مواد مخدر (منابع مطالعاتی)
مواد مخدر به آن دسته از ترکیبات شیمیایی گفته می‌شود که مصرف آنها باعث دگرگونی در سطح هوشیاری مغز شود. این دگرگونی بسته به نوع و مقدار مصرف متغیر خواهد بود.
در ایران و در سالهای اخیر جرم حمل مواد مخدر در مواردی اعدام بوده است. از همین رو فقه معاصر به بررسی مجدد آن پرداخته است. سؤالات قابل طرح در این مسأله: آیا مصرف مواد مخدر حرام است؟ مبانی حرمت آن چیست؟ حرمت استعمال آن در صورت اثبات، حکم اولی است یا ثانوی؟ حکم مصرف در صورت نیاز پزشکی و یا در صورت اعتیاد شدید چیست؟ آیا فرقی بین مواد مخدر صنعتی و غیر آن وجود دارد؟ خرید و فروش مواد چه حکمی دارد؟ اموال تحصیل شده از این طریق چه حکمی دارد؟ جعل مجازات‌های سنگین در این خصوص بر چه اساسی است؟
کتاب‌ها، مقاله‌ها و پایان‌نامه‌هایی درباره حکم مصرف و معامله مواد مخدر و همچنین مجازات آن نگاشته و منتشر شده است.
کتاب‌ها
فارسی
- تاثیر اعتیاد زوجین در انحطاط بنیان خانواده در پرتو قواعد فقهی، ریحانه حیدربیگی‌مهنه و حانیه فرش‌باف، گرگان، ۱۴۰۳ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- استعمال و خرید و فروش مواد مخدر در فقه فریقین، الهام ستارزاده‌خواجو، قم، انتشارات امتداد حکمت، ۱۴۰۳ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- مبانی فقهی و حقوقی پیشگیری از اعتیاد مواد مخدر، دانیال سعیدی، تهران، سنجش و دانش، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تحلیل مبانی کیفر در جرائم مواد مخدر، مسعود حلوایی‌پور و سعید زارع خورمیزی، تهران، سنجش و دانش، ۱۳۹۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- اصول فقهی-حقوقی در لزوم اجتناب از مصرف مواد مخدر و روانگردان، محمد ترحمی و هانیه افراسیابی، تهران، امجد، ۱۳۹۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- اعتیاد و سبک‌های مقابله دینی، صادق رازی، تهران، ندای کارآفرین، ۱۳۹۹ش، لینک صفحات ابتدایی
- بررسی فقهی و حقوقی استعمال مواد مخدر، مرضیه سیفی‌پور، فرخ‌شهر، نشر جهان‌بین، ۱۳۹۸ش. لینک صفحات ابتدایی
- نگاهی فقهی حقوقی به مواد مخدر، جلال ملک‌محمدی، اردبیل، نشر یالیق، ۱۳۹۷ش. لینک صفحات ابتدایی کتاب
- پیام‌آوران نجات: رسالت مبلغان دینی در زمینه پیشگیری و درمان اعتیاد و نقد یکی از روش‌های درمانی، احسان رنجبر عیسی‌آبادی، قم، ذکری، ۱۳۹۲ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- درآمدی بر پیشگیری از اعتیاد با رویکرد اسلامی، عباس پسندیده و محمدرضا کیومرثی، قم، دارالحدیث، ۱۳۹۲ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- مواد مخدر از دیدگاه فقه امامیه، احمد مهربان رودبنه، گیلان، بلور، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مواد مخدر در منابع فقهی و فتاوای مراجع تقلید عظام، علی‌اکبر باصری، تهران، خرسندی، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- معامله مواد مخدر و حکم شرعی آن، محمد خضری، ترجمه حامد دانشور، ارومیه، حسینی‌اصل، ۱۳۸۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مواد مخدر و اعتیاد در آرای فقها، محمدعلی زکریایی و علی تاجدینی و سید هاشم خضری و زین‌العابدین درگاهی و محسن علی‌نژاد قمی، تهران، رسانش، ۱۳۸۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- از میکده تا ماتمکده اعتیاد: جامعه‌شناسی ابعاد فقهی، اجتماعی اعتیاد، محمد برفی، تهران، محراب فکر، ۱۳۸۳ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- احکام مواد مخدر در فقه و حقوق اسلامی، معصومه رضاپور پرشکوهی، تهران، اندیشه برتر، ۱۳۸۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مواد مخدر در فقه اسلام، عبدالله طیار، ترجمه محمدیوسف حسین‌پور، تربت جام، شیخ‌الاسلام احمد جام، ۱۳۸۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- خطر اعتیاد: ترجمه کتاب عربی خطر المخدرات، محمد حسینی شیرازی، تهران، سمیع، ۱۳۸۰ش.
- از میکده تا ماتمکده اعتیاد: بررسی ابعاد فقهی-اجتماعی اعتیاد، محمد برفی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- تطبیق القواعد الفقهیة على مسائل التخدیر المعاصرة، عبد السلام بن إبراهیم بن محمد بن سعد الحصین، بی‌نا، ۲۰۱۹م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- جرائم المخدرات فی ضوء الفقه و القضاء، مصطفی مجدی هرجه، مصر، اسکندریه، دار المطبوعات الجامعيه، ۲۰۱۲م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حکم التدخین و تعاطی المفترات و المخدرات، جعفر بن ادریس الکتانی الحسینی، تحقیق هشام بن محمد حیجر الحسینی، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۲۰۱۱م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- کشف المخدرات و الریاض المزهرات لشرح اخصر المختصرات، عبدالرحمن بن عبدالله البعلی الحنبلی، تحقیق محمد بن ناصر العجمی، بیروت، دار البشائر الاسلامیه، ۱۴۲۳ق/۲۰۰۲م، لینک.
- التاصیل الشرعی للخمر و المخدرات دراسة فقهیة مقارنه، سعدالدین مسعد هلالی، کویت، المنظمة الاسلامیة للعلوم الطبیه، ۲۰۰۱م، لینک.
- الاضرار الناجمة عن تعاطی المسکرات و المخدرات، عبدالکریم صنیتان، عربستان سعودی، مدینه، دار المآثر، ۱۴۲۱ق، لینک.
- المخدرات فی الفقه الاسلامی، عبدالله بن محمد بن احمد الطیار، بی‌جا، بی‌نا، ۱۴۱۱ق، لینک.
- الخمر و المخدرات فی الاسلام، احمد فتحی بهنسی، قاهره، مؤسسة الخلیج العربی، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م، لینک.
- المخدرات من القلق الی الاستبعاد، محمد محمود الهواری، قطر، دوحه، مطابع الدوحة الحدیثه، ۱۹۸۷م، فهرست کتاب.
- فتاوی الخمر و المخدرات لشیخ الاسلام احمد بن تیمیه، ابوالمجد احمد حرک، بی‌جا: دار البشیر - الکوثر، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
مقاله‌ها
فارسی
- پویایی فقه دینی در پیشگیری و مبارزه با موادمخدر و روانگردان، مهری کاکویی و اکبر احمدی و حسن اسدی، فصلنامه مطالعات فقه اقتصادی، تیر ۱۴۰۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
- مبانی فقهی احکام اعتیاد و تأثیر آن بر اقتصاد با رویکرد پیش گیرانه، مهری کاکویی و حسن اسدی و اکبر احمدی، فصلنامه مطالعات فقه اقتصادی، شماره ۲۶، بهار ۱۴۰۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- احکام فقهی مواد مخدر با تاکید بر قاچاق آن، محمدرضا مومنی و احمد مرادخانی، فصلنامه مطالعات فقهی و فلسفی، شماره ۵۲، زمستان ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی احکام مواد مخدر در منابع شرعی، علی موحدی‌راد و منصور امیرزاده جیرکلی، فصلنامه فقه و تاریخ تمدن، دوره ۸، شماره ۲، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- موضوع‌شناسی فقهی و اختلالات روانی ناشی از مصرف روانگردانها، خداکرم حاجعلی و سید حمید جزایری، دوفصلنامه مطالعات تطبیقی مذاهب فقهی، دوره ۲، شماره ۴، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ارجاع ماده ۴۵ الحاقی قانون مبارزه با مواد مخدر به فقه کیفری؛ تحدید یا توسعه سیاست کیفری سختگیرانه، سعید صانعی و سید حسین حسینی و سید مهدی سیدزاده ثانی، فصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، ۱۴۰۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- تشتت ماهیت جرایم مواد مخدر در نظام حقوق کیفری ایران و مطالعه تطبیقی با حقوق افغانستان، حسن ابراهیمی و رجبعلی گلدوست جویباری، مجلس پژوهش‌های حقوق جزا و جرم‌شناسی، ش۱۸، پاییز و زمستان ۱۴۰۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- حکم طلاق معتاد مدهوش بر اثر مواد مخدر، عبدالصمد مرتضوی، دوفصلنامه مطالعات فقه و اصول، سال چهارم، ش۱، بهار و تابستان ۱۴۰۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- ابعاد حقوقی مقابله با مواد مخدر، سید علی پورمنوچهری و افسانه رباط‌جزی، فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای فقه، ش۲، بهار ۱۴۰۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- حرمت حمل مواد مخدر بر اساس مبانی فقهی، میثم قلایی و محمدرضا کونانی، فصلنامه علمی-تخصصی دانش انتظامی لرستان، سال هشتم، ش۴، زمستان ۱۳۹۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- نقد مجازات اعدام در قوانین مواد مخدر بر اساس آموزه‌های قرآنی، ریحانه زارع ده‌آبادی و نفیسه متولی‌زاده نائینی و حمید روستائی صدر‌آبادی، دوفصلنامه قرآن، فقه و حقوق اسلامی، سال هفتم، ش ۱۳، پاییز و زمستان ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تغییرات مجازات اعدام در قانون مبارزه با قاچاق مواد مخدر مصوب ۱۳۸۹ش، مریم درویشی و زینب سرخه، فصلنامه مطالعات حقوق، ش۱۱، زمستان ۱۳۹۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- امکان‌سنجی تطبیق عنوان محاربه بر قاچاق مسلحانه مواد مخدر (با نگاهی به ماده ۱۱ ق.م.خ)، عدنان عمرانی‌فر و مهدی شیدائیان و امیرحمزه سالارزایی و جمیله افروشته، فصلنامه علمی مطالعات مبارزه با مواد مخدر، ش۴۶، پاییز ۱۳۹۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- سیاست کیفری ایران در قبال مجازات‌های جایگزین اعدام در جرائم مربوط به مواد مخدر، محسن شمس، فصلنامه مطالعات آینده‌پژوهی و سیاستگذاری، دوره ۶، ش۱، بهار ۱۳۹۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- شناسایی مجازات جرایم مربوط به مواد مخدر در کشورهای اسلامی و کشورهای غیراسلامی، محمود جلالی کروه و محمدجواد حیدریان دولت‌آبادی، فصلنامه علمی مطالعات مبارزه با مواد مخدر، ش۴۲، پاییز ۱۳۹۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- بایدها و نبایدهای حذف مجازات اعدام از جرایم مواد مخدر، محمدرضا ساکی و سلمان کونانی، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، ش۸۷، پاییز ۱۳۹۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- ابعاد حقوقی عملیات تحت‌پوشش در جرم‌یابی جرائم مواد مخدر، یوسف ترابی و بهزاد منصوری شیخ‌جان و بختیار عباسلو و محمد نادری، فصلنامه پژوهش‌های اطلاعاتی و جنایی، ش۵۴، تابستان ۱۳۹۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- تأثیرات عدم همسویی سیاست جنایی تقنینی و قضایی ایران در نگرش متهمین محکومین جرائم مواد مخدر، سید حسین حسینی و محمد سلطانی و صادق صفری، مجله حقوقی دادگستری، ش۱۰۶، تابستان ۱۳۹۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- بررسی چالش‌های حقوق کیفری در جرائم مواد مخدر در ایران، علی کرباسچی و امید دلاوری، فصلنامه دانش انتظامی همدان، ش۲۱، تابستان ۱۳۹۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- تحلیل و بررسی مبانی مشروعیت درمان اجباری معتادان، محمدرضا کیخا و سمیه نوری و عارف بشیری، دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال ۵۲، ش۱، بهار و تابستان ۱۳۹۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- معیارهای ناظر بر شناسایی مفسد فی الارض با تأکید بر جرائم مواد مخدر، محسن برهانی و رسول احمدزاده، مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دوره ۴۸، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر نظام حقوقی ایران بر اساس موازین حقوق بین‌الملل بشر؛ حذف یا ابقاء، محمدعلی صلح‌چی و شهریار نصیری، مجله حقوقی بین‌المللی، ش۵۹، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- مبانی فقهی حرمت استعمال مواد مخدر، سید حسین هاشمی و کاظم میرزایی‌نژاد، فصلنامه اعتیادپژوهی، ش۴۷، پاییز ۱۳۹۷ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- نقدی فقهی بر تعیین مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر، عباس کلانتری خلیل‌آباد و نفیسه متولی‌زاده نائینی و صدیقه گلستان‌رو، مجله فقه و اصول، سال ۵۰، ش۱۱۴، پاییز ۱۳۹۷ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- بررسی میزان اثربخشی مصادره اموال قاچاقچیان در مبارزه با جرائم سازمان‌یافته مواد مخدر: مطالعه موردی استان کردستان، حمیدرضا کرمی و محمدعلی بیات، دوفصلنامه دانش مبارزه با مواد مخدر، سال ششم، ش۱، بهار و تابستان ۱۳۹۷ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- استعمال و خرید و فروش مواد روانگردان در فقه امامیه، سیامک جعفرزاده و حسن کریمی، مطالعات فقهی و فلسفی، ش۳۳، بهار ۱۳۹۷ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- تأثیر مجازات اعدام بر بازدارندگی از جرایم مواد مخدر و روانگردان، سوسن آقاجان بگلو و مریم جوکار، فصلنامه علمی تخصصی دانش انتظامی بوشهر، ش۳۲، بهار ۱۳۹۷ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- تعدیل کیفر اعدام در قانون مبارزه با مواد مخدر: از بودهای فقهی تا بایدهای حقوق‌بشری، مونا زید شفیعی و قدرت‌الله خسروشاهی، فصلنامه علمی پژوهشی فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال یازدهم، بهار ۱۳۹۷ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ابعاد فقهی عملیات پلیسی تحت‌پوشش در جرم‌یابی جرائم مواد مخدر در ایران، بهزاد منصوری و یوسف ترابی و محمد نادری و بختیار عباسلو، فصلنامه پژوهش‌های دانش انتظامی، سال ۲۰، ش۴، زمستان ۱۳۹۶ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- تحلیل کیفرشناختی مجازات اعدام در قانون مبارزه با مواد مخدر، حسن پوربافرانی و امین مسائلی، فصلنامه مجلس و راهبرد، ش۹۱، پاییز ۱۳۹۶ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- مجرمان مواد مخدر به‌مثابه مجرمان پرخطر در نظام عدالت کیفری ایران، اکبر زمان‌زاده، فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، ش۳۳، پاییز ۱۳۹۶ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- تأملی در کیفر تکرار جرم فرزندکشی و اعتیاد به آن با تکیه بر ظرفیت‌های فقه امامیه، محمدجعفر صادق‌پور و حسنعلی مؤذن‌زادگان و یوسف فاطمی‌نیا، فصلنامه کاوشی نو در فقه، سال ۲۴، تابستان ۱۳۹۶ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- بررسی فقهی و حقوقی ترانزیت تحت‌کنترل مواد مخدر توسط دولت، سید رضا احسان‌پور و احسان عباس‌زاده و محمدمهدی حسینی و مدیحه هاشم‌پور و سید محمدرضا احسان‌پور و سیامک رفعتی خسروشاهی، فصلنامه حقوق پزشکی، ش۴۱، تابستان ۱۳۹۶ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- بررسی تأثیر جرایم مواد مخدر در عصر جهانی شدن: از دیدگاه فقه و قوانین بین‌المللی، حسین رمضانی و حسن فضلی، فصلنامه علمی تخصصی دانش انتظامی پلیس پایتخت، سال دهم، ش۳۳، تابستان ۱۳۹۶ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- بررسی فقهی مبانی و مصادیق رویکرد کاهش آسیب‌های اجتماعی جرم با تأکید بر اعتیاد به مواد مخدر، محمدعلی حاجی‌ده‌آبادی و علی صادقی، فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی، ش۱۶، بهار ۱۳۹۶ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- بررسی سکوت قانون درباره زنده شدن پس از اعدام تعزیری با نگاهی به نظر حقوقدانان و فقها، اعظم رحمتی، فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی، ش۱۰، تابستان ۱۳۹۵ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- بررسی فقهی مسکرات با مصادیق جدید، مرجان فرهانی‌نژاد و سید محمدمهدی احمدی، مطالعات فقهی و فلسفی، ش۲۳، پاییز ۱۳۹۴ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- امکان‌سنجی حذف برخی از عناوین مجرمانه از قانون مبارزه با مواد مخدر با نگاهی تطبیقی (برخی از کشورهای اروپایی)، امید میلان‌لویی، فصلنامه قضاوت، ش۸۲، تابستان ۱۳۹۴ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- اصل ضرورت در جرم‌انگار و محدودیت‌های وارد بر دخالت کیفری در مصرف مواد مخدر، احمد فلاحی، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال ششم، ش۱، بهار و تابستان ۱۳۹۴ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- بررسی ماهیت مجازات اعدام در جرائم قاچاق مواد مخدر، باقر حسین‌آبادی، فصلنامه مطالعات مبارزه با مواد مخدر، ش۲۴-۲۵، بهار ۱۳۹۴ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- حرمت خرید و فروش و سوءمصرف مواد مخدر و اسباب گسترش آن از دید فقه اسلامی، ابراهیم قربانی و کریم اکبری، فصلنامه سلامت اجتماعی و اعتیاد، ش۴، زمستان ۱۳۹۳ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- مبانی فقهی مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر، جواد حبیبی‌تبار و ضامن‌علی حبیبی، مجله فقه: کاوشی نو در فقه اسلامی، سال ۲۱، تابستان ۱۳۹۳ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- مبانی فقهی و حقوقی مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر، جهانبخش بیاد و پورمند سینایی و فاطمه اقدامی، مجله دانش انتظامی کهگیلویه و بویراحمد، ش۱۳، زمستان ۱۳۹۲ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- رابطه اعتیاد بر محجوریت شخص، محمود یوسف‌وند و هادی غلامرضاراوی، مطالعات فقهی و فلسفی، ش۱۰، تابستان ۱۳۹۱ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- اثر کاهش محتوای هوشیاری بر عقود اذنی، آرش ابراهیمی، فصلنامه فقه پزشکی، ش۱۳و۱۴، زمستان ۱۳۹۱ش و بهار ۱۳۹۲ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- مبانی فقهی کشت و استعمال مواد مخدر و تأثیر آن بر رفاه اجتماعی، شیما اسمعیل‌زاده مقدم برازق و محمد اسدی مهماندوست و محمد بهرامی خوشکار، فصلنامه تحقیقات اجتماعی، ش۳، پاییز ۱۳۹۱ش، مقاله را از اینجا ببینید کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- تخفیف مجازات در حقوق کیفری، محمدعلی حیدری و مهدی هادیان، فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، ش۵، پاییز ۱۳۸۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- مبانی فقهی و اخلاقی در مبارزه پلیس زن با مواد مخدر و روانگردان، فریبا لباف، فصلنامه پلیس زن، ش۱۲، بهار و تابستان ۱۳۸۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- بررسی مبانی فقهی جرم‌زدایی از مصرف مواد مخدر آرام، سعید نظری توکلی و سید رضا احسان‌پور، فصلنامه فقه پزشکی، سال دوم، ش۲، بهار ۱۳۸۹ش، مقاله را از اینجا ببینید.
- بررسی فقهی مواد مخدر، علیرضا حمیسی، فصلنامه علمی بصیرت و تربیت اسلامی، ش۱۳، بهار ۱۳۸۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- مصرف مواد مخدر از دیدگاه حقوق جزا، فقه اسلامی و عرف، سید حسن اسعدی، مجله حقوقی دادگستری، دوره ۶۷، ش۴۲، بهار ۱۳۸۲ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- جامعه‌شناسی ابعاد فقهی اجتماعی اعتیاد، محمد برفی، فصلنامه علمی اعتیادپژوهی، ش۲، اردیبهشت ۱۳۸۲ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- مبانی فقهی حرمت استعمال و قاچاق مواد مخدر و جرایم مربوط به آن، محمدجواد سلطانپور، مجله فقه اهل‌بیت، ش۳۵، ۱۳۸۲ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
عربی
- ضوابط التحری و الاستدلال فی جرائم المخدرات و المؤثرات العقلیهة فی الفقه الاسلامی و النظام السعودی، حنان بنت عیسی بن علی الحازمی، مجله کلیة الدراسات الاسلامیة و العربیة للبنات بدمنهور، دسامبر ۲۰۲۱م، ش۶، ج۴، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- احکام التعاطی مخدر الاستروکس و مشتقاته و آثارها فی الفقه الاسلامی، مظهر احمد عمر الراغب، مجلة الشریعة و القانون، ش۳۵، ج۲، ۱۴۴۲ق/۲۰۲۰م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- التداوی بالمسکرات و المخدرات فی الشریعة الاسلامیه، ماهنامه کلیة الدراسات الاسلامیة و العربیة للبنات بسوهاج، ش۲۶، ج۳، دسامبر ۲۰۲۰م، لینک.
- السکر من عوارض الاهلیه، یاسین علی فتحی، مجلة کلیة العلوم الاسلامیه، ش۱۹، ج۲، ۲۰۱۹م/۱۴۴۰ق، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- ظاهرة ادمان المخدرات الصوتیة الرقمیة بین الفقه الاسلامی و اهل الخبرة: دراسة مقارنة عند المعاصرین، خالد محمد شعبان، مجله کلیة الشریعة و القانون بتفهنا الاشراف: دقهلیه، ۲۰۱۹م، ش۲۱، ج۲، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- طلاق متعاطی المخدرات، ناصر بن محمد العبد المنعم، دراسات: علوم الشریعة و القانون، ش۴۵، ج۴، ۲۰۱۸م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- الجواهر المخدرة بین الاباحة و التجریم فی الفقه الاسلامی و القانون الوضعی: دراسة مقارنه، شریف ابراهیم حامد عبدالرحمن، مجلة کلیة الشریعة و القانون تفهنا الاشراف - دقهلیه، ش۱۹، ج۶، ۲۰۱۷م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- عقوبة تعاطی المخدرات والاتجار بها فی الفقه الاسلامی و القانون الفلسطینی، سمیر العواوده، مؤتمر کلیة الشریعة السادس: تعاطی المخدرات، الاسباب و الآثار و العلاج من منظور اسلامی و اجتماعی و قانونی، ۲۰۱۶م، لینک.
- احکام المخدرات: دراسة فقهیه، طلعت کاظم مهدی، مجلة الکلیة الاسلامیة الجامعة - النجف الاشرف، ش۴۰، ج۲، ۲۰۱۶م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- اثر مقصد حفظ العقل فی تحریم المخدرات، محمد یوسف الحاج محمد، مؤتمر کلیة الشریعة السادس: تعاطی المخدرات: الاسباب و الآثار و العلاج من منظور اسلامی و اجتماعی و قانونی، فلسطین، ۲۰۱۶م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- الهدی النبوی فی تحریم المخدرات و اثره فی الوقایة من مرض الایدز، حسن علی حسین، مجلة جامعة القرآن الکریم و العلوم الاسلامیه، ش۳۰، ۱۴۳۶ق/۲۰۱۵م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- حمایة المجتمع من خطر المخدرات من خلال السنة و السیرة النبویه، عصام عبدالله الضو عوض، مجلة مرکز بحوث القرآن الکریم و السنة النبویه، ش۲، ۱۴۳۶ق/۲۰۱۵م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- جرائم المواد المؤثرة علی العقل، امیرة عوض عثمان عبدالرحمن، جامعة الخرطوم، ۲۰۱۵م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- دور الطب و الفحوصات الطبیة فی الکشف عن متعاطی المخدرات و العقاقیر الطبیه، عبدالعزیز بن فهد القیاع، مؤتمر القرائن الطبیة المعاصرة و آثارها الفقهیه، ۱۴۳۵ق/۲۰۱۴م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- حکم العمل بالقرائن الطبیة للکشف عن الخمور و المخدرات: دراسة فقهیة مقارنه، نوال سعید یحیی آل روزه، مجلة کلیة الشریعة و القانون بتفهنا الاشراف - دقهلیه، ش۱۶، ۲۰۱۴م، لینک.
- الانشطة المتعلقة بالمخدرات: حکمها و عقوبتها فی الفقه الاسلامی، حمیدة حوامدی، مجلة البحوث و الدراسات، ش۱۷، زمستان ۲۰۱۴م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- عقوبة تعاطی المخدرات و الاتجار بها فی الفقه الاسلامی، اسامة السید عبد السمیع، مجلة قطاع الشریعة و القانون، ش۵، ۲۰۱۲م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- قیادة السیارة تحت تأثیر مسکر أو مخدر، ابراهیم بن صالح الزغیبی، مجلة العدل، ش۴۵، محرم ۱۴۳۱ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- درجات الادانة فی قضایا المخدرات و غیرها من قضایا الحدود و التعزیرات، ابراهیم بن صالح الزغیبی، مجلة العدل، ش۳۸، ربیع‌الثانی ۱۴۲۹ق، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- جریمة المخدرات فی المجتمع المادیفی: دراسة تقویمیة فی ضوء الفقه الاسلامی، احمد زاهر بن علی موسی، جامعة الاسلامیة العالمیة بالمالیزیه، ۲۰۰۸م، لینک.
- دور مختبرات المخدرات فی مکافحة الاتجار غیرالمشروع بالعقاقیر، احمد امین الحادقه، المجلة العربیة للدراسات الامنیه، ش۹، ج۵، فوریه ۱۹۹۰م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- القیاس و تطبیقاته المعاصرة: قیاس تحریم المخدرات علی تحریم الخمر نموذجا، اسامة حسن الربابعه و احمد حسن الربابعه، مجلة الجامعة الاسلامیه، ش۱۸۳، ج۳، لینک.
- المسکرات و المخدرات و موقف الشریعة الاسلامیة منها، احمد علی ازرق، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- دراسة العقوبات الشرعیة لمروجی الخمر و المخدرات، سعد الدين مسعد أحمد هلال، مجلة الشريعة والقانون ــ القاهرة، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- اثبات جریمة تعاطی المسکرات و المخدرات بالقرائن الطبیه، علی بن محمد بن علی هجری، لینک.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- ترانزیت مواد مخدر از منظر فقه و حقوق کیفری، ابوالفضل حیدری، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه میبد، ۱۴۰۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- ماهیت مجازات اعدام در جرائم مواد مخدر از منظر فقه اسلامی و حقوق افغانستان، عبدالعظیم فهیمی، پایان‌نامه حوزوی سطح چهار، جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه تخصصی، ۱۴۰۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- رویکرد فقهی و حقوقی مذاهب خمسه نسبت به قاچاق، توزیع و مصرف مواد مخدر با تاکید بر تقریب مذاهب اسلامی، ابراهیم منعم زاده، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- فروش و استعمال مواد مخدر در فقه امامیه، محمد الساعدی، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مدرسه امام کاظم (ع)، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- رویکرد فقهی و حقوقی مذاهب خمسه نسبت به قاچاق، توزیع و مصرف مواد مخدر با تاکید بر تقریب مذاهب اسلامی، ابراهیم منعم زاده، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مجازات های جایگزین اعدام در جرایم مواد مخدر بر مبنای سیاست کیفری فقه اسلامی و حقوق بین الملل، زهرا سادات هاشمی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، دانشگاه الزهرا (س)، ۱۴۰۰ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تبیین مبانی فقهی و حقوقی مقابله با دخانیات و مواد مخدر، حسین داور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی، ۱۳۹۹ش، اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- نقد و تحلیل مبانی فقهی-حقوقی جرائم مرتبط با مواد مخدر صنعتی، یوسف مرادی، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۹۹ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- موضوع‌شناسی و احکام فقهی اختلالات ناشی از استعمال روانگردانها در مذاهب فقهی، خداکرم حاجعلی، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه ادیان و مذاهب قم، دانشکده مذاهب، ۱۳۹۸ش، اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- سیاست جنایی لغو مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر با رویکردی بر مبنای فقه امامیه، مهدیه بداغی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور کرج، ۱۳۹۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر، سعید نفر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی صفادشت، تابستان ۱۳۹۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تحلیل حدی یا تعزیری بودن مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر، امیر زندی‌فر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی آفاق، ۱۳۹۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بحران در سیاست جنایی ایران در قبال مبارزه با مواد مخدر، حامد پیرایی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه دامغان، ۱۳۹۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بازنگری مجازات اعدام در قانون مبارزه با مواد مخدر، نجمه یزدان‌شناس، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه کاشان، ۱۳۹۷ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی مصرف مواد مخدر صنعتی و عوامل افزایش آن در شهر دهدشت از سال ۱۳۹۴-۱۳۹۶ش، چراغعلی فروغی‌زاده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی گچساران، ۱۳۹۷ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مبانی فقهی حکم استعمال مواد مخدر و جرائم مربوط به آن، هادی دشتی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، زمستان ۱۳۹۶ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حکم خرید و فروش مواد مخدر از منظر فقه امامیه و اهل سنت، اسحاق ملایی‌فرد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ۱۳۹۵ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حکم استعمال مواد مخدر در مذاهب خمسه و حقوق موضوعه، سید یحیی موسوی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۵ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی حکم فقهی استعمال، حمل و خرید و فروش مواد مخدر و روانگردان از دیدگاه مذاهب اسلامی، میثم خدایی اردکانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد، ۱۳۹۳ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مبانی فقهی و حقوقی پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر با رویکردی به مقدمات حرام، دانیال سعیدی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۳ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مبانی فقهی و حقوقی مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر، پورمند سینایی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، ۱۳۹۲ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تطبیقی مجازات مربوط به مواد مخدر در شریعت و حقوق ایران و عراق، صدیق کمال ابراهیم که‌پرانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ارومیه، ۱۳۹۲ش، اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- مبانی حقوقی مجازات‌های جرایم مواد مخدر، سعید زارع خورمیزی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، ۱۳۹۲ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی احکام فقهی و حقوقی استفاده از عوامل مختل‌کننده مشاعر، رقیه رحمانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام‌نور مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۰ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی و حقوقی استعمال مواد مخدر، حمیدرضا انصاری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران، ۱۳۸۸ش، اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تبیین مبانی فقهی و حقوقی جرائم مواد مخدر، هانیه میرایی آشتیانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران، ۱۳۸۸ش، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- المواجهة التشریعیة الخاصة لجریمة تعاطی المخدرات فی القانون الاردنی: دراسة مقارنه، هیثم الجبور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، اردن، جامعة آل البیت، ۲۰۱۶م، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- جرائم المخدرات و عقوبتها فی الشریعة و القانون: دراسة تطبیقیة مستمدة من ادارة مکافحة المخدرات بمنطقة الریاض من واقع صکوک الادوانة فی المحاکم الشرعیة بالریاض، راشد بن عمر المعارضی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، جامعة نایف العربیة للعلوم الأمنیه، کلیة الدراسات العلیا، قسم العلوم الاداریه، ۲۰۰۲م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر