سفته (منابع مطالعاتی)
سفته سندی تجاری در مبالغ مختلف است که صادرکننده را متعهد به پرداخت مبلغی معین در زمان مشخص می‌کند. در صورتی که صادرکننده، زمان مشخصی را در آن ننویسد، ملزم به پرداخت مبلغ مندرج در سفته در اسرع وقت خواهد بود.
دو دیدگاه در بین فقیهان امامیه راجع به ماهیت سفته وجود دارد: ۱. صدور سفته و قبض و اقباض آن عمل حقوقی جدید نیست و در واقع همان سند دین یا قبول حواله است. ۲. فعل و انفعال مربوط به سفته، ماهیت حقوقی جدید نظیر ضمان، حواله و وکالت است. طبق نظریه اول، شخصی که سفته در وجه او صادر شده را قرض گیرنده مبلغ سفته از بانک، و بانک را حواله شده به شخص صادر کننده سفته می‌دانند. از میان فقیهان معاصر، ناصر مکارم شیرازی و حسین وحید خراسانی موافق نظریه اول هستند. فقیهانی که دیدگاه دوم را قبول دارند ماهیت سفته را ایجاد عقد یا ایقاع، و دارای معنا و ماهیت مشخص حقوقی می‌دانند.
رواج سفته در ضمانت‌ها و فعالیت‌های اقتصادی، بررسی فقهی جدی این موضوع را می‌طلبد در این زمینه پرسش‌هایی در فقه معاصر مطرح شده است؛ ماهیت سفته چیست؟ ثمرات فقهی آن چیست؟ آیا خرید و فروش و انتقال سفته به غیر جایز است؟
کتاب
فارسی
- چک، سفته، برات، رویا شاهرخ نادری و داود قاسمی، تهران، انتشارات پل، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- سفته از تعریف تا اجرا، سعید یکتائی، کرج، موسسه نشر سیمرغ آسمان آذرگان، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- قوانین چک، سفته، سمیرا سقط‌فروش، تهران، انتشارات اشانشر، ۱۳۸۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- قانون چک، سفته و برات، حبیب‌الله طالب‌زاده، تهران، ناشر مؤلف، ۱۳۸۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- قانون چک، سفته و برات، حسن عابدزاده، تهران، انتشارات سرسبز هادی، ۱۳۷۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مقاله
فارسی
- تبیین و تحلیل ضمانت در اسناد تجاری، بهمن الفی و مظفر باشکوه و علیرضا لطفی دودران، فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی، شماره ۴۶، سال ۱۲، تابستان ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- وصف قابلیت انتقال اسناد تجاری برات و سفته، زهرا طهماسبی یساولی و ابوالفضل دنکوب، فصلنامه پژوهش های حقوق تطبیقی عدل و انصاف، شماره ۱۰، سال ۳، پاییز ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ماهیت صدور سفته در فقه امامیه، علیرضا عالی پناه و حمیدرضا حبیبی، دوفصلنامه پژوهشنامه میان رشته ای فقهی، شماره ۱، سال ۷، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- شرط عدم مسوولیت در اسناد تجاری (برات، سفته، چک)، احمد بيگی حبيب‌آبادی و داوود يعقوبی مهاری، فصلنامه پژوهشنامه حقوق خصوصی، شماره ۱، دوره ۱، زمستان ۱۳۹۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- خرید و فروش پول، تنزیل سفته و استفاده از حیله‌های شرعی با تأکید بر دیدگاه‌های امام خمینی و شهید مطهری، محسن خزعلی، فصلنامه متین، شماره ۲۳ و ۲۴، ۱۳۸۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی‌های حقوقی: ضمانت‌های پرداخت در برات و سفته، کمال الله آبادی، بررسی‌های بازرگانی، شماره ۵۷، بهمن ۱۳۷۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- برات چیست؟ و سفته کدام است؟، مهدی کاشانی. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
پایان‌نامه
فارسی
- مطالعه تطبیقی شرایط و احکام سفته در حقوق ایران و مقررات آنسیترال، مسلم حاج پنجعلی‌زاده، کارشناسی ارشد، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌المللی بندر انزلی، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مطالعه اسناد تجاری (چک، سفته، برات) در حقوق تجارت ایران، زهرا امامی آرندی، کارشناسی ارشد، گروه حقوق، موسسه آموزش عالی رضویه، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تبیین حقیقت برات چک و سفته و آثار و احکام فقهی آن، شهاب طاهری استاد، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- احکام و آثار ویژگی منجز بودن (مشروط نبودن) برات، سفته و چک در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی، ستایش حاجی‌سبحانی، کارشناسی ارشد، پردیس دانشگاهی، دانشگاه گیلان، کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی وضعیت و آثار خرید و فروش سفته، مصطفی مرادی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- خرید و فروش اسناد تجاری (برات، سفته و چک)، سیدمهدی طهوری، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ماهیت صدور سفته در فقه مذاهب اسلامی و آثار آن، حمیدرضا حبیبی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- شرط اسقاط یا تحدید مسئولیت در اسناد تجاری (برات، سفته، چک)، داود یعقوبی مهاری، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر