اجبار زوجه به رابطه جنسی (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه فقه معاصر
Reyhani (بحث | مشارکت‌ها)
Khoshnudi (بحث | مشارکت‌ها)
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{منابع مطالعاتی}}
{{منابع مطالعاتی}}
[[اجبار زوجه به رابطه جنسی]] به معنای هرگونه مقاربت جنسی اجباری و یا اجبار برای نوعی از رابطه جنسی تعریف می شود. تجاوز زناشویی یا تجاوز خانگی از دیگر عناوین همسو با عنوان فوق است.  
[[اجبار زوجه به رابطه جنسی]] به‌معنای هرگونه مقاربت جنسی اجباری و یا اجبار برای نوعی از رابطه جنسی تعریف می‌شود. تجاوز زناشویی یا تجاوز خانگی از دیگر عناوین همسو با عنوان فوق است.  


رشد مفاهیم حقوق زنان و عدم جرم‌انگاری چنین عناوینی در قانون کیفری ایران، فقه معاصر را به چالش کشیده است تا در منابع فقهی به دنبال راه‌کاری برای حل موضوع باشد. آیا در فقه برای حرمت اجبار زوجه به رابطه جنسی دلیلی وجود دارد؟ حدود و ثغور حق زوج در رابطه جنسی تا کجاست؟ آیا دلائل حرمت بعضی از مصادیق رابطه جنسی برای حکم کلی اجبار کفایت نمی‌کند؟   
رشد مفاهیم حقوق زنان و عدم جرم‌انگاری چنین عناوینی در قانون کیفری ایران، فقه معاصر را به چالش کشیده است تا در منابع فقهی به دنبال راه‌کاری برای حل موضوع باشد. آیا در فقه برای حرمت اجبار زوجه به رابطه جنسی دلیلی وجود دارد؟ حدود و ثغور حق زوج در رابطه جنسی تا کجاست؟ آیا دلائل حرمت بعضی از مصادیق رابطه جنسی برای حکم کلی اجبار کفایت نمی‌کند؟   


بعضی برای حرمت‌انگاری اجبار زوجه در رابطه جنسی به قاعده لاضرر و قاعده لزوم حسن معاشرت تمسک کرده‌اند. اما در عین حال  سرتاسر فقه مالامال از عناوینی است که با محق بودن زوجه در رابطه جنسی در تعارض است. آنچه مسلم است قائلین به نظامند بودن احکام اسلامی، باید حقوق و تکالیف انسان‌ها را به گونه‌ای تبیین کنند تا استفاده از این حقوق موجب آزار و اذیت دیگران نشود که رابطه جنسی هم از این مقولات است. پژوهشگران تلاش کرده‌اند با اتکا به آیاتی از قرآن، روایات معصومان و پاره‌ای از نظرات و فتاوای فقیهان، لزوم معاشرت مبتنی بر رضایت دوطرفه را تبیین کنند. پاره‌ای از آثار منتشر شده در این باره نیز با نگاهی آسیب‌شناسانه به بررسی زمینه‌ها و دلایل شکل‌گیری پدیده اجبار زوجه به رابطه جنسی پرداخته‌اند.  
بعضی برای حرمت‌انگاری اجبار زوجه در رابطه جنسی به قاعده لاضرر و قاعده لزوم حسن معاشرت تمسک کرده‌اند؛ اگرچه در فقه عناوینی وجود دارد که با محق بودن زوجه در رابطه جنسی در تعارض است. آنچه مسلم است قائلین به نظامند بودن احکام اسلامی، باید حقوق و تکالیف انسان‌ها را به گونه‌ای تبیین کنند تا استفاده از این حقوق موجب آزار و اذیت دیگران نشود که رابطه جنسی هم از این مقولات است. پژوهشگران تلاش کرده‌اند با اتکا به آیاتی از قرآن، روایات معصومان و پاره‌ای از نظرات و فتاوای فقیهان، لزوم معاشرت مبتنی بر رضایت دوطرفه را تبیین کنند. پاره‌ای از آثار منتشر شده در این باره نیز با نگاهی آسیب‌شناسانه به بررسی زمینه‌ها و دلایل شکل‌گیری پدیده اجبار زوجه به رابطه جنسی پرداخته‌اند.  


در ادامه فهرستی از کتاب‌ها، مقالات و پایان‌نامه‌ها در این باره آمده است.
در ادامه فهرستی از کتاب‌ها، مقالات و پایان‌نامه‌ها در این باره آمده است.
خط ۱۰: خط ۱۰:
==کتاب‌ها==
==کتاب‌ها==
=== فارسی ===
=== فارسی ===
# بایسته‌های حقوقی و آموزه‌های فقهی نحوه حمایت از زنان قربانی تجاوز در نهاد ازدواج، امیر سماواتی پیروز و حسن بیگدلی، قزوین، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، ۱۴۰۰ش، [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/01/14010318149.pdf مشاهده صفحات ابتدایی].
# بایسته‌های حقوقی و آموزه‌های فقهی نحوه حمایت از زنان قربانی تجاوز در نهاد ازدواج، امیر سماواتی پیروز و حسن بیگدلی، قزوین، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، ۱۴۰۰ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d8%a8%d8%a7%db%8c%d8%b3%d8%aa%d9%87-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82%db%8c-%d9%88-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%d9%87-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c-%d9%86%d8%ad%d9%88%d9%87-%d8%ad/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# تجاوز به عنف در نهاد خانواده، سحر فاطمی، تهران، سنجش و دانش، ۱۳۹۹ش، [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/99/99b07039.pdf مشاهده صفحات ابتدایی].


===عربی===
===عربی===
#  تکییف المسئولیة الجنائیة عن فعل مواقعة الزوجة بالإکراه (الاغتصاب الزوجی): دراسة فی الفقه الاسلامی و القانون و الوضعی، محمد نورالدین سید عبدالمجید، دار النهضة العربية، ۲۰۱۵م.
#  العنف الأسری، منی یونس بحری و نازک عبدالحلیم قطیشات، عمان، دار صفاء، ۱۴۳۲ق/۲۰۱۱م، [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-book/%d8%a7%d9%84%d8%b9%d9%86%d9%81-%d8%a7%d9%84%d8%a3%d8%b3%d8%b1%db%8c/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
#  المسؤولية الجنائية للزوج عن مواقعة زوجته دون رضاها (دراسة مقارنة)، المجلة القانونية الاقتصادية لجامعة الزقازيق، عدد 32، 2012م.
#  العنف الأسری، منی یونس بحری و نازک عبدالحلیم قطیشات، عمان، دار صفاء، ۱۴۳۲ق/۲۰۱۱م، [https://ia903400.us.archive.org/17/items/women00000/Women02308.pdf لینک].
#  العنف الأسری: جاهلیة العصر، عامر شامخ، قاهره، الصحوه، ۱۴۳۱ق/۲۰۱۰م، [https://ia903400.us.archive.org/17/items/women00000/Women01062.pdf لینک].


==مقاله‌ها==
==مقاله‌ها==
=== فارسی ===
=== فارسی ===
# بازخوانی حقوق جنسی زوجه از منظر اصول کلان اخلاقی و حقوقی، طوبی شاکری گلپایگانی و لیلا بهرامی، [[پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده]]، ش۲۵، زمستان ۱۴۰۰ش، [http://journals.miu.ac.ir/article_6711_f1b52a72ab70d692fa3987b3ea262789.pdf لینک].
# مصداق شناسی خشونت جنسی علیه زوجه از منظر فقه امامیه، زهراالسادات نجم آبادی و کبری پورعبدالله و سیده‌مائده تقوی و ریحانه جهانی، دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده، فروردین ۱۴۰۳ش. [https://flj.isu.ac.ir/article_77215.html اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید] 
# تجربه انواع خشونت جنسی زناشویی در زنان قربانی شهر تهران: یک مطالعه کیفی، زهرا دهقانی و محمدحسن آسایش و سمیه شاهمرادی، ماهنامه رویش روانشناسی، ش۶۸، بهمن ۱۴۰۰ش، [http://frooyesh.ir/article-1-3077-fa.pdf لینک].
# بازخوانی حقوق جنسی زوجه از منظر اصول کلان اخلاقی و حقوقی، طوبی شاکری گلپایگانی و لیلا بهرامی، [[پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده]]، ش۲۵، زمستان ۱۴۰۰ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%a8%d8%a7%d8%b2%d8%ae%d9%88%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d8%ac%d9%86%d8%b3%db%8c-%d8%b2%d9%88%d8%ac%d9%87-%d8%a7%d8%b2-%d9%85%d9%86%d8%b8%d8%b1-%d8%a7%d8%b5%d9%88%d9%84-%da%a9%d9%84/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# جرم‌انگاری رابطه جنسی بدون رضایت زوجه در اسناد بین‌المللی و قوانین ایرلند، اندونزی، ترکیه و ایران، مهزاد صفاری‌نیا و سارا صبور، [[دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده]]، سال ۲۶، ش۷۵، پاییز و زمستان ۱۴۰۰ش، [https://flj.journals.isu.ac.ir/article_76090_b75440fd87487b6f608cd0c4b8142c32.pdf لینک].
# جرم‌انگاری رابطه جنسی بدون رضایت زوجه در اسناد بین‌المللی و قوانین ایرلند، اندونزی، ترکیه و ایران، مهزاد صفاری‌نیا و سارا صبور، [[دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده]]، سال ۲۶، ش۷۵، پاییز و زمستان ۱۴۰۰ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%ac%d8%b1%d9%85-%d8%a7%d9%86%da%af%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%b1%d8%a7%d8%a8%d8%b7%d9%87-%d8%ac%d9%86%d8%b3%db%8c-%d8%a8%d8%af%d9%88%d9%86-%d8%b1%d8%b6%d8%a7%db%8c%d8%aa-%d8%b2%d9%88%d8%ac%d9%87-%d8%af/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# آزار مبتنی بر جنسیت در خانواده در فتاوای مشهور، سید مسعود نوربخش، [[دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی]]، سال ۵۴، ش۱، بهار و تابستان ۱۴۰۰ش، [https://journals.ut.ac.ir/article_85327_d935d393968595afb5e77606e0c52015.pdf لینک].
# آزار مبتنی بر جنسیت در خانواده در فتاوای مشهور، سید مسعود نوربخش، [[دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی]]، سال ۵۴، ش۱، بهار و تابستان ۱۴۰۰ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%a2%d8%b2%d8%a7%d8%b1-%d9%85%d8%a8%d8%aa%d9%86%db%8c-%d8%a8%d8%b1-%d8%ac%d9%86%d8%b3%db%8c%d8%aa-%d8%af%d8%b1-%d8%ae%d8%a7%d9%86%d9%88%d8%a7%d8%af%d9%87-%d8%af%d8%b1-%d9%81%d8%aa%d8%a7%d9%88%d8%a7/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# الگوهای مداخله کیفری تقنینی در قلمرو تجاوز زناشویی: مطالعه تطبیقی، زهرا نعمتی و محمد فرجیها و رحیم نوبهار و جلیل امیدی، فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی، سال ۲۵، ش۱، بهار ۱۴۰۰ش، [https://clr.modares.ac.ir/article-20-43477-fa.pdf لینک].
# ظرفیت گسترده حقوق بشر امامیه برای حمایت از حقوق جنسی زوجه: مطالعه تطبیقی فقه امامیه، حقوق ایران و انگلیس، رضا زهروی و مهسا علیزاده، دوفصلنامه حقوق بشر، ش۲۹، بهار و تابستان ۱۳۹۹ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%b8%d8%b1%d9%81%db%8c%d8%aa-%da%af%d8%b3%d8%aa%d8%b1%d8%af%d9%87-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d8%a8%d8%b4%d8%b1-%d8%a7%d9%85%d8%a7%d9%85%db%8c%d9%87-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%ad%d9%85%d8%a7%db%8c/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# خشونت جنسی علیه زنان در نظام تقنینی ایران و افغانستان؛ از به‌ستوه‌آوری جنسی تا تجاوز، سودابه رضوانی و اعظم مهدوی‌پور و عبدالمتین منیب، فصلنامه تحقیقات حقوقی، ش۹۱، ۱۳۹۹ش، [https://www.sid.ir/FileServer/JF/78813999114 لینک].
# تجاوز زناشویی: مفهوم‌شناسی، مبانی، مصادیق و رویکردهای جرم‌شناسی و قانونی، عاطفه زرعکانی و فرهاد میرزایی، نخستین کنفرانس ملی حقوق، فقه و فرهنگ، ۱۳۹۹ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%aa%d8%ac%d8%a7%d9%88%d8%b2-%d8%b2%d9%86%d8%a7%d8%b4%d9%88%db%8c%db%8c-%d9%85%d9%81%d9%87%d9%88%d9%85-%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c%d8%8c-%d9%85%d8%a8%d8%a7%d9%86%db%8c%d8%8c-%d9%85%d8%b5%d8%a7/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# ظرفیت گسترده حقوق بشر امامیه برای حمایت از حقوق جنسی زوجه: مطالعه تطبیقی فقه امامیه، حقوق ایران و انگلیس، رضا زهروی و مهسا علیزاده، دوفصلنامه حقوق بشر، ش۲۹، بهار و تابستان ۱۳۹۹ش، [https://iranjournals.nlai.ir/bitstream/handle/123456789/357530/81E8E830AE48A6C1B1C4ABCEE9ED4263.pdf?sequence=-1&isAllowed=y لینک].
# از تحریم تا تجریم تجاوز جنسی در روابط میان زوجین در پرتو نظریه تنظیم‌گری پاسخگو، محمد فرجیها و رحیم نوبهار و ایمان شاه‌بیگی، فصلنامه پژوهشنامه زنان (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، سال ۱۰، ش۳، پاییز ۱۳۹۸ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%a7%d8%b2-%d8%aa%d8%ad%d8%b1%db%8c%d9%85-%d8%aa%d8%a7-%d8%aa%d8%ac%d8%b1%db%8c%d9%85-%d8%aa%d8%ac%d8%a7%d9%88%d8%b2-%d8%ac%d9%86%d8%b3%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%b1%d9%88%d8%a7%d8%a8%d8%b7-%d9%85%db%8c/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# تجاوز جنسی در روابط زناشویی از منظر حقوق و اجتماع در ایران و انگلستان، زهرا کاظمی و قاسم قاسمی، فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، ش۴۳، بهار ۱۳۹۹ش، [https://iranjournals.nlai.ir/bitstream/handle/123456789/248102/E3CEE1846106EDF6273C6B35B8A6580F.pdf?sequence=-1&isAllowed=y لینک].
# قیمومیت مرد بر زن دلیل خشونت در برابر ناشزگی زن، معصومه بانو عظیمی مهرآبادی و احمد مرادخانی، [[فصلنامه مطالعات فقهی و فلسفی]]، ش۳۳، بهار ۱۳۹۷ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%82%db%8c%d9%85%d9%88%d9%85%db%8c%d8%aa-%d9%85%d8%b1%d8%af-%d8%a8%d8%b1-%d8%b2%d9%86-%d8%af%d9%84%db%8c%d9%84-%d8%ae%d8%b4%d9%88%d9%86%d8%aa-%d8%af%d8%b1-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%d8%a8%d8%b1-%d9%86%d8%a7/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# تجاوز زناشویی: مفهوم‌شناسی، مبانی، مصادیق و رویکردهای جرم‌شناسی و قانونی، عاطفه زرعکانی و فرهاد میرزایی، نخستین کنفرانس ملی حقوق، فقه و فرهنگ، ۱۳۹۹ش، [https://civilica.com/doc/1150774/ لینک].
# مبانی فقهی حقوقی جرم‌انگاری تجاوز زناشویی، سید علیرضا میرکمالی، فصلنامه خانواده‌پژوهی، شماره ۵۱، پاییز ۱۳۹۶ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%85%d8%a8%d8%a7%d9%86%db%8c-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82%db%8c-%d8%ac%d8%b1%d9%85-%d8%a7%d9%86%da%af%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%aa%d8%ac%d8%a7%d9%88%d8%b2-%d8%b2%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# از تحریم تا تجریم تجاوز جنسی در روابط میان زوجین در پرتو نظریه تنظیم‌گری پاسخگو، محمد فرجیها و رحیم نوبهار و ایمان شاه‌بیگی، فصلنامه پژوهشنامه زنان (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، سال ۱۰، ش۳، پاییز ۱۳۹۸ش، [https://iranjournals.nlai.ir/bitstream/handle/123456789/103635/59B1445B5ADA72C0F8262B98ED42D9A9.pdf?sequence=-1&isAllowed=y لینک].
# بررسی روانشناختی تجاوز جنسی زناشویی با نگاهی بر جنبه فقهی و حقوقی موضوع، فریبا گودرزی و سید محمد موسوی بجنوردی و شکوه نوایی‌نژاد، فصلنامه پژوهشنامه زنان (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، سال۷، زمستان ۱۳۹۵ش، [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%b1%d9%88%d8%a7%d9%86%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%ae%d8%aa%db%8c-%d8%aa%d8%ac%d8%a7%d9%88%d8%b2-%d8%ac%d9%86%d8%b3%db%8c-%d8%b2%d9%86%d8%a7%d8%b4%d9%88%db%8c%db%8c-%d8%a8/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# جرم‌انگاری خشونت جنسی در روابط زناشویی با تکیه بر اسناد بین‌المللی حقوق بشری، جمال بیگی و حمید آشنا، فصلنامه مطالعات بین‌المللی، سال۱۶، ش۶۲، پاییز ۱۳۹۸ش، [https://www.isjq.ir/article_101080_5cb58abe196f3d0028168af193a76b8b.pdf لینک].
# قیمومیت مرد بر زن دلیل خشونت در برابر ناشزگی زن، معصومه بانو عظیمی مهرآبادی و احمد مرادخانی، [[فصلنامه مطالعات فقهی و فلسفی]]، ش۳۳، بهار ۱۳۹۷ش، [https://iranjournals.nlai.ir/bitstream/handle/123456789/420412/CBFC26B18D4F7F512A7B7DBB0FE8DF89.pdf?sequence=-1&isAllowed=y لینک].
# مبانی فقهی-حقوقی جرم‌انگاری تجاوز زناشویی، سید علیرضا میرکمالی، فصلنامه خانواده‌پژوهی، سال ۱۳، پاییز ۱۳۹۶ش، ش۵۱، [http://ensani.ir/file/download/article/1546080020-9869-221.pdf لینک].
# پیشگیری از بزه‌دیدگی زنان در بستر قانونگذاری: با نگاهی به کنوانسیون رفع همه اشکال تبعیض علیه زنان، عاطفه بطیاری، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، سال ۱۲، پاییز ۱۳۹۶ش، ش۴۴، [http://cps.jrl.police.ir/article_19214_0702616440f34f2faf594f1d1df0fe2c.pdf لینک].
# بررسی روانشناختی تجاوز جنسی زناشویی با نگاهی بر جنبه فقهی و حقوقی موضوع، فریبا گودرزی و سید محمد موسوی بجنوردی و شکوه نوایی‌نژاد، فصلنامه پژوهشنامه زنان (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، سال۷، زمستان ۱۳۹۵ش، [https://iranjournals.nlai.ir/bitstream/handle/123456789/103543/D6405ECC52634C5C1FBBBE983F4B9FEB.pdf?sequence=-1&isAllowed=y لینک].
# نیم‌نگاهی به پدیده تجاوز زناشویی در حقوق کیفری ایران، عاطفه بطیاری، نخستین همایش بین‌المللی علوم اجتماعی ایران، ۱۳۹۴ش، [https://elmnet.ir/Article/20523134-31152/نیم-نگاهی-به-پدیده-تجاوز-زناشویی-در-حقوق-کیفری-ایران لینک].


===عربی===
===عربی===
#  أنماط العنف ضد المرأة و سبل الحمایة القانونیة: حسب التشریع الوطنی الجزائری، ربعیة رضوان، مجلة المنار للبحوث و الدراسات القانونیة و السیاسیه، ش۱، ژوئن ۲۰۱۷م، [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/419/1/1/67552 لینک].
#  أنماط العنف ضد المرأة و سبل الحمایة القانونیة: حسب التشریع الوطنی الجزائری، ربعیة رضوان، مجلة المنار للبحوث و الدراسات القانونیة و السیاسیه، ش۱، ژوئن ۲۰۱۷م، [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-articles/%d8%a3%d9%86%d9%85%d8%a7%d8%b7-%d8%a7%d9%84%d8%b9%d9%86%d9%81-%d8%b6%d8%af-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%b1%d8%a3%d8%a9-%d9%88-%d8%b3%d8%a8%d9%84-%d8%a7%d9%84%d8%ad%d9%85%d8%a7%db%8c%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d9%82/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
#  تکییف المسئولیة الجنائیة عن فعل مواقعة الزوجة بالإکراه (الاغتصاب الزوجی): دراسة فی الفقه الاسلامی و القانون و الوضعی، محمد نورالدین سید عبدالمجید، دار النهضة العربية، ۲۰۱۵م.
#  المسئولية الجنائية للزوج عن مواقعة زوجته دون رضاها (دراسة مقارنة)، محمد نورالدین سید عبدالمجید، المجلة القانونية الاقتصادية لجامعة الزقازيق، عدد ۳۲، ۲۰۱۲م.


==پایان‌نامه‌ها==
==پایان‌نامه‌ها==
===فارسی===
===فارسی===
# بررسی تطبیقی حقوق جنسی زوجه در اسلام و نظریات فمینیسم جهانی با تاکید بر نظام حقوقی ایران، لیلا سادات شمس، کارشناسی ارشد، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/df28a799c8d33a48e83c194a11b12a95 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی تطبیقی حقوق جنسی زوجه در اسلام و نظریات فمینیسم جهانی با تاکید بر نظام حقوقی ایران، لیلا سادات شمس، کارشناسی ارشد، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%aa%d8%b7%d8%a8%db%8c%d9%82%db%8c-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d8%ac%d9%86%d8%b3%db%8c-%d8%b2%d9%88%d8%ac%d9%87-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85-%d9%88-%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# بررسی آزار جنسی زوجه در روابط زناشویی در فقه و حقوق ایران و حقوق انگلیس، فاطمه میرجلیلی، کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س)، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/299d5ebb4a7594adeb2af80039db0fd2 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# مبانی جرم انگاری تجاوز جنسی توسط همسر،  زهره نجیب زاده، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ۱۳۹۸ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d9%85%d8%a8%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%ac%d8%b1%d9%85-%d8%a7%d9%86%da%af%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%aa%d8%ac%d8%a7%d9%88%d8%b2-%d8%ac%d9%86%d8%b3%db%8c-%d8%aa%d9%88%d8%b3%d8%b7-%d9%87%d9%85%d8%b3%d8%b1/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# تجاوز در بستر ازدواج در نظام حقوقی ایران و انگلستان، سیف الله مشفق، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت، گروه حقوق، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/bec24e2d6442273633f6e24bb9166c98 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# امکان سنجی فقهی و حقوقی جرم انگاری اجبار همسر به تمکین با مطالعه تطبیقی با حقوق کشور اندونزی، محمد مصطفی نجیب‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و فرهنگ تهران، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3287c64801fc1c7e1a0e1b7269c59ccf اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# مبانی جرم انگاری تجاوز جنسی توسط همسر،  زهره نجیب زاده، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d1e3b63dc23e9bbadb0140b200ba30a5 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی حمایت از زنان درجرائم خشونت جنسی در فقه و حقوق کیفری ایران وقوانین بین‌المللی کیفری، افسانه پارسامند، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان البرز، مرکز پیام نور کرج، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/8e4a5f0ded79d483412024ec59fc865c اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# برسی حقوق جنسی زنان در فقه و حقوق موضوعه، کارشناسی ارشد، محمد قائدرحمتی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c85a4121d0b1bff559628863fa4a1ac3 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی فقهی و حقوقی خشونت جنسی نسبت به زوجه، ریحانه اکبری، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/cce3f9dc4ae8ece2df42255a80432a4d اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# خشونت جنسی خانگی در نظام حقوقی ایران،  زهرا بابازاده، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6010b792c93ca2ab45546cc4c5782021 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]


===عربی===
===عربی===
#  دور المجتمع المدنی فی مواجهة العنف الزواجی: دراسة حالة لعینة من المؤسسات العاملة فی مجال العنف ضد المرأة، پایان‌نامه دکترا، میس صبیح خلیل زکریا، قسم اجتماع، کلیة البنات، جامعة عین شمس (قاهره)، ۱۴۴۰ق/۲۰۱۹م، [http://srv4.eulc.edu.eg/eulc_v5/Libraries/Thesis/BrowseThesisPages.aspx?fn=PublicDrawThesis&BibID=12571257 لینک].
#  دور المجتمع المدنی فی مواجهة العنف الزواجی: دراسة حالة لعینة من المؤسسات العاملة فی مجال العنف ضد المرأة، پایان‌نامه دکترا، میس صبیح خلیل زکریا، قسم اجتماع، کلیة البنات، جامعة عین شمس (قاهره)، ۱۴۴۰ق/۲۰۱۹م، [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-thesis/%d8%af%d9%88%d8%b1-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%ac%d8%aa%d9%85%d8%b9-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c-%d9%81%db%8c-%d9%85%d9%88%d8%a7%d8%ac%d9%87%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%b9%d9%86%d9%81-%d8%a7%d9%84%d8%b2/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]  
#  العنف الأسری ضد المرأة: دراسة فقهیة تطبیقیه، ماجد بن عبدالعزیز القرشی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قسم الفقه المقارن، المعهد العالی للقضاء، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، ۱۴۲۹-۱۴۳۰ق، [https://ia904504.us.archive.org/28/items/fiqh13001/fiqh13510.doc لینک].
#  العنف الأسری ضد المرأة: دراسة فقهیة تطبیقیه، ماجد بن عبدالعزیز القرشی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قسم الفقه المقارن، المعهد العالی للقضاء، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، ۱۴۲۹-۱۴۳۰ق، [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-thesis/%d8%a7%d9%84%d8%b9%d9%86%d9%81-%d8%a7%d9%84%d8%a3%d8%b3%d8%b1%db%8c-%d8%b6%d8%af-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%b1%d8%a3%d8%a9-%d8%af%d8%b1%d8%a7%d8%b3%d8%a9-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c%d8%a9-%d8%aa%d8%b7%d8%a8/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
 
[[رده:منابع مطالعاتی حقوق زنان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۳۰

آخرین ویرایش: ۱۴۰۳/۸/۷

همه منابع مطالعاتی

اجبار زوجه به رابطه جنسی به‌معنای هرگونه مقاربت جنسی اجباری و یا اجبار برای نوعی از رابطه جنسی تعریف می‌شود. تجاوز زناشویی یا تجاوز خانگی از دیگر عناوین همسو با عنوان فوق است.

رشد مفاهیم حقوق زنان و عدم جرم‌انگاری چنین عناوینی در قانون کیفری ایران، فقه معاصر را به چالش کشیده است تا در منابع فقهی به دنبال راه‌کاری برای حل موضوع باشد. آیا در فقه برای حرمت اجبار زوجه به رابطه جنسی دلیلی وجود دارد؟ حدود و ثغور حق زوج در رابطه جنسی تا کجاست؟ آیا دلائل حرمت بعضی از مصادیق رابطه جنسی برای حکم کلی اجبار کفایت نمی‌کند؟

بعضی برای حرمت‌انگاری اجبار زوجه در رابطه جنسی به قاعده لاضرر و قاعده لزوم حسن معاشرت تمسک کرده‌اند؛ اگرچه در فقه عناوینی وجود دارد که با محق بودن زوجه در رابطه جنسی در تعارض است. آنچه مسلم است قائلین به نظامند بودن احکام اسلامی، باید حقوق و تکالیف انسان‌ها را به گونه‌ای تبیین کنند تا استفاده از این حقوق موجب آزار و اذیت دیگران نشود که رابطه جنسی هم از این مقولات است. پژوهشگران تلاش کرده‌اند با اتکا به آیاتی از قرآن، روایات معصومان و پاره‌ای از نظرات و فتاوای فقیهان، لزوم معاشرت مبتنی بر رضایت دوطرفه را تبیین کنند. پاره‌ای از آثار منتشر شده در این باره نیز با نگاهی آسیب‌شناسانه به بررسی زمینه‌ها و دلایل شکل‌گیری پدیده اجبار زوجه به رابطه جنسی پرداخته‌اند.

در ادامه فهرستی از کتاب‌ها، مقالات و پایان‌نامه‌ها در این باره آمده است.

کتاب‌ها

فارسی

  1. بایسته‌های حقوقی و آموزه‌های فقهی نحوه حمایت از زنان قربانی تجاوز در نهاد ازدواج، امیر سماواتی پیروز و حسن بیگدلی، قزوین، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، ۱۴۰۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

عربی

  1. العنف الأسری، منی یونس بحری و نازک عبدالحلیم قطیشات، عمان، دار صفاء، ۱۴۳۲ق/۲۰۱۱م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

مقاله‌ها

فارسی

  1. مصداق شناسی خشونت جنسی علیه زوجه از منظر فقه امامیه، زهراالسادات نجم آبادی و کبری پورعبدالله و سیده‌مائده تقوی و ریحانه جهانی، دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده، فروردین ۱۴۰۳ش. اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید
  2. بازخوانی حقوق جنسی زوجه از منظر اصول کلان اخلاقی و حقوقی، طوبی شاکری گلپایگانی و لیلا بهرامی، پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، ش۲۵، زمستان ۱۴۰۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  3. جرم‌انگاری رابطه جنسی بدون رضایت زوجه در اسناد بین‌المللی و قوانین ایرلند، اندونزی، ترکیه و ایران، مهزاد صفاری‌نیا و سارا صبور، دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده، سال ۲۶، ش۷۵، پاییز و زمستان ۱۴۰۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  4. آزار مبتنی بر جنسیت در خانواده در فتاوای مشهور، سید مسعود نوربخش، دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال ۵۴، ش۱، بهار و تابستان ۱۴۰۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  5. ظرفیت گسترده حقوق بشر امامیه برای حمایت از حقوق جنسی زوجه: مطالعه تطبیقی فقه امامیه، حقوق ایران و انگلیس، رضا زهروی و مهسا علیزاده، دوفصلنامه حقوق بشر، ش۲۹، بهار و تابستان ۱۳۹۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  6. تجاوز زناشویی: مفهوم‌شناسی، مبانی، مصادیق و رویکردهای جرم‌شناسی و قانونی، عاطفه زرعکانی و فرهاد میرزایی، نخستین کنفرانس ملی حقوق، فقه و فرهنگ، ۱۳۹۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  7. از تحریم تا تجریم تجاوز جنسی در روابط میان زوجین در پرتو نظریه تنظیم‌گری پاسخگو، محمد فرجیها و رحیم نوبهار و ایمان شاه‌بیگی، فصلنامه پژوهشنامه زنان (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، سال ۱۰، ش۳، پاییز ۱۳۹۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  8. قیمومیت مرد بر زن دلیل خشونت در برابر ناشزگی زن، معصومه بانو عظیمی مهرآبادی و احمد مرادخانی، فصلنامه مطالعات فقهی و فلسفی، ش۳۳، بهار ۱۳۹۷ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  9. مبانی فقهی حقوقی جرم‌انگاری تجاوز زناشویی، سید علیرضا میرکمالی، فصلنامه خانواده‌پژوهی، شماره ۵۱، پاییز ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  10. بررسی روانشناختی تجاوز جنسی زناشویی با نگاهی بر جنبه فقهی و حقوقی موضوع، فریبا گودرزی و سید محمد موسوی بجنوردی و شکوه نوایی‌نژاد، فصلنامه پژوهشنامه زنان (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، سال۷، زمستان ۱۳۹۵ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

عربی

  1. أنماط العنف ضد المرأة و سبل الحمایة القانونیة: حسب التشریع الوطنی الجزائری، ربعیة رضوان، مجلة المنار للبحوث و الدراسات القانونیة و السیاسیه، ش۱، ژوئن ۲۰۱۷م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  2. تکییف المسئولیة الجنائیة عن فعل مواقعة الزوجة بالإکراه (الاغتصاب الزوجی): دراسة فی الفقه الاسلامی و القانون و الوضعی، محمد نورالدین سید عبدالمجید، دار النهضة العربية، ۲۰۱۵م.
  3. المسئولية الجنائية للزوج عن مواقعة زوجته دون رضاها (دراسة مقارنة)، محمد نورالدین سید عبدالمجید، المجلة القانونية الاقتصادية لجامعة الزقازيق، عدد ۳۲، ۲۰۱۲م.

پایان‌نامه‌ها

فارسی

  1. بررسی تطبیقی حقوق جنسی زوجه در اسلام و نظریات فمینیسم جهانی با تاکید بر نظام حقوقی ایران، لیلا سادات شمس، کارشناسی ارشد، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  2. مبانی جرم انگاری تجاوز جنسی توسط همسر، زهره نجیب زاده، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  3. امکان سنجی فقهی و حقوقی جرم انگاری اجبار همسر به تمکین با مطالعه تطبیقی با حقوق کشور اندونزی، محمد مصطفی نجیب‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و فرهنگ تهران، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید

عربی

  1. دور المجتمع المدنی فی مواجهة العنف الزواجی: دراسة حالة لعینة من المؤسسات العاملة فی مجال العنف ضد المرأة، پایان‌نامه دکترا، میس صبیح خلیل زکریا، قسم اجتماع، کلیة البنات، جامعة عین شمس (قاهره)، ۱۴۴۰ق/۲۰۱۹م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  2. العنف الأسری ضد المرأة: دراسة فقهیة تطبیقیه، ماجد بن عبدالعزیز القرشی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قسم الفقه المقارن، المعهد العالی للقضاء، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، ۱۴۲۹-۱۴۳۰ق، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر