نمایش مبدأ برای مصونیت قانونی (منابع مطالعاتی)

{{منابع مطالعاتی|•[[مصونیت قانونی]] • [[مصونیت قضایی]] • [[مصونیت دیپلماتیک]] • [[مصونیت سیاسی]]• [[مصونیت فرامان‌روا]]• [[قضاوت‌سپاری]]}}
[[مصونیت قانونی]] در معنای عام  به هرگونه معافیت از مجازات و پیگرد اطلاق می‌شود که در متن قانون به آن تصریح شده یا دست‌کم از لوازم اجرای قانون باشد. 
 اگر معافیت قانونی از مجازات مربوط به اعضای دادگاه و افراد حاضر در فرایند دادرسی باشد [[مصونیت قضایی]] خوانده می‌شود. معافیت قضایی شامل معافیت قضات از پیگرد درباره آرای اشتباه، معافیت وکلا از محتوای دعاوی یا دفاعیات موکلان، معافیت کارشناسان دادگستری و شاهدان، از دادگاه است. نبودن چنین مصونیتی عملاً باعث اخلال در روند دادرسی عادلانه خواهد بود.

چنانچه مصونیت قانونی مربوط به معافیت مقامات دولتی یا بین‌المللی از مجازات باشد، [[مصونیت سیاسی]] خوانده می‌شود. مصونیت سیاسی شامل [[مصونیت فرمان‌روا]] در برابر نتایج اعمالش در دوران زمامداری، [[مصونیت دیپلماتیک]] سفیران و دیپلمات‌ها در زمان خدمت و حتی گاهی مصونیت مستشاران خارجی می‌شود. این مفهوم در پیوندی وثیق با مفهوم [[قضاوت‌سپاری|قضاوت‌سپاری (کاپیتلاسیون)]] قرار دارد. همچنین [[مصونیت پارلمانی]] که به معنای مصون بودن نمایندگان مجلس از پیگرد قضایی است از جمله مصونیت‌های قانونی سیاسی به شمار می‌آید.

علاوه بر مصونیت قضایی و سیاسی موارد دیگری از مصونیت قانونی وجود دارد؛ برای مثال مصونیت شهروندان زیر سن قانونی و مصونیت مرد از پیگرد درباره [[قتل در فراش]] ممکن است در مصونیت‌های قانونی دسته‌بندی شوند. در این زمینه پژوهش‌های متعددی مربوط به فقه مصونیت قانونی وجود دارد.

==کتاب==
===فارسی===
# مصونیت نمایندگان سیاسی کشورها و اماکن دیپلماتیک در فقه و حقوق بین‌الملل، محمدجمعه حسینی، قم، مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، ۱۴۰۱ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/01/14010318001.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# مصونیت سیاسی در فقه امامیه، زهراسادات حسینی، قم، چاپکو، ‏‫۱۳۹۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/99/99611935.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]‬
# مصونیت قضایی: مصونیت شغلی قضات، مصونیت کیفری قضات، محمدرضا دلاوری، موسسه انتشاراتی نقش گستران بهار، تهران، ۱۳۹۱ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/91/91316052.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]

===عربی===
#الحصانة القضائية ومبدأ أستقلال القضاء في التشريع الإسلامي: دراسة مقارنة، عبد القادر محمد القيسي، المركز القومي للإصدارات القانونية، مصر، ۲۰۱۷م
#ضمانات الحصانة الدبلوماسية في الفقه الاسلامی و القانون الدولی، عبدالله بن حسین آل هادی، مکتبة القانون و الاقتصاد للنشر و التوزیع، عربستان، ۲۰۱۶م.
==مقاله==
===فارسی===
# بررسی ادله فقهی مصونیت دیپلماتیک در کشور اسلامی، قاسم شبان‌نیا رکن‌آبادی، [[فصلنامه حکومت اسلامی]]، شماره ۱۰۲، زمستان ۱۴۰۰ش. [http://mag.rcipt.ir/article_146851_0867024fefbf2af5426b45b6d68054eb.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# مصونیت دیپلماتیک از منظر فقه، نبی‌اله جهانگیری، فصلنامه معارف قرآن و عترت، سال چهارم، شماره ۸، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1575551/مصونیت-دیپلماتیک-از-منظر-فقه مقاله را از اینجا ببینید]
# مصونیت جانی نمایندگان کشورها درفقه، قاسم شبان‌نیا، محمدجمعه حسینی، [[دوفصلنامه گفتمان فقه حکومتی]]، سال دوم، شماره ۳، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/416251 مقاله را از اینجا ببینید]
# مطالعه تطبیقی مصونیت کیفری نمایندگان مجلس با موازین دادرسی عادلانه، فاطمه جعفریان، [[فصلنامه فقه]]، حقوق و علوم جزا، شماره ۵، جلد ۱، پاییز ۱۳۹۶ش. [https://joce.ir/afile/22-35F.J.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# اصول حاکم بر مصونیت سازمان‌های بین‌المللی بر مبنای دیدگاه قرآن نسبت به آن‌ها، محمد قطبیان و مجتبی جعفری، دومین همایش ملی پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی در ایران، ۱۳۹۵ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1993208/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85-%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%AA-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9% اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید]
# «لایقتل غیر المقاتل» قاعده ی فقهی مصونیت غیرنظامیان در مخاصمات مسلحانه، مهدی فیروزی، فصلنامه فقه، شماره ۴، سال ۲۰، زمستان ۱۳۹۲ش. [http://ensani.ir/file/download/article/1576391134-10194-97-24.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
#بررسی فقهی-حقوقی مسؤولیت و مصونیت قاضی، حسین احمری و موسی احمدی، [[فصلنامه فقه و تاریخ تمدن]]، سال ششم، شماره ۲، تابستان ۱۳۸۸ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/260509 مقاله را از اینجا ببینید]
#مصونيت جزائى ديپلماتيک، مهدي مؤمني، [[ماهنامه معرفت]]، شماره ۱۰۶، مهر ۱۳۸۵ش. [http://marifat.nashriyat.ir/node/182 مقاله را اینجا ببیند.]
#مصونیت پارلمانی از نگاه فقه، قاسم ابراهیمی، [[فصلنامه فقه اهل بیت]]، شماره ۳۰، تابستان ۱۳۸۱ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/310391/مصونیت-پارلمانی-از-نگاه-فقه مقاله را از اینجا ببینید]

===عربی===
#أساس الحصانة الدبلوماسية في القانون الدولي مقارنة بالفقه الإسلامي، موسى واعلي بكير، بن سهلة ثاني بن علي، مجلة الواحات للبحوث والدراسات (الجزایر)، دوره ۱۵، شماره ۲، ۲۰۲۲م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/2/15/2/206878 مقاله را اینجا ببینید.]
#صيانة الحكم القضائي وحصانته في الفقه الإسلامي: جمعا ودراسة، عبدالرحمن بن سعد بن حمود الخطابي الحربي، مجلة العلوم الشرعية (عربستان)، دوره ۱۴، شماره ۵، ۲۰۲۱م / ۱۴۴۲ق.
#طرق تقليد القضاة وعالقتها بالحصانة القضائية في ضوء الشريعة اإلسالمية والنظام القضائي الأفغاني (دراسة مقارنة)، حميدالله عمري، المجلة األكاديمية لألبحاث والنشر العلمي،شماره ۱۳، ۲۰۲۰م. [https://www.ajrsp.com/vol/issue13/طرق%20تقليد%20القضاة%20وعلاقتها%20بالحصانة%20القضائية%20في%20ضوء%20الشريعة%20الإسلامية.pdf مقاله را اینجا ببینید]
#الحصانة الدبلوماسية بين الشريعة والقانون: دراسة مقارنة، محمد ضياء الحق، الدراسات الإسلامية (پاکستان)، دوره ۵۵، شماره ۱، ۲۰۲۰م / ۱۴۴۱ق.
#الحصانة الدبلوماسية في مفهوم السيرة النبوية، عبدالهادى التازى، المناهل (مراکش)، سال ۷، شماره ۱۷، ۱۹۸۰م / ۱۴۰۰ق.
#أمن الرسل في الفقه الإسلامي، عبدالرحمان بشيري، مجلة العلوم القانونية والاجتماعية (الجزایر)، دوره ۴، شماره ۴، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/434/4/4/102602 مقاله را اینجا ببینید.]
#الحصانة البرلمانية فى الفقه الإسلامى، معاذ عبدالستار شعبان الهيتى، مجلة جامعة الأنبار للعلوم الإسلامية (عراق)، دوره ۹، شماره ۳۸، ۲۰۱۸م.
#المبعوث الدبلوماسي والحصانات من منظور السياسة الشرعية: دراسة بين المفاهيم والأسس، فيصل الطيب نجي العاتي، أنيس الرحمن منظور الحق، مجلة الراسخون (مالزی)، دوره ۴، شماره ۱، ۲۰۱۸م. [http://ojs.mediu.edu.my/index.php/arrasikhun/article/view/1615/590 مقاله را اینجا ببینید.]
#سقوط العقوبة عن المبعوث السياسي: دراسة في ضوء السياسة الشرعية، خالد بن إبراهيم بن محمدالحصين، مجلة الجمعية الفقهية السعودية (عربستان)، شماره ۴۲، ۲۰۱۷م/ ۱۴۳۹ق.
#أثر حصانة القاضي على مسؤوليته في الفقه الإسلامي والقانون الوضعي، كريمة سيليني، مجلة البحوث العلمية والدراسات الإسلامية (الجزایر)، شماره ۱۶، ۲۰۱۸م / ۱۴۳۹ق.
#الحصانات الدبلوماسية من المنظور الإسلامي والقانون الدولي، محمد محمد حسين خضر، مجلة البحوث الإسلامية، سال ۳، شاره ۱۰، ۲۰۱۶م / ۱۴۳۸ق.
#مساءلة القاضي عن خطأه بين الشريعة والقانون، أحمد محمد أمين حمدان المومني، صفوان محمد شديفات، مجلة التراث (الجزایر)، شماره ۱۳، ۲۰۱۴م.
#أثر الحصانة علی المسئولیة الجنائية في الفقه الإسلامي: دراﺳﺔ ﻓﻘﻬﻴﺔ ﻗﺎﻧﻮﻧﻴﺔ ﻣﻘﺎرﻧﺔ، عماد محمد رضا علي التميمي، دراﺳﺎت ﻋﻠﻮم الشريعة واﻟﻘﺎﻧﻮن (اردن)، جلد ۴۱، شماره۱، ۲۰۱۴ش. [https://journals.ju.edu.jo/DirasatLaw/article/download/6421/3735 مقاله را اینجا ببینید.]
#مساءلة القاضي عن خطأه بين الشريعة والقانون، حمد محمد المومني و صفوان محمد شديفات، مجلة التراث جامعة الجلفة (الجزایر)، شماره ۱۳، ۲۰۱۴م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/4/3/89866 مقاله را اینجا ببینید.]
#أثر الحصانة على المسؤولية الجنائية في الفقه الإسلامي دارسة فقهية قانونية مقارنة، عماد محمدرضا التمیمی، و عادل حرب اللصاصمة، دراسات (علوم الشریعة والقانون)، دوره ۴۱، شماره ۱، ۲۰۱۴م. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1247099/اثر-الحصانه-علی-المسوولیه-الجناییه-فی-الفقه-الاسلامی-دارسه-فقهیه-قانونیه-مقارنه مقاله را اینجا ببینید.]
#الحصانة الدبلوماسية في الشريعة الإسلامية، ماهر ذيب سعد الدين أبو شاويش، مجلة العلوم الشرعية (عربستان)، دوره ۷، شماره ۱، ۲۰۱۳م/ ۱۴۳۵ق. [https://platform.almanhal.com/Files/2/59422 مقاله را اینجا ببینید.]
#حصانة المبعوث الدبلوماسي في القانون الدولي العام الإسلامي: دراسة مقارنة مع القانون الدولي العام الوضعي، محمد على حسين، مجلة كلية القانون للعلوم القانونية والسياسية (عراق)، دوره ۲، شماره ۶، ۲۰۱۳م / ۱۴۳۴ق. [https://www.iasj.net/iasj/download/6da701024a146fa4 مقاله را اینجا ببینید.]
#حصانة القضاة ضد العزل في النظامين الوضعي والإسلامي، ابراهيم علي الهندي، محمد باكير جمعة، مجلة بحوث جامعة حلب - سلسلة العلوم الاقتصادية والقانونية (سوریه)، شماره ۵۹، ۲۰۰۹م.
#أسس الحصانة الفقهية للقاضى المعاصر: استقلال القاضى، معن توفيق دحام، مجلة أبحاث كلية التربية الأساسية (عراق)، دوره ۶، شماره ۱، ۲۰۰۷م.[https://www.iasj.net/iasj/download/10f103fd8338ed65 مقاله را اینجا ببینید.]
#الحصانات الدبلوماسية بين الفقه الاسلامي والقانون الدولي، عبدالإله بن محمد بن احمد الملا، مجلة الدراسات العربية (مصر)، دوره۲، شماره ۱۰، ۲۰۰۴م.
#أمان الرسل في الشريعة الاسلامية، محمد بو زيدالدين الجيلالي، مجلة البحوث الفقهية المعاصرة، دوره ۱۵، شماره ۵۸، ۲۰۰۳م / ۱۴۲۴ق.
#العلاقات والحصانات الدبلوماسية في الفقة الاسلامي والقانون الدولي، علي مقبول، البيان (انگلستان)، شماره ۸۹، ۱۹۹۵م / ۱۴۱۶ق. (ادامه ای مقاله در شماره‌های ۶ و ۱۱ همین مجله چاپ شده است.)
#مبدأ حصانة القاضي ضد العزل في الفقه الإسلامي والنظم الوضعية، عمار بوضياف، مجلة الحقوق (کویت)، دوره ۱۸، شماره ۴، ۱۹۹۴م. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/573868/مبدا-حصانه-القاضی-ضد-العزل-فی-الفقه-الاسلامی-و-النظم-الوضعیه مقاله را اینجا ببینید.]

==پایان‌نامه==
===فارسی===
# فلسفه مصونیت پارلمانی و دامنه آن در پرتو توسعه فقه و قانونگذاری مطالعه تطبیقی عراق و الجزایر، حسام عبدالرسول محمد محمد، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق دانشگاه ادیان و مذاهب، ۱۴۰۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/35d0ca21724970a5ba12b1bb848db723 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# مطالعه تطبیقی مصونیت متهمان از نظر حقوق کیفری ایران، فقه امامیه و اسناد بین المللی، مریم شریفی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، موسسه آموزش عالی روزبهان، ۱۴۰۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c5453994927f9a11236119e328857567 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# مصونیت دیپلماتیک در قانون اساسی عراق ، حقوق بین الملل و قوانین اسلامی، محمد عبدالله حسون الباوی، دانشکده ادیان، دانشگاه ادیان و مذاهب، کارشناسی ارشد ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3125359370b4911566e2056adacaa3b8/search/b9b86c561917d741e44b89ca14298980 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی جواز مصونیت بیگانگان در کشورهای اسلامی با تکیه بر فقه شیعه، وحیده قاجار کوهستانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/50b12ab00d6385dbf0bdc4718e1b9302/search/b9b86c561917d741e44b89ca14298980 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# مطالعه تطبیقی مصونیت متهمان از نظر حقوق کیفری ایران و فقه امامیه و اسناد بین المللی، منا کرمی راد، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، موسسه آموزش عالی طبرستان، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/64dfbe23daefdd1f91c8b3738c09cff1 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# تحلیل مصونیت سیاسی در حکومت اسلامی بر اساس فقه امامیه، حسین عبدی گودرزی، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، کارشناسی ارشد، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/ad9661473f687502a4a7181003b5ae85/search/b9b86c561917d741e44b89ca14298980 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# ادله فقهی مصونیت قاضی، فتح شمس‌الدینی مطلق، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/243091ee62d0c8820946bac146b9b264 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# مبانی فقهی حقوقی مصونیت کیفری در حقوق خانواده، سعیده وارثی، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مطهری، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c2b230619b005ab4fe3dc8f148f29cc1 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# مصونیت کیفری در فقه امامیه و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲، اعظم لشنی‌زند، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5b9dd311ff66d7c43a4f8c62a23c1870/search/b9b86c561917d741e44b89ca14298980 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# تطبیق و واکنش فقه و حقوق موضوعه و نظام کامن‌لا به اشتباه قاضی، حسین کاردگر، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/ اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# مصونیت دیپلماتیک در حقوق کیفری ایران و اسلام، حسین ایارگر، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۷۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/66f792b3e4fa52e5c88373179d5e8303/search/c354b410124042b69d8cc71863e46583 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]

===عربی===
#الدفع بالحصانة القضائية والحصانة التنفيذية أمام القاضي والمحكم، حسین العيساوي، رساله دکتری، كلية الحقوق، جامعة الجزائر، الجزایر، ۲۰۱۵م. [http://193.194.83.98/jspui/bitstream/1635/14003/1/LAISSAOUI_HOCINE.pdf رساله را اینجا ببینید.]
#الحصانات و الامتيازات الدبلوماسية دراسة فقهية مقارنة، ميساء عوض أبوحسنين، کارشناسی ارشد، كلية الشريعة والقانون، الجامعة الإسلامية، فلسطين، ۲۰۱۲م / ۱۴۳۳ق. [https://www.mobt3ath.com/uplode/book/book-7943.rar?ver=accessable رساله را اینجا ببینید.]
#حصانات وامتيازات الهيئات والمنظمات الدولية: دراسة مقارنة بين القانون الدولي العام والشريعة الإسلامية، ياسر عثمان محمد البدوي،کارشناسی ارشد، كلية الشريعة والقانون، جامعة أم درمان الاسلامية، سودان ۲۰۰۲م.
#الحصانة القضائية فى الفقه والقانون اليمنى والتونسى، يحيى بن احمد الخزان، رساله دکتری، المعهد الأعلى لأصول الدين، جامعة الزيتونة، تونس، ۲۰۰۱م / ۱۴۲۲ق.
#الحصانة وأثرها في المسؤولية الجزائية: دراسة فقهية مقارنة، عمر سليمان سالم الرشيدات، کارشناسی ارشد، كلية الشريعة والدراسات الإسلامية، اردن، ۲۰۱۸م.
#مبدأ الحصانة الدبلوماسية بين الفقه الإسلامي والقانون الدولي المعاصر، دلال عبدالرزاق، کارشاسی ارشد، معهد البحوث والدراسات العربية، المنظمة العربية للتربية والثقافة والعلوم، مصر، ۲۰۱۲م.
#الحصانات الإجرائية والموضوعية في الفقه والقانون: دراسة مقارنة، الحاج محمد الحاج الدوش، رسالة ماجستير، كلية الشريعة والقانون، جامعة أم درمان الاسلامية، سودان، ۲۰۰۸م / ۱۴۲۹ق.
#الحصانة الدبلوماسية في القانون الدولي العام مقارناً بالشريعة، أحمد إسحق شنب محمد، كلية الشريعة والقانون، جامعة أم درمان الاسلامية، سودان، ۱۹۹۸م.
#الحصانة القضائية في الإسلام: دراسة مقابلة بين التشريع الإسلامي والقانون الوضعي، محمد رويس خان محمد أيوب خان، کارشاسی ارشد، كلية الشريعة والدراسات الإسلامية، جامعة أم القرى، عربستان سعودی، ۱۹۸۷م / ۱۴۰۷ق.