|
|
| (۷۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| ==کتاب‌ها==
| | '''ارتداد''' |
| ===فارسی===
| |
| #فقه سرقفلی، سیدمحمدعلی بلادیان، اندیشه مولانا، چاپ اول، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400416215.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #تحلیل مبانی سرقفلی و حق کسب در حقوق ایران با مطالعه در حقوق فرانسه و انگلیس، لیلا جوانمرد، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، چاپ اول، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400826039.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #مبانی و قوانین حقوقی سرقفلی، سلمان مشهورحسن، آرون، چاپ اول، ۱۳۸۱ش.
| |
| #سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت در حقوق ایران و فقه اسلام، بهمن کشاورز، جهاد دانشگاهی واحد شهید بهشتی، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
| |
| #سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت، غلامرضا شمسی‌پور ، بکاء، چاپ اول، سال ۱۳۸۸ش.
| |
| #شیوه‌های عملی طرح و دفاع از دعاوی سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت، مهدی زینالی، جنگل، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.
| |
| #حق کسب و پیشه و تجارت و سرقفلی در حقوق ایران، مهدی زینالی، جنگل، چاپ اول، ۱۳۸۸ش.
| |
| #آموزش احراز مالکیت و چگونگی تنظیم قراردادها مبایعه‌نامه پیش‌فروش آپارتمان اجاره‌نامه سرقفلی، غلام‌مهدی بیرقدار ، آب خست، ۱۳۹۳ش.
| |
| #حقوق موجر و مستاجر در قانون روابط موجر و مستاجر مصوب ۱۳۷۶ (تخلیه اماکن تجاری، مسکونی - سرقفلی در حقوق ایران)، یوسف طاهرموسوی، مجد، ۱۳۸۴ش.
| |
| #نحوه عملی رسیدگی به دعاوی اجاره و سرقفلی همراه با شرح و توضیح آراء صادره و مربوط به آن، منصور اباذری فومشی، خرسندی، ۱۳۸۵ش.
| |
| #سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت (بررسی تطبیقی در حقوق ایران و انگلیس)، شهاب چراغی، قانون یار، چاپ اول، ۱۴۰۰ش.
| |
| #حق سرقفلی به زبان ساده (بررسی و شناخت حق کسب و پیشه و تجارت)، شیردل حیاتی، قانون یار، چاپ اول، ۱۳۹۹ش.
| |
| #دعوای سرقفلی، یوسف علیمرادیان، حمیدرضا فرجی، صالحیان، چاپ اول، ۱۳۹۹ش.
| |
| #شیوه‌های عملی ارزیابی و قیمت‌گذاری سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت، مهدی زینالی، توحید زینالی، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۴ش.
| |
| #حقوق سرقفلی در ایران، محمدعلی شریفات‌محمدی، مبین عدالت، چاپ اول، ۱۳۹۷ش.
| |
| #دعاوی سرقفلی در رویه دادگاه‌ها، توحید زینالی ، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۶ش.
| |
| #دعوای توقیف و فروش حق سرقفلی در رویه دادگاه‌ها، مهدی زینالی ، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۵ش.
| |
| #اجاره، سرقفلی و حق کسب و پیشه، اسماعیل جانجانی، دادآفرید، چاپ اول، ۱۳۹۸ش.
| |
| #دعوی تخلیه محل سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت به جهت تخریب و نوسازی، مهدی زینالی، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۳ش.
| |
| #دعوی تخلیه محل سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت به جهت تعدی و تفریط، مهدی زینالی، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۳ش.
| |
| #سرقفلی و حق کسب و پیشه در آراء دیوان عالی کشور (آراء وحدت رویه و اصراری)، توحید زینالی، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۵ش.
| |
| #سرقفلی و حق کسب و پیشه در آراء دیوان عالی کشور (آراء وحدت رویه و اصراری)، توحید زینالی، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۶ش.
| |
| #سرقفلی به زبان ساده، بهزاد بهرامی‌نسب، احسان پهلوانی‌فرد، چتر دانش، چاپ اول، ۱۳۹۹ش.
| |
| #محشی قوانین و مقررات اجاره و سرقفلی، رحیم جودی، چاپ اول، ۱۳۹۵ش.
| |
| #واگذاری و فروش سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت (دعوای تجویز انتقال منافع)، مهدی زینالی، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۳ش.
| |
| #دعوای الزام به تنظیم سند سرقفلی، مهدی زینالی، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۵ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/95/95c15102.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #دعوای مطالبه سرقفلی، مهدی زینالی، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93b18141.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #تخلیه محل سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت به جهت نیاز شخصی به کسب یا سکونت، مهدی زینالی، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93915088.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #قوانین و مقررات اجاره و سرقفلی، توحید زینالی، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93915086.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #آموزش عملی و کاربردی قوانین سرقفلی و کسب و پیشه به زبان ساده چشمی، داود جاودانه، چاپ اول، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97b24076.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #تخلیه محل سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت به جهت تغییر شغل، مهدی زینالی، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93b18090.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #تخلیه محل سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت به جهت عدم پرداخت اجاره‌بها یا تاخیر در پرداخت آن، مهدی زینالی، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93313171.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #تخلیه محل سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت به جهت انتقال به غیر، مهدی زینالی، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93417126.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #سرقفلی و حق کسب و پیشه در رویه قضائی، عاطفه زاهدی، جاودانه، چاپ اول، ۱۳۹۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/92/92222003.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #تعدیل اجاره بهای محل‌های سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت در قانون موجر و مستاجر ۱۳۵۶ - ۱۳۷۶، توحید زینالی، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93c26104.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #مقایسه حق سرقفلی با حق کسب و پیشه و تجارت در روابط موجر و مستاجر، غلامرضا شمسی‌پور، دادبخش، چاپ اول، ۱۳۹۸. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98c07200.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #اجاره، سرقفلی و حقوق صنفی مستاجر در حقوق موضوعه ایران و فقه اسلامی، سیاوش اسکندرزاد، علم و دانش، چاپ اول، ۱۳۹۵ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/95/95b24061.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #سرقفلی و حق کسب و پیشه در حقوق ایران و انگلیس، زهرا مومنی، سیدامین خرام ، گیوا، چاپ اول، ۱۳۹۵ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/95/95218028.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #مجموعه پرسش و پاسخ‌های سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت، مهدی زینالی، توحید زینالی، چراغ دانش، چاپ اول، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93b06170.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بازداشت سرقفلی در حقوق ایران، محمدکاظم مهدی‌زاده، جاودانه، چاپ اول، ۱۳۹۱ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/91/91920056.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #توقیف حق کسب یا پیشه یا تجارت (سرقفلی)، محمدرضا قاسمی، جاودانه، چاپ اول، ۱۳۹۱ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/91/91331004.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بررسی فقهی و حقوقی اجاره، سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت، مریم غفاری، اکبر غفاری ، الهام صالحی، آناطب، چاپ اول، ۱۳۹۴ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/94/94618034.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #سلسله پژوهش‌های فقهی حقوقی معاملات مدیون قرارداد حمل و نقل از دیدگاه فقه و حقوق، سرقفلی، مباحثی پیرامون وقف، عسر و حرج، حسین رجایی، سید مهدی منصوری، محمداسماعیل بیگی، قضا (وابسته به مرکز تحقیقات فقهی قوه قضاییه)، چاپ اول، ۱۳۸۸ش.
| |
| #سرقفلی در حقوق ایران و فرانسه، علی لعلی، سیامک لطفیانی، مجد، چاپ اول، ۱۳۹۴ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/94/94c19330.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #آموزش عمومی حقوق (علمی و کاربردی) 4: حق سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت، فرحناز یوسفی‌زاده ، نشر شهید داریوش نورالهی، چاپ اول، ۱۳۹۵ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/95/95218180.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #موانع ارث و حق سرقفلی از دیدگاه تطبیقی در مذاهب اسلامی، عزت‌اله گنج‌خانلو، راه دکتری، چاپ اول، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98627030.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #مقررات مربوط به سرقفلی مجموعه قوانین و مقررات با آخرین اصلاحات الحاقات...، مسلم قزل‌بیگلو، آئینه دانش، چاپ اول، ۱۳۹۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/92/92119831.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #نحوه عملی دعاوی سرقفلی و حق کسب و پیشه، فرحناز یوسفی‌زاده، نشر شهید داریوش نورالهی، چاپ اول، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93c26246.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بایدها و نبایدهای اجاره (رحم اجاره‌ای - سرقفلی) از کتاب العروه الوثقی، محمدحسن اسماعیلیان ، دار التفسیر، چاپ اول، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98c07927.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #حق الخلو و السرقفلیه (کتاب‌البیع)، سیدمرتضی حسینی‌شیرازی، دلیل ما، چاپ اول، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98520118.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
| #مقایسه فقهی و حقوقی عقد اجاره، سرقفلی و حق کسب و پیشه در حقوق ایران و حقوق اسلامی، روح‌الله فیاضی ، نام آوران ماندگار، چاپ اول، ۱۳۹۶ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/96/96412121.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]
| |
|
| |
|
| ===عربی===
| |
| ==مقاله‌ها==
| |
| ===فارسی===
| |
| #سرقفلی، سید محمد موسوی بجنوردی، مجله حقوقی دادگستری، شماره ۸، ۱۳۷۲ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/138814 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #سرقفلی در حقوق ایران، غلامعلی سیفی زیناب، کانون وکلا، شماره ۱۵۰ و ۱۵۱، ۱۳۶۹ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/154446 مقاله از اینجا بخوانید.]
| |
| #سرقفلی و استهلاک آن، مهدی مشکی، حسابدار، شماره ۱۱۸، ۱۳۷۵ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/51807 مقاله از اینجا بخوانید.]
| |
| #حق سرقفلی یا مالکیت تجارتی، حسینقلی کاتبی، کانون وکلا شماره ۵۱، ۱۳۳۵م.
| |
| #ارتباط ارزشی سرقفلی گزارش شده، علی رحمانی، مهسا قاسمی، پژوهش های تجربی حسابداری، سال سوم، شماره ۹، ۱۳۹۲ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/320434 مقاله را از ینجا بخوانید.]
| |
| #سرقفلی و دعاوی ناشیه از آن، جهانبخش ارفع زنگنه، کانون وکلا، شماره ۵۰، ۱۳۳۵ش.
| |
| #سرقفلی و دعاوی ناشیه از آن، محمدتقی دامغانی، کانون وکلا، شماره ۴۴، ۱۳۳۴ش.
| |
| #اجاره و سرقفلی از دیدگاه اسلام، جهانگیر رضایی، حسابدار، شماره ۱۵، ۱۳۶۴ش.
| |
| #سرقفلی و اعتبار آن در حقوق ایران، بررسی های بازرگانی، شماره ۲۰، ۱۳۶۷م. [http://ensani.ir/fa/article/download/207470 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #حذف روش اتحاد منافع و استهلاک سرقفلی، حسن کوچکی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، شماره ۳، ۱۳۸۱ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/291121 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بررسی راه های واگذاری و انتقال سرقفلی، سید حسین حسینی نیک، کانون سال پنجاه و سوم، شماره ۱۲۴، ۱۳۹۰ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/304994 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #تحلیل فقهی حقوقی سرقفلی در قانون موجر و مستأجر مصوب سال ۱۳۷۶، علیرضا باریکلو، فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال چهل و نهم شماره ۲، ۱۳۹۵ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/378125 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #حقوق زارعانه همان حق سرقفلی در تجارت است، قضاوت، شماره ۱۴، ۱۳۸۲ش.
| |
| #نقش عدم پرداخت سرقفلی پس از انقضای مدت اجاره در استحقاق اجرت المثل، امیرحسین علیزاده، فصلنامه رأی، دوره نهم، شماره ۳۲، ۱۳۹۹ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/462002 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #سرقفلی و مقایسه آن در قوانین جدید و قدیم، سید محمدهادی ساعی،دادرسی، شماره ۵۵، ۱۳۸۵ش.
| |
| #حق کسب یا پیشه و تفاوت آن با سرقفلی، علیرضا اسلامی، کانون، شماره ۴۹، ۱۳۸۳ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/158782 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بحث در اطراف سرقفلی و دعاوی ناشیه از آن، غلامعلی سبحانی، کانون وکلا، شماره ۴۵، ۱۳۳۴ش.
| |
| #سرقفلی (حق کسب یا پیشینه یا تجارت) در حقوق ایران، بررسی های بازرگانی آذر، شماره ۱۹، ۱۳۶۷ش.
| |
| #سرقفلی و مقایسه آن در قوانین جدید و قدیم، سید محمدهادی ساعی، دادرسی، شماره ۵۶، ۱۳۸۵ش.
| |
| #سرقفلی حق کسب و پیشه (با رویکردی به دیدگاه امام خمینی(س))، فهیمه ملک زاده، [[پژوهشنامه متین]]، سال هفدهم، شماره ۶۸، ۱۳۹۴ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/353443 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #تقسیم حق سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت بین ورثه، حسین قربانیان، کانون، سال پنجاه و دوم، شماره ۱۱۴، ۱۳۸۹ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/221811 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #وحدت یا تعدد حق کسب پیشه و تجارت با حق سرقفلی، غلامعلی صدقی، رویه قضایی (نقد رأی)، سال اول، شماره ۱، ۱۳۹۱ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/359597 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #رویکردی تحلیلی به ماهیت حق کسب یا پیشه یا تجارت و حق سرقفلی، ابراهیم عبدی‌پورفرد، فقه و حقوق، شماره ۶، ۱۳۸۴ش.
| |
| #طریق صحیح شرعی انتقال سرقفلی در قانون روابط موجر و مستاجر ۱۳۷۶، سیده مهدیه فیض اصفهانی، حمید انصاری، علی مظهر قراملکی، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال دهم، شماره ۱۸، ۱۳۹۷ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/389349 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بررسی و مقایسه حق سرقفلی با حق کسب یا پیشه یا تجارت، خسرو عباسی داکانی، کانون، سال پنجاه و دوم، شماره ۱۱۲، ۱۳۸۹ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/221799 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #مناسبت تخلیه عین مستاجره با پرداخت حق سرقفلی در قانون جدید روابط موجر و مستأجر، حسن رسول زاده، دادرسی، شماره ۴۲، ۱۳۸۲ش.
| |
| #بررسی امکان و چگونگی توقیف سرقفلی و حق کسب یا پیشه یا تجارت، حسن بادینی، لیلا جوانمرد، پژوهش حقوق خصوصی، سال دوم، شماره ۴، ۱۳۹۲ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/345017 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #مروری بر مفاهیم سرقفلی و حق کسب، پیشه یا تجارت در نظام حقوقی ایران، علیرضا زارع زیدی، احمد عرب عامری، پژوهش در هنر و علوم انسانی، سال دوم، شماره ۵، پیاپی ۷، ۱۳۹۶ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/378426 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| # تأملی بر مفهوم سرقفلی و جایگاه آن در قانون روابط موجر و مستأجر ۱۳۷۶، رضا سکوتی نسیمی، علامه، دوره اول، شماره ۶ و ۷، ۱۳۸۲ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/264277 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #ده گفتار در روابط موجر و مستاجر (سرقفلی و حق کسبه و پیشه و تجارت)، سید محسن پنجتنی، کانون، سال پنجاه و دوم، شماره ۱۱۲، ۱۳۸۹ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/221798 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #نقدی بر سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت در قانون روابط موجر و مستأجر سال ۱۳۷۶، سعید بیگدلی، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق، شماره ۱۳ و ۱۴، ۱۳۸۰ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/62739 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #رویکردی نوین نسبت به حق کسب یا پیشه یا تجارت و حق سرقفلی از دیدگاه نظام حقوقی مالکیت فکری، سعید حبیبا، مجید حسین زاده، دیدگاه‌های حقوق قضایی، شماره ۶۷، ۱۳۹۳ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/344978 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #ارتباط ارزشی استهلاک سرقفلی و تأثیر اهرم مالی بر این رابطه با در نظر گرفتن استاندارهای ملی و بین المللی، حسین نورانی، احمد خدامی‌پور، امید پورحیدری، پژوهش های تجربی حسابداری، سال نهم، شماره ۳۴، ۱۳۹۸ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/417876 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #جواز توقیف و تملیک سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت نقد رای وحدت رویه تاریخ ۱۲/۷/۷۱ شورای عالی ثبت، غلامعلی صدق، کانون، سال پنجاه و سوم، شماره ۱۲۳، ۱۳۹۰ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/304983 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بحثی پیرامون سرقفلی، عیسی مویدی، کانون وکلا، شماره ۱۳۲، ۱۳۵۴ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/153933 مقاله از اینجا بخوانید.]
| |
| #سرقفلی، عبدالحمید اعظمی زنگنه، کانون وکلا، شماره ۸، ۱۳۲۷ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/148992 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
|
| |
|
| ===عربی===
| |
| #أحكام السرقفلية، حبيب إدريس عيسى المزوري، مجلة البحوث و الدراسات الاسلامية، العدد ۱۳، ۲۰۰۸م. [https://www.iasj.net/iasj/pdf/92a953a5e2eb9244 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بدل إخلاء العين المؤجرة السرقفلية دراسة فقهية مقارنة، صاحب محمد حسين نصار، مجلة مركز دراسات الكوفة، العدد ۱، ۲۰۱۱م. [https://www.iasj.net/iasj/pdf/0ba7577f2b216573 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #حكم الشريعة في بدل الخلو السرقفلية، إبراهيم فاضل الدبو، الفكر الإسلامي، المجلد ۱۷، العدد ۳، ۱۹۸۸م. [https://al-maktaba.org/book/8356/8143 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #الطبيعة القانونية للسرقفلية، رؤى علي عطية، مجلة الكوفة للعلوم القانونية والسياسية، المجلد ۱، العدد ۴، ۲۰۱۰م. [https://www.iasj.net/iasj/pdf/386328fe9ee77d59 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بدل الخلو، محمد سليمان الأشقر، مجلة مجمع الفقه الإسلامي الدولي، المجلد ۴، الصفحة ۱۷۳۴، ۱۹۸۸م. [https://ketabonline.com/ar/books/6004/readpart=4&page=8128&index=3281783/3281841/3281843 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بدل الخلو، وهبة بن محمد الزحيلي، مجلة مجمع الفقه الإسلامي الدولي، المجلد ۴، الصفحة ۱۷۲۹، ۱۹۸۸م. [https://ketabonline.com/ar/books/6004/readpart=4&page=8123&index=3281783/3281841 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بدل الخُلُو في الفقه الإسلامي، محيي الدين قادي، مجلة مجمع الفقه الإسلامي الدولي، المجلد ۴، الصفحة ۱۷۷۱، ۱۹۸۸م. [https://ketabonline.com/ar/books/6004/readpart=4&page=8165&index=3281783/3281841/3281845 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بدل الخلو وتصحيحه، محمد علي تسخيري، مجلة مجمع الفقه الإسلامي الدولي، المجلد ۴، الصفحة ۱۸۲۳، ۱۹۸۸م. [https://ketabonline.com/ar/books/6004/readpart=4&page=8217&index=3281783/3281841/3281846 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #حكم الخلو فى الفقة الإسلامى: دراسة مقارنة، عصام محمد علي الصارى، مجلة العلوم الإنسانية و التطبيقية، العدد ۲۷، ۲۰۱۵م. [http://www.asmarya.edu.ly/journal/wp-content/uploads/2016/09/28حكم-الخلُوّ-في-الفقه-الإسلامي-د.عصمام-الصاري.pdf مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #دور خلو الرجل في عقد الإيجار، صاحب عبيد الفتلاوي، مجلة البلقاء للبحوث والدراسات، المجلد ۴، العدد ۱، ۱۹۹۶م. [https://albalqajournal.ammanu.edu.jo/pdfs/4/1/040010167.pdf مقاله را از اینجا بخوانید.]
| |
| #رسالة في تحقيق مسألة الخلو عند المالكية، أحمد بن أحمد الغرقاوي، مجلة جامعة ام القرى لعلوم الشريعة و اللغة العربية و آدابها، المجلد ۱۷، العدد ۳۳، ۲۰۰۵م.
| |
| #التكييف الفقهى لصور بدل الخلو المعاصرة دراسة فقهية مقارنة لفضيلة الدكتور خالد بن عبد الله، خالد بن عبدالله السليمان، مجلة البحوث الإسلامية، العدد ۱۰۲، ۲۰۱۴م.
| |
|
| |
|
| ==پایان‌نامه‌ها==
| | در تعریف ارتداد باید مراعات تمام نحله ها شود یعنی بگونه ای نوشته نشود که ابتدائا ارتدادی که قدما و مشهور میگویند منصرف بذهن شود |
| ===فارسی===
| |
| #ماهیت و مبنای حق سرقفلی، حامد آقاامینی فشمی، دانشگاه مازندران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۸ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/359419c0f6be13cda02bcf6663152784/search/8f257e81b7a32077cf593e0c63246981 ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #جمع بین سرقفلی با حق کسب یا پیشه یا تجارت با تاکید بر آرای قضایی، سید مرتضی شارق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، گروه حقوق، ۱۳۹۸ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/242909b92cf4741fed9ed78cd07b5677/search/8f257e81b7a32077cf593e0c63246981 ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #مطالعه تطبیقی سرقفلی در حقوق ایران و فرانسه، دانش امیری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی، ۱۳۹۷ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a2b9aa4101d029a315e2cf9b7ae41b04/search/8f257e81b7a32077cf593e0c63246981 ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #ثبت سرقفلی و احکام آن در حقوق ایران، مهدیه سعیدی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، ۱۳۹۷ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a1798a1f2d4a58f25021a832187dde4c/search/8f257e81b7a32077cf593e0c63246981 ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #حق سرقفلی در فضای مجازی، اکرم سانی خانی، موسسه آموزش عالی کار قزوین، دانشکده حقوق، ۱۳۹۶ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6ee14ea0aed9fa500ce0ef49d9d14292/search/8f257e81b7a32077cf593e0c63246981 ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #اشاعه در حق سرقفلی و بررسی امکان ایجاد و اجرای حق شفعه در حق سرقفلی مشاعی، سید محسن مطلبی، دانشگاه شمال، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، ۱۳۹۶ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/bda9c3e3fdafd8be94b371d6575d93b9/search/8f257e81b7a32077cf593e0c63246981 ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #سرقفلی در نظام حقوقی کنونی ایران، حسن غلامی میانسرائی، دانشگاه مازندران، ۱۳۸۹ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/58b1d017f22b2c03d1d43f5044c1bb47/search/8f257e81b7a32077cf593e0c63246981 ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بررسی ارتباط ارزشی استهلاک سرقفلی و اثر استهلاک سرقفلی و اهرم مالی بر پیش‌بینی جریانات نقد آتی، حسین نورانی، دانشگاه هرمزگان، دانشکده مدیریت و حسابداری، ۱۳۹۷ش، دکتری تخصصی. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d1b70f21538278a94e2b3aa4c52923d4/search/8f257e81b7a32077cf593e0c63246981 ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #حق سرقفلی و کسب و پیشه در قانون ایران، فقه امامیه، فاطمه عزتی حاجیکلایی، موسسه آموزش عالی روزبهان، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۸ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/62e1f29f2b65aaaabbe42f57e913f5fa/search/8f257e81b7a32077cf593e0c63246981 ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #ماهیت فقهی و حقوقی سرقفلی و ارتباط آن با حق کسب پیشه یا تجارت، احد رمضانی، دانشگاه ارومیه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۹ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3a620c2d499e3f81419353e03d14c409/search/e71ce7ac35d34b7b84700ed864bb78fc ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بررسی و واکاوی شرایط انتقال و واگذاری سرقفلی در فقه و انعکاس آن در قوانین موضوعه ایران، هدیه میرزایی، دانشگاه پیام نور استان تهران، ۱۳۹۴ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/fdadf13039320ed287732a56560c7703/search/e71ce7ac35d34b7b84700ed864bb78fc ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #مقایسه حق سرقفلی در قوانین موجر و مستاجر سال ۱۳۵۶ و ۱۳۷۶، پرنگ لاله‌عباسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده حقوق، ۱۳۸۹ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/780191af8a1202c010ad583d82828e01/search/e71ce7ac35d34b7b84700ed864bb78fc ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #وحدت یا تعدد حق سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت و آثار مترتب بر آن، روح‌الله هوشنگی آرام، دانشگاه علم و فرهنگ تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۱ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3682c8916e38e6d44d5415f89e3c2aac/search/e71ce7ac35d34b7b84700ed864bb78fc ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #انتقال سرقفلی در حقوق ایران، علی شمس، مرکز پیام نور تهران، دانشکده حقوق، ۱۳۹۰ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/e8a63c3fe7870dd2f28216ee6f040003/search/e71ce7ac35d34b7b84700ed864bb78fc ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #سرقفلی حق کسب و پیشه و جایگاه آن در مبحث وقف، مریم مهد‌ی‌پور خردمردی، دانشگاه الزهرا (س)، ۱۳۹۸ش، کارشناسی ارشد.[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/e880cf8424111b893449987f4bb5cc88/search/e71ce7ac35d34b7b84700ed864bb78fc ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #مقایسه حق سرقفلی و کسب یا پیشه یا تجارت در حقوق ایران، لیلا جوانمرد، دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۰ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c16506512a62c0dd72ee26cb48ecf7b9/search/06f4695f0758bbf5a89c54871e9fe2af ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #حق سرقفلی و کسب و پیشه در قانون ایران فقه امامیه و حقوق انگلیس، سیدحمید ارشادی، دانشگاه پیام نور استان تهران، مرکز پیام نور تهران جنوب، ۱۳۹۵ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d51b71bd7e1807966448f90f51b697e9/search/06f4695f0758bbf5a89c54871e9fe2af ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #تحلیل مبانی سرقفلی و حق کسب در حقوق ایران با مطالعه در حقوق فرانسه و انگلیس، لیلا جوانمرد، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، دانشکده پیشگیری از جرم و اصلاح و تربیت، ۱۳۹۸ش، دکتری تخصصی. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/36ceab35ac7c662a5ae5e0f91bb400a5/search/06f4695f0758bbf5a89c54871e9fe2af ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بررسی موعد پرداخت حق سرقفلی و حق کسب یا پیشه یا تجارت در روابط موجر و مستأجر، مینا سالم‌پور، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، ۱۳۹۳ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/7b43ad5191de4ce69dcfc62fdbde67fc/search/06f4695f0758bbf5a89c54871e9fe2af ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بررسی تاثیر عیب، نقص و تلف عین مستاجره بر حق کسب و پیشه و سرقفلی در حقوق ایران، الهام شفیعی، موسسه آموزش عالی کار قزوین، ۱۳۸۹ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d6ae2241abeabf451c2d49cd500c5c5b/search/06f4695f0758bbf5a89c54871e9fe2af ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بررسی ماهیت و مبنای حق سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت و احکام آنها در فقه اسلامی و حقوق ایران، محمدصادق قبولی درافشان، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، ۱۳۹۰ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/fb62eb8c8f0509ed9e223f6efd8907d8/search/06f4695f0758bbf5a89c54871e9fe2af ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #سرقفلی از دیدگاه مذاهب خمسه، محمدصادق کریم آبادی، دانشگاه پیام نور استان قم، مرکز پیام نور قم، ۱۳۹۷ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/529a086cb255314262fe976a3fb79a35/search/06f4695f0758bbf5a89c54871e9fe2af ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بررسی حقوقی وقف سرقفلی و توقیف آن، رویا اراضی، دانشگاه قم، پردیس دانشگاهی، ۱۳۹۶ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/634cdd2eb9d0c3aa593a2f8c51abcac7/search/06f4695f0758bbf5a89c54871e9fe2af ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #دیدگاهای فقها و نظام حقوقی ایران در مورد حق کسب و پیشه و سرقفلی، خلیل امیرماهر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۸ش، کارشناسی ارشد.[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/900db25258dbb6ac63faeccd4f648895/search/06f4695f0758bbf5a89c54871e9fe2af ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #حق کسب و پیشه و تجارت (و سرقفلی) در حقوق ایران، بهمن کشاورز، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق، ۱۳۶۹ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/62ef2c4f6e9a526268a0fb03b49d8406/search/06f4695f0758bbf5a89c54871e9fe2af ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #چگونگی جمع حقّ سرقفلی وکسب وپیشه یاتجارت در حقوق ایران، فریده رئیسی‌بهان، دانشگاه شمال، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، ۱۳۹۸ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/b06d92f336a6729e438afd17359ad9f4/search/06f4695f0758bbf5a89c54871e9fe2af ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بررسی حق کسب و پیشه و سرقفلی در صورت تلف عین مستاجره، سید محمدعلی پور، دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی، مرکز پیام نور مشهد، ۱۳۹۹ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/080629666ff598d479afe0f6f6bebe12/search/06f4695f0758bbf5a89c54871e9fe2af ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
| #بررسی احکام سرقفلی در فقه امامیه و اهل سنت و حقوق موضوعه ایران، کیوان کاکاله، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۶ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/646c65dd4cbb71e623d8bff65ca05791/search/50e1d2e973e57793ad27839d39ae4e5a ابتدای پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]
| |
|
| |
|
| ===عربی===
| |
| #خلو العقار في الشريعة الإسلامية، أحمد عبدالرحمن الشيحة، جامعة الزيتونة، 1999م، کارشناسی ارشد.
| |
| #احكام الخلو في الفقه الاسلامي، صالح محمود صالح السمهوري، الجامعة الاردنية، 1995م، کارشناسی ارشد.
| |
|
| |
|
| ==سایر منابع== | | |
| #مناقشة بین الدکتور الزحیلی و الاخرین فی عنوان بدل الخلو، مجلة مجمع الفقه الإسلامي، المجلد 4، الصفحة 1828، 1988م. [https://ketabonline.com/ar/books/6004/readpart=4&page=8222&index=3281783/3281841/3281846 مقاله را از اینجا بخوانید.]
| | == تبیین مسئله و جایگاه == |
| | ارتداد |
| | |
| | آیا میشود قتل که سزای مرتد است را تفسیر به محترم نبودن خون او کرد؟ |
| | === اقسام ارتداد === |
| | |
| | ابن جنید مرتد یک قسم باقی دو قسم |
| | |
| | مرتدملی و فطری/برخی فطری و غیر فطری |
| | === شرایط تحقق ارتداد === |
| | |
| | لیش |
| | |
| | |
| | |
| | == ادله فقهی حکم ارتداد == |
| | |
| | |
| | |
| | === فلسفه کیفر مرتد === |
| | |
| | تاویدشسبثظشثق |
| | |
| | === آثار ارتداد === |
| | سلب مالکیت |
| | |
| | فسخ زوجیت |
| | |
| | سلب طهارت |
| | |
| | قتل/جدایی از همسر/تقسیم اموال |
| | |
| | === اسباب ارتداد (کفر) === |
| | انکار ضروری/ضروری چیست |
| | |
| | انکار لوازم |
| | |
| | ... |
| | |
| | == جایگاه ارتداد در فقه معاصر == |
| | حکم ارتداد باتوجه به رویکردهای فقهی و برداشتهای مختلف از آیات، روایات و سیره معصومین قابل تغییر است |
| | |
| | رویکرد حکم حکومتی بودن ارتداد |
| | |
| | رویکرد |
| | |
| | ابوالصلاح حلبی؛ فقیه و متکلم برجسته شیعه در قرن پنجم هجری در کتاب خود (الکافی، ص 311) تصریح کرده که اگر کسی با استدلال، کافر شود احکام مرتد بر وی جاری نمی‌شود: |
| | |
| | === رویکردهای فقهی معاصر و نواندیشانه به مسئله ارتداد === |
| | |
| | ====== محمد سروش ====== |
| | جریان "ارتداد" در صدر اسلام، ماجرایی گسترده و "کاملاً سیاسی" بوده است و چنان نبوده که برخی از مسلمانان در شرایط عادی و طبیعی، و بر اساس تدبّر و در اثر شبهه، و به صورت فردی دست از آیین خود برداشته و از اسلام روی برگردانند.شیوه کفار برای بازگشت مسلمانان از اسلام آن بود که گروهی را به "تظاهر به اسلام" وهمراهی با مسلمانان وا میداشتند و سپس از آنها میخواستند که اعلام کفر نموده و از اسلام رویگردانند تا از این طریق مسلمانان را دچار سردرگمی کرده و در ایمان و اعتقادشان خلل به وجود آورندآیات قرآن گواه آن است که ارتداد، از شگردهای جریان نفاق در صدر اسلام بوده است که برای ضربه زدن به اسلام انجام میگرفته است، لذا در روایتی از امام باقر (ع) اشاره شده است که منافقان برای دستیابی به اغراض خاصی، وارد جامعه اسلامی میشدند و پس از مدتی زندگی در دارالاسلام به دارالکفر بازمیگشتند، تا با اطلاعات بیشتر و آمادگی افزونتر به مبارزه علیه اسلام ادامه دهند.فضای کلی آیات قرآن در باره ارتداد کاملاً گویای آن است که در دوران تأسیس جامعه اسلامی، ارتداد، کاملاً "وجهه سیاسی" داشته است و به شکل "تغییر عقیده" از جانب یک فرد و بر مبنای تشخیص و تصمیم خود او انجام نمیشده است. بلکه حرکتی جمعی و گروهی، و با انگیزههای حقستیزی و عناد توأم بوده و تحت تأثیر تحریکات و القائات دشمنان اسلام برای آسیب رساندن به جبهه ایمان صورت میگرفته است.این ویژگیها که در آیات قرآن آمده است، حکایت از آن دارد که ارتداد بدون این مشخصات، چندان اندک و یا غیر قابل اعتنا بوده است که از آن ذکری به میان نیامده است و البته در چنین شرایطی اگر مجازات سنگین و شدیدی برای مرتدان در نظر گرفته شود، کاملاً توجیهپذیر بوده و به ویژه در دوران تأسیس جامعه اسلامی که هنوز پایههای عقیده و ایمان استقرار و استحکام کامل نیافته است، ضروری است. |
| | |
| | از فقهای بزرگ مانند شهید اول آموختیم که احکام صادره از پیامبر را با عمومات قرآن و اصولی که از آن استفاده میشود باید سنجید و بدین وسیله "نوع حکم" را مشخص نمود. این سخن بدان معنا نیست که کلام معصوم نمیتواند "مخصِصّ" احکام عام قرآن باشد، زیرا تخصیص کتاب اللَّه به وسیله سنت معتبر مورد قبول همه فقهاست.بلکه مقصود از این تطبیق و سنجش آن است که با مبنا قرار دادن قرآن، به سنت نگاه کنیم و اصل را بر "حفظ ظاهر قرآن" قرار دهیم. و چون "عام و مطلقِ قرآن، از جمله ظواهر معتبر است، لذا تا مخصِّص یا مقیّد بودن روایتی به اثبات نرسیده باشد، از ظاهر قرآن دست برنداریم. در باره حکم مرتد نیز ابتدا باید به سراغ قرآن رفت و با اصل قرار دادن حکم قرآن، در باره ماهیت دستور پیامبر، که بیان یک "حکم شرعی" است و یا با توجه با اقتضاءات خاص زمان، "حکم حکومتی" است، تأمل نمود. |
| | |
| | در جای دیگر توضیح دادهایم که قرآن در آیات متعدد، عدم جواز به کارگیری اکراه در حوزه عقیده و ایمان را مطرح ساخته است به گونهای که میتوان آن را از اصول محکم این کتاب آسمانی به حساب آورد: لا اکراه فی الدین؛این گونه آیات هر چند اصلِ "ولایت و زعامت" رسول خدا را نفی نمیکند و با نقش رهبری اجتماعی آن حضرت ناسازگاری ندارد، ولی "ایمان و عقیده" افراد را خارج از حوزه اختیار و دخالت حضرت قرار میدهد. از اینرو وقتی که "ارتداد" صرفاً تغییر عقیده باشد و مصداق "فساد فی الارض" شمرده نشود و یا "حکومت نبوی" را مورد مخاطره قرار ندهد طبق قواعد اولیه از شمول "حکم قتل"، و یا سیطره ولیّ مسلمین، بیرون است. |
| | |
| | در مراجعه به منابع فقهی، و نیز در مرور متون فتوایی و یا آرای دانشمندان اسلامی، شواهدی وجود دارد که "ماهیّت تعزیری" کیفر مرتد را "تأیید" میکند: |
| | |
| | 1- به کار نگرفتن تعبیر "حدّ" در روایات: |
| | |
| | در روایاتی که مجازات جرمهایی مانند سرقت، زنا، لواط و قذف بیان شده است، استفاده از تعبیر "حد" شایع است و معمولاً از کیفر آنها با این تعبیر یاد شده است، ولی استقصای روایاتی |
| | |
| | |48| |
| | |
| | که در باره کیفر مرتد وجود دارد و طی ابواب مختلف در وسائل الشیعه گردآوری شده است، نشان میدهد که در هیچ موردی از تعبیر، "حد" در مورد "مرتد" به کار نرفته است. |
| | |
| | 2- تعبیرات فقها در باره کیفر مرتد |
| | |
| | امروزه در فقه شیعه معمولاً احکام مرتد، تحت عنوان "حد مرتد" مطرح میشود |
| | |
| | [*]، ولی مراجعه به متون فقهی گذشتگان نشان میدهد که در شیوه فقهای اعصار گذشته، چنین تعبیری رایج نبوده و به ویژه چون آنان به حفظ تعبیرات روایی، مقیّد بودند، |
| | |
| | 3- انعطافپذیری کیفر مرتد در قرآن: |
| | |
| | در قرآن کریم، اشارهای به انعطافپذیری حکم مرتد، به چشم میخورد، زیرا مجازات برخی مرتدان "قابل گذشت" دانسته شده است. |
| | |
| | 4- انعطافپذیری کیفر مرتد در روایات. |
| | |
| | نباید پنداشت وجود روایات متعدد از ائمه علیهمالسلام که در آنها احکام یکسانی در باره مرتدان بیان شده است، احتمال دوم را نفی میکند، زیرا این روایات شرح و تفصیل حکمی است که از طرف پیامبر اکرم اعلام شده است و چنانچه اصل حکم نبوی، با توجه به برخی شواهد و قرائن، جنبه حکومتی و تعزیری داشته باشد، قهراً این روایات نیز ناظر به "شرایط همان حکم" میباشد و تغییری در ماهیت حکم به وجود نمیآورد. چه اینکه اگر در باب زکات از این تعبیر که "رسول خدا زکات را بر نه چیز قرار داده است"، استفاده شود که جعل زکات بر این موارد خاص، جنبه حکومتی دارد، روایات ائمه (ع) که شرایط زکوة را در این موارد بیان میکند، شرح همان حکم نبوی بوده و از جنبه ماهوی آن حکم را دستخوش تغییر نمیسازد. به علاوه که در روایات ائمه (ع)، به "حدّ" بودن کیفر مرتد اشاره نشده است و این سکوت نیز راه استظهار از کلام رسول خدا را برای تفسیر حکومتی از آن باز میگذارد. |
| | |
| | همچنین مانعی از قبیل "اجماع" نیز جلوی چنین تفسیری را نمیگیرد، زیرا برخی از فقهای طراز اول فقه، به تعزیری بودن کیفر مرتد تصریح کردهاند و بسیاری از قدما هم تعبیر "حد" را به کار نبردهاند. |
| | |
| | البته محققان و متفکران اسلامی در یک قرن اخیر، تحلیلهای مختلفی در زمینه فلسفه کیفر مرتد ارائه کردهاند و ابعاد مختلف موضوع را از جنبه سیاسی، اجتماعی و فردی، مورد کنکاش قرار دادهاند، ولی به نظر میرسد تا "ماهیت حقوقی" حکم مرتد، بازشناسی نشود، این گونه تحلیلها، کارساز و راهگشا نخواهد بود. زیرا چنین فلسفههایی نمیتواند عموم و شمول "حدّ الهی" را تغییر داده و برخی مرتدان را از شمول حکم خارج سازد، زیرا احکام، دائرمدار حکمتها نبوده و در سعه وضیق، مستقل از آنهایند. |
| | |
| | ====== محسن کدیور ====== |
| | به‌گفته کدیور، آزادی عقیده و مذهب حسن و مطلوبیت عقلی دارد(ص۱۸۲) و هفت دسته از آیات قرآن کریم به آزادی عقیده و اختیار در انتخاب مذهب دلالت دارد و علاوه بر آن، هیچ مجازات دنیوی بر اختیار دین و عقیده باطل تعیین نشده، اگرچه قرآن صریحاً دینی غیر از اسلام را نمی‌پذیرد و منکران را به عذاب اخروی وعده داده است.(ص۱۹۵و۲۰۶) این هفت دسته از آیات عبارتند از: |
| | |
| | # نفی اکراه و اجبار در دین: به‌گفته وی، رد اجبار مساوی پذیرش آزادی در امر دین است و لازمه آن آزادی در دو امر است: آزادی در ورود به دین و آزادی در خروج از آن. |
| | # آزادی در انتخاب هدایت و ضلالت در دنیا و اختصاص مجازات به سرای آخرت. |
| | # وظیفه پیامبر ابلاغ حق است، نه اجبار حق و سلب آزادی. |
| | # مذمت مجازات بر تغییر دین. بنابر این آیات، خداوند روش مستکبران را در قبال پدیده ارتداد و تغییر دین مذمت کرده است. |
| | # عدم تعلق اراده خداوند به خلق اندیشه یکسان. |
| | # تعیین مجازات مرتد صرفاً در آخرت. |
| | # بیان مسالمت‌آمیز بودن منطق قرآن در دعوت مردم به دین. |
| | |
| | ====== محمدسعید حکیم ====== |
| | وی مجازات دنیوی برای مرتد بر نمیشمرد و معتقد است ارتداد صرفا مجازات اخروی دارد. |
| | |
| | ====== عربها( رشیدرضا*... ====== |
| | رشید رضا معتقد است انکار ضروری دین موجب خروج از دین و تکفیر شخص است. ضروریات دین آن دسته از اموزه های دین که قطعی السند هستند که خود شامل دو دسته اصول دین و فروع دین میشود.ص98 انکار غیر ضروری که به قصد تکذیب نبی ص باشد نیز موجب کفر است.ص99 مخالفت عملی غیر از انکار است ص99 میان تکفیر فرد معین و بیان احکام کلی تکفیر فرق است چرا که در تکفیر فرد معین ممکن است قاعده درئ جاری شود یعنی به سبب وجود شبهه حکم ارتداد از او برداشته شود اما بیان احکام کلی تکفیر اینگونه نیست. رشید رضا دو شرط آگاهانه بودن انکار و تاویل ناپذیری آن را در اجرای تکفیر دخیل میداند.ص100لذا او معتقد است اگر ادله به فرد به درستی عرضه شود و وی از روی دشمنی یا بی توجهی یا تمسخر انکار کند کافر است. ص100 همچنین معتقد است متاول کسی است که قصد اطاعت دارد اما در اجتهادش دچار خطا می شود. صحابه چنین شخصی را تکفیر نمیکردندص103 رشید رضا شیعه را مشمول قاعده تاویل میداند لکن در کتاب تفسیر خود برخی اعمال شیعیان چون توسل را شرک آلود توصیف کرده است. که این تهافت با رای او در مورد تفکیک میان نظریه پردازی تکفیر و مقام اجرای تکفیر قابل حل است. و وی در مقام فتوی بر حفظ حرمت جان، مال و ناموس شیعیان تاکید میکندص106-107 رشید رضا قاعده درئ را هم شامل عقاید و هم احکام میداند و لذاست که در این موضع از ان استفاده میکند.ص108-109<ref>ملاک و شرایط تکفیر از دید رشید رضا</ref> |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | نقدها |
| | |
| | ==منابع مطالعاتی== |
| | |
| | ==پانویس== |
| | {{پانویس}} |
| | |
| | |
| | |
| | ==منابع== |
| | {{منابع}} |
| | * فیضی، فهیمه ؛ علیزاده موسوی، سید مهدی ؛ملاک و شرایط تکفیر از دید رشید رضا، پژوهشنامه مذاهب اسلامی شماره 3 بهار و تابستان 1394 |
| | |
| | |
| | {{پایان}} |
ارتداد
در تعریف ارتداد باید مراعات تمام نحله ها شود یعنی بگونه ای نوشته نشود که ابتدائا ارتدادی که قدما و مشهور میگویند منصرف بذهن شود
تبیین مسئله و جایگاه
ارتداد
آیا میشود قتل که سزای مرتد است را تفسیر به محترم نبودن خون او کرد؟
اقسام ارتداد
ابن جنید مرتد یک قسم باقی دو قسم
مرتدملی و فطری/برخی فطری و غیر فطری
شرایط تحقق ارتداد
لیش
ادله فقهی حکم ارتداد
فلسفه کیفر مرتد
تاویدشسبثظشثق
آثار ارتداد
سلب مالکیت
فسخ زوجیت
سلب طهارت
قتل/جدایی از همسر/تقسیم اموال
اسباب ارتداد (کفر)
انکار ضروری/ضروری چیست
انکار لوازم
...
جایگاه ارتداد در فقه معاصر
حکم ارتداد باتوجه به رویکردهای فقهی و برداشتهای مختلف از آیات، روایات و سیره معصومین قابل تغییر است
رویکرد حکم حکومتی بودن ارتداد
رویکرد
ابوالصلاح حلبی؛ فقیه و متکلم برجسته شیعه در قرن پنجم هجری در کتاب خود (الکافی، ص 311) تصریح کرده که اگر کسی با استدلال، کافر شود احکام مرتد بر وی جاری نمی‌شود:
رویکردهای فقهی معاصر و نواندیشانه به مسئله ارتداد
محمد سروش
جریان "ارتداد" در صدر اسلام، ماجرایی گسترده و "کاملاً سیاسی" بوده است و چنان نبوده که برخی از مسلمانان در شرایط عادی و طبیعی، و بر اساس تدبّر و در اثر شبهه، و به صورت فردی دست از آیین خود برداشته و از اسلام روی برگردانند.شیوه کفار برای بازگشت مسلمانان از اسلام آن بود که گروهی را به "تظاهر به اسلام" وهمراهی با مسلمانان وا میداشتند و سپس از آنها میخواستند که اعلام کفر نموده و از اسلام رویگردانند تا از این طریق مسلمانان را دچار سردرگمی کرده و در ایمان و اعتقادشان خلل به وجود آورندآیات قرآن گواه آن است که ارتداد، از شگردهای جریان نفاق در صدر اسلام بوده است که برای ضربه زدن به اسلام انجام میگرفته است، لذا در روایتی از امام باقر (ع) اشاره شده است که منافقان برای دستیابی به اغراض خاصی، وارد جامعه اسلامی میشدند و پس از مدتی زندگی در دارالاسلام به دارالکفر بازمیگشتند، تا با اطلاعات بیشتر و آمادگی افزونتر به مبارزه علیه اسلام ادامه دهند.فضای کلی آیات قرآن در باره ارتداد کاملاً گویای آن است که در دوران تأسیس جامعه اسلامی، ارتداد، کاملاً "وجهه سیاسی" داشته است و به شکل "تغییر عقیده" از جانب یک فرد و بر مبنای تشخیص و تصمیم خود او انجام نمیشده است. بلکه حرکتی جمعی و گروهی، و با انگیزههای حقستیزی و عناد توأم بوده و تحت تأثیر تحریکات و القائات دشمنان اسلام برای آسیب رساندن به جبهه ایمان صورت میگرفته است.این ویژگیها که در آیات قرآن آمده است، حکایت از آن دارد که ارتداد بدون این مشخصات، چندان اندک و یا غیر قابل اعتنا بوده است که از آن ذکری به میان نیامده است و البته در چنین شرایطی اگر مجازات سنگین و شدیدی برای مرتدان در نظر گرفته شود، کاملاً توجیهپذیر بوده و به ویژه در دوران تأسیس جامعه اسلامی که هنوز پایههای عقیده و ایمان استقرار و استحکام کامل نیافته است، ضروری است.
از فقهای بزرگ مانند شهید اول آموختیم که احکام صادره از پیامبر را با عمومات قرآن و اصولی که از آن استفاده میشود باید سنجید و بدین وسیله "نوع حکم" را مشخص نمود. این سخن بدان معنا نیست که کلام معصوم نمیتواند "مخصِصّ" احکام عام قرآن باشد، زیرا تخصیص کتاب اللَّه به وسیله سنت معتبر مورد قبول همه فقهاست.بلکه مقصود از این تطبیق و سنجش آن است که با مبنا قرار دادن قرآن، به سنت نگاه کنیم و اصل را بر "حفظ ظاهر قرآن" قرار دهیم. و چون "عام و مطلقِ قرآن، از جمله ظواهر معتبر است، لذا تا مخصِّص یا مقیّد بودن روایتی به اثبات نرسیده باشد، از ظاهر قرآن دست برنداریم. در باره حکم مرتد نیز ابتدا باید به سراغ قرآن رفت و با اصل قرار دادن حکم قرآن، در باره ماهیت دستور پیامبر، که بیان یک "حکم شرعی" است و یا با توجه با اقتضاءات خاص زمان، "حکم حکومتی" است، تأمل نمود.
در جای دیگر توضیح دادهایم که قرآن در آیات متعدد، عدم جواز به کارگیری اکراه در حوزه عقیده و ایمان را مطرح ساخته است به گونهای که میتوان آن را از اصول محکم این کتاب آسمانی به حساب آورد: لا اکراه فی الدین؛این گونه آیات هر چند اصلِ "ولایت و زعامت" رسول خدا را نفی نمیکند و با نقش رهبری اجتماعی آن حضرت ناسازگاری ندارد، ولی "ایمان و عقیده" افراد را خارج از حوزه اختیار و دخالت حضرت قرار میدهد. از اینرو وقتی که "ارتداد" صرفاً تغییر عقیده باشد و مصداق "فساد فی الارض" شمرده نشود و یا "حکومت نبوی" را مورد مخاطره قرار ندهد طبق قواعد اولیه از شمول "حکم قتل"، و یا سیطره ولیّ مسلمین، بیرون است.
در مراجعه به منابع فقهی، و نیز در مرور متون فتوایی و یا آرای دانشمندان اسلامی، شواهدی وجود دارد که "ماهیّت تعزیری" کیفر مرتد را "تأیید" میکند:
1- به کار نگرفتن تعبیر "حدّ" در روایات:
در روایاتی که مجازات جرمهایی مانند سرقت، زنا، لواط و قذف بیان شده است، استفاده از تعبیر "حد" شایع است و معمولاً از کیفر آنها با این تعبیر یاد شده است، ولی استقصای روایاتی
|48|
که در باره کیفر مرتد وجود دارد و طی ابواب مختلف در وسائل الشیعه گردآوری شده است، نشان میدهد که در هیچ موردی از تعبیر، "حد" در مورد "مرتد" به کار نرفته است.
2- تعبیرات فقها در باره کیفر مرتد
امروزه در فقه شیعه معمولاً احکام مرتد، تحت عنوان "حد مرتد" مطرح میشود
[*]، ولی مراجعه به متون فقهی گذشتگان نشان میدهد که در شیوه فقهای اعصار گذشته، چنین تعبیری رایج نبوده و به ویژه چون آنان به حفظ تعبیرات روایی، مقیّد بودند،
3- انعطافپذیری کیفر مرتد در قرآن:
در قرآن کریم، اشارهای به انعطافپذیری حکم مرتد، به چشم میخورد، زیرا مجازات برخی مرتدان "قابل گذشت" دانسته شده است.
4- انعطافپذیری کیفر مرتد در روایات.
نباید پنداشت وجود روایات متعدد از ائمه علیهمالسلام که در آنها احکام یکسانی در باره مرتدان بیان شده است، احتمال دوم را نفی میکند، زیرا این روایات شرح و تفصیل حکمی است که از طرف پیامبر اکرم اعلام شده است و چنانچه اصل حکم نبوی، با توجه به برخی شواهد و قرائن، جنبه حکومتی و تعزیری داشته باشد، قهراً این روایات نیز ناظر به "شرایط همان حکم" میباشد و تغییری در ماهیت حکم به وجود نمیآورد. چه اینکه اگر در باب زکات از این تعبیر که "رسول خدا زکات را بر نه چیز قرار داده است"، استفاده شود که جعل زکات بر این موارد خاص، جنبه حکومتی دارد، روایات ائمه (ع) که شرایط زکوة را در این موارد بیان میکند، شرح همان حکم نبوی بوده و از جنبه ماهوی آن حکم را دستخوش تغییر نمیسازد. به علاوه که در روایات ائمه (ع)، به "حدّ" بودن کیفر مرتد اشاره نشده است و این سکوت نیز راه استظهار از کلام رسول خدا را برای تفسیر حکومتی از آن باز میگذارد.
همچنین مانعی از قبیل "اجماع" نیز جلوی چنین تفسیری را نمیگیرد، زیرا برخی از فقهای طراز اول فقه، به تعزیری بودن کیفر مرتد تصریح کردهاند و بسیاری از قدما هم تعبیر "حد" را به کار نبردهاند.
البته محققان و متفکران اسلامی در یک قرن اخیر، تحلیلهای مختلفی در زمینه فلسفه کیفر مرتد ارائه کردهاند و ابعاد مختلف موضوع را از جنبه سیاسی، اجتماعی و فردی، مورد کنکاش قرار دادهاند، ولی به نظر میرسد تا "ماهیت حقوقی" حکم مرتد، بازشناسی نشود، این گونه تحلیلها، کارساز و راهگشا نخواهد بود. زیرا چنین فلسفههایی نمیتواند عموم و شمول "حدّ الهی" را تغییر داده و برخی مرتدان را از شمول حکم خارج سازد، زیرا احکام، دائرمدار حکمتها نبوده و در سعه وضیق، مستقل از آنهایند.
محسن کدیور
به‌گفته کدیور، آزادی عقیده و مذهب حسن و مطلوبیت عقلی دارد(ص۱۸۲) و هفت دسته از آیات قرآن کریم به آزادی عقیده و اختیار در انتخاب مذهب دلالت دارد و علاوه بر آن، هیچ مجازات دنیوی بر اختیار دین و عقیده باطل تعیین نشده، اگرچه قرآن صریحاً دینی غیر از اسلام را نمی‌پذیرد و منکران را به عذاب اخروی وعده داده است.(ص۱۹۵و۲۰۶) این هفت دسته از آیات عبارتند از:
- نفی اکراه و اجبار در دین: به‌گفته وی، رد اجبار مساوی پذیرش آزادی در امر دین است و لازمه آن آزادی در دو امر است: آزادی در ورود به دین و آزادی در خروج از آن.
- آزادی در انتخاب هدایت و ضلالت در دنیا و اختصاص مجازات به سرای آخرت.
- وظیفه پیامبر ابلاغ حق است، نه اجبار حق و سلب آزادی.
- مذمت مجازات بر تغییر دین. بنابر این آیات، خداوند روش مستکبران را در قبال پدیده ارتداد و تغییر دین مذمت کرده است.
- عدم تعلق اراده خداوند به خلق اندیشه یکسان.
- تعیین مجازات مرتد صرفاً در آخرت.
- بیان مسالمت‌آمیز بودن منطق قرآن در دعوت مردم به دین.
محمدسعید حکیم
وی مجازات دنیوی برای مرتد بر نمیشمرد و معتقد است ارتداد صرفا مجازات اخروی دارد.
عربها( رشیدرضا*...
رشید رضا معتقد است انکار ضروری دین موجب خروج از دین و تکفیر شخص است. ضروریات دین آن دسته از اموزه های دین که قطعی السند هستند که خود شامل دو دسته اصول دین و فروع دین میشود.ص98 انکار غیر ضروری که به قصد تکذیب نبی ص باشد نیز موجب کفر است.ص99 مخالفت عملی غیر از انکار است ص99 میان تکفیر فرد معین و بیان احکام کلی تکفیر فرق است چرا که در تکفیر فرد معین ممکن است قاعده درئ جاری شود یعنی به سبب وجود شبهه حکم ارتداد از او برداشته شود اما بیان احکام کلی تکفیر اینگونه نیست. رشید رضا دو شرط آگاهانه بودن انکار و تاویل ناپذیری آن را در اجرای تکفیر دخیل میداند.ص100لذا او معتقد است اگر ادله به فرد به درستی عرضه شود و وی از روی دشمنی یا بی توجهی یا تمسخر انکار کند کافر است. ص100 همچنین معتقد است متاول کسی است که قصد اطاعت دارد اما در اجتهادش دچار خطا می شود. صحابه چنین شخصی را تکفیر نمیکردندص103 رشید رضا شیعه را مشمول قاعده تاویل میداند لکن در کتاب تفسیر خود برخی اعمال شیعیان چون توسل را شرک آلود توصیف کرده است. که این تهافت با رای او در مورد تفکیک میان نظریه پردازی تکفیر و مقام اجرای تکفیر قابل حل است. و وی در مقام فتوی بر حفظ حرمت جان، مال و ناموس شیعیان تاکید میکندص106-107 رشید رضا قاعده درئ را هم شامل عقاید و هم احکام میداند و لذاست که در این موضع از ان استفاده میکند.ص108-109[۱]
نقدها
منابع مطالعاتی
پانویس
- ↑ ملاک و شرایط تکفیر از دید رشید رضا
منابع
- فیضی، فهیمه ؛ علیزاده موسوی، سید مهدی ؛ملاک و شرایط تکفیر از دید رشید رضا، پژوهشنامه مذاهب اسلامی شماره 3 بهار و تابستان 1394