کاربر:Ma.sultanmoradi/صفحه تمرین۲: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه فقه معاصر
Ma.sultanmoradi (بحث | مشارکت‌ها)
Ma.sultanmoradi (بحث | مشارکت‌ها)
 
(۵۰۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[بازیگری]] سینما، تئاتر و تلویزیون از مسائل دنیای جدید است که موضوع پژوهش فقهی واقع شده است. پژوهشگران و فقیهان معاصر این مسئله را از جهت‌هایی همچون بازی نقش معصومان و شخصیتهای دینی، روابط زن و مرد و گریم، آرایش بازیگران و ... کرده‌اند.  
{{جعبه اطلاعات کتاب
==کتاب==
| عنوان =
===فارسی===
| تصویر =Peyvandeaeza.jpg
#بررسی فقهی فیلم‌سازی و بازیگری، مصطفی محمدی، مشهد، حوزه علمیه خراسان رضوی، انتشارات‏‫، ۱۳۹۹ش.‬
| اندازه تصویر =
#تحلیلی فقهی بر بازیگری، مهدی بیژنی‏، با مقدمه‌ای از حسینعلی سعدی‮‬، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)‏‫، ‏‫۱۳۹۴ش.‬‮‬
| توضیح_تصویر =
#‏‫بررسی فقهی احکام بازیگری در رسانه های دیداری: (سینما، تلویزیون، تئاتر)‬، شهسوار پیری، زاهدان، تفتان‏‫، ۱۳۹۱ش.‬
| نام‌های دیگر =
#بازیگری زن در آیینه شریعت، عبدالله عباسی‌آرانی، کاشان، مرسل، ‏‫‬‏۱۳۹۲ش.
| نویسنده = سیدمحسن مرتضوی
#ف‍ی‍ل‍م‌ و ب‍ازی‍گ‍ری‌ در م‍ن‍اب‍ع‌ دی‍ن‍ی‌، اص‍غ‍ر م‍ح‍م‍دی‌ ه‍م‍دان‍ی‌، ت‍ه‍ران‌، گ‍ل‍زار ک‍ت‍اب‌، ۱۳۸۴ش.
| تاریخ نگارش =
#س‍ی‍ن‍م‍ا در آی‍ن‍ه‌ ف‍ق‍ه‌: درس‌ خ‍ارج‌ ف‍ق‍ه‌ ح‍ض‍رت‌ آی‍ت‌ال‍ل‍ه‌ م‍روج‍ی‌،ن‍گ‍ارش‌ م‍ح‍م‍درض‍ا ج‍ب‍اران‌، ت‍ه‍ران‌، س‍ازم‍ان‌ ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ات‌ اس‍لام‍ی‌، ح‍وزه‌ ه‍ن‍ری‌، ۱۳۷۸ش.
| موضوع =
#اح‍ک‍ام‌ و آداب‌ س‍ی‍ن‍م‍ا و ف‍ی‍ل‍م‍س‍ازی‌، س‍ع‍ی‍د ع‍ب‍اس‌زاده‌، زی‍رن‍ظر ح‍س‍ی‍ن‌ ف‍لاح‌زاده‌، ق‍م‌، ن‍ورال‍س‍ج‍اد، ۱۳۸۳ش.
| سبک =
| زبان =فارسی
| ویراستار =
| به تصحیح =
| به کوشش =
| گرداوری =
| تصویرگر =
| طراح جلد =
| تعداد جلد =
| تعداد صفحات =۲۸۰ص
| قطع =رقعی
| مجموعه =
| ترجمه به دیگر زبان‌ها =
| ناشر =نسیم رضوان
| محل نشر =مشهد
| تاریخ نشر =1398
| نوبت چاپ =دوم
| شمارگان =
| شابک =
| نوع رسانه =
| وبسایت ناشر =
| نام کتاب = <!-- پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه -->
| مترجم = <!-- مترجم به فارسی -->
| مشخصات نشر = <!-- مشخصات نشر در زبان فارسی -->
|نسخه الکترونیکی=
}}


===عربی===
"پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه" کتابی است به قلم سیدمحسن مرتضوی.
#أحكام فن التمثيل في الفقه الإسلامي، محمد بن موسى بن مصطفى الدالي، مكتبة الرشد (سلسلة الرشد للرسائل الجامعية)، ۲۰۰۸م / ۱۴۲۹ق. [https://archive.org/details/FP34915 کتاب را اینجا ببینید.] (این کتاب در اصل رساله کارشناسی ارشد بوده است.)
#حكم التمثيل (حقیقته، تاریخه، حکمه) ، بكر أبو زيد، دار الرایة للنشر و التوزیع، ۱۴۱۱ق. [https://www.google.com/books/edition/%D8%AD%D9%83%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%85%D8%AB%D9%80%D9%8A%D9%80%D9%84_%D9%84%D9%84%D8%B4%D9%8A%D8%AE_%D8%A8/SCSJdAnwLMkC?hl=en&gbpv=0 متن کتاب را اینجا ببینید.]
#إقامة الدليل على حرمة التمثيل، أحد بن صدیق الغماري، مصر، دار مرجان، ۱۳۵۶ق. [https://ebook.univeyes.com/44031/pdf-إقامة-الدليل-على-حرمة-التمثيل-الغماري# کتاب را اینجا ببینید.]


==مقاله==
==نویسنده==
===فارسی===
سید محسن مرتضوی، دانش‌‌آموخته فقه و اصول و استاد حوزه علمیه قم است. او نویسندۀ آثار متعددی در حوزۀ [[فقه پزشکی]] و موضوعاتی همچون [[بانک اسپرم]]، [[آتانازی]]، و [[تلقیح مصنوعی]] است. کتابهای تلقیح مصنوعی در آینه فقه (۱۴۰۰شپیشگیری از بارداری و سقط درمانی در آیینه فقه (۱۳۹۹شقتل از روی ترحم (اتانازی) در آینه فقه (۱۳۹۶ش) و مقالاتی همچون «نگهداری اسپرم و بهره برداری از آن در فقه امامیه» (۱۳۹۸ش«بررسی ابعاد فقهی همزادسازی و بدل سازی انسانی» (۱۳۹۷ش) از دیگر آثار او هستند.
#تحلیلی فقهی بر آرایش چهره بازیگر (گریم) در هنرهای نمایشی، حسین علی سعدی، مهدی بیژنی، ابوذر فداکار داورانی، دین و ارتباطات، شماره ۴۶، پاییز و زمستان ۱۳۹۳ ش.
#بررسی بازیگری زن و مرد در هنرهای نمایشی در فقه امامیه، مهدی بیژنی، بلاغ مبین، شماره ۲۸ و ۲۹، پاییز و زمستان ۱۳۹۰ش.
#گزارشی از رویکرد فقه به حضور زن در سینما، سیده فاطمه مریدی، فقه، سال پانزدهم، شماره ۳، پاییز ۱۳۸۷ش.
#سینما و فقه، علی‌اکبر مومنی، صباح،  شماره ۲ و ۳، بهار ۱۳۸۱ش.
#حکم بازیگرى زن در فیلم و تئاتر، محمدمهدى آصفى، فقه اهل بیت، شماره ۲۲، ۱۳۷۹ ش.
===عربی===
#حكم التمثيل السينمائي في الفقه الاسلامي، ثامر ماجد عبدالعزيز الجميلي، مجلة أصول الشريعة للأبحاث التخصصية، المجلد ۵ ، العدد ۱ ، كانون الثاني، ۲۰۱۹‌م / ۱۴۴۰ ق. [http://misd.tech/wp-content/files_mf/jsfsr/050101.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
#تمثيل الصحابة بين المنع والإجازة وأثر فقه الموازنات في هذه النازلة، عنود محمد عبدالمحسن الخضيري، مجلة كلية الشريعة والقانون بتفهنا الأشراف (مصردوره۳، شماره۱۹، ۲۰۱۷م.
#تمثيل الصحابة بين المصلحة والمفسدة، عبدالرحمن بن حسن النفيسه، مجلة البحوث الفقهية المعاصرة، دوره ۲۳، شماره ۹۱، ۲۰۱۱م / ۱۴۳۲ق.
#تطبيق قواعد فقة الموازنات والمقاصد على نازلة تمثيل الصحابة (Dramatic Personification of the Prophet's Companions from Balance and Purpose Fiqh Perspective عبدالسلام بن إبراهيم بن محمد الحصين، مجلة العلوم الإنسانية والإدارية (عربستان)، شماره ۶، ۲۰۱۴م / ۱۴۳۶ق.
#الإسلام والمسرح: إقامة الدليل على حرمة التمثيل، بحراوي حسن، مجلة علامات (مراکش)، شماره ۴، ۱۹۹۵م
#الإسلام والتمثيل نظرة نقدية، محمود محمود النجيري، الوعي الإسلامي (کویتشماره ۳۴۴، ۱۹۹۴م / ۱۴۱۵ق.
#حكم تمثيل الصحابة في مسرحية أو فيلم سينمائي، الرئاسة العامة للبحوث العلمية والإفتاء. اللجنة الدائمة للبحوث العلمية والإفتاء (عربستان)، مجلة البحوث الإسلامية، دوره ۱، شماره ۱، ۱۹۷۵م / ۱۳۹۵ق.


==پایان‌نامه==
== ساختار کتاب ==
===فارسی===
#بررسی فقهی احکام دیدن، شنیدن و لمس در فعالیت‌های هنری، لیلا صفری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج)، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d11c8ccc27777dbbdbe79df2b094239e/search/37fd6798467d7ba18aaa934473975e4d پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
#بررسی فقهی احکام بازیگری، ادریس بیواره، دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۲ش.
#بررسی فقهی احکام دیدن، شنیدن و لمس در فعالیت‌های هنری، لیلا صفری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج) - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d11c8ccc27777dbbdbe79df2b094239e/search/a876dfeb837fe635bca5ddda0d64d8e0 پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
#سینما و تلویزیون و احکام فقهی آن، نرجس طرفی‌پور، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/408a9b3efe28a55d912c26e395cda385/search/a876dfeb837fe635bca5ddda0d64d8e0 مقاله را اینجا ببینید.]
#بازیگری زن و مرد در هنرهای نمایشی در فقه امامیه، مهدی بیژنی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/eef191ad145aaa5febd8fe9c02e4104a/search/37fd6798467d7ba18aaa934473975e4d پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
#بررسی حضور زن در عرصه‌های هنر بویژه سینما و تئاتر از دیدگاه فقه اسلامی، عبدالحسن بدرالدین، کارشناسی ارشد، مرکز پیام نور تهران، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d07bd319c928c984ac481912ef831dab/search/a876dfeb837fe635bca5ddda0d64d8e0پایان‌نامه را اینجا ببینید.]
#بررسی تطبیقی بایدها و نبایدهای فقهی در رابطه باحضور زن در رسانه های تصویری از دیدگاه مذاهب خمسه، عصمت تقوی سوق، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۹ش.


===عربی===
==مدعیات==
#أحكام مشاركة المرأة في مسابقات: " التمثيل والألعاب وعروض الأزياء والجمال " الفنية، مهدي أمين موسى المبروك، کارشناسی ارشد، فلسطین، جامعة النجاح الوطنية، كلية الدراسات العليا، ۲۰۰۸م.
برخی از مهمترین مدعیات نویسنده کتاب «مرگ مغزی در آینه فقه» را می‌توان این‌گونه دسته‌بندی کرد:
#ﺃﺣﻜﺎﻡ ﺍﻟﺘﻤﺜﻴﻞ ﰲ ﺍﻟﻔﻘﻪ ﺍﻹﺳﻼﻣﻲ
* '''حکم اولی پیوند:''' مرتضوی معتقد است که بر اساس مقتضای قواعد فقهی بایستی قطع عضو را بایستی مصداق وارد کردن نقص بر بدن دانست. حال فرقی نمیکند که با اجازه باشد و غرضی عقلایی (مثل پیوند) برای آن وجود داشته باشد یا هیچ یک از این موارد وجود نداشته باشد. اما از جهت کبرای حکم فقهی، به نظر نویسنده دلیلی بر  حرمت بی‌قید و شرط اضرار وجود ندارد. همچنین قطع اعضا برای پیوند، از قد متیقن حرمت تغییر خلقِ الهی خارج است و این نیز نمی‌تواند دلیل بر حرمت باشد. روایات حرمت «به هلاکت انداختن نفس» هم فقط شامل پیوند اعضای رئیسه می‌شود. قطع هر عضوی نیز مایۀ خواری و اذلال نفس یا ظلم به نفس نیست. بنابراین، از نظر نویسنده دلیل معتبری برای قطع اعضای غیر رئیسه برای پیوند به دیگران وجود ندارد. از نظر نویسنده، قطع عضو انسان زنده برای پیوند خودش نیز جایز است (ص۵۲-۷۰).
* '''حکم ثانوی پیوند:''' در پیوند اعضای حیوانات، اشیاء طبیعی و کفار در صورتی که حفظ جان مسلمان به آن بستگی دارد واجب خواهد بود؛(ص۱۱۶) اما قطع اعضای مسلمان برای نجات جان دیگر مسلمانان واجب نیست (ص۱۱۸-۱۲۷). اما در مواردی مثل قطع عضو از میت مسلمان برای نجات مسلمان، حرمت تبدیل به جواز می‌شود (ص۱۲۹).
* '''قطع عضو میت:'''  بنا بر دلایلی همچون روایات حفظِ حرمت میت مسلمان اصل وجوب دفن میت مسلمان، و اجماع مسلمین بر حرمت مثله کردن، قطع اعضای بدن مسلمان برای پیوند به دیگران به لحاظ حکم اولی حرام است.  اما قطع اعضای بدن کافر حربی برای پیوند، شرعاً جایز است، زیرا بدن میت کافر حربی حرمت ندارد(ص۳۳). طبق تعهدی که میان کافر ذمی و معاهد با مسلمانان وجود دارد، پیوند اعضای ایشان تا پیش از مرگشان جایز نیست. (ص۳۴-۳۵).


==منابع دیگر==
* '''قطع و پیوند اعضای انسان زنده:''' به بیان نویسنده، فقه شیعی قطع اعضای رئیسه مسلمان را حرام می‌داند؛ زیرا یا موجب خطر مرگ می‌شود (مثل قلب)، یا موجب ذلت و هتک مومن می‌شود (مثل بینی یا گوش)، یا اگرچه موجب هیچ یک از این دو نیست، مصداق جنایت بر نفس است. قطع اعضای غیررئیسه نیز اگر اضرار به نفس باشد حرام خواهد بود.
===فارسی===
* '''پیوند اعضای مرگ مغزی''': به نظر نویسنده، با توجه ادلۀ شرعی آنچه در پزشکی «مرگ مغزی» نامیده می‌شود، موت حقیقی نیست؛ بنابراین قطع اعضای فردی که دچار مرگ مغزی شده حرام است (ص۹۳-۹۶).
#نگاهی به کتاب سینما در آیینه ی فقه، هاجر کمالی، بیناب (سوره مهر)، شماره ۷، آبان ۱۳۸۳ش.
* '''پیوند اعضا از حیوان''': به لحاظ حکم اولی، پیوند عضو گرفته شده از حیوانات مشکلی ندارد (ص۱۱۱)
===عربی===
* '''کاشت اعضای مصنوعی''': کاشت اعضا از مواد طبیعی یا حیوان حلال‍گوشت به لحاظ حکم اولی جایز است (ص۱۱۴).
#هل التمثيل حرام، الاء جرار، سایت موضوع، انتشار آنلاین: ٢٠٢٢م. [https://mawdoo3.com/%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%85%D8%AB%D9%8A%D9%84_%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85 یادداشت را اینجا ببینید.]
* '''خرید و فروش اعضای بدن:''' جایز نیست (ص۱۵۴).
#حكم الشرع في التمثيل، بن‌باز. [https://binbaz.org.sa/fatwas/17782/%D8%AD%D9%83%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%B9-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%85%D8%AB%D9%8A%D9%84 یادداشت را اینجا ببینید]
* '''طهارت عضو پیوندی''': عضو پیوندی، اگرچه به هنگام جدا شدن از بدن به عنوان میته در نظر گرفته میشود ولی در پیوند با بدن جدید، انقلاب در موضوع شکل میگیرد و پاک است (ص۱۶۶).
#خمسون حكما فقهيا في ضوابط التمثيل، [https://fiqh.islamonline.net/%D8%AE%D9%85%D8%B3%D9%88%D9%86-%D8%AD%D9%83%D9%85%D8%A7-%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A%D8%A7-%D9%81%D9%8A-%D8%B6%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%85%D8%AB%D9%8A%D9%84/ یادداشت را اینجا ببینید.]
* '''وصت به قطع یا پیوند عضو''': وصیت به قطع اعضای بدن برای پیوند به دیگران (مگر در موارد ضرورت) مصداق وصیت به حرام است و نافذ نیست (ص۲۰۶).

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۱۰

اطلاعات کتاب
نویسندهسیدمحسن مرتضوی
زبانفارسی
تعداد صفحات۲۸۰ص
قطعرقعی
اطلاعات نشر
ناشرنسیم رضوان
محل نشرمشهد
تاریخ نشر1398
نوبت چاپدوم

"پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینه فقه" کتابی است به قلم سیدمحسن مرتضوی.

نویسنده

سید محسن مرتضوی، دانش‌‌آموخته فقه و اصول و استاد حوزه علمیه قم است. او نویسندۀ آثار متعددی در حوزۀ فقه پزشکی و موضوعاتی همچون بانک اسپرم، آتانازی، و تلقیح مصنوعی است. کتابهای تلقیح مصنوعی در آینه فقه (۱۴۰۰ش)، پیشگیری از بارداری و سقط درمانی در آیینه فقه (۱۳۹۹ش)، قتل از روی ترحم (اتانازی) در آینه فقه (۱۳۹۶ش) و مقالاتی همچون «نگهداری اسپرم و بهره برداری از آن در فقه امامیه» (۱۳۹۸ش)، «بررسی ابعاد فقهی همزادسازی و بدل سازی انسانی» (۱۳۹۷ش) از دیگر آثار او هستند.

ساختار کتاب

مدعیات

برخی از مهمترین مدعیات نویسنده کتاب «مرگ مغزی در آینه فقه» را می‌توان این‌گونه دسته‌بندی کرد:

  • حکم اولی پیوند: مرتضوی معتقد است که بر اساس مقتضای قواعد فقهی بایستی قطع عضو را بایستی مصداق وارد کردن نقص بر بدن دانست. حال فرقی نمیکند که با اجازه باشد و غرضی عقلایی (مثل پیوند) برای آن وجود داشته باشد یا هیچ یک از این موارد وجود نداشته باشد. اما از جهت کبرای حکم فقهی، به نظر نویسنده دلیلی بر حرمت بی‌قید و شرط اضرار وجود ندارد. همچنین قطع اعضا برای پیوند، از قد متیقن حرمت تغییر خلقِ الهی خارج است و این نیز نمی‌تواند دلیل بر حرمت باشد. روایات حرمت «به هلاکت انداختن نفس» هم فقط شامل پیوند اعضای رئیسه می‌شود. قطع هر عضوی نیز مایۀ خواری و اذلال نفس یا ظلم به نفس نیست. بنابراین، از نظر نویسنده دلیل معتبری برای قطع اعضای غیر رئیسه برای پیوند به دیگران وجود ندارد. از نظر نویسنده، قطع عضو انسان زنده برای پیوند خودش نیز جایز است (ص۵۲-۷۰).
  • حکم ثانوی پیوند: در پیوند اعضای حیوانات، اشیاء طبیعی و کفار در صورتی که حفظ جان مسلمان به آن بستگی دارد واجب خواهد بود؛(ص۱۱۶) اما قطع اعضای مسلمان برای نجات جان دیگر مسلمانان واجب نیست (ص۱۱۸-۱۲۷). اما در مواردی مثل قطع عضو از میت مسلمان برای نجات مسلمان، حرمت تبدیل به جواز می‌شود (ص۱۲۹).
  • قطع عضو میت: بنا بر دلایلی همچون روایات حفظِ حرمت میت مسلمان اصل وجوب دفن میت مسلمان، و اجماع مسلمین بر حرمت مثله کردن، قطع اعضای بدن مسلمان برای پیوند به دیگران به لحاظ حکم اولی حرام است. اما قطع اعضای بدن کافر حربی برای پیوند، شرعاً جایز است، زیرا بدن میت کافر حربی حرمت ندارد(ص۳۳). طبق تعهدی که میان کافر ذمی و معاهد با مسلمانان وجود دارد، پیوند اعضای ایشان تا پیش از مرگشان جایز نیست. (ص۳۴-۳۵).
  • قطع و پیوند اعضای انسان زنده: به بیان نویسنده، فقه شیعی قطع اعضای رئیسه مسلمان را حرام می‌داند؛ زیرا یا موجب خطر مرگ می‌شود (مثل قلب)، یا موجب ذلت و هتک مومن می‌شود (مثل بینی یا گوش)، یا اگرچه موجب هیچ یک از این دو نیست، مصداق جنایت بر نفس است. قطع اعضای غیررئیسه نیز اگر اضرار به نفس باشد حرام خواهد بود.
  • پیوند اعضای مرگ مغزی: به نظر نویسنده، با توجه ادلۀ شرعی آنچه در پزشکی «مرگ مغزی» نامیده می‌شود، موت حقیقی نیست؛ بنابراین قطع اعضای فردی که دچار مرگ مغزی شده حرام است (ص۹۳-۹۶).
  • پیوند اعضا از حیوان: به لحاظ حکم اولی، پیوند عضو گرفته شده از حیوانات مشکلی ندارد (ص۱۱۱)
  • کاشت اعضای مصنوعی: کاشت اعضا از مواد طبیعی یا حیوان حلال‍گوشت به لحاظ حکم اولی جایز است (ص۱۱۴).
  • خرید و فروش اعضای بدن: جایز نیست (ص۱۵۴).
  • طهارت عضو پیوندی: عضو پیوندی، اگرچه به هنگام جدا شدن از بدن به عنوان میته در نظر گرفته میشود ولی در پیوند با بدن جدید، انقلاب در موضوع شکل میگیرد و پاک است (ص۱۶۶).
  • وصت به قطع یا پیوند عضو: وصیت به قطع اعضای بدن برای پیوند به دیگران (مگر در موارد ضرورت) مصداق وصیت به حرام است و نافذ نیست (ص۲۰۶).