا شدن از بدن به عنوان میته در نظر گرفته میشود ولی در پیوند با بدن جدید، انقلاب در موضوع شکل میگیرد و پاک است (ص۱۶۶).
  • وصت به قطع یا پیوند عضو: وصیت به قطع اعضای بدن برای پیوند به دیگران (مگر در موارد ضرورت) مصداق وصیت به حرام است و نافذ نیست (ص۲۰۶).