فقه حکومتی (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
در این مقاله لیستی از منابع فقهی مرتبط با چیستی، کلیات، تاریخچه و مسائل [[فقه حکومتی]] از منظر [[دانشنامه فقه معاصر|فقه معاصر]] ارائه شده که شامل کتاب‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌ها و نشست‌های علمی است.
[[فقه حکومتی]] نوعی نگرش فقهی که بر اساس آن فقیه در استنباط خود به رفع نیازهای [[حکومت دینی]] توجه می‌کند. مطابق این نگرش در مباحث فقهی و بیان احکام مکلفان، انسان‌ها باید به‌عنوان افراد حکومت اسلامی در نظر گرفته شوند. فقه حکومتی نه به‌عنوان بخشی از فقه بلکه به معنای نگرش و بینش حاکم بر کل فقه مد نظر بوده و استنباط‌های فقهی باید بر اساس فقه اداره نظام سیاسی و کشور باشد. بر این اساس گستره فقه حکومتی نه تنها مباحث سیاسی بلکه تمامی ابواب و مسائل فقه خواهد بود؛ زیرا حکومت زوایای بسیاری دارد و حاکم باید همه آن مسائل را بنا بر رفع نیازهای حکومت مورد بررسی قرار دهد، مانند مسائل اقتصادی، فرهنگی، حقوقی، نظامی، خانواده و ... .


مراد از فقه حکومتی نوعی نگرش فقهی است که بر اساس آن فقیه در استنباط خود به رفع نیازهای [[حکومت دینی]] توجه می‌کند. مطابق این نگرش در مباحث فقهی و بیان احکام مکلفان، انسان‌ها باید به‌عنوان افراد حکومت اسلامی در نظر گرفته شوند. فقه حکومتی نه به‌عنوان بخشی از فقه بلکه به معنای نگرش و بینش حاکم بر کل فقه مد نظر بوده و استنباط‌های فقهی باید بر اساس فقه اداره نظام سیاسی و کشور باشد. بر این اساس گستره فقه حکومتی نه تنها مباحث سیاسی بلکه تمامی ابواب و مسائل فقه خواهد بود؛ زیرا حکومت زوایای بسیاری دارد و حاکم باید همه آن مسائل را بنا بر رفع نیازهای حکومت مورد بررسی قرار دهد، مانند مسائل اقتصادی، فرهنگی، حقوقی، نظامی، خانواده و ... .<ref>ضیائی‌فر، «رویکرد حکومتی در فقه»، ص۹-۱۱؛ ایزدهی، «امام خمینی و ارتقا جایگاه فقه حکومتی» ص۶۴.</ref>
در این مقاله لیستی از منابع فقهی مرتبط با چیستی، کلیات، تاریخچه و مسائل فقه حکومتی از منظر [[دانشنامه فقه معاصر|فقه معاصر]] ارائه شده که شامل کتاب‌ها، مقاله‌ها، پایان‌نامه‌ها و دیگر منابع است.


==کتاب‌ها==
==کتاب‌ها==
* فقه نظام سیاسی اسلام، محسن اراکی، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ۱۳۹۹ش.
# فقه نظام سیاسی اسلام، محسن اراکی، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ۱۳۹۹ش.
* مجموعه مقالات فقه حکومتی و مردم‌سالاری دینی، محمدتقی دشتی، قم، انتشارات مکث اندیشه، ۱۳۹۹ش.
# مجموعه مقالات فقه حکومتی و مردم‌سالاری دینی، محمدتقی دشتی، قم، انتشارات مکث اندیشه، ۱۳۹۹ش.
* فقه و اجتهاد حکومتی، علی‌اکبر نوابی، جواد نوابی، مشهد، انتشارات حوزه علمیه خراسان، ۱۳۹۹ش.
# فقه و اجتهاد حکومتی، علی‌اکبر نوابی، جواد نوابی، مشهد، انتشارات حوزه علمیه خراسان، ۱۳۹۹ش.
* مجموعه مقالات فقه حکومتی، گذار از نظام ریاستی به پارلمانی، محمدتقی دشتی،  قم، انتشارات مکث اندیشه، ۱۳۹۹ش.
# مجموعه مقالات فقه حکومتی، گذار از نظام ریاستی به پارلمانی، محمدتقی دشتی،  قم، انتشارات مکث اندیشه، ۱۳۹۹ش.
* مجموعه مقالات فقه حکومتی، حکم‌رانی و زعامت، محمدرضا منصفی، قم، انتشارات مکث اندیشه، ۱۳۹۹ش.
# مجموعه مقالات فقه حکومتی، حکم‌رانی و زعامت، محمدرضا منصفی، قم، انتشارات مکث اندیشه، ۱۳۹۹ش.
* رویکردهای فقهی، فقه فردی، فقه نظام‌های اجتماعی، فقه حکومتی، احمد واعظی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۹۸ش.
# رویکردهای فقهی، فقه فردی، فقه نظام‌های اجتماعی، فقه حکومتی، احمد واعظی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۹۸ش.
* تحقیقی پیرامون مسائل فقه حکومتی، محمد بهرامی، تهران، انتشارات کلمه الله، ۱۳۹۸ش.
# تحقیقی پیرامون مسائل فقه حکومتی، محمد بهرامی، تهران، انتشارات کلمه الله، ۱۳۹۸ش.
* فقه حکومتی (درآمدی بر ماهیت، اصول و منطق نظری)، بهنام طالبی‌طادی، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)، ۱۳۹۷ش.
# فقه حکومتی (درآمدی بر ماهیت، اصول و منطق نظری)، بهنام طالبی‌طادی، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)، ۱۳۹۷ش.
* درآمدی بر رویکردهای فقه حکومتی، سید محمدمهدی میرباقری، محقق،یحیی عبداللهی، قم، انتشارات تمدن نوین اسلامی، ۱۳۹۶ش.
# درآمدی بر رویکردهای فقه حکومتی، سید محمدمهدی میرباقری، محقق،یحیی عبداللهی، قم، انتشارات تمدن نوین اسلامی، ۱۳۹۶ش.
* اجتهاد و سیاست، درآمدی بر فقه حکومتی در جمهوری اسلامی ایران، رضا خراسانی، تهران، نشر مخاطب، ۱۳۹۶ش.
# اجتهاد و سیاست، درآمدی بر فقه حکومتی در جمهوری اسلامی ایران، رضا خراسانی، تهران، نشر مخاطب، ۱۳۹۶ش.
* فقه حکومتی، رامین ولی زاده، قم، نشر مجد اسلام، ۱۳۹۶ش.
# فقه حکومتی، رامین ولی زاده، قم، نشر مجد اسلام، ۱۳۹۶ش.
* مقایسه تطبیقی فقه حکومتی از دیدگاه صاحب جواهر و [[میرزای نائینی]]، عباسعلی مشکانی، قم، انتشارات تمدن نوین اسلامی، ۱۳۹۵ش.
# مقایسه تطبیقی فقه حکومتی از دیدگاه صاحب جواهر و [[میرزای نائینی]]، عباسعلی مشکانی، قم، انتشارات تمدن نوین اسلامی، ۱۳۹۵ش.
* فقه حکومت اسلامی و تحول آن، عبدالرزاق احمد سنهوری، مترجم صباح زنگنه، تهران، نشر نی، ۱۳۹۴ش.
# فقه حکومت اسلامی و تحول آن، عبدالرزاق احمد سنهوری، مترجم صباح زنگنه، تهران، نشر نی، ۱۳۹۴ش.
* دولت و اجرای شریعت، محمد سروش محلاتی، تهران، نشر نی، ۱۳۹۴ش.
# دولت و اجرای شریعت، محمد سروش محلاتی، تهران، نشر نی، ۱۳۹۴ش.
* درآمدی بر رویکرد حکومتی به فقه (مجموعه مقالات و نشست‌ها)، سعید ضیائی فرد، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۱ش.
# درآمدی بر رویکرد حکومتی به فقه (مجموعه مقالات و نشست‌ها)، سعید ضیائی فرد، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۱ش.
* اصول فقه حکومتی: گفت‌وگو با جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه، رضا اسلامی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۷ش.
# اصول فقه حکومتی: گفت‌وگو با جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه، رضا اسلامی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۷ش.


==مقاله‌ها==
==مقاله‌ها==
* ماهیّت و ویژگی‌های فقه حکومتی، سید سجاد ایزدهی و صدیقه صدیق تقی‌زاده، در مجله حکومت اسلامی، شماره ۹۵، ۱۳۹۹ش. [http://mag.rcipt.ir/article_119597_8e865707c650b86e1590a40477173701.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
# ماهیّت و ویژگی‌های فقه حکومتی، سید سجاد ایزدهی و صدیقه صدیق تقی‌زاده، در مجله حکومت اسلامی، شماره ۹۵، ۱۳۹۹ش. [http://mag.rcipt.ir/article_119597_8e865707c650b86e1590a40477173701.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
* فقه حکومتی؛ چیستی، چرایی و چگونگی. (مبتنی بر نظریه اجتهاد سیستمی)، عبدالحمید واسطی،  محمد حسین گلگار، در مجله اندیشه مدیریت راهبردی، شماره ۲۶، ۱۳۹۸ش. [https://journals.isu.ac.ir/article_2734_61de806e8fe3652680d4f9481075e2eb.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
# فقه حکومتی؛ چیستی، چرایی و چگونگی. (مبتنی بر نظریه اجتهاد سیستمی)، عبدالحمید واسطی،  محمد حسین گلگار، در مجله اندیشه مدیریت راهبردی، شماره ۲۶، ۱۳۹۸ش. [https://journals.isu.ac.ir/article_2734_61de806e8fe3652680d4f9481075e2eb.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
* روش‌شناسی فقه حکومتی، سید مهدی مرتضوی نژاد،  سید محمدمهدی میرباقری، در پژوهشنامه میان رشته‌ای فقهی، شماره ۱۰، ۱۳۹۶ش. [http://ensani.ir/file/download/article/1594463488-10278-10-5.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
# روش‌شناسی فقه حکومتی، سید مهدی مرتضوی نژاد،  سید محمدمهدی میرباقری، در پژوهشنامه میان رشته‌ای فقهی، شماره ۱۰، ۱۳۹۶ش. [http://ensani.ir/file/download/article/1594463488-10278-10-5.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
* اقتضائات دروان فقه حکومتی، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، در مجله مطالعات فقه معاصر، شماره ۱، ۱۳۹۵ش. [http://mags.keramat.info/article_87097_3a350d4793896123d25cb3f97170c20c.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
# اقتضائات دروان فقه حکومتی، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، در مجله مطالعات فقه معاصر، شماره ۱، ۱۳۹۵ش. [http://mags.keramat.info/article_87097_3a350d4793896123d25cb3f97170c20c.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
* فقه حکومتی در اندیشه [[امام خمینی|امام خمینی (ره)]]، هادی شاکری، الهه بزمیان، مسعود مطلبی، در مجله سپهر سیاست، شماره ۸، ۱۳۹۵ش. [http://se.journal.qom-iau.ac.ir/article_526357_2bac4f7dae7a116c9ccf55061b720e20.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
# فقه حکومتی در اندیشه [[امام خمینی|امام خمینی (ره)]]، هادی شاکری، الهه بزمیان، مسعود مطلبی، در مجله سپهر سیاست، شماره ۸، ۱۳۹۵ش. [http://se.journal.qom-iau.ac.ir/article_526357_2bac4f7dae7a116c9ccf55061b720e20.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
* فقه حکومتی از منظر [[سید محمدباقر صدر|شهید صدر (ره)]]؛ با مروری بر ویژگی‌های «فقه نظامات»، سیدمحمّدمهدی میرباقری،  یحیی عبدالهی،  حسن نوروزی، در مجله راهبرد فرهنگ، شماره ۳۶، ۱۳۹۵ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20170520094228-9798-166.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
# فقه حکومتی از منظر [[سید محمدباقر صدر|شهید صدر (ره)]]؛ با مروری بر ویژگی‌های «فقه نظامات»، سیدمحمّدمهدی میرباقری،  یحیی عبدالهی،  حسن نوروزی، در مجله راهبرد فرهنگ، شماره ۳۶، ۱۳۹۵ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20170520094228-9798-166.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
* امام خمینی و نگرش حکومتی به فقه، سید سجاد ایزدهی، در فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۷۰، ۱۳۹۴ش. [http://psq.bou.ac.ir/article_19428_a07353f6f3494b75ca27271a654e3cd7.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
# امام خمینی و نگرش حکومتی به فقه، سید سجاد ایزدهی، در فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۷۰، ۱۳۹۴ش. [http://psq.bou.ac.ir/article_19428_a07353f6f3494b75ca27271a654e3cd7.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
* التزام سیاسی در فقه امامیه، اصغرآقا مهدوی، در نشریه دانش سیاسی، شماره ۲۲، ۱۳۹۴ش. [https://pkn.journals.isu.ac.ir/article_1780_7f12d792223ea4e951de72d79f3030bc.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
# التزام سیاسی در فقه امامیه، اصغرآقا مهدوی، در نشریه دانش سیاسی، شماره ۲۲، ۱۳۹۴ش. [https://pkn.journals.isu.ac.ir/article_1780_7f12d792223ea4e951de72d79f3030bc.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
* فقه فردی و فقه حکومتی بایسته ها و کاستی‌ها، نجفعلی غلامی، منصور میراحمدی، در مجله سیاست متعالیه، شماره ۴، ۱۳۹۳ش. [http://sm.psas.ir/article_20009_cf1292af76ee616d24b269ca6f380f06.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
# فقه فردی و فقه حکومتی بایسته ها و کاستی‌ها، نجفعلی غلامی، منصور میراحمدی، در مجله سیاست متعالیه، شماره ۴، ۱۳۹۳ش. [http://sm.psas.ir/article_20009_cf1292af76ee616d24b269ca6f380f06.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
* روش شناسی فقه حکومتی در سپهر اندیشه فقهی- سیاسی امام خمینی(ره)، رضا خراسانی، در مجله پژوهش‌نامه انقلاب اسلامی، شماره ۹، ۱۳۹۲ش. [https://rjir.basu.ac.ir/article_675_9721c501e273f6fc274fd0808496e7b5.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
# روش شناسی فقه حکومتی در سپهر اندیشه فقهی- سیاسی امام خمینی(ره)، رضا خراسانی، در مجله پژوهش‌نامه انقلاب اسلامی، شماره ۹، ۱۳۹۲ش. [https://rjir.basu.ac.ir/article_675_9721c501e273f6fc274fd0808496e7b5.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
* امام خمینی و ارتقاء جایگاه فقه حکومتی، سید سجاد ایزدهی، در مجله حکومت اسلامی، شماره ۶۴، ۱۳۹۱ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20131209080553-9848-24.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
# امام خمینی و ارتقاء جایگاه فقه حکومتی، سید سجاد ایزدهی، در مجله حکومت اسلامی، شماره ۶۴، ۱۳۹۱ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20131209080553-9848-24.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
* درآمدی بر فقه حکومتی؛ تعریف و مبانی، سیف الله صرامی، در مجله فقه، شماره ۴، ۱۳۹۰ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/985463  مقاله را از اینجا بخوانید]
# درآمدی بر فقه حکومتی؛ تعریف و مبانی، سیف الله صرامی، در مجله فقه، شماره ۴، ۱۳۹۰ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/985463  مقاله را از اینجا بخوانید]
* فقه النظام (درباب فقه حکومتی)، ابراهیم موسی‌زاده، در مجله سوره اندیشه، شماره ۵۲-۵۳، ۱۳۹۰ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20140611123014-9907-68.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
# فقه النظام (درباب فقه حکومتی)، ابراهیم موسی‌زاده، در مجله سوره اندیشه، شماره ۵۲-۵۳، ۱۳۹۰ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20140611123014-9907-68.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
* رویکرد حکومتی در فقه، سیعد ضیائی‌فر، در فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۵۳، ۱۳۹۰ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20121212084105-9545-1.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
# رویکرد حکومتی در فقه، سیعد ضیائی‌فر، در فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۵۳، ۱۳۹۰ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20121212084105-9545-1.pdf مقاله را از اینجا بخوانید]
 
==پانویس==
{{پانویس}}
 
==منابع==
* ایزدهی، سید سجاد، «امام خمینی و ارتقاء جایگاه فقه حکومتی»، در مجله حکومت اسلامی، شماره ۶۴، ۱۳۹۱ش.
* ضیائی‌فر، سعید، «رویکرد حکومتی در فقه»، در فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۵۳، ۱۳۹۰ش.


{{منابع مطالعاتی فقه سیاسی}}
{{منابع مطالعاتی فقه سیاسی}}
۵٬۱۴۳

ویرایش