دفینه (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه فقه معاصر
Khoshnudi (بحث | مشارکت‌ها)
ابرابزار
Khorasani (بحث | مشارکت‌ها)
 
(۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{منابع مطالعاتی}}
{{منابع مطالعاتی}}
[[دفینه]] در نظام حقوقی و فقهی اسلام احکام خاص خود را دارد. بعضی معتقدند گنج یا همان دفینه از انفال است و اختیار آن با حاکم مسلمین است و بعضی بر این باورند که یابنده آن مالک خواهد بود و صرفاً باید خمس آن را پرداخت کند. البته برخی از مدعیان مالکیت یابنده، قیود و شرایطی را برای تحقق مالکیت بیان می‌کنند. سؤال این است که با پر رنگ شدن بحث آثار باستانی و اهمیت نگهداری از این آثار و وجود قوانین جدید در این حوزه آیا می‌توان مالکیت یابنده را انکار نمود؟ آیا می‌توان با احکام ثانویه از تاراج این منابع جلوگیری کرد؟ محدوده اعمال ولایت فقیه در این حوزه تا کجاست؟ پاسخ این سوالات و شبیه آن را در منابع ذیل جستجو کنید.
[[دفینه]] یا گنج در فقه و حقوق اسلامی از انفال محسوب شده و اختیار آن با حاکم اسلامی است؛ البته برخی بر این باورند که یابنده دفینه با شرايطی مالک آن خواهد بود و فقط باید خمس آن را پرداخت کند. امروزه به دلیل اهمیت یافتن آثار باستانی و لزوم نگهداری این آثار و همچنین تصویب قوانین دولتی درباره آن، موضوع دفینه و گنج در فقه معاصر ابعاد جدیدی به خود گرفته که لازم است مبانی فقهی حقوقی آن را بررسی کرد. در متون فقهی و حقوقی به دنبال این هستیم که؛ آیا یابنده، حقی نسبت به دفینه و گنج دارد؟ برای جلوگیری از تاراج این منابع آیا می‌توان به احکام ثانویه تمسک کرد؟ تعیین مجازات برای قاچاق دفینه‌ و گنج مشروع است؟ حکم دفینه‌ در اراضی خصوصی چیست؟


== کتاب‌ها ==
== کتاب‌ها ==
=== فارسی ===
=== فارسی ===
# حقوق مدنی؛ اسباب تملک؛ عقود ایقاعات تعهدات، سید جلال الدین مدنی، ناشر پایدار، ۱۳۸۳ش.
# احکام گنج و دفینه در فقه اسلامی، سیدمحمود تقوی طولیان، قم، انتشارات اثر قلم، ۱۴۰۳ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%a7%d8%ad%da%a9%d8%a7%d9%85-%da%af%d9%86%d8%ac-%d9%88-%d8%af%d9%81%db%8c%d9%86%d9%87-%d8%af%d8%b1-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# وضعیت دفینه در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران و فقه جعفری، سعید احمدی‌پور، ناشر سعید احمدی‌پور، ۱۳۹۵ش.[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/95/95222082.pdf لینک صفحات ابتدائی کتاب]
# سلب مالکیت خصوصی به لحاظ منافع عمومی با مطالعه موردی در خصوص دفینه در حقوق ایران، لیلا تقی‌زاده، ناشر سنجش و دانش، ۱۴۰۰ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d8%b3%d9%84%d8%a8-%d9%85%d8%a7%d9%84%da%a9%db%8c%d8%aa-%d8%ae%d8%b5%d9%88%d8%b5%db%8c-%d8%a8%d9%87-%d9%84%d8%ad%d8%a7%d8%b8-%d9%85%d9%86%d8%a7%d9%81%d8%b9-%d8%b9%d9%85%d9%88%d9%85%db%8c-%d8%a8%d8%a7/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# بررسی دفینه در فقه و حقوق ایران، سمیه رحمانی، ناشر هورین، ۱۳۹۹ش.[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/99/99713054.pdf لینک صفحات ابتدائی کتاب]
# بررسی دفینه در فقه و حقوق ایران، سمیه رحمانی، ناشر هورین، ۱۳۹۹ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%af%d9%81%db%8c%d9%86%d9%87-%d8%af%d8%b1-%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%88-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# سلب مالکیت خصوصی به لحاظ منافع عمومی با مطالعه موردی در خصوص دفینه در حقوق ایران، لیلا تقی‌زاده، ناشر سنجش و دانش، ۱۴۰۰ش.[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400609158.pdf لینک صفحات ابتدائی کتاب]
# وضعیت دفینه در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران و فقه جعفری، سعید احمدی‌پور، ناشر سعید احمدی‌پور، ۱۳۹۵ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%88%d8%b6%d8%b9%db%8c%d8%aa-%d8%af%d9%81%db%8c%d9%86%d9%87-%d8%af%d8%b1-%d9%86%d8%b8%d8%a7%d9%85-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82%db%8c-%d8%ac%d9%85%d9%87%d9%88%d8%b1%db%8c-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# حقوق مدنی؛ اسباب تملک؛ عقود ایقاعات تعهدات، سید جلال الدین مدنی، ناشر پایدار، ۱۳۸۳ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c%d8%9b-%d8%a7%d8%b3%d8%a8%d8%a7%d8%a8-%d8%aa%d9%85%d9%84%da%a9%d8%9b-%d8%b9%d9%82%d9%88%d8%af-%d8%a7%db%8c%d9%82%d8%a7%d8%b9%d8%a7%d8%aa-%d8%aa%d8%b9/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]


=== عربی ===
== مقاله‌ها ==
== مقالات ==
=== فارسی ===
=== فارسی ===
# بررسی [[قاعده من حاز ملک]] در فقه و حقوق موضوعه ایران، محسن رزمی و خالد نبی‌نیاء، [[فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی]]، سال ۹ شماره ۳۱ ،۱۳۹۲ش.[https://ijrj.babol.iau.ir/article_529943_6406e1733ee86b8c16921c559698e98b.pdf لینک مقاله]
# بررسی [[قاعده من حاز ملک]] در فقه و حقوق موضوعه ایران، محسن رزمی و خالد نبی‌نیاء، [[فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی|فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی]]، شماره ۳۱ سال ۹، ۱۳۹۲ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d9%82%d8%a7%d8%b9%d8%af%d9%87-%d9%85%d9%86-%d8%ad%d8%a7%d8%b2-%d9%85%d9%84%da%a9-%d8%af%d8%b1-%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%88-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d9%85%d9%88%d8%b6/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# پژوهشی بر قوانین مرتبط بر مالکیت اشیاء باستانی با تکیه بر آرای فقهای شیعه، مهدی طالقان غفاری و الیاس یاری و مهرداد پاکزاد و هوشنگ رستمی، [[دوفصلنامه مطالعات تاریخی جهان اسلام]]، شماره۱۶، ۱۳۹۹ش.[http://mte.journals.miu.ac.ir/article_4972_22c4f0757a5bd58f316ce7f216956d22.pdf لینک مقاله]
# پژوهشی بر قوانین مرتبط بر مالکیت اشیاء باستانی با تکیه بر آرای فقهای شیعه، مهدی طالقان غفاری و الیاس یاری و مهرداد پاکزاد و هوشنگ رستمی، [[دوفصلنامه مطالعات تاریخی جهان اسلام]]، شماره۱۶، ۱۳۹۹ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%be%da%98%d9%88%d9%87%d8%b4%db%8c-%d8%a8%d8%b1-%d9%82%d9%88%d8%a7%d9%86%db%8c%d9%86-%d9%85%d8%b1%d8%aa%d8%a8%d8%b7-%d8%a8%d8%b1-%d9%85%d8%a7%d9%84%da%a9%db%8c%d8%aa-%d8%a7%d8%b4%db%8c%d8%a7%d8%a1/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# پژوهشی در مالکیت گنج و میراث فرهنگی و قوانین مربوط به آن، ابوالفضل علیشاهی قلعه‌جوقی و مهدی دهقان سیمکانی، [[دوفصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی]]، سال ۲۱ شماره ۶، ۱۳۹۳ش.[https://lawecon.um.ac.ir/article_28696_c12126aa9ba3c0a595eee8d86e9df830.pdf لینک مقاله]
# پژوهشی در مالکیت گنج و میراث فرهنگی و قوانین مربوط به آن، ابوالفضل علیشاهی قلعه‌جوقی و مهدی دهقان سیمکانی، [[دوفصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی]]، شماره ۶ سال ۲۱، ۱۳۹۳ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%be%da%98%d9%88%d9%87%d8%b4%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%a7%d9%84%da%a9%db%8c%d8%aa-%da%af%d9%86%d8%ac-%d9%88-%d9%85%db%8c%d8%b1%d8%a7%d8%ab-%d9%81%d8%b1%d9%87%d9%86%da%af%db%8c-%d9%88-%d9%82%d9%88/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# تأملی بر رویکردهای حمایت از میراث فرهنگی از منظر فقه حکومتی، علی مشهدی، [[فصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر]] (فقه و حقوق اسلامی سابق)، سال ۵ شماره ۱۰، ۱۳۹۴ش.[https://law.tabrizu.ac.ir/article_4784_e1b1deceacfa24e6f4edd15e78da5410.pdf لینک مقاله]
# تحلیل فقهی احکام کنز، سید محمد محمودی گلپایگانی، [[دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی]]، شماره ۲ دوره ۴۳، ۱۳۸۹ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%aa%d8%ad%d9%84%db%8c%d9%84-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c-%d8%a7%d8%ad%da%a9%d8%a7%d9%85-%da%a9%d9%86%d8%b2/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# بررسی حقوقی و فقهی محدودیت و سلب مالکیت در میراث فرهنگی، عذرا ابراهیمی، فصلنامه میراث و گردشگری، دوره ۱ شماره ۳، ۱۳۹۵ش.[https://www.sid.ir/paper/257216/fa#pointx لینک دانلود]
# تحلیل فقهی احکام کنز، سید محمد محمودی گلپایگانی، [[دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی]]، دوره ۴۳ شماره ۲، ۱۳۸۹ش.[https://www.sid.ir/paper/198423/fa لینک چکیده]


=== عربی ===
== پایان‌نامه‌ها ==
== پایان‌نامه‌ها ==
# دفینه در فقه و حقوق ایران با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلیس، احسان زمانی، دانشگاه امام صادق، کارشناسی ارشد، ۱۳۸۸ش.[https://law.tabrizu.ac.ir/article_4784_e1b1deceacfa24e6f4edd15e78da5410.pdf لینک چکیده]
=== فارسی ===
# احکام گنج و دفینه در فقه اسلامی، سید محمودتقوی طولیان، حوزوی، سطح ۳، ۱۳۹۸ش.
# احکام گنج و دفینه در فقه اسلامی، سید محمودتقوی طولیان، حوزوی، سطح ۳، ۱۳۹۸ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%a7%d8%ad%da%a9%d8%a7%d9%85-%da%af%d9%86%d8%ac-%d9%88-%d8%af%d9%81%db%8c%d9%86%d9%87-%d8%af%d8%b1-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# وضعیت حقوقی دفینه، صغری مقای فرد، دانشگاه قم، کارشناسی ارشد، ۱۳۸۷ش.[https://elmnet.ir/article/10521213-92262/وضعیت-حقوقی-دفینه لینک چکیده]
# بررسی فقهی و حقوقی دفینه، فاطمه دری، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۳ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c-%d9%88-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82%db%8c-%d8%af%d9%81%db%8c%d9%86%d9%87/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# دفینه در فقه و حقوق ایران با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلیس، احسان زمانی، دانشگاه امام صادق، کارشناسی ارشد، ۱۳۸۸ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%af%d9%81%db%8c%d9%86%d9%87-%d8%af%d8%b1-%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%88-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d8%a7-%d9%85%d8%b7%d8%a7%d9%84%d8%b9%d9%87-%d8%aa%d8%b7%d8%a8%db%8c/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# وضعیت حقوقی دفینه، صغری مقای فرد، دانشگاه قم، کارشناسی ارشد، ۱۳۸۷ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d9%88%d8%b6%d8%b9%db%8c%d8%aa-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82%db%8c-%d8%af%d9%81%db%8c%d9%86%d9%87/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]


== سایر ==
== سایر ==
# درس خارج فقه، محمدی ری شهری، ۰۴\۰۹\۱۳۹۳ش.[https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/reyshahri/feqh/93/930904/ لینک متن]
# درس خارج فقه، محمد محمدی ری شهری، حکم گنج در اراضی عمومی(1) ۲۷\۰۸\۱۳۹۳ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/nr/%d8%af%d8%b1%d8%b3-%d8%ae%d8%a7%d8%b1%d8%ac-%d9%81%d9%82%d9%87-%da%a9%d8%a7%d9%84%d8%a8%d8%af%d8%b4%da%a9%d8%a7%d9%81%db%8c/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]؛ حکم گنج در اراضی عمومی(۲) ۰۳\۰۹\۱۳۹۳ش.[https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/reyshahri/feqh/93/930903/ لینک متن]؛ حکم گنج در اراضی عمومی(۳) ۰۴\۰۹\۱۳۹۳ش.[https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/reyshahri/feqh/93/930904/ لینک متن]؛ حکم گنج در زمین مملوک شخصی(۱) ۱۰\۰۹\۱۳۹۳ش.[https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/reyshahri/feqh/93/930909/ لینم متن]؛ حکم گنج در زمین مملوک شخصی(۲) ۱۱\۰۹\۱۳۹۳ش.[https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/reyshahri/feqh/93/930911/ لینک متن]
 
[[رده:نقص منابع عربی]]
[[رده:شناسه ناقص]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۲۹

آخرین ویرایش: ۱۴۰۳/۷/۲۵

همه منابع مطالعاتی

دفینه یا گنج در فقه و حقوق اسلامی از انفال محسوب شده و اختیار آن با حاکم اسلامی است؛ البته برخی بر این باورند که یابنده دفینه با شرايطی مالک آن خواهد بود و فقط باید خمس آن را پرداخت کند. امروزه به دلیل اهمیت یافتن آثار باستانی و لزوم نگهداری این آثار و همچنین تصویب قوانین دولتی درباره آن، موضوع دفینه و گنج در فقه معاصر ابعاد جدیدی به خود گرفته که لازم است مبانی فقهی حقوقی آن را بررسی کرد. در متون فقهی و حقوقی به دنبال این هستیم که؛ آیا یابنده، حقی نسبت به دفینه و گنج دارد؟ برای جلوگیری از تاراج این منابع آیا می‌توان به احکام ثانویه تمسک کرد؟ تعیین مجازات برای قاچاق دفینه‌ و گنج مشروع است؟ حکم دفینه‌ در اراضی خصوصی چیست؟

کتاب‌ها

فارسی

  1. احکام گنج و دفینه در فقه اسلامی، سیدمحمود تقوی طولیان، قم، انتشارات اثر قلم، ۱۴۰۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  2. سلب مالکیت خصوصی به لحاظ منافع عمومی با مطالعه موردی در خصوص دفینه در حقوق ایران، لیلا تقی‌زاده، ناشر سنجش و دانش، ۱۴۰۰ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  3. بررسی دفینه در فقه و حقوق ایران، سمیه رحمانی، ناشر هورین، ۱۳۹۹ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  4. وضعیت دفینه در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران و فقه جعفری، سعید احمدی‌پور، ناشر سعید احمدی‌پور، ۱۳۹۵ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  5. حقوق مدنی؛ اسباب تملک؛ عقود ایقاعات تعهدات، سید جلال الدین مدنی، ناشر پایدار، ۱۳۸۳ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

مقاله‌ها

فارسی

  1. بررسی قاعده من حاز ملک در فقه و حقوق موضوعه ایران، محسن رزمی و خالد نبی‌نیاء، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۳۱ سال ۹، ۱۳۹۲ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  2. پژوهشی بر قوانین مرتبط بر مالکیت اشیاء باستانی با تکیه بر آرای فقهای شیعه، مهدی طالقان غفاری و الیاس یاری و مهرداد پاکزاد و هوشنگ رستمی، دوفصلنامه مطالعات تاریخی جهان اسلام، شماره۱۶، ۱۳۹۹ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  3. پژوهشی در مالکیت گنج و میراث فرهنگی و قوانین مربوط به آن، ابوالفضل علیشاهی قلعه‌جوقی و مهدی دهقان سیمکانی، دوفصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی، شماره ۶ سال ۲۱، ۱۳۹۳ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  4. تحلیل فقهی احکام کنز، سید محمد محمودی گلپایگانی، دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۲ دوره ۴۳، ۱۳۸۹ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

پایان‌نامه‌ها

فارسی

  1. احکام گنج و دفینه در فقه اسلامی، سید محمودتقوی طولیان، حوزوی، سطح ۳، ۱۳۹۸ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  2. بررسی فقهی و حقوقی دفینه، فاطمه دری، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۳ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  3. دفینه در فقه و حقوق ایران با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلیس، احسان زمانی، دانشگاه امام صادق، کارشناسی ارشد، ۱۳۸۸ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
  4. وضعیت حقوقی دفینه، صغری مقای فرد، دانشگاه قم، کارشناسی ارشد، ۱۳۸۷ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

سایر

  1. درس خارج فقه، محمد محمدی ری شهری، حکم گنج در اراضی عمومی(1) ۲۷\۰۸\۱۳۹۳ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر؛ حکم گنج در اراضی عمومی(۲) ۰۳\۰۹\۱۳۹۳ش.لینک متن؛ حکم گنج در اراضی عمومی(۳) ۰۴\۰۹\۱۳۹۳ش.لینک متن؛ حکم گنج در زمین مملوک شخصی(۱) ۱۰\۰۹\۱۳۹۳ش.لینم متن؛ حکم گنج در زمین مملوک شخصی(۲) ۱۱\۰۹\۱۳۹۳ش.لینک متن