|
|
| (۷۳۰ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| <sup>متن بالانویس</sup>== اعدام (منابع مطالعاتی) ==
| | خمس در زمان غیبت |
| == کتاب‌ها ==
| |
| === فارسی ===
| |
| # اثربخشی حکم اعدام بر جرائم قاچاق مواد مخدر، حسین سعادتمند، تهران، نشر طلایی اندیشان خلاق، ۱۴۰۰ش. [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=2602518 اطلاعات کتاب]
| |
| # مجازات اعدام با رویکرد تطبیقی در حقوق ایران و آمریکا، منصوره دلیلی، تهران، نشر سنجش و دانش، ۱۴۰۰ش. [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=2584020 اطلاعات کتاب]
| |
| # بررسی سیاست جنایی تقنینی ایران در لغو مجازات اعدام در قانون مبارزه با مواد مخدر، زهرا اصغری، قم، نشر آیین احمد (ص)، ۱۴۰۰ش. [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=2611482 اطلاعات کتاب]
| |
| # اجرای مجازاتهای حدود در زمان غیبت، مجید اکبری‌نودهی، تهران، نشر دانش پژوهان شریف یار، ۱۳۹۹ش. [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=2511809 اطلاعات کتاب]
| |
| # اعدام در حقوق یهود و اسلام، سیدابوالفضل ساقی، عبدالرضا اصغری، مشهد، نشر دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ۱۳۹۹ش. [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=2510743 اطلاعات کتاب]
| |
| # بررسی مبانی فقهی و حقوقی تغییر مجازات زنای محصنه از رجم به اعدام، سجاد خاکسار، مرضیه حاجی‌رمضانی، تهران، نشر سنجش و دانش، ۱۳۹۹ش. [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=2485065 اطلاعات کتاب]
| |
| # سه یادداشت در باب اعتیادپژوهی یادداشت اول/بررسی طرح تعدیل مجازات اعدام قاچاقچیان مواد مخدر، اسدالله افشار، تهران نشر مناره، ۱۳۹۹ش. [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=2557184 اطلاعات کتاب]
| |
| # بررسی و تبیین مجازات اعدام در جرائم مرتبط به مواد مخدر در حقوق ایران و موازین حقوق بشر، فیروزه ماستری فراهانی، تهران، نشر فرهوش، ۱۳۹۷ش. [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=2278227 اطلاعات کتاب]
| |
| # تحلیل مجازات اعدام و راهکارهای تعدیل آن، مژگان کثیری، مجمع علمی و فرهنگی مجد، ۱۳۹۷ش.[https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=2305134 اطلاعات کتاب]
| |
| # مجازات اعدام بایدها و نبایدها، مهدی باقرزاده، شیراز، نشر گنج علم، ۱۳۹۷ش. [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=2308562 اطلاعات کتاب]
| |
| # بررسی فقهی حقوقی اعدام تعزیری، کریم مجتبوی، زیرنظر عباسقلی انصاری، تهران، نشر گیوا، ۱۳۹۵ش. [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=2032702 اطلاعات کتاب]
| |
| # کنکاشی فقهی و حقوقی در مجازات اعدام، امید عثمان کردی، تهران، نشر احسان، ۱۳۹۵ش. [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=1990344 اطلاعات کتاب]
| |
| # اعدام در ملاء عام، نصراله حیدری‌نژاد، تهران، نشر ندای کارآفرین، ۱۳۹۳ش. [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=1909360 اطلاعات کتاب]
| |
| # امکان‌سنجی حذف مجازات اعدام از جرائم تعزیری و تعیین مجازاتهای جایگزین، عمران علیمحمدی، تهران، نشر طلایی پویندگان دانشگاه، ۱۳۹۷ش. [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=2235674 اطلاعات کتاب]
| |
| # بررسی اعدام در نظام‌های حقوقی معاصر، نادر مختاری افراکنی، زهرا گل‌بردی، بابک بولاقی، تهران، نشر حقوقی، ۱۳۹۲ش. [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=1819609 اطلاعات کتاب]
| |
| # بررسی و تحلیل ماهیت حقوقی «اعدام و قصاص نفس» سید محمد حبیبی، تهران، نشر فرهنگ زبان، ۱۳۸۹ش.
| |
| # بررسی تطبیقی مجازات اعدام، محمدابراهیم شمس‌ناتری، قم، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۸ش. [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=196652 اطلاعات کتاب]
| |
|
| |
|
| == مقاله‌ها ==
| | '''خمس در زمان غیبت''' از مسائل مورد بحث و اختلاف نظر در میان فقیهان است. تفاوت دیدگاه فقها از آن سو است که در خصوص این مساله دلیل صریح و روشنی در آیات و روایات ذکر نگردیده است. با این وجود در خصوص اصل وجوب آن اتفاق نظر وجود دارد و فقیهان شیعه بر آنند که به موجب برخی آیات قرآن و روایات اهل بیت، خمس مالی که از راه کسب بدست آمده و زائد بر مخارج سالیانه باشد به مستحقین آن تعلق دارد. مال حاصل از خمس در یک تقسیم کلی به سهم سادات و سهم امام تقسیم می گردد که در خصوص آن در زمان غیبت امام معصوم دیدگاه های مختلفی از سوی فقیهان طرح گردیده است. پرداخت مستقیم به مستحقان، پرداخت با صلاحدید مجتهد، پرداخت به مجتهد جامع الشرایط و پرداخت به ولی فقیه از جمله اقوالی است که در خصوص سهم سادات مطرح شده است. در خصوص سهم امام نیز نظراتی همانند حلیت برای شیعیان، ساقط شدن پرداخت سهم سادات، وجوب حفظ آن تا ظهور امام، پرداخت بعنوان صدقه و وجوب پرداخت به ولی فقیه از جمله دیدگاه های مطرح شده در خصوص سهم امام در زمان غیبت است. در مقاله پیش رو به طور خلاصه به خمس و جایگاه آن در عصر غیبت پرداخته شده است. |
| === فارسی ===
| | ==جایگاه مساله در فقه معاصر== |
| # مطالعه تطبیقی «اعدام» در شریعت یهودی و اسلامی (در ترازوی حقوق کیفری نوین)، سید ابوالفضل ساقی عبدالرضا اصغری، معرفت ادیان، شماره ۴۳، ۱۳۹۹ش. [http://marefateadyan.nashriyat.ir/node/533 متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر، نسیم خداخواه، پژوهش و مطالعات علوم اسلامی، دوره ۱، شماره ۶، ۱۳۹۸ش. [https://joisas.ir/fa/showart-d138c90fcaad684e8459e4417c91712b متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| بررسی مبانی فقهی اعدام مجرمان اقتصادی، سید محمود میرخلیلی، مسعود حیدری، نشریه فقه مقارن، شماره ۱۴، ۱۳۹۸ش. [http://fiqhemoqaran.mazaheb.ac.ir/article_105979.html متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # بررسی و نقد مجازات اعدام در جرائم تعزیری اصحاب کبائر، اسماعیل محمدزاده، حبیب حاجتمند، پژوهشنامه میان رشته‌ای فقهی، شماره۱، ۱۳۹۸ش. [http://ensani.ir/fa/article/435383/بررسی-و-نقد-مجازات-اعدام-در-جرائم-تعزیری-اصحاب-کبائر متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # واکاوی مصالح فردی و اجتماعی موجود در قصاص، محمود مهدی‌زاده، مطالعات علوم سیاسی حقوق و فقه، دوره ۴، شماره ۱، ۱۳۹۷ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1379427/واکاوی-مصالح-فردی-و-اجتماعی-موجود-در-قصاص متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # نقدی فقهی بر تعیین مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر، عباس کلانتری خلیل‌آباد، نفیسه متولی زاده نایینی، صدیقه گلستان رو، فصلنامه فقه و اصول، دوره ۵۰، شماره ۱۱۴، ۱۳۹۷ش. [https://jfiqh.um.ac.ir/article_32663.html متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # تعدیل کیفر اعدام در قانون مبارزه با مواد مخدر: از بودهای فقهی تا بایدهای حقوق بشری، مونا زید شفیعی، قدرت اله خسروشاهی، فقه و مبانی حقوق اسلامی، ۱۳۹۷ش. [http://jil.bonabiau.ac.ir/article_542511.html متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # جرمشناسی ناکارآمدی کیفری اعدام در جرایم مواد مخدر و سایر جرایم تعزیری و تعیین مجازاتهای جایگزین، عمران علیمحمدی، محمدرضا شادمان فر، علوم اجتماعی شوشتر، ۱۳۹۶ش. [http://ensani.ir/fa/article?ArticleSearch%5Btitle%5D=تحلیل+حقوقی+–+جرمشناسی+ناکارآمدی+کیفری+اعدام+در+جرایم+مواد+مخدر+و+سایر+جرایم+تعزیری+و+تعیین+مجازات+های+جایگزین متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # مجازاتهای جایگزین اعدام، مسلم دوستی، تحقیقات جدید در علوم انسانی، شماره ۵، ۱۳۹۵ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1164877/مجازات-های-جایگزین-اعدام?q=اعدام%20در%20اسلام&score=17.0&rownumber=4 متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # تبدیل و جایگزینی مجازاتهای اسلامی (حدود و تعزیرات) متناسب با مقتضیات‌زمان، سعید هادی نجف آبادی، محمدرضا آیتی، پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۴۶، ۱۳۹۵ش. [http://ijrj.baboliau.ac.ir/article_530052.html متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # بازخوانی ادله مشروعیت اعدام در زنا با محارم، سید محمدرضا امام، سید محمد حسینی، سید محمود هل اتایی، فصلنامه فقه و اصول، دوره ۴۸، شماره ۲، ۱۳۹۵ش. [https://jfiqh.um.ac.ir/article_30878.html متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # بررسی پیشینه فقهی مبارزه با مواد مخدر و نقدی بر مجازات اعدام، حسین عندلیب، فصلنامه فقه و حقوق معاصر (معارف فقه علوی)، شماره ۱۰، ۱۳۹۸ش. [https://journals.icscr.ir/?p=1115 متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # تحلیل مشروعیت اعدام بدون درد از نوع حدی، تعزیری، قصاصی و حکومتی، فاطمه قدرتی، [[مجله فقه پزشکی]]، دوره ۷، شماره ۲۵–۲۴، ۱۳۹۴ش. [https://journals.sbmu.ac.ir/mf/article/view/11708 متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # درنگی در مبانی فقهی اعدام تعزیری مجدّد، عباسعلی سلطانی، حمید سلیمانی، شماره ۱۲، ۱۳۹۴ش. [https://feqh.semnan.ac.ir/article_1932.html متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # مبانی فقهی مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر، جواد حبیبی‌تبار، ضامن علی حبیبی، فقه (کاوشی نو در فقه)، دوره ۲۱، شماره۸۰، ۱۳۹۳ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_20934.html متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # واکاوی مستندات فقهی اعدام تعزیری، عادل ساریخانی، اسماعیل آقا بابا بنی، نشریه پژوهش حقوق کیفری، شماره ۸، ۱۳۹۳ش. [https://jclr.atu.ac.ir/article_838_196.html متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # بازخوانی مستندات فقهی حکم اعدام برای تکرار جرایم حدی، رحیم نوبهار، پژوهش حقوق کیفری، شماره ۵، ۱۳۹۲ش. [https://jclr.atu.ac.ir/?_action=article&au=7599&_au=نوبهار،%20رحیم متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # قصاص پدر و مادر در برابر قتل عمدی فرزند از دیدگاه مذاهب اسلامی، مصطفی ذوالفقارطلب، محمد جمالی، نشریه فقه مقارن، شماره ۲، ۱۳۹۲ش. [http://fiqhemoqaran.mazaheb.ac.ir/article_7307.html متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # منع مجازات اعدام تعزیری در فقه امامیّه، محمدجعفر حبیب زاده، عادل علیپور، نشریه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شمار ه ۹، ۱۳۹۲ش. [https://feqh.semnan.ac.ir/article_1903.html متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # نگرشی به مجازات اعدام در اسلام، محمد جعفری هرندی، پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۸، ۱۳۸۶ش. [http://ensani.ir/fa/article/65247/حوزه-فقه-جزا-نگرشی-به-مجازات-اعدام-در-اسلام متن مقاله را اینجا ببینید]
| |
|
| |
|
| == پایان‌نامه‌ها ==
| | با غیبت امام دوازدهم شیعیان از سال 329 ه.ق تا کنون مسائل مرتبط با امامت مانند نظام مالی و وجوهات شرعی که در زمان حضور به امام پرداخت میشود، محل بحث و گفتگو فقیهان و صاحب‌‌نظران قرار گرفته است.از نظرگاه فقه معاصر اهمیت مساله در این است که وظیفه افراد جامعه نسبت به فریضه خمس چگونه است و همچنین در نگاه کلان، نظام مالی جامعه اسلامی چگونه ترسیم شده و وجوهات شرعی نظیر خمس با ساختارهای جدید مالی مانند مالیات بر درآمد چه مناسباتی برقرار می کنند. |
| === فارسی ===
| | ==مفهوم شناسی == |
| # بررسی مجازات اعدام مرتد در اسلام با نگاهی بر آزادی عقیده و بیان در منشور حقوق بشر، قادربخش بلوچی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/cd965c796b964d4f890e2a5adf2ccee4 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | به لحاظ مفهومی منظور از خمس یک پنجم درآمد و منظور از زمان غیبت دوران غیبت امام معصوم است.خمس در زمان غیبت از مسائل مورد بحث و اختلاف نظر در میان فقیهان است. تفاوت دیدگاه فقها از آن سو است که در خصوص این مساله دلیل صریح و روشنی در آیات و روایات ذکر نگردیده است. با این وجود در خصوص اصل وجوب آن اتفاق نظر وجود دارد و فقیهان شیعه بر آنند که به موجب برخی آیات قرآن و روایات اهل بیت، خمس مالی که از راه کسب بدست آمده و زائد بر مخارج سالیانه باشد به مستحقین آن تعلق دارد. (ر.ک انفال / ۴۱ و وسایل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۹، کتاب الخمس) |
| #تحلیل حدی یا تعزیری بودن مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر، امیر زندی‌فر، دانشکده اقتصاد و علوم انسانی، موسسه آموزش عالی آفاق، 1398ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/0335aa28507d8b888244b45fe287ccaa پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | ===غیبت صغری=== |
| #سیاست جنایی لغو مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر با رویکردی بر مبنای فقه امامیه، مهدیه بداغی، دانشگاه پیام نور استان البرز، مرکز پیام نور کرج، 1398ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/9b24877f5c135a6a33b08807fb2c5d0a پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | پس از شهادت امام حسن عسگری در سال..، امام دوازدهم به مدت 260 ه.ق سال در میان مردم حضور داشت و پس از آن از سال تا سال غیبت نمود مردم به طور مستقیم به ایشان دسترسی نداشتند. در این وهله ارتباط امام با مردم از طریق نواب خاص ایشان صورت می گرفت. این دوره در مقایسه به دوران غیبت کبری کوتاه تر است و از همین رو غیبت صغری نام گرفته است. |
| #بررسی مشروعیت پیوند اعضاء در مجرمین محکوم به قتل و یا قطع، علی فاتحی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، 1398ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d4e11bf85ab73ab5367cb5dac71ff2d1 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | ===غیبت کبری=== |
| #استفاده از اعضای بدن محکومین به مجازات های قصاص و اعدام با بهره گیری از علوم پزشکی و فقه اسلام، اسماعیل ذوالفقاری‌فرد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، 1397ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5c5ee32cebfda0657496b243153fb38c پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | پس از رحلت چهارمین نائب خاص امام دوازدهم(پاورقی) در سال 329 ه.ق دوران غیبت کبری آغاز گردیده و تا دوران کنونی ادامه یافت.() در دوران غیبت کبری مردم به طور مستقیم به امام دسترسی ندارند و همچنین نائبان خاصی از سوی ایسان معرفی نگردیده است بلکه فقها به عنوان نائب عام از سوی امام معرفی شده اند(). در دوران غیبت کبری اموری مانند خمس،وجوهات شرعی، اقامه حدود قضایی و جهاد که از نگاه فقهی مرتبط با منصب امامت است مورد بحث و بررسی فقها و صاحبنطران قرار گرفته است. |
| #بازنگری مجازات اعدام در قانون مبارزه با مواد مخدر، نجمه یزدان‌شناس، دانشگاه کاشان، 1397ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/84cba4e477620e005c69cba4dbd7efb5 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | ===خمس=== |
| #مجازات اعدام در غیر موارد منصوص در فقه مذاهب اسلامی و حقوق افغانستان، عبدالواحد حماد، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی، 1396ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5377d2fa6504e8faaa189c1b2c6c4dd3 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | خمس در زبان عربی به معنای یک پنجم هر چیز و در اصطلاح فقهی به یک پنجم درآمد حاصل از کسب اطلاق می شود که باید به مستحقین آن پرداخت گردد.() |
| #بررسی مبانی فقهی اهدای عضو محکومین به اعدام و متوفی،زهره گلستانی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سمنان، 1395ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/124214921e803d7b042535053dd7ebb5 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | |
| #بررسی تطبیقی شیوه‌های اجرای مجازات سالب حیات، آناهیتا آیت اللهی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آیت‌الله حائری میبد، 1395ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6a4cefd03d6c273245a4bb31f6dd9f18 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | ==سهام== |
| #بررسـی فقـهی مــوارد اعـدام تـعزیـری در قوانین جزایی افغانستان، علی اکبر فیاض، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، دانشگاه فردوسی مشهد، 1395ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/9a2ef907341018e50dd3aee40bbb9011 پایان‌نامه را اینجا ببینید پایان‌نامه کارشناسی ارشد.]
| | مال حاصل از فریضه خمس بر اساس آیه ۴۱ سوره انفال و تفسیر آن، به شش گروه اختصاص یافته است: خدای تعالی، پیامبر اسلام، امام معصوم، و سادات نیازمند که سه گروه فقرا، ایتام و در راه ماندگان را در برمی‌گیرد. با این وجود از آنجا که علاوه بر سهم امام، سهم خدا و رسول نیز در اختیار امام است می‌توان گفت در مجموع خمس به دو قسم کلی شامل سهم امام و سهم سادات تقسیم می‌گردد. |
| #امکان‌سنجی اهدا عضو قبل از اجرای مجازات، بهزاد رستمی زابل، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، 1395ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/b7c9b8db217f056a6c7d172e6f918cf5 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | ===سهم سادات=== |
| #مجازات سالب حیات در حقوق کیفری ایران، فضه طالبی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، 1395ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5ca966d00963f18be602afbd02f0af69 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | از میان دو سهم خمس، مالکیت سهم سادات چه در زمان حضور امام و چه در زمان غیبت به سادات نیازمند شیعه اختصاص دارد. با این وجود در خصوص مصارف سهم سادات در زمان غیبت اقوال مختلفی از سوی فقیهان طرح گردیده است. برخی مانند کاشف‌الغطا بر آنند که سهم سادات را می‌توان در زمان غیبت به طور مستقیم به مستحقین آن پرداخت نمود.(کشف الغطا ج۴. ص۲۱۵ و بحوث فقهیه هامه ناصر مکارم شیرازی ج۱ ص۱۳۱٫۱۳۲)، برخی دیگر مانند سید محسن حکیم برآندد که به اقتضای قاعده احتیاط، اذن مجتهد جامع الشرایط برای پرداخت سهم سادات لازم است. (شرح عروه ج ۹ ص۵۸۶) همچنین امام خمینی و برخی شاگردان ایشان برآنند که سهم سادات همانند سهم امام از منابع مالی حکومت اسلامی است و صرف آن باید با صلاحدید ولی فقیه انجام پذیرد. (تحرير الوسيلة، امام خمینی، ج۱، ص: ۳۶۶. و منتظری کتاب الخمس ص۳۴۴) |
| #مشروعیت مجازات اعدام در جرایم موادمخدر از منظر فقه امامیه و حقوق بین الملل، نجمه حسینی، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی، 1394ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/821203171f11adb319611b61fb67c1c5 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | ===سهم امام=== |
| #مبانی فقهی حقوقی اهدا و استفاده از اعضای محکومین به اعدام، سهام مجدم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، 1394ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/8312751737131c7ff95f3c819860485b پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | در خصوص مالکیت سهم امام در عصر غیبت دیدگاه های متفاوتی از سوی فقها مطرح شده است. حلیت سهم امام برای شیعیان(بحرانی حدائق/ج۱۲/ ۴۴۸)، وصیت به حفظ آن به‌طور نسل به نسل تا ظهور امام(المقنعة، للشيخ المفيد، ص۲۸۵) و صدقه دادن آن به عنوان مال مجهول المالک(نجفی،جواهر ج۱۶ ص: ۱۷۷.) از جمله نظراتی است که درباره سهم امام در زمان غیبت از سوی فقها مطرح شده است. از میان فقهای معاصر آیت الله خویی پس از نقد آراء مختلف درباره مالکیت سهم امام در زمان غیبت، مصرف آن را در اموری که مورد رضایت امام باشد مانند مصالح عامه و تقویت امور دینی و حوزه‌های علمیه صحیح دانسته و اذن مجتهد جامع الشرایط را برای تصرف در سهم امام لازم دانسته است. (موسوعة الإمام الخوئي، ج۲۵، ص: ۳۳۰) |
| #احکام فقهی استفاده اعضای بدن و خون محکومین به اعدام، سیدرضا محقق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری، 1394ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/7c8d2e52e330f3f73fb298c377865f2d پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | همچنین سید محمد بحرالعلوم از فقهای معاصر بر آن است که در زمان غیبت امام، ولی فقیه نسبت به سهم امام بر دیگران اولویت دارد. () |
| #بررسی نحوه اجرای حکم اعدام در فقه امامیه و حقوق ایران و آثار مترتب برآن، شبنم جعفرپور، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، 1393ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/9b0f17dfb219d679d147564d93e7adb8 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | ==خمس و حکومت == |
| #بررسی فقهی و حقوقی اهداء اعضاء حیاتی محکومین به اعدام و افراد مبتلا به مرگ مغزی به افراد نیازمند، فاطمه بیتانام، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، 1392ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/daeada1d8c35a57a839b74741fb9fd33 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| | امام خمینی و جمعی از فقهای معاصر برآنند است که خمس ملک شخص امام نیست بلکه وجه الاماره و مربوط به منصب امام است و در زمان غیبت به ولی فقیه اختصاص دارد. همچنین از این حیث فرقی میان سهم سادات و سهم امام وجود ندارد. از جمله دلائل ایشان بر این مطلب آن است که خمس بر تمام درآمد جامعه اسلامی قرار داده شده و وجوب آن به رفع نیاز از سادات مقید نگردیده است؛ در حالی که اگر غرض از جعل خمس رفع نیاز سادات بود، خمس درآمد یک بازار از بازارهای مسلمین کافی بود. بنابراین خمس از منابع حکومت اسلامی و برای پاسخگویی به مخارج حکومت است و رفع نیاز از سادات نیز یکی از وظایف حاکم اسلامی است. (کتاب البیع ج۲ ص۶۶۴ و۶۵۳) این دیدگاه از سوی برخی دیگر از فقها مانند شهید صدر، سید محمود شاهرودی، محمد مومن و حسینعلی منتظری طرح گردیده است.. |
| #مبانی فقهی و حقوقی مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر، پورمند سینایی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، 1392ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/9f6839012c1489f3f5afecbe7d720de9 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| |
| #بررسی تطبیقی جرایم مستوجب اعدام از دیدگاه مذاهب پنجگانه اسلامی، علی سکینی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، 1391ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/74d017af2874530da56fedcc3583cfbd پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| |
| #اسراف در قتل، کریم لطافتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تبریز، 1391ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f4a6ecb2985dfab01f438746b5d4e779 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| |
| #بررسی مبانی نظری و عملی مجازات اعدام، سیدمحمدعلی بابایی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، 1390ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/7e917cc097c232f75a5b403f17b3356c پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| |
| #بررسی مجازات اعدام در حقوق کیفری ایران و فقه امامیه، بتول سلیمانی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، 1390ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/8a8af6c4ccc937f743e6f109c6472971 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| |
| #بررسی خرید و فروش اعضای شخص محکوم به اعدام، احسان یوسف‌پور، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، 1390ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/793fc5d72f5e667537f91ce063db8652 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| |
| #بررسی تطبیقی مجارات اعدام در فقه امامیه و نظام‌های حقوقی معاصر، ابراهیم امامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، 1390ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/514a325c5a9a043d0bb04bc13d155064 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| |
| #بررسی تطبیقی مجازات اعدام در فقه و حقوق ایران با فرانسه، سعید صمدی، دانشکده علوم انسانی، مرکز پیام نور تهران، 1389ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/e4bd2eadce95fa4dceeeeb4dac55936f پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| |
| #بررسی تطبیقی مجازات اعدام از دیدگاه فقهی و حقوقی و مقایسه آن با قوانین کیفری بین‌المللی، مهدی رحمانی، دانشکده علوم انسانی، مرکز پیام نور تهران، 1389ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3282d53f10b74ee090c6f52ae7fe6ffb پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| |
| # تحلیل فقهی مجازات اعدام تعزیری، عادل علیپور، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۸۷ش.[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2ede3582cab8d60b80a0a097d278a487 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| |
| #تحلیل مجازات اعدام در جرائم مستوجب تعزیر و مجازاتهای بازدارنده، فریدون جعفری، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، 1381ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/16b5c177b611e07d21f960105e0c3cfa پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| |
| #مجازات اعدام در حقوق کیفری ایران و فقه امامیه، کرم جانی‌پور، دانشکده حقوق و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، 1378ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/fe3ba8c556d8f31ecb4951b300859014 پایان‌نامه را اینجا ببینید] پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
| |
| صفحه 5
| |
خمس در زمان غیبت
خمس در زمان غیبت از مسائل مورد بحث و اختلاف نظر در میان فقیهان است. تفاوت دیدگاه فقها از آن سو است که در خصوص این مساله دلیل صریح و روشنی در آیات و روایات ذکر نگردیده است. با این وجود در خصوص اصل وجوب آن اتفاق نظر وجود دارد و فقیهان شیعه بر آنند که به موجب برخی آیات قرآن و روایات اهل بیت، خمس مالی که از راه کسب بدست آمده و زائد بر مخارج سالیانه باشد به مستحقین آن تعلق دارد. مال حاصل از خمس در یک تقسیم کلی به سهم سادات و سهم امام تقسیم می گردد که در خصوص آن در زمان غیبت امام معصوم دیدگاه های مختلفی از سوی فقیهان طرح گردیده است. پرداخت مستقیم به مستحقان، پرداخت با صلاحدید مجتهد، پرداخت به مجتهد جامع الشرایط و پرداخت به ولی فقیه از جمله اقوالی است که در خصوص سهم سادات مطرح شده است. در خصوص سهم امام نیز نظراتی همانند حلیت برای شیعیان، ساقط شدن پرداخت سهم سادات، وجوب حفظ آن تا ظهور امام، پرداخت بعنوان صدقه و وجوب پرداخت به ولی فقیه از جمله دیدگاه های مطرح شده در خصوص سهم امام در زمان غیبت است. در مقاله پیش رو به طور خلاصه به خمس و جایگاه آن در عصر غیبت پرداخته شده است.
جایگاه مساله در فقه معاصر
با غیبت امام دوازدهم شیعیان از سال 329 ه.ق تا کنون مسائل مرتبط با امامت مانند نظام مالی و وجوهات شرعی که در زمان حضور به امام پرداخت میشود، محل بحث و گفتگو فقیهان و صاحب‌‌نظران قرار گرفته است.از نظرگاه فقه معاصر اهمیت مساله در این است که وظیفه افراد جامعه نسبت به فریضه خمس چگونه است و همچنین در نگاه کلان، نظام مالی جامعه اسلامی چگونه ترسیم شده و وجوهات شرعی نظیر خمس با ساختارهای جدید مالی مانند مالیات بر درآمد چه مناسباتی برقرار می کنند.
مفهوم شناسی
به لحاظ مفهومی منظور از خمس یک پنجم درآمد و منظور از زمان غیبت دوران غیبت امام معصوم است.خمس در زمان غیبت از مسائل مورد بحث و اختلاف نظر در میان فقیهان است. تفاوت دیدگاه فقها از آن سو است که در خصوص این مساله دلیل صریح و روشنی در آیات و روایات ذکر نگردیده است. با این وجود در خصوص اصل وجوب آن اتفاق نظر وجود دارد و فقیهان شیعه بر آنند که به موجب برخی آیات قرآن و روایات اهل بیت، خمس مالی که از راه کسب بدست آمده و زائد بر مخارج سالیانه باشد به مستحقین آن تعلق دارد. (ر.ک انفال / ۴۱ و وسایل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۹، کتاب الخمس)
غیبت صغری
پس از شهادت امام حسن عسگری در سال..، امام دوازدهم به مدت 260 ه.ق سال در میان مردم حضور داشت و پس از آن از سال تا سال غیبت نمود مردم به طور مستقیم به ایشان دسترسی نداشتند. در این وهله ارتباط امام با مردم از طریق نواب خاص ایشان صورت می گرفت. این دوره در مقایسه به دوران غیبت کبری کوتاه تر است و از همین رو غیبت صغری نام گرفته است.
غیبت کبری
پس از رحلت چهارمین نائب خاص امام دوازدهم(پاورقی) در سال 329 ه.ق دوران غیبت کبری آغاز گردیده و تا دوران کنونی ادامه یافت.() در دوران غیبت کبری مردم به طور مستقیم به امام دسترسی ندارند و همچنین نائبان خاصی از سوی ایسان معرفی نگردیده است بلکه فقها به عنوان نائب عام از سوی امام معرفی شده اند(). در دوران غیبت کبری اموری مانند خمس،وجوهات شرعی، اقامه حدود قضایی و جهاد که از نگاه فقهی مرتبط با منصب امامت است مورد بحث و بررسی فقها و صاحبنطران قرار گرفته است.
خمس
خمس در زبان عربی به معنای یک پنجم هر چیز و در اصطلاح فقهی به یک پنجم درآمد حاصل از کسب اطلاق می شود که باید به مستحقین آن پرداخت گردد.()
سهام
مال حاصل از فریضه خمس بر اساس آیه ۴۱ سوره انفال و تفسیر آن، به شش گروه اختصاص یافته است: خدای تعالی، پیامبر اسلام، امام معصوم، و سادات نیازمند که سه گروه فقرا، ایتام و در راه ماندگان را در برمی‌گیرد. با این وجود از آنجا که علاوه بر سهم امام، سهم خدا و رسول نیز در اختیار امام است می‌توان گفت در مجموع خمس به دو قسم کلی شامل سهم امام و سهم سادات تقسیم می‌گردد.
سهم سادات
از میان دو سهم خمس، مالکیت سهم سادات چه در زمان حضور امام و چه در زمان غیبت به سادات نیازمند شیعه اختصاص دارد. با این وجود در خصوص مصارف سهم سادات در زمان غیبت اقوال مختلفی از سوی فقیهان طرح گردیده است. برخی مانند کاشف‌الغطا بر آنند که سهم سادات را می‌توان در زمان غیبت به طور مستقیم به مستحقین آن پرداخت نمود.(کشف الغطا ج۴. ص۲۱۵ و بحوث فقهیه هامه ناصر مکارم شیرازی ج۱ ص۱۳۱٫۱۳۲)، برخی دیگر مانند سید محسن حکیم برآندد که به اقتضای قاعده احتیاط، اذن مجتهد جامع الشرایط برای پرداخت سهم سادات لازم است. (شرح عروه ج ۹ ص۵۸۶) همچنین امام خمینی و برخی شاگردان ایشان برآنند که سهم سادات همانند سهم امام از منابع مالی حکومت اسلامی است و صرف آن باید با صلاحدید ولی فقیه انجام پذیرد. (تحرير الوسيلة، امام خمینی، ج۱، ص: ۳۶۶. و منتظری کتاب الخمس ص۳۴۴)
سهم امام
در خصوص مالکیت سهم امام در عصر غیبت دیدگاه های متفاوتی از سوی فقها مطرح شده است. حلیت سهم امام برای شیعیان(بحرانی حدائق/ج۱۲/ ۴۴۸)، وصیت به حفظ آن به‌طور نسل به نسل تا ظهور امام(المقنعة، للشيخ المفيد، ص۲۸۵) و صدقه دادن آن به عنوان مال مجهول المالک(نجفی،جواهر ج۱۶ ص: ۱۷۷.) از جمله نظراتی است که درباره سهم امام در زمان غیبت از سوی فقها مطرح شده است. از میان فقهای معاصر آیت الله خویی پس از نقد آراء مختلف درباره مالکیت سهم امام در زمان غیبت، مصرف آن را در اموری که مورد رضایت امام باشد مانند مصالح عامه و تقویت امور دینی و حوزه‌های علمیه صحیح دانسته و اذن مجتهد جامع الشرایط را برای تصرف در سهم امام لازم دانسته است. (موسوعة الإمام الخوئي، ج۲۵، ص: ۳۳۰)
همچنین سید محمد بحرالعلوم از فقهای معاصر بر آن است که در زمان غیبت امام، ولی فقیه نسبت به سهم امام بر دیگران اولویت دارد. ()
خمس و حکومت
امام خمینی و جمعی از فقهای معاصر برآنند است که خمس ملک شخص امام نیست بلکه وجه الاماره و مربوط به منصب امام است و در زمان غیبت به ولی فقیه اختصاص دارد. همچنین از این حیث فرقی میان سهم سادات و سهم امام وجود ندارد. از جمله دلائل ایشان بر این مطلب آن است که خمس بر تمام درآمد جامعه اسلامی قرار داده شده و وجوب آن به رفع نیاز از سادات مقید نگردیده است؛ در حالی که اگر غرض از جعل خمس رفع نیاز سادات بود، خمس درآمد یک بازار از بازارهای مسلمین کافی بود. بنابراین خمس از منابع حکومت اسلامی و برای پاسخگویی به مخارج حکومت است و رفع نیاز از سادات نیز یکی از وظایف حاکم اسلامی است. (کتاب البیع ج۲ ص۶۶۴ و۶۵۳) این دیدگاه از سوی برخی دیگر از فقها مانند شهید صدر، سید محمود شاهرودی، محمد مومن و حسینعلی منتظری طرح گردیده است..