کاربر:Ma.sultanmoradi/صفحه تمرین۲: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه فقه معاصر
Ma.sultanmoradi (بحث | مشارکت‌ها)
←‏فارسی: اصلاح ارقام
Ma.sultanmoradi (بحث | مشارکت‌ها)
 
(۲۷۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{منابع مطالعاتی}}
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[فقه مدیریت]] یا فقه‌الاداره، از رشته‌های جدید فقه است. آثار فارسی در این حوزه بیشتر به بررسی فقه خود مفهوم «مدیریت» از نظر مبانی فقهی پرداخته‌اند. این آثار ارتباط وثیقی با پژوهشهای مربط به [[مدیریت اسلامی]]، [[فقه سیاسی]] و [[فقه حکمرانی]] دارند؛ اما تمرکز خود را بر تبیین نسبت فقه با مسائل صرفاً مدیریتی قرار داده‌اند و نه مسائلی که بیشتر به حوزۀ سیاست و حکمرانی مربوط می‌شود. از دیگر سو، تمرکز آثار عربی این حوزه بر زیرشاخه‌های مدیریت مانند «فقه مدیریت سازمانی»، «فقه مدیریت تربیتی»، «فقه مدیریت بحران» و «فقه مدیریت منابع» است. با این وصف، به نظر می‌رسد در ادبیات عربی این بحث، به خلاف ادبیات فارسی آن، شاخه مجزایی به نام «فقه‌الإدارة» به رسمیت شناخته نشده است و آنچه ذیل «فقه الإداري» یا «فقه التدبير العمومي» بررسی می‌شود از جمله مباحث عمومی فقه است که فقط موضوعی مربوط به مسئله مدیریت دارد.
| عنوان =
==کتاب==
| تصویر =Peyvandeaeza.jpg
===فارسی===
| اندازه تصویر =
#فقه‌الاداره: تقریر درس حجت‌الاسلام دکتر ولی‌ا... نقی‌پور فرد، گردآورنده مرتضی شکوری‌آرانیف قم، منهاج علم‏‫، ۱۴۰۰ش.‬
| توضیح_تصویر =
#درآمدی بر فقه الاداره (فقه مدیریت و سازمان)، حسن رضایی، قم، قلمگاه‏‫، ‏‫‬‏۱۳۹۹ش.‬
| نام‌های دیگر =
#‏‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ از دﯾﺪ ﻣﮑﺘﺐ اﺳﻼم، وحیده خواجه‌پور، ‏‫تهران‮‬، ‏‫سنجش و دانش‮‬‏‫، ‏‫۱۳۹۹ش.‮‬‬
| نویسنده = سیدمحسن مرتضوی
#فقه مدیریت شهری: خدمات شهری، علی شریفی، مصطفی دری، مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران (شهرداری تهران)، ۱۳۹۷ش.
| تاریخ نگارش =
#فقه الاداره، سید صمصام الدین قوامی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۲ش.
| موضوع =
#فقه مدیریتی، علی‌اصغر الهامی‌نیا، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نمایندگی ولی فقیه، اداره آموزشهای عقیدتی و سیاسی‏‫، ۱۳۸۰ش.‬ [https://lib.eshia.ir/26404/1/13# متن کتاب را اینجا ببینید.]
| سبک =
#فقه مدیریت، عباسعلی براتی، کنگره جهانی بزرگداشت دویستمین سالگرد شیخ انصاری، ۱۳۷۴ش.
| زبان =فارسی
| ویراستار =
| به تصحیح =
| به کوشش =
| گرداوری =
| تصویرگر =
| طراح جلد =
| تعداد جلد =
| تعداد صفحات =۲۸۰ص
| قطع =رقعی
| مجموعه =
| ترجمه به دیگر زبان‌ها =
| ناشر =نسیم رضوان
| محل نشر =مشهد
| تاریخ نشر =1398
| نوبت چاپ =دوم
| شمارگان =
| شابک =
| نوع رسانه =
| وبسایت ناشر =
| نام کتاب = <!-- پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه -->
| مترجم = <!-- مترجم به فارسی -->
| مشخصات نشر = <!-- مشخصات نشر در زبان فارسی -->
|نسخه الکترونیکی=
}}


==مقاله==
"پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه" کتابی است به قلم سیدمحسن مرتضوی.
===فارسی===
#نقد و بررسی مولفه‌های مدیریت فقهی، علی شیرخانی، علی فکور، محمد ترابی، پژوهش‌های اعتقادی کلامی، شماره ۴۴، زمستان ۱۴۰۰ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/keyword/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C مقاله را اینجا ببینید.]
#مدیریت سازمانی در اجرای شریعت از منظر فقهی، عبدالحسین رضائی راد، [[فصلنامه فقه و اصول]]، دوره ۵۳، شماره ۲، شماره پیاپی ۱۲۵، مرداد ۱۴۰۰ش. [https://jfiqh.um.ac.ir/article_35259_240592c3c747b5afe3bef8cb869577d5.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#فقه مدیریت و الزامات آن، حسن رضایی، پژوهش‌نامه علوم انسانی اسلامی، دوره ۷، شماره ۱۴، مهر ۱۳۹۹ش. [http://journals.miu.ac.ir/article_5926_230ef543f11aab9535aa39049d3c6edd.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#فهم رفتار سازمانی مبتنی بر فقه، محسن منطقی، علی‌آقا پیروز، سید صمصام‌الدین قوامی، محمد علی‌زاده، فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره هفدهم، شماره ۲، تابستان ۱۳۹۸ش. [https://jomc.ut.ac.ir/article_71708_b7f2da415c8e7072f669b665aff1d4ad.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#درآمدی بر فلسفه فقه الاداره، سید صمصام الدین قوامی، رضا قزی، [[دوفصلنامه گفتمان فقه حکومتی]]، سال اول، شماره ۱، پاییز و زمستان ۱۳۹۶ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/401668 مقاله را اینجا ببینید.]
#چیستی و ماهیت «فقه الإداره»، حسن رضایی، [[فصلنامه حکومت اسلامی]]، دوره ۲۱، شماره ۲، شماره پیاپی ۸۰، دی ۱۳۹۵ش. [http://mag.rcipt.ir/article_92254_c6022dd4b69f1c9081357248d7573965.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#نظام مدیریتی فقه و فرآیند سیاست‌گذاری و طرح‌ریزی، عبدالحسین خسروپناه، صالحه یزدانی‌فر، فصلنامه راهبرد فرهنگ، دوره ۹، شماره ۳۶، زمستان ۱۳۹۵ش. [http://www.jsfc.ir/article_44390_88346c9661a2dfddf6b1efef7adfd820.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#فقه الاداره از آغاز تاکنون، حسن روشن، فصلنامه مدیریت در اسلام، شماره ۲۵ و ۲۶، بهار و تابستان ۱۳۹۴ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1292106/فقه-الاداره-از-آغاز-تاکنون مقاله را اینجا ببینید.]
#بررسی فقهی مبانی مدیریت در حکومت اسلامی، ابراهیم جعفری، حسین احمری، مصطفی رجائی‌پور، [[فصلنامه فقه و تاریخ تمدن]]، دوره ۱، شماره ۳، مهر ۱۳۹۴ش. [http://jhc.sinaweb.net/article_527783_d970ca6fb896256a36d949ea1a345e39.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#تبیین و نقد انگاره «عدم کارایی مدیریت فقهی در قبال مدیریت علمی» با تأکید بر دیدگاه امام خمینی، محمدمهدی باباپور، علی جعفرزاده، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، شماره ۱۰، پاییز ۱۳۹۳ش. [https://www.roir.ir/article_62830_5a1e6d406792029f8322d6a728f67cfb.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#رویش و کوشش در فقه الاداره، رضا قزی، مدیریت در اسلام، شماره ۲۱ و ۲۲ ، بهار و تابستان ۱۳۹۳ش. [https://www.noormags.ir/view/en/articlepage/1292126/رویش-و-کوشش-در-فقه-الاداره مقاله را اینجا ببینید.]
#خط مشی گذاری عمومی با رویکرد فقهی (فقه الاداره) (۴) تعریف مفاهیم و اصطلاحات، محمدجواد حسین‌زاده، مدیریت در اسلام، شماره ۲۳ و ۲۴. پاییز و زمستان ۱۳۹۳ش. [https://www.noormags.ir/view/en/articlepage/84925/60 مقاله را اینجا ببینید.]
#آیا اهمیت فقه الاداره را دریافته ایم؟، سید صمصام‌الدین قوامی، حسین اللهیاری، رضا قزی، مدیریت در اسلام، شماره ۱۷ و ۱۸، بهار و تابستان ۱۳۹۱ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1004857/آیا-اهمیت-فقه-الاداره-را-دریافته-ایم مقاله را اینجا ببینید.]
#مدیریت اسلامی؛ رویکرد فقهی_اجتهادی، علی نقی امیری، فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی، دوره ۱۵، شماره ۵۸، بهار ۱۳۸۸ش. [http://method.rihu.ac.ir/article_416_8cf1080f11a8b193a546850ea2bcd04e.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#اصول فقه الاداره از چرایی تا وقوع، حسن روشن، مدیریت در اسلام، شماره ۲۷ و ۲۸، پاییز و زمستان ۱۳۹۴ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1292258/اصول-فقه-الاداره-از-چرایی-تا-وقوع مقاله را اینجا ببینید.]
#خاطرات فقه الاداره، میرعلی اکبری، مدیریت در اسلام، شماره ۱۱، تابستان و پاییز ۱۳۸۷ش.
#مدیریت اسلامی و علوم بشری، عبدالله جوادی آملی، محمدرضا مصطفی‌پور، پاسدار اسلام، شماره ۲۷۲، مرداد ۱۳۸۳ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1226932/مدیریت-اسلامی-و-علوم-بشری?q=%22مدیریت%20اسلامی%20و%20علوم%20بشری%22&score=25.0&rownumber=1 بخش اول]، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1226805/مدیریت-اسلامی-و-علوم-بشری-قسمت-دوم?q=%22مدیریت%20اسلامی%20و%20علوم%20بشری%22&score=25.0&rownumber=3 بخش دوم]، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1226833/مدیریت-اسلامی-و-علوم-بشری?q=%22مدیریت%20اسلامی%20و%20علوم%20بشری%22&score=25.0&rownumber=4 بخش سوم] و [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1227002/مدیریت-اسلامی-و-علوم-بشری?q=%22مدیریت%20اسلامی%20و%20علوم%20بشری%22&score=25.0&rownumber=2 بخش چهارم ].


====مقالات مدیریت و فقه اسلامی | دانشنامه پژوهه====
==نویسنده==
#آشنایی با روش شناسی فقه الاداره، تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۵ش. [http://pajoohe.ir/آشنایی-با-روش-شناسی-فقه-الاداره__a-61952.aspx مقاله را اینجا ببینید.]
سید محسن مرتضوی، دانش‌‌آموخته فقه و اصول و استاد حوزه علمیه قم است. او نویسندۀ آثار متعددی در حوزۀ [[فقه پزشکی]] و موضوعاتی همچون [[بانک اسپرم]]، [[آتانازی]]، و [[تلقیح مصنوعی]] است. کتابهای تلقیح مصنوعی در آینه فقه (۱۴۰۰ش)، پیشگیری از بارداری و سقط درمانی در آیینه فقه (۱۳۹۹ش)، قتل از روی ترحم (اتانازی) در آینه فقه (۱۳۹۶ش) و مقالاتی همچون «نگهداری اسپرم و بهره برداری از آن در فقه امامیه» (۱۳۹۸ش)، «بررسی ابعاد فقهی همزادسازی و بدل سازی انسانی» (۱۳۹۷ش) از دیگر آثار او هستند.
#الگوشناسی فقه الإدارة، تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۵ش. [http://pajoohe.ir/الگو-شناسی-فقه-الاداره__a-61956.aspx مقاله را اینجا ببینید.]
#الگویی جامع برای شناخت مدیریت اسلامی، تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۵ش. [http://pajoohe.ir/الگویی-جامع-برای-شناخت-مدیریت-اسلامی__a-61935.aspx مقاله را اینجا ببینید.]
#منبع‌شناسی فقه الاداره، تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۵ش. [http://pajoohe.ir/منبع-شناسی-فقه-الاداره__a-61953.aspx مقاله را اینجا ببینید.]
#مدیریت فقهی و اداره کشور، تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۵ش. [http://pajoohe.ir/مدیریت-فقهی-و-اداره-کشور__a-61917.aspx مقاله را اینجا ببینید.]
#گونه‌شناسی فقه الاداره، تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۵ش. [http://pajoohe.ir/گونه-شناسی-فقه-الاداره__a-61955.aspx مقاله را اینجا ببینید.]
#مدیریت علمی و مدیریت فقهی تعارض یا تلائم، تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۵ش. [http://pajoohe.ir/مدیریت-علمی-و-مدیریت-فقهی-تعارض-یا-تلائم؟__a-61936.aspx مقاله را اینجا ببینید.]


===عربی===
== ساختار کتاب ==
#الأزمات من منظور شرعي: دراسة في مراحلها وأنواعها واستراتيجيات إدارتها، إسماعيل طاهر محمد عزام، المجلة الدولية للعلوم الإنسانية، شماره ۲، ۲۰۲۲م.
#المقاصد الشرعية وأثرها في مراعاة المصالح والمفاسد: إدارة الأزمات أنموذجا، إسماعيل طاهر محمد عزام، مجلة العلوم الشرعية، دوره ۱۴، شماره ۶، ۲۰۲۱م / ۱۴۴۲ق.
#مدخل للرؤية الاستراتيجية في الإدارة النبوية، نورالدين برحو، مجلة البلاغ الحضاري (مراکش)، شماره ۱۱، ۲۰۲۱م.
#إدارة الأزمات الاقتصادية وآليات حلها في الفقه الإسلامي، ممدوح عبدالرحمن عبدالرحيم، مجلة البحوث الفقهية والقانونية (مصر)، دوره۲، شماره ۳۶، ۲۰۲۱م / ۱۴۴۳ق.
#فقه إدارة الأزمات والنوازل: دراسة مقارنة، محمد عبدالمقصود حسن داود، مجلة كلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنات بدمنهور (مصر)، دوره ۵، شماره ۹، ۲۰۲۰م / ۱۴۴۲ق.
#جودة الإدارة المالية في الفقه الإسلامي وأبعادها على توازنات الاستدامة والتنمية، على جمعة على الرواحنة، المؤتمر الاقتصادي الأول: نحو تطوير الواقع الاقتصادي في ظل نظرية الاقتصاد الإسلامي (امارات)، ۲۰۱۷م.
#تحقيق مناط الحاكمية في نظام إدارة الدولة: دراسة شرعية، وليد مصطفى أحمد شاويش، مجلة الميزان للدراسات الإسلامية والقانونية، دوره۴، شماره۲، ۲۰۱۷م /  ۱۴۳۸ق.
#مسؤولية الإدارة عن قراراتها الإدارية غير المشروعة: دراسة مقارنة بالفقه الإسلامي، شعبان عبدالحكيم عبدالعليم سلامة، سالنامه کلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنات بالإسکندرية (مصر)، دوره ۲، شماره ۳۲، ۲۰۱۶م.
#الفقه الإداري والسياسي لحديث تطاوعا ولا تختلفا،  حسن تيسير عبدالرحيم شموط، مروان سالم علي الريحانة، مجلة الميزان للدراسات الإسلامية والقانونيةدوره ۳، شماره ۲، ۲۰۱۶م / ۱۴۳۷ق.
#الإدارة في الإسلام، عبدالوالي بن مشعان بن ملفي السلمي، المجلة العالمية للتسويق الإسلامي، دوره ۳، شماره ۳، ۲۰۱۴م / ۱۴۳۵ق.
#مبادئ الإدارة التربوية في التصور الإسلامي، ممدوح بن محمد الحوشان، مجلة التربية، دوره ۲، شماره ۱۵۸، ۲۰۱۴م / ۱۴۳۵ق.
#نظرية القرار المضاد فى الفقه الإدارى: دراسة مقارنة،  عاشور سليمان شوايل، مجلة جامعة بنغازي العلمية (لیبی)، سال ۲۶، شماره ۳ و ۴، ۲۰۱۳م.
#من فقه إدارة الدعوة: التخطيط الدعوي، محمد يسري، التوحيد (مصر)، سال ۴۱, دوره ۴۸۶، ۲۰۱۲م / ۱۴۳۳ق.
#من فقه إدارة الدعوة: التنفيذ الفعلي، محمد يسري، التوحيد (مصر)، سال ۴۱، دوره ۴۹۰، ۲۰۱۲م / ۱۴۳۳ق.
#من فقه إدارة الدعوة: ركائز الربانية، محمد يسري، التوحيد (مصر)، سال ۴۱, دوره ۴۹۲، ۲۰۱۲م/ ۱۴۳۳ق.
#سلطات الإدارة أثناء تنفيذ الصفقات العمومية من خلال فقه قضاء المحكمة الإدارية، عصام بن‌حسن، مجلة دراسات قانونية، شماره ۱۹، ۲۰۱۲م.
#فقه إدارة المياه وحماية البيئة في نظام الوقف الإسلامي، إبراهيم البيومي غانم، أعمال ندوة تطور العلوم الفقهية: الفقه الحضاري وفقه العمران (عمان)، ۲۰۱۰م/ ۱۴۳۱ق.
#القرار الإداري السلبي في الفقه والقضاء الإداري: " دراسة مقارنة "، خالد لفته شاكر الزبيدي، مجلة الحقوق (کویت)، دوره ۳۰، شماره ۳، ۲۰۰۶م.
#القرارات الإدارية المعدومة في الفقه والقضاء: دراسة مقارنة، الدين الجيلالي محمد بوزيد، الإدارة العامة، سال ۴۵، شماره ۴، ۲۰۰۵م / ۱۴۲۶ق.
#تطبيقات الادارة الاسلامية في مكافحة الفساد، محمد عبداللطيف الفرفور، أبحاث المؤتمر العربي الدولي لمكافحة الفساد (عربستان)، دوره ۱، ۲۰۰۳م /۱۴۲۴ق.
#إدارة الأزمات في الفقه الإداري الاسلامي، سوسن سالم الشيخ، مجلة مركز صالح عبدالله كامل للاقتصاد الاسلامي (مصر)، دوره ۴، شماره ۱۰، ۲۰۰۰م / ۱۴۲۱ق.
#فقه إدارة المصائب والنكبات، أحمد أمين عامر، المؤتمر السنوي الثاني لإدارة الكوارث والأزمات، مجلة وحدة بحوث الازمات (مصر)، دوره ۳، ۱۹۹۷م.
#فقه الادارة، عباس‌علی براتی، مترجم: علی البغدادی، الفکر الاسلامی، شماره ۷، ۱۴۱۵ق. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/downloadpdf/13432?useraccept=false مقاله را اینجا ببینید]
#أبعاد الثقافة التنظيمية في الفقة الإدري الإسلامي، سوسن سالم الشيخ، المجلة العلمية لكلية التجارة (دانشگاه الأزهر مصر)، شماره ۱۲،  ۱۴۱۵هـ - ۱۹۹۵م
#دور فقه الشركات في نمو الفكر المالي المعاصر في الإسلام: واقع و تطلعات، منذر قحف، المسلم المعاصر (مصر)، دوره ۱۷، شماره ۶۷، ۶۸، ۱۹۹۳م.
#فقه إدارة المصائب والنكبات، أحمد أمين عامر، المؤتمر السنوي الثاني لإدارة الكوارث والأزمات، مصر، جامعة عين شمس، كلية التجارة، وحدة بحوث الازمات، دوره ۳، ۱۹۹۷م.
#المضمون التنظيمي لمبدأ الشرعية الاسلامية‌: دراسة تحليلية مقارنة لتحقيق الفعالية التنظيمية للمنظمات الاسلامية، محمد محمد جاهين، المجلة العلمية للاقتصاد والتجارة، شماره ۲، ۱۹۹۱م.
#الحكم و الإدارة في الإسلام، نظير الجاهل، الإجتهاد، دوره ۳، شماره ۱۲، ۱۹۹۱م.
#الفقه الإداري الحديث وتصويره للدولة ونشاطها القانوني، محمد عبدالله العربي، مجلة القانون والاقتصاد (مصر)، دوره ۱، شماره ۵، ۱۹۳۱م / ۱۳۵۰ق.


==پایان‌نامه==
==مدعیات==
===فارسی===
برخی از مهمترین مدعیات نویسنده کتاب «مرگ مغزی در آینه فقه» را می‌توان این‌گونه دسته‌بندی کرد:
#حق زن بر هدایت و مدیریت جامعه اسلامی از دیدگاه فقه امامیه، کارشناسی ارشد، مهتاب رستم‌زاده، دانشکده اصول الدین، دانشکده اصول الدین مرکز قم، ۱۳۹۷ش.[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/565a8716f1bfa0d057f56a4780dea6a5/search/ پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
* '''حکم اولی پیوند:''' مرتضوی معتقد است که بر اساس مقتضای قواعد فقهی بایستی قطع عضو را بایستی مصداق وارد کردن نقص بر بدن دانست. حال فرقی نمیکند که با اجازه باشد و غرضی عقلایی (مثل پیوند) برای آن وجود داشته باشد یا هیچ یک از این موارد وجود نداشته باشد. اما از جهت کبرای حکم فقهی، به نظر نویسنده دلیلی بر  حرمت بی‌قید و شرط اضرار وجود ندارد. همچنین قطع اعضا برای پیوند، از قد متیقن حرمت تغییر خلقِ الهی خارج است و این نیز نمی‌تواند دلیل بر حرمت باشد. روایات حرمت «به هلاکت انداختن نفس» هم فقط شامل پیوند اعضای رئیسه می‌شود. قطع هر عضوی نیز مایۀ خواری و اذلال نفس یا ظلم به نفس نیست. بنابراین، از نظر نویسنده دلیل معتبری برای قطع اعضای غیر رئیسه برای پیوند به دیگران وجود ندارد. از نظر نویسنده، قطع عضو انسان زنده برای پیوند خودش نیز جایز است (ص۵۲-۷۰).
#مدیریت منابع انسانی از منظر فقه (موردی زیر سیستم‌های جذب و ارزیابی عملکرد)، قاسم عبیداوی، دکتری تخصصی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/ffebd77264d3f04ca12500c779712a2e/search/ رساله را اینجا ببینید.]
* '''حکم ثانوی پیوند:''' در پیوند اعضای حیوانات، اشیاء طبیعی و کفار در صورتی که حفظ جان مسلمان به آن بستگی دارد واجب خواهد بود؛(ص۱۱۶) اما قطع اعضای مسلمان برای نجات جان دیگر مسلمانان واجب نیست (ص۱۱۸-۱۲۷). اما در مواردی مثل قطع عضو از میت مسلمان برای نجات مسلمان، حرمت تبدیل به جواز می‌شود (ص۱۲۹).
#بررسی مدیریت فقهی و امتیازات آن، سیده‌ندا جمشیدی، کارشناسی ارشد، دانشگاه ایلام، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۲ش.
* '''قطع عضو میت:'''  بنا بر دلایلی همچون روایات حفظِ حرمت میت مسلمان اصل وجوب دفن میت مسلمان، و اجماع مسلمین بر حرمت مثله کردن، قطع اعضای بدن مسلمان برای پیوند به دیگران به لحاظ حکم اولی حرام است.  اما قطع اعضای بدن کافر حربی برای پیوند، شرعاً جایز است، زیرا بدن میت کافر حربی حرمت ندارد(ص۳۳). طبق تعهدی که میان کافر ذمی و معاهد با مسلمانان وجود دارد، پیوند اعضای ایشان تا پیش از مرگشان جایز نیست. (ص۳۴-۳۵).
#بررسی فقهی مدیریت بانوان با تأکید بر دیدگاه امام خمینی (س)، علی‌آقا پیروز، دکتری تخصصی، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/ab78f902e198cbccea6a8f5e9f59a9cf/search/ رساله را اینجا ببینید.]
#کاربرد قواعد فقهی در مدیریت و سازمان با تاکید بر آراء و مبانی امام خمینی(س)، ابوطالب خدمتی، دکتری تخصصی، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، ۱۳۹۲ش، [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a5c8a618fd50c4f3894c6dde7a78df23/search/ رساله را اینجا ببینید.]


===عربی===
* '''قطع و پیوند اعضای انسان زنده:''' به بیان نویسنده، فقه شیعی قطع اعضای رئیسه مسلمان را حرام می‌داند؛ زیرا یا موجب خطر مرگ می‌شود (مثل قلب)، یا موجب ذلت و هتک مومن می‌شود (مثل بینی یا گوش)، یا اگرچه موجب هیچ یک از این دو نیست، مصداق جنایت بر نفس است. قطع اعضای غیررئیسه نیز اگر اضرار به نفس باشد حرام خواهد بود.
#المنهج الإسلامي في إدارة الأزمات، عواطف قاعد العتيبي، لينا بنت سليمان علي الخليوي، المجلة العربية للعلوم التربوية والنفسية، شماره ۴، ۲۰۱۸م.
* '''پیوند اعضای مرگ مغزی''': به نظر نویسنده، با توجه ادلۀ شرعی آنچه در پزشکی «مرگ مغزی» نامیده می‌شود، موت حقیقی نیست؛ بنابراین قطع اعضای فردی که دچار مرگ مغزی شده حرام است (ص۹۳-۹۶).
#إدارة شركة التوصية بالأسهم في الشريعة الإسلامية والنظام السعودي، عادل بن راشد بن أحمد الزهراني،کارشناسی ارشد، عربستان، الجامعة الإسلامية بالمدينة المنورة، كلية الشريعة، ۲۰۱۴م / ۱۴۳۵ق.
* '''پیوند اعضا از حیوان''': به لحاظ حکم اولی، پیوند عضو گرفته شده از حیوانات مشکلی ندارد (ص۱۱۱)
#الإدارة الرشيدة للشركات (حوكمة): دراسة فقهية مقارنة، خيرية أحمد محمد على، رساله دکتری، سودان، جامعة أم درمان الاسلامية، کلية الشريعة والقانون، ۲۰۱۴م /۱۴۳۵ق.
* '''کاشت اعضای مصنوعی''': کاشت اعضا از مواد طبیعی یا حیوان حلال‍گوشت به لحاظ حکم اولی جایز است (ص۱۱۴).
#دور الإدارة العامة الإلكترونية في محاربة الفساد الإداري: دراسة مقارنة بالفقه الإسلامي، بدر محمد السيد إسماعيل، رساله دکتری، مصر، جامعة الازهر، كلية الشريعة والقانون بدمنهور، ۲۰۱۳م.
* '''خرید و فروش اعضای بدن:''' جایز نیست (ص۱۵۴).
#الإدارة الإستراتيجية بين الرؤية الإسلامية والوضعية، المهل محمد عمر المهل، رسالة دكتوراه، جامعة أم درمان الاسلامية، معهد بحوث ودراسات العالم الإسلامي، ۲۰۱۳م/ ۱۴۳۴ق.
* '''طهارت عضو پیوندی''': عضو پیوندی، اگرچه به هنگام جدا شدن از بدن به عنوان میته در نظر گرفته میشود ولی در پیوند با بدن جدید، انقلاب در موضوع شکل میگیرد و پاک است (ص۱۶۶).
#مراعاة المصالح والمفاسد في إدارة الأزمات: رؤية مقاصدية، عادل علي مفلح الرواشدة، رساله دکتری، اردن، جامعة العلوم الإسلامية العالمية، كلية الشيخ نوح القضاة للشريعة والقانون، ۲۰۱۲م.
* '''وصت به قطع یا پیوند عضو''': وصیت به قطع اعضای بدن برای پیوند به دیگران (مگر در موارد ضرورت) مصداق وصیت به حرام است و نافذ نیست (ص۲۰۶).
#القرار الإداري المستمر وآثاره في الفقه والنظام (دراسة مقارنة)، محمد بن عبدالله بن محمد الملحم، کارشناسی ارشد، ریاض، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، المعهد العالي للقضاء ۲۰۱۰م / ۱۴۳۱ق.
#الإدارة الجماعية لحق المؤلف في الفقه الإسلامي والقانون: دراسة مقارنة، رساله دکتری، ياسر موسى آدم كباشي، سودان، جامعة أم درمان الاسلامية، كلية الشريعة والقانون،  ۲۰۰۹م / ۱۴۳۰ق.
#أحكام إدارة الشركات مع التطبيق على الشركة ذات المسؤولية المحدودة: دراسة فقهية مقارنة بين الفقه والقانون اليمني والسوداني، عبده محمد سعيد السويدي، رساله دكتری، سودان، جامعة أم درمان الاسلامية، کلية الشريعة والقانون، ۲۰۰۹م/ ۱۴۳۰ق.
#مساءلة الإدارة العامة بين النظرية والتطبيق: رؤية إسلامية، ممدوح إسماعيل، مجلة البحوث الإدارية، دوره ۲۴، شماره ۱، ۲۰۰۶م.
#اركان القرار الإداري في الفقه والنظام، خالد بن محمد بن عبدالعزيز اليوسف،  کارشناسی ارشد، ریاض، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، المعهد العالي للقضاء ۱۹۹۹م / ۱۴۱۹ق.
 
==منابع دیگر==
===فارسی===
#معرفی کتاب «فقه مدیریت شهری»، راسخون، تاریخ انتشار: ۲۳ ارديبهشت ۱۳۹۸ش. [http://vasael.ir/fa/news/13224/معرفی-کتاب-%7C-فقه-مدیریت-شهری-جلد-اول-مقدمات-و-کلیات معرفی را اینجا بخوانید.]
#رییس بنیاد فقهی مدیریت اسلامی: آنچه ما داریم فقه الاداره است نه مدیریت فقهی.  تاریخ انتشار: ۱۳۹۷/۳/۵ش.  [http://www.shabestan.ir/detail/News/707584 گزارش نشست را اینجا ببینید.]
#نظریۀ سازمان‌های مقلد در فقه «مدیریت»، سید صمصام‌الدین قوامی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ انتشار: ۱۳۹۵/۴/۱۴ش. [https://www.cgie.org.ir/fa/news/129457/نظریۀ-سازمان‌های-مقلد-در-فقه-«مدیریت»---سید-صمصام‌الدین-قوامی مقاله را اینجا ببینید.]
#گزارش علمی کتاب فقه الاداره، محمد مردی، مدیریت در اسلام، شماره ۲۹ و ۳۰، بهار و تابستان ۱۳۹۵ش.
#معرفی کتاب فقه الاداره، مدیریت در اسلام، شماره ۱۷ و ۱۸، بهار و تابستان ۱۳۹۱ش.
#فقه الاداره (گزارشی از جلسه مقدماتی گروه فقه الاداره)، مدیریت در اسلام، شماره ۷، بهار ۱۳۸۵ش.
 
===عربی===

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۱۰

اطلاعات کتاب
نویسندهسیدمحسن مرتضوی
زبانفارسی
تعداد صفحات۲۸۰ص
قطعرقعی
اطلاعات نشر
ناشرنسیم رضوان
محل نشرمشهد
تاریخ نشر1398
نوبت چاپدوم

"پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه" کتابی است به قلم سیدمحسن مرتضوی.

نویسنده

سید محسن مرتضوی، دانش‌‌آموخته فقه و اصول و استاد حوزه علمیه قم است. او نویسندۀ آثار متعددی در حوزۀ فقه پزشکی و موضوعاتی همچون بانک اسپرم، آتانازی، و تلقیح مصنوعی است. کتابهای تلقیح مصنوعی در آینه فقه (۱۴۰۰ش)، پیشگیری از بارداری و سقط درمانی در آیینه فقه (۱۳۹۹ش)، قتل از روی ترحم (اتانازی) در آینه فقه (۱۳۹۶ش) و مقالاتی همچون «نگهداری اسپرم و بهره برداری از آن در فقه امامیه» (۱۳۹۸ش)، «بررسی ابعاد فقهی همزادسازی و بدل سازی انسانی» (۱۳۹۷ش) از دیگر آثار او هستند.

ساختار کتاب

مدعیات

برخی از مهمترین مدعیات نویسنده کتاب «مرگ مغزی در آینه فقه» را می‌توان این‌گونه دسته‌بندی کرد:

  • حکم اولی پیوند: مرتضوی معتقد است که بر اساس مقتضای قواعد فقهی بایستی قطع عضو را بایستی مصداق وارد کردن نقص بر بدن دانست. حال فرقی نمیکند که با اجازه باشد و غرضی عقلایی (مثل پیوند) برای آن وجود داشته باشد یا هیچ یک از این موارد وجود نداشته باشد. اما از جهت کبرای حکم فقهی، به نظر نویسنده دلیلی بر حرمت بی‌قید و شرط اضرار وجود ندارد. همچنین قطع اعضا برای پیوند، از قد متیقن حرمت تغییر خلقِ الهی خارج است و این نیز نمی‌تواند دلیل بر حرمت باشد. روایات حرمت «به هلاکت انداختن نفس» هم فقط شامل پیوند اعضای رئیسه می‌شود. قطع هر عضوی نیز مایۀ خواری و اذلال نفس یا ظلم به نفس نیست. بنابراین، از نظر نویسنده دلیل معتبری برای قطع اعضای غیر رئیسه برای پیوند به دیگران وجود ندارد. از نظر نویسنده، قطع عضو انسان زنده برای پیوند خودش نیز جایز است (ص۵۲-۷۰).
  • حکم ثانوی پیوند: در پیوند اعضای حیوانات، اشیاء طبیعی و کفار در صورتی که حفظ جان مسلمان به آن بستگی دارد واجب خواهد بود؛(ص۱۱۶) اما قطع اعضای مسلمان برای نجات جان دیگر مسلمانان واجب نیست (ص۱۱۸-۱۲۷). اما در مواردی مثل قطع عضو از میت مسلمان برای نجات مسلمان، حرمت تبدیل به جواز می‌شود (ص۱۲۹).
  • قطع عضو میت: بنا بر دلایلی همچون روایات حفظِ حرمت میت مسلمان اصل وجوب دفن میت مسلمان، و اجماع مسلمین بر حرمت مثله کردن، قطع اعضای بدن مسلمان برای پیوند به دیگران به لحاظ حکم اولی حرام است. اما قطع اعضای بدن کافر حربی برای پیوند، شرعاً جایز است، زیرا بدن میت کافر حربی حرمت ندارد(ص۳۳). طبق تعهدی که میان کافر ذمی و معاهد با مسلمانان وجود دارد، پیوند اعضای ایشان تا پیش از مرگشان جایز نیست. (ص۳۴-۳۵).
  • قطع و پیوند اعضای انسان زنده: به بیان نویسنده، فقه شیعی قطع اعضای رئیسه مسلمان را حرام می‌داند؛ زیرا یا موجب خطر مرگ می‌شود (مثل قلب)، یا موجب ذلت و هتک مومن می‌شود (مثل بینی یا گوش)، یا اگرچه موجب هیچ یک از این دو نیست، مصداق جنایت بر نفس است. قطع اعضای غیررئیسه نیز اگر اضرار به نفس باشد حرام خواهد بود.
  • پیوند اعضای مرگ مغزی: به نظر نویسنده، با توجه ادلۀ شرعی آنچه در پزشکی «مرگ مغزی» نامیده می‌شود، موت حقیقی نیست؛ بنابراین قطع اعضای فردی که دچار مرگ مغزی شده حرام است (ص۹۳-۹۶).
  • پیوند اعضا از حیوان: به لحاظ حکم اولی، پیوند عضو گرفته شده از حیوانات مشکلی ندارد (ص۱۱۱)
  • کاشت اعضای مصنوعی: کاشت اعضا از مواد طبیعی یا حیوان حلال‍گوشت به لحاظ حکم اولی جایز است (ص۱۱۴).
  • خرید و فروش اعضای بدن: جایز نیست (ص۱۵۴).
  • طهارت عضو پیوندی: عضو پیوندی، اگرچه به هنگام جدا شدن از بدن به عنوان میته در نظر گرفته میشود ولی در پیوند با بدن جدید، انقلاب در موضوع شکل میگیرد و پاک است (ص۱۶۶).
  • وصت به قطع یا پیوند عضو: وصیت به قطع اعضای بدن برای پیوند به دیگران (مگر در موارد ضرورت) مصداق وصیت به حرام است و نافذ نیست (ص۲۰۶).