طهارت اهل کتاب (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه فقه معاصر
Hasanejraei (بحث | مشارکت‌ها)
Yasfirozi (بحث | مشارکت‌ها)
 
(۳۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[طهارت اهل کتاب|طهارت یا نجاست اهل کتاب]] از موضوعاتی است که در دوره معاصر مورد توجه و سؤال مسلمانان و فقیهان قرار گرفته و آثار مختلفی از جمله کتاب‌ها، مقالات و پایان‌نامه‌هایی درباره طهارت اهل کتاب نگاشته شده است.
{{منابع مطالعاتی}}
 
[[طهارت اهل کتاب|طهارت یا نجاست اهل کتاب]] یکی از مسائلی است که همواره از گذشته و خصوصاً در دهه‌های اخیر مورد بحث و بررسی فقهی بوده است. فتاوای گوناگون در این فرع فقهی در تعامل با اهل کتاب در زمینه‌های گوناگون، مانند: گردشگری، مسلمان مرتبط با آنان و خوراکی‌های غیرگوشتی و...، اثر بخشی مستقیمی دارد. منظور از اهل کتاب یهودیان و مسیحیان هستند که البته بعضی زرتشتیان را نیز ملحق به آنها می‌دانند.
 
با توجه به رشد ارتباطات بین مسلمانان با اهل کتاب که از لوازم عصر جدید به شمار می‌آید فقه معاصر با چالش‌هایی روبرو است: آیا نجاست اهل کتاب از مسلمات است؟ نظر فقهای اقدم در این رابطه چیست؟ در صورت اثبات قطعی نجاست اهل کتاب در زمان شارع آیا این حکم تطبیقی است یا تشریعی؟ آیا عناوین ثانوی در این موضوع راه‌گشا هستند؟
 
احکام فقهی مختلفی تابعی از حکم طهارت یا نجاست اهل کتاب است؛ از جمله هم‌سفره شدن با اهل کتاب، خوردن از غذای آنان، غذا خوردن در ظرف آنان، به‌کارگرفتن و استخدام آنان، و نماز خواندن در لباسی که اهل کتاب آن را ساخته‌اند. [[شیخ انصاری]] قائل به نجاست اهل کتاب است. در میان فقهای معاصر [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] نجاست ایشان را ثابت نمی‌داند. [[آیت‌الله خویی]] اگر چه ادله طهارت را تمام می‌داند اما قائل به احتیاط شده است.
 
منابع ذیل در پاسخ به سؤالات جمع‌آوری شده است.


==کتاب‌ها==
==کتاب‌ها==
===فارسی===
===فارسی===
# طهارت و نجاست اهل کتاب در مذاهب خمسه، محسن سعیدی فاضل، مشهد، نسیم رضوان، ۱۳۹۹ش، [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=2579211 لینک].
# طهارت و نجاست اهل کتاب در مذاهب خمسه، محسن سعیدی فاضل، مشهد، نسیم رضوان، ۱۳۹۹ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%d9%88-%d9%86%d8%ac%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b0%d8%a7%d9%87%d8%a8-%d8%ae%d9%85%d8%b3%d9%87/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# رسالة فی نجاسة الکافر و طهارته، عباس محفوظی، تهران، مشهور، ۱۳۹۰ش، [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=1572482 لینک].
# ح‍ک‍م‌ م‍ش‍رک‍ی‍ن‌ و اه‍ل‌ ک‍ت‍اب‌ از ج‍ه‍ت‌ ن‍ج‍اس‍ت‌ و طه‍ارت‌، ح‍س‍ی‍ن‌ ح‍ب‍ی‍ب‍ی‌ت‍ب‍ار، ت‍ه‍ران‌، دان‍ش‍گ‍اه‌ آزاد اس‍لام‍ی‌ س‍اوه‌، ۱۳۸۳ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d8%ad%da%a9%d9%85-%d9%85%d8%b4%d8%b1%da%a9%db%8c%d9%86-%d9%88-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# طهارت اهل کتاب و مشرکان، محمدحسن زمانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۸ش، [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=192704 لینک].
# طهارت اهل کتاب و مشرکان، محمدحسن زمانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۸ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d9%88-%d9%85%d8%b4%d8%b1%da%a9%d8%a7%d9%86%d9%81%d8%a7%db%8c%d9%84-%d9%85%d9%86%d8%a8%d8%b9-%d9%85%d9%88%d8%ac%d9%88%d8%af/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]


===عربی===
===عربی===
# التنقیح الموجز فی بیان حکم اهل الکتاب: دراسة فقهیة استدلالیة حول طهارة و نجاسة اهل الکتاب و کیفیة التعامل معهم، محمدحسین مختاری، قم، مؤسسه عروة الوثقی، ۱۳۹۳ش، [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=1861589 لینک].
# التنقیح الموجز فی بیان حکم اهل الکتاب: دراسة فقهیة استدلالیة حول طهارة و نجاسة اهل الکتاب و کیفیة التعامل معهم، محمدحسین مختاری، قم، مؤسسه عروة الوثقی، ۱۳۹۳ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-book/%d8%a7%d9%84%d8%aa%d9%86%d9%82%db%8c%d8%ad-%d8%a7%d9%84%d9%85%d9%88%d8%ac%d8%b2-%d9%81%db%8c-%d8%a8%db%8c%d8%a7%d9%86-%d8%ad%da%a9%d9%85-%d8%a7%d9%87%d9%84-%d8%a7%d9%84%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d8%af/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# رسالة فی طهارة اهل الکتاب: نقد الکلام حول الاقوال و الادلة فی طهارة اهل الکتاب و نجاستهم و حکم المشرکین من هذه الجهه، ضیاءالدین نجفی، تهران، آثار اهل البیت، ۱۳۹۲ش، [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=1752446 لینک].
# رسالة فی طهارة اهل الکتاب: نقد الکلام حول الاقوال و الادلة فی طهارة اهل الکتاب و نجاستهم و حکم المشرکین من هذه الجهه، ضیاءالدین نجفی، تهران، آثار اهل البیت، ۱۳۹۲ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-book/%d8%b1%d8%b3%d8%a7%d9%84%d8%a9-%d9%81%db%8c-%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%a9-%d8%a7%d9%87%d9%84-%d8%a7%d9%84%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d9%86%d9%82%d8%af-%d8%a7%d9%84%da%a9%d9%84%d8%a7%d9%85-%d8%ad%d9%88/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# احکام اهل الکتاب فی الاسلام، علی سعیدی، قم، مجمع ذخائر اسلامی، ۱۳۸۴ش، [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=1245089 لینک].
# رسالة فی نجاسة الکافر و طهارته، عباس محفوظی، تهران، مشهور، ۱۳۹۰ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-book/%d8%b1%d8%b3%d8%a7%d9%84%d8%a9-%d9%81%db%8c-%d9%86%d8%ac%d8%a7%d8%b3%d8%a9-%d8%a7%d9%84%da%a9%d8%a7%d9%81%d8%b1-%d9%88-%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa%d9%87/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر].
# لب اللباب فی طهارة اهل الکتاب: دراسة موضوعیة وفقه استدلالی حول مسألة طهارة اهل الکتاب واختلاف الآراء فیها والحکم بطهارتهم الذاتیه، سید محمدحسن مرتضوی لنگرودی، قم، مؤسسه انصاریان، ۱۳۷۶ش/۱۴۱۸ق.
# الکرامة الإنسانیة: دراسة في طهارة الإنسان علی ضوء الفقه‌ الإسلامی، سيد ابوالحسن نواب، قم، ادیان‏‫، ۱۳۸۹ش.‬[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-book/%d8%a7%d9%84%da%a9%d8%b1%d8%a7%d9%85%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%a5%d9%86%d8%b3%d8%a7%d9%86%db%8c%d8%a9-%d8%af%d8%b1%d8%a7%d8%b3%d8%a9-%d9%81%d9%8a-%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%a5%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# احکام اهل الکتاب فی الاسلام، علی سعیدی، قم، مجمع ذخائر اسلامی، ۱۳۸۴ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-book/%d8%a7%d8%ad%da%a9%d8%a7%d9%85-%d8%a7%d9%87%d9%84-%d8%a7%d9%84%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d9%81%db%8c-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# لب اللباب فی طهارة اهل الکتاب: دراسة موضوعیة وفقه استدلالی حول مسألة طهارة اهل الکتاب واختلاف الآراء فیها والحکم بطهارتهم الذاتیه، سید محمدحسن مرتضوی لنگرودی، قم، مؤسسه انصاریان، ۱۳۷۶ش/۱۴۱۸ق.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-book/%d9%84%d8%a8-%d8%a7%d9%84%d9%84%d8%a8%d8%a7%d8%a8-%d9%81%db%8c-%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%a9-%d8%a7%d9%87%d9%84-%d8%a7%d9%84%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d8%af%d8%b1%d8%a7%d8%b3%d8%a9-%d9%85%d9%88%d8%b6/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]


==مقاله‌ها==
==مقاله‌ها==
===فارسی===
===فارسی===
# برابری مسلمانان و اهل کتاب در احکام فقهی، اکبر احمدپور و صدیقه گلستان‌رو، دوفصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، ش۴۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۹، [http://fvh.journals.miu.ac.ir/article_5542_9628ae3c6128c675aeecf613b292fa2a.pdf لینک].
# برابری مسلمانان و اهل کتاب در احکام فقهی، اکبر احمدپور و صدیقه گلستان‌رو، دوفصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، شماره ۴۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۹ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%a8%d8%b1%d8%a7%d8%a8%d8%b1%db%8c-%d9%85%d8%b3%d9%84%d9%85%d8%a7%d9%86%d8%a7%d9%86-%d9%88-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%d8%ad%da%a9%d8%a7%d9%85-%d9%81%d9%82%d9%87/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر].
# طهارت و نجاست اهل کتاب از دیدگاه امام خمینی، خویی، حکیم و شیخ انصاری، سید حسن عابدیان و علی عزیزیان، فصلنامه مطالعات فقه امامیه، ش۱۰، بهار و تابستان ۱۳۹۷، [http://pfe.journals.miu.ac.ir/article_2317.html لینک].
# طهارت و نجاست اهل کتاب از دیدگاه امام خمینی، خویی، حکیم و شیخ انصاری، سید حسن عابدیان و علی عزیزیان، فصلنامه مطالعات فقه امامیه، شماره ۱۰، بهار و تابستان ۱۳۹۷ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%d9%88-%d9%86%d8%ac%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d8%a7%d8%b2-%d8%af%d9%8a%d8%af%da%af%d8%a7%d9%87-%d8%a7%d9%85%d8%a7%d9%85-%d8%ae%d9%85/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# نماز در معابد اهل کتاب از نگاه فقه اسلامی: دیدگاه‌ها و نظریه معیار امامیه، علی راد، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، بهار ۱۳۹۷، [https://jorr.ut.ac.ir/article_66661_7c29041e675759d37be4716f742ecc34.pdf لینک].  
# نماز در معابد اهل کتاب از نگاه فقه اسلامی: دیدگاه‌ها و نظریه معیار امامیه، علی راد، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، بهار ۱۳۹۷ش. [https://jorr.ut.ac.ir/article_66661_7c29041e675759d37be4716f742ecc34.pdf مقاله را از اینجا ببینید].  
# نقد و بررسی دلایل دیدگاه مشهور در باب نجاست فرزندان نابالغ کفار، اکبر احمدپور، فصلنامه فقه و اصول، ش۱۰۸، بهار ۱۳۹۶، [http://ensani.ir/file/download/article/20180120083546-9549-155.pdf لینک].
# نقد و بررسی دلایل دیدگاه مشهور در باب نجاست فرزندان نابالغ کفار، اکبر احمدپور، فصلنامه فقه و اصول، سال ۴۹، شماره ۱۰۸، بهار ۱۳۹۶ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%86%d9%82%d8%af-%d9%88-%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%af%d9%84%d8%a7%db%8c%d9%84-%d8%af%db%8c%d8%af%da%af%d8%a7%d9%87-%d9%85%d8%b4%d9%87%d9%88%d8%b1-%d8%af%d8%b1-%d8%a8%d8%a7%d8%a8-%d9%86%d8%ac/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# چگونگی مواجهه اهل‌بیت با اهل کتاب، محمد زارع و سید مصطفی مطهری، فصلنامه حدیث حوزه، ش۱۳، پاییز زمستان ۱۳۹۵، [http://shared.hadith.net/AttachmentReader.aspx?k=1%7B@sp@%7Dr58789a6201.pdf لینک].
# چگونگی مواجهه اهل‌بیت با اهل کتاب، محمد زارع و سید مصطفی مطهری، فصلنامه حدیث حوزه، شماره ۱۳، پاییز زمستان ۱۳۹۵ش. [http://shared.hadith.net/AttachmentReader.aspx?k=1%7B@sp@%7Dr58789a6201.pdf مقاله را از اینجا ببینید].
# واکاوی طهارت اهل کتاب، احمد خوانساری، فصلنامه فقه و اجتهاد، ش۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۳ش، [https://www.neshasteasatid.com/node/4527 لینک].
# واکاوی طهارت اهل کتاب، احمد خوانساری، فصلنامه فقه و اجتهاد، شماره ۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۳ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%88%d8%a7%da%a9%d8%a7%d9%88%db%8c-%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8%d9%81%d8%a7%db%8c%d9%84-%d9%85%d9%86%d8%a8%d8%b9-%d9%85%d9%88%d8%ac%d9%88%d8%af-%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر].
# روابط معصومان با اهل کتاب و مبانی آن، سید فخرالدین طباطبایی، فصلنامه تاریخ اسلام، ش۵۸، تابستان ۱۳۹۳، [https://www.sid.ir/FileServer/JF/14000413935807 لینک].
# روابط معصومان با اهل کتاب و مبانی آن، سید فخرالدین طباطبایی، فصلنامه تاریخ اسلام، شماره ۵۸، تابستان ۱۳۹۳ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%b1%d9%88%d8%a7%d8%a8%d8%b7-%d9%85%d8%b9%d8%b5%d9%88%d9%85%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d8%a7-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d9%88-%d9%85%d8%a8%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%a2%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر].
# تأثیر تئوری مقتضیات زمان و مکان بر احکام ذمه با رویکردی بر نظر امام خمینی، سید محمد موسوی بجنوردی و فرحناز افضلی قادی، پژوهشنامه متین، ش۶۲، بهار ۱۳۹۳، [http://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_60486_fba11f1f772ecb54755eb31835b91931.pdf لینک].
# تأثیر تئوری مقتضیات زمان و مکان بر احکام ذمه با رویکردی بر نظر امام خمینی، سید محمد موسوی بجنوردی و فرحناز افضلی قادی، پژوهشنامه متین، شماره ۶۲، بهار ۱۳۹۳ش. [http://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_60486_fba11f1f772ecb54755eb31835b91931.pdf مقاله را از اینجا ببینید].
# نقد و بررسی ادله نقلی طهارت و نجاست اهل کتاب، سید ابوالحسن نواب، پژوهش‌های فقهی، زمستان ۱۳۹۲، [https://iranjournals.nlai.ir/bitstream/handle/123456789/226002/44EA062E26CD62849B4C4F57E1F49D7A.pdf?sequence=-1&isAllowed=y لینک].
# نقد و بررسی ادله نقلی طهارت و نجاست اهل کتاب، سید ابوالحسن نواب، پژوهش‌های فقهی، زمستان ۱۳۹۲ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%86%d9%82%d8%af-%d9%88-%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d8%af%d9%84%d9%87-%d9%86%d9%82%d9%84%db%8c-%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%d9%88-%d9%86%d8%ac%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d8%a7%d9%87%d9%84/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر].
# نقدی بر نجاست ذاتی اهل کتاب، محمدمهدی تقدیسی و کاظم قاضی‌زاده، پژوهش‌نامه فقه و حقوق اسلامی، ش۸، پاییز و زمستان ۱۳۹۰، [https://iranjournals.nlai.ir/bitstream/handle/123456789/269256/088963B2492076EC1547469FCED54ECB.pdf?sequence=-1&isAllowed=y لینک].
# نقدی بر نجاست ذاتی اهل کتاب، محمدمهدی تقدیسی و کاظم قاضی‌زاده، پژوهش‌نامه فقه و حقوق اسلامی، شماره ۸، پاییز و زمستان ۱۳۹۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%86%d9%82%d8%af%db%8c-%d8%a8%d8%b1-%d9%86%d8%ac%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d8%b0%d8%a7%d8%aa%db%8c-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر].
# نقد و بررسی ادله قایلین به نجاست ذاتی اهل کتاب، مصطفی رجایی پور، فصلنامه فقه و تاریخ تمدن، شماره ۲۲، دوره ۶، ۱۳۸۸ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%86%d9%82%d8%af-%d9%88-%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d8%af%d9%84%d9%87-%d9%82%d8%a7%db%8c%d9%84%db%8c%d9%86-%d8%a8%d9%87-%d9%86%d8%ac%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d8%b0%d8%a7%d8%aa%db%8c-%d8%a7%d9%87/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# طه‍ارت‌ اه‍ل‌ ک‍ت‍اب‌، م‍ح‍م‍دت‍ق‍ی‌ ج‍ع‍ف‍ری‌، در کتاب منابع فقه، ت‍ه‍ران‌، انجمن اسلامی مهندسین-شرکت سهامی  انتشار‏‫،‮‬ ۱۳۴۹ش. این مقاله در سال ۱۳۷۷ش در کتابی با نام رسائل فقهی از سوی موسسه تدوین و نشر آثار استاد علامه محمد تقی جعفری نیز بازنشر شده است. [https://ito.lib.eshia.ir/81010/1/31 مقاله را اینجا بخوانید]


===عربی===
===عربی===
# طهارة أهل الکتاب: من کتاب معالم الدین و ملاذ المجتهدین، حسن بن زین‌الدین عاملی و سید منذر حکیم، مجله الفکر الاسلامی، قابل دسترسی در [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/13381/ سایت نورمگز].
# طهارة أهل الکتاب: من کتاب معالم الدین و ملاذ المجتهدین، حسن بن زین‌الدین عاملی و سید منذر حکیم، مجله الفکر الاسلامی، قابل دسترسی در [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-articles/%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%a9-%d8%a3%d9%87%d9%84-%d8%a7%d9%84%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d9%85%d9%86-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d9%85%d8%b9%d8%a7%d9%84%d9%85-%d8%a7%d9%84%d8%af%db%8c%d9%86-%d9%88/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر].


==پایان‌نامه‌ها==
==پایان‌نامه‌ها==
===فارسی===
===فارسی===
# طهارت یا عدم طهارت اهل کتاب، مژگان غلامزاده علم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان تهران، ۱۳۹۳ش، [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/cb66a67f132df79922b15bf06d7c7a34 لینک].
# طهارت أهل کتاب از دیدگاه فقه امامی و حنفی، نثار حسین، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مدرسه امام کاظم (ع)، ۱۴۰۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/18148784fb1320c619633c6ab43a5935 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# طهارت و نجاست اهل کتاب با رویکرد نظریه امام خمینی(ره)، جبار حسین اعوان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۶ش، [https://ganj.irandoc.ac.ir/viewer/447610f16675d8f66710d9fc1d0c97c9?sample=1 لینک].
# طهارت ونجاست اهل کتاب در مذاهب خمسه و حقوق مدنی ایران، حمیده عشقی واسوکلائی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان مازندران، مرکز پیام نور ساری، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%d9%88%d9%86%d8%ac%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b0%d8%a7%d9%87%d8%a8-%d8%ae%d9%85%d8%b3%d9%87-%d9%88-%d8%ad%d9%82/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
 
# طهارت و نجاست اهل کتاب از دیدگاه امام خمینی (ره) و شهید صدر (ره)، سید محمد عادل معصومی، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مدرسه شهید صدر (ره)، ۱۴۰۱ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%d9%88-%d9%86%d8%ac%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d8%a7%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%af%da%af%d8%a7%d9%87-%d8%a7%d9%85%d8%a7%d9%85-%d8%ae%d9%85/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
===عربی===
# طهارت و نجاست اهل کتاب از ديدگاه امام خمينی، خوئی، حکيم و شيخ انصاری، علی عزيزيان، پایان‌نامه حوزوی سطح، ۳قم ،مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ۱۳۹۳ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%d9%88-%d9%86%d8%ac%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d8%a7%d8%b2-%d8%af%d9%8a%d8%af%da%af%d8%a7%d9%87-%d8%a7%d9%85%d8%a7%d9%85-%d8%ae%d9%85/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# طهارت یا عدم طهارت اهل کتاب، مژگان غلامزاده علم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان تهران، ۱۳۹۳ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%db%8c%d8%a7-%d8%b9%d8%af%d9%85-%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# طهارت یا نجاست کفار، م‍ح‍م‍ود ق‍ی‍وم‌زاده‌، پایان‌نامه حوزوی سطح ۴، قم ،مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، معاونت پژوهش حوزه های علمیه، ۱۳۹۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%db%8c%d8%a7-%d9%86%d8%ac%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%da%a9%d9%81%d8%a7%d8%b1%d9%81%d8%a7%db%8c%d9%84-%d9%85%d9%86%d8%a8%d8%b9-%d9%85%d9%88%d8%ac%d9%88%d8%af-%d9%86%db%8c%d8%b3/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# حکم مشرکین و اهل کتاب از جهت طهارت و نجاست، ح‍س‍ی‍ن‌ ح‍ب‍ی‍ب‍ی‌ت‍ب‍ار، پایان‌نامه حوزوی سطح ۴، قم ،مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، معاونت پژوهش حوزه های علمیه ، ۱۳۸۵ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%ad%da%a9%d9%85-%d9%85%d8%b4%d8%b1%da%a9%db%8c%d9%86-%d9%88-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d8%a7%d8%b2-%d8%ac%d9%87%d8%aa-%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%d9%88-%d9%86%d8%ac%d8%a7/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]  
# طهارت و نجاست اهل کتاب با رویکرد نظریه امام خمینی(ره)، جبار حسین اعوان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/viewer/447610f16675d8f66710d9fc1d0c97c9?sample=1 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# طهارت و نجاست اهل کتاب و مشرکان، م‍ح‍م‍دح‍س‍ن‌ زم‍ان‍ی‌، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳،‏‫ قم، مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ۱۳۸۶ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%d9%88-%d9%86%d8%ac%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d9%88-%d9%85%d8%b4%d8%b1%da%a9%d8%a7%d9%86%d9%81%d8%a7%db%8c%d9%84-%d9%85%d9%86%d8%a8/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# طهارت و نجاست اهل کتاب از دیدگاه فقهای شیعه، عقیله سادات مقدس نیان، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳، قم، دانشگاه باقر العلوم. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%b7%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%d9%88-%d9%86%d8%ac%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d8%a7%d9%87%d9%84-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d8%a7%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%af%da%af%d8%a7%d9%87-%d9%81%d9%82%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%b4/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]


==منابع دیگر==
==منابع دیگر==
# «آية (وطعام أهل الكتاب حل لكم) تدل على طهارة أهل الكتاب وحل ذبائحهم» (فایل صوتی)، سید کمال حیدری، سایت صوت الشیعه، تاریخ درج: ۲۰ جمادی‌الثانی ۱۴۳۸ق، [https://shiavoice.com/play-ew3F3 لینک].
# «آية (وطعام أهل الكتاب حل لكم) تدل على طهارة أهل الكتاب وحل ذبائحهم» (فایل صوتی)، [[سید کمال حیدری]]، سایت صوت الشیعه، تاریخ درج: ۲۰ جمادی‌الثانی ۱۴۳۸ق، [https://shiavoice.com/play-ew3F3 لینک].
# «هل يمكن الاستدلال بآية (طعام أهل الكتاب حل لكم) على طهارة الكتابي» (فایل صوتی)، سید کمال حیدری، سایت صوت الشیعه، تاریخ درج: ۱۳ صفر ۱۴۳۸ق، [https://shiavoice.com/play-9Ujd3 لینک].
# «هل يمكن الاستدلال بآية (طعام أهل الكتاب حل لكم) على طهارة الكتابي» (فایل صوتی)، سید کمال حیدری، سایت صوت الشیعه، تاریخ درج: ۱۳ صفر ۱۴۳۸ق، [https://shiavoice.com/play-9Ujd3 لینک].
# «جواز نكاح الكتابية دليل على طهارة أهل الكتاب» (فایل صوتی)، سید کمال حیدری، سایت صوت الشیعه، تاریخ درج: ۲۱ رجب ۱۴۳۸ق، [https://shiavoice.com/play-0UuZs لینک].
# «جواز نكاح الكتابية دليل على طهارة أهل الكتاب» (فایل صوتی)، سید کمال حیدری، سایت صوت الشیعه، تاریخ درج: ۲۱ رجب ۱۴۳۸ق، [https://shiavoice.com/play-0UuZs لینک].
# «الاستدلال بإرتكاز أصحاب الأئمة على طهارة أهل الكتاب» (فایل صوتی)، سید کمال حیدری، سایت صوت الشیعه، تاریخ درج: ۱۱ رجب ۱۴۳۸ق، [https://shiavoice.com/play-0MbJs لینک].
# «الاستدلال بإرتكاز أصحاب الأئمة على طهارة أهل الكتاب» (فایل صوتی)، سید کمال حیدری، سایت صوت الشیعه، تاریخ درج: ۱۱ رجب ۱۴۳۸ق، [https://shiavoice.com/play-0MbJs لینک].

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۰

آخرین ویرایش: ۱۴۰۳/۸/۱۰

همه منابع مطالعاتی

طهارت یا نجاست اهل کتاب یکی از مسائلی است که همواره از گذشته و خصوصاً در دهه‌های اخیر مورد بحث و بررسی فقهی بوده است. فتاوای گوناگون در این فرع فقهی در تعامل با اهل کتاب در زمینه‌های گوناگون، مانند: گردشگری، مسلمان مرتبط با آنان و خوراکی‌های غیرگوشتی و...، اثر بخشی مستقیمی دارد. منظور از اهل کتاب یهودیان و مسیحیان هستند که البته بعضی زرتشتیان را نیز ملحق به آنها می‌دانند.

با توجه به رشد ارتباطات بین مسلمانان با اهل کتاب که از لوازم عصر جدید به شمار می‌آید فقه معاصر با چالش‌هایی روبرو است: آیا نجاست اهل کتاب از مسلمات است؟ نظر فقهای اقدم در این رابطه چیست؟ در صورت اثبات قطعی نجاست اهل کتاب در زمان شارع آیا این حکم تطبیقی است یا تشریعی؟ آیا عناوین ثانوی در این موضوع راه‌گشا هستند؟

احکام فقهی مختلفی تابعی از حکم طهارت یا نجاست اهل کتاب است؛ از جمله هم‌سفره شدن با اهل کتاب، خوردن از غذای آنان، غذا خوردن در ظرف آنان، به‌کارگرفتن و استخدام آنان، و نماز خواندن در لباسی که اهل کتاب آن را ساخته‌اند. شیخ انصاری قائل به نجاست اهل کتاب است. در میان فقهای معاصر امام خمینی نجاست ایشان را ثابت نمی‌داند. آیت‌الله خویی اگر چه ادله طهارت را تمام می‌داند اما قائل به احتیاط شده است.

منابع ذیل در پاسخ به سؤالات جمع‌آوری شده است.

کتاب‌ها

فارسی

  1. طهارت و نجاست اهل کتاب در مذاهب خمسه، محسن سعیدی فاضل، مشهد، نسیم رضوان، ۱۳۹۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  2. ح‍ک‍م‌ م‍ش‍رک‍ی‍ن‌ و اه‍ل‌ ک‍ت‍اب‌ از ج‍ه‍ت‌ ن‍ج‍اس‍ت‌ و طه‍ارت‌، ح‍س‍ی‍ن‌ ح‍ب‍ی‍ب‍ی‌ت‍ب‍ار، ت‍ه‍ران‌، دان‍ش‍گ‍اه‌ آزاد اس‍لام‍ی‌ س‍اوه‌، ۱۳۸۳ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  3. طهارت اهل کتاب و مشرکان، محمدحسن زمانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۸ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

عربی

  1. التنقیح الموجز فی بیان حکم اهل الکتاب: دراسة فقهیة استدلالیة حول طهارة و نجاسة اهل الکتاب و کیفیة التعامل معهم، محمدحسین مختاری، قم، مؤسسه عروة الوثقی، ۱۳۹۳ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  2. رسالة فی طهارة اهل الکتاب: نقد الکلام حول الاقوال و الادلة فی طهارة اهل الکتاب و نجاستهم و حکم المشرکین من هذه الجهه، ضیاءالدین نجفی، تهران، آثار اهل البیت، ۱۳۹۲ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  3. رسالة فی نجاسة الکافر و طهارته، عباس محفوظی، تهران، مشهور، ۱۳۹۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
  4. الکرامة الإنسانیة: دراسة في طهارة الإنسان علی ضوء الفقه‌ الإسلامی، سيد ابوالحسن نواب، قم، ادیان‏‫، ۱۳۸۹ش.‬کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  5. احکام اهل الکتاب فی الاسلام، علی سعیدی، قم، مجمع ذخائر اسلامی، ۱۳۸۴ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  6. لب اللباب فی طهارة اهل الکتاب: دراسة موضوعیة وفقه استدلالی حول مسألة طهارة اهل الکتاب واختلاف الآراء فیها والحکم بطهارتهم الذاتیه، سید محمدحسن مرتضوی لنگرودی، قم، مؤسسه انصاریان، ۱۳۷۶ش/۱۴۱۸ق.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

مقاله‌ها

فارسی

  1. برابری مسلمانان و اهل کتاب در احکام فقهی، اکبر احمدپور و صدیقه گلستان‌رو، دوفصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، شماره ۴۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
  2. طهارت و نجاست اهل کتاب از دیدگاه امام خمینی، خویی، حکیم و شیخ انصاری، سید حسن عابدیان و علی عزیزیان، فصلنامه مطالعات فقه امامیه، شماره ۱۰، بهار و تابستان ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  3. نماز در معابد اهل کتاب از نگاه فقه اسلامی: دیدگاه‌ها و نظریه معیار امامیه، علی راد، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، بهار ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید.
  4. نقد و بررسی دلایل دیدگاه مشهور در باب نجاست فرزندان نابالغ کفار، اکبر احمدپور، فصلنامه فقه و اصول، سال ۴۹، شماره ۱۰۸، بهار ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  5. چگونگی مواجهه اهل‌بیت با اهل کتاب، محمد زارع و سید مصطفی مطهری، فصلنامه حدیث حوزه، شماره ۱۳، پاییز زمستان ۱۳۹۵ش. مقاله را از اینجا ببینید.
  6. واکاوی طهارت اهل کتاب، احمد خوانساری، فصلنامه فقه و اجتهاد، شماره ۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
  7. روابط معصومان با اهل کتاب و مبانی آن، سید فخرالدین طباطبایی، فصلنامه تاریخ اسلام، شماره ۵۸، تابستان ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
  8. تأثیر تئوری مقتضیات زمان و مکان بر احکام ذمه با رویکردی بر نظر امام خمینی، سید محمد موسوی بجنوردی و فرحناز افضلی قادی، پژوهشنامه متین، شماره ۶۲، بهار ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید.
  9. نقد و بررسی ادله نقلی طهارت و نجاست اهل کتاب، سید ابوالحسن نواب، پژوهش‌های فقهی، زمستان ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
  10. نقدی بر نجاست ذاتی اهل کتاب، محمدمهدی تقدیسی و کاظم قاضی‌زاده، پژوهش‌نامه فقه و حقوق اسلامی، شماره ۸، پاییز و زمستان ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
  11. نقد و بررسی ادله قایلین به نجاست ذاتی اهل کتاب، مصطفی رجایی پور، فصلنامه فقه و تاریخ تمدن، شماره ۲۲، دوره ۶، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  12. طه‍ارت‌ اه‍ل‌ ک‍ت‍اب‌، م‍ح‍م‍دت‍ق‍ی‌ ج‍ع‍ف‍ری‌، در کتاب منابع فقه، ت‍ه‍ران‌، انجمن اسلامی مهندسین-شرکت سهامی انتشار‏‫،‮‬ ۱۳۴۹ش. این مقاله در سال ۱۳۷۷ش در کتابی با نام رسائل فقهی از سوی موسسه تدوین و نشر آثار استاد علامه محمد تقی جعفری نیز بازنشر شده است. مقاله را اینجا بخوانید

عربی

  1. طهارة أهل الکتاب: من کتاب معالم الدین و ملاذ المجتهدین، حسن بن زین‌الدین عاملی و سید منذر حکیم، مجله الفکر الاسلامی، قابل دسترسی در کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.

پایان‌نامه‌ها

فارسی

  1. طهارت أهل کتاب از دیدگاه فقه امامی و حنفی، نثار حسین، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مدرسه امام کاظم (ع)، ۱۴۰۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  2. طهارت ونجاست اهل کتاب در مذاهب خمسه و حقوق مدنی ایران، حمیده عشقی واسوکلائی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان مازندران، مرکز پیام نور ساری، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  3. طهارت و نجاست اهل کتاب از دیدگاه امام خمینی (ره) و شهید صدر (ره)، سید محمد عادل معصومی، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مدرسه شهید صدر (ره)، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  4. طهارت و نجاست اهل کتاب از ديدگاه امام خمينی، خوئی، حکيم و شيخ انصاری، علی عزيزيان، پایان‌نامه حوزوی سطح، ۳قم ،مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ۱۳۹۳ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  5. طهارت یا عدم طهارت اهل کتاب، مژگان غلامزاده علم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان تهران، ۱۳۹۳ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  6. طهارت یا نجاست کفار، م‍ح‍م‍ود ق‍ی‍وم‌زاده‌، پایان‌نامه حوزوی سطح ۴، قم ،مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، معاونت پژوهش حوزه های علمیه، ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  7. حکم مشرکین و اهل کتاب از جهت طهارت و نجاست، ح‍س‍ی‍ن‌ ح‍ب‍ی‍ب‍ی‌ت‍ب‍ار، پایان‌نامه حوزوی سطح ۴، قم ،مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، معاونت پژوهش حوزه های علمیه ، ۱۳۸۵ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  8. طهارت و نجاست اهل کتاب با رویکرد نظریه امام خمینی(ره)، جبار حسین اعوان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
  9. طهارت و نجاست اهل کتاب و مشرکان، م‍ح‍م‍دح‍س‍ن‌ زم‍ان‍ی‌، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳،‏‫ قم، مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ۱۳۸۶ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  10. طهارت و نجاست اهل کتاب از دیدگاه فقهای شیعه، عقیله سادات مقدس نیان، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳، قم، دانشگاه باقر العلوم. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

منابع دیگر

  1. «آية (وطعام أهل الكتاب حل لكم) تدل على طهارة أهل الكتاب وحل ذبائحهم» (فایل صوتی)، سید کمال حیدری، سایت صوت الشیعه، تاریخ درج: ۲۰ جمادی‌الثانی ۱۴۳۸ق، لینک.
  2. «هل يمكن الاستدلال بآية (طعام أهل الكتاب حل لكم) على طهارة الكتابي» (فایل صوتی)، سید کمال حیدری، سایت صوت الشیعه، تاریخ درج: ۱۳ صفر ۱۴۳۸ق، لینک.
  3. «جواز نكاح الكتابية دليل على طهارة أهل الكتاب» (فایل صوتی)، سید کمال حیدری، سایت صوت الشیعه، تاریخ درج: ۲۱ رجب ۱۴۳۸ق، لینک.
  4. «الاستدلال بإرتكاز أصحاب الأئمة على طهارة أهل الكتاب» (فایل صوتی)، سید کمال حیدری، سایت صوت الشیعه، تاریخ درج: ۱۱ رجب ۱۴۳۸ق، لینک.