۶٬۷۴۱
ویرایش
←فارسی
(←فارسی) |
(←فارسی) |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{منابع مطالعاتی}} | {{منابع مطالعاتی}} | ||
[[نظریه ولایت انتخابی فقیه]] بر انتخاب فقیه حاکم از سوی مردم تأکید می‌کند. طبق این نظر، ائمه(ع) فقهای جامع‌الشرایط را به مقام ولایت نرسانده‌اند؛ بلکه آنان را نامزد احراز مقام ولایت و رهبری جامعه اسلامی می‌کنند و مردم به انتخاب خود یکی از آنان را به عنوان رهبر بر‌می‌گزینند که در این صورت برای فقهای دیگر جایز نیست در امر ولایت و حکومت دخالت کنند. این نظریه در مقابل [[نظریه‌های نصب]] ارائه شد که بر انتصاب فقیه جامع‌الشرایط از سوی امام معصوم(ع) به سمت ولایت تأکید دارد. پرسش‌هایی درباره این نظریه طرح شده از جمله: منشأ مشروعیت فقیه حاکم در این نظریه از کجاست؟ چه کسی شرایط فقیه منتخب را تعیین می‌کند؟ حدود اختیارات فقیه حاکم چه کسی تعیین می‌کند؟ آیا فقیه حاکم را می‌توان از منصب رهبری جامعه عزل کرد؟ | [[نظریه ولایت انتخابی فقیه]] از نظریات دولت در فقه سیاسی شیعه در زمان غیبت است که بر انتخاب فقیه حاکم از سوی مردم تأکید می‌کند. طبق این نظر، ائمه(ع) فقهای جامع‌الشرایط را به مقام ولایت نرسانده‌اند؛ بلکه آنان را نامزد احراز مقام ولایت و رهبری جامعه اسلامی می‌کنند و مردم به انتخاب خود یکی از آنان را به عنوان رهبر بر‌می‌گزینند که در این صورت برای فقهای دیگر جایز نیست در امر ولایت و حکومت دخالت کنند. این نظریه در مقابل [[نظریه‌های نصب]] ارائه شد که بر انتصاب فقیه جامع‌الشرایط از سوی امام معصوم(ع) به سمت ولایت تأکید دارد. پرسش‌هایی درباره این نظریه طرح شده از جمله: منشأ مشروعیت فقیه حاکم در این نظریه از کجاست؟ چه کسی شرایط فقیه منتخب را تعیین می‌کند؟ حدود اختیارات فقیه حاکم چه کسی تعیین می‌کند؟ آیا فقیه حاکم را می‌توان از منصب رهبری جامعه عزل کرد؟ | ||
ارکان این نظریه که از سوی برخی از فقهای بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران چون [[حسینعلی منتظری]]، [[سید محمد حسینی بهشتی]]، [[مرتضی مطهری]] و [[نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی]] طرح شد، عبارتند از: ۱. شرط فقاهت حاکم اسلامی؛ ۲. انتخاب حاکم از سوی مردم؛ ۳. تعیین حدود اختیارات و همچنین مدت زمان حاکمیت فقیه توسط قانون. این گروه از فقها برای اثبات مدعای خود بیشتر به سیره عقلا و ادله عقلی و همچنین به برخی آیات درباره بیعت، روایات شورا و قاعده سلطنت انسان بر جان و مال خود استناد کرده‌اند. | ارکان این نظریه که از سوی برخی از فقهای بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران چون [[حسینعلی منتظری]]، [[سید محمد حسینی بهشتی]]، [[مرتضی مطهری]] و [[نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی]] طرح شد، عبارتند از: ۱. شرط فقاهت حاکم اسلامی؛ ۲. انتخاب حاکم از سوی مردم؛ ۳. تعیین حدود اختیارات و همچنین مدت زمان حاکمیت فقیه توسط قانون. این گروه از فقها برای اثبات مدعای خود بیشتر به سیره عقلا و ادله عقلی و همچنین به برخی آیات درباره بیعت، روایات شورا و قاعده سلطنت انسان بر جان و مال خود استناد کرده‌اند. | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
==کتاب‌ها== | ==کتاب‌ها== | ||
===فارسی=== | ===فارسی=== | ||
# تحلیل مبانی نظام جمهوری اسلامی ایران: تاملاتی در فقه سیاسی و مبانی فقهی قانون اساسی ج.ا.ایران، محمدجواد ارسطا، قم، انتشارات مکث اندیشه، ۱۴۰۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/03/14030126040.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | |||
# رضای جمهور: رضایتمندی عمومی و جایگاه ولایت فقیه، از منظر فقه سیاسی، حسین الهی پارسا، مشهد، حوزه علمیه خراسان، ۱۳۹۹ش.[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/99/99a21396.pdf صفحات ابتدایی کتاب از سامانه خانه کتاب] | # رضای جمهور: رضایتمندی عمومی و جایگاه ولایت فقیه، از منظر فقه سیاسی، حسین الهی پارسا، مشهد، حوزه علمیه خراسان، ۱۳۹۹ش.[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/99/99a21396.pdf صفحات ابتدایی کتاب از سامانه خانه کتاب] | ||
# درآمدی بر ولایت فقیه، [[سید سجاد ایزدهی]]، قم، موسسه صراط مبین، ۱۳۹۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93320817.pdf صفحات ابتدایی از سامانه خانه کتاب] | # درآمدی بر ولایت فقیه، [[سید سجاد ایزدهی]]، قم، موسسه صراط مبین، ۱۳۹۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93320817.pdf صفحات ابتدایی از سامانه خانه کتاب] | ||
| خط ۲۹: | خط ۳۰: | ||
# سه نظریه فقهی در مبنای مشروعیت دولت در فقه سیاسی شیعه، سید محمدرضا مرندی، [[فصلنامه جستارهای سیاسی]]، شماره ۴۳، ۱۴۰۱ش. [https://politicalstudy.ihcs.ac.ir/article_6352.html لینک چکیده] | # سه نظریه فقهی در مبنای مشروعیت دولت در فقه سیاسی شیعه، سید محمدرضا مرندی، [[فصلنامه جستارهای سیاسی]]، شماره ۴۳، ۱۴۰۱ش. [https://politicalstudy.ihcs.ac.ir/article_6352.html لینک چکیده] | ||
# جایگاه و نقش مردم در استقرار و استمرار نظام امت و امامت در پرتو آراء شهید بهشتی، محمدصادق داریوند، فصلنامه تمدن حقوقی، شماره ۱۲، ۱۴۰۱ش. [https://www.pzhfars.ir/article_154254_ab664fb270b62d3682f4d9c69776554e.pdf لینک مقاله] | # جایگاه و نقش مردم در استقرار و استمرار نظام امت و امامت در پرتو آراء شهید بهشتی، محمدصادق داریوند، فصلنامه تمدن حقوقی، شماره ۱۲، ۱۴۰۱ش. [https://www.pzhfars.ir/article_154254_ab664fb270b62d3682f4d9c69776554e.pdf لینک مقاله] | ||
# ولایت‌فقیه و انتخاب مردم، کاظم قاضی‌زاده، دوفصلنامه تخصصی مطالعات فقه | # ولایت‌فقیه و انتخاب مردم، کاظم قاضی‌زاده، [[دوفصلنامه تخصصی مطالعات فقه معاصر]]، شماره ۸ و ۹، ۱۳۹۹ش. [https://iranjournals.nlai.ir/bitstream/handle/123456789/926010/1108D518BDFFF3FAF5AC94C80D1EE6E4.pdf?sequence=1&isAllowed=y لینک مقاله] | ||
# استلزامات نصب الهی حاکم در «فقه سیاسی شیعه»، حسین واله، [[فصلنامه نقد و نظر]]، شماره ۹۷، ۱۳۹۹ش. [http://jpt.isca.ac.ir/article_68579_3dbc6c82f19aef5b213394bc4d82a3ea.pdf لینک مقاله] | |||
# مبنای مشروعیت و مقبولیت حکومت اسلامی در منظومه فکری آیت الله سید محمد باقر صدر، محمد بازوند و مسعود مطلبی و علی فلاح نژاد و علی فلاحی سیف‌الدین، [[فصلنامه پژوهش های سیاسی و بین المللی]]، شماره ۴۲، ۱۳۹۹ش. [https://iranjournals.nlai.ir/bitstream/handle/123456789/52782/78FA010E48F9453904C729A0C88985D3.pdf?sequence=-1&isAllowed=y لینک مقاله] | # مبنای مشروعیت و مقبولیت حکومت اسلامی در منظومه فکری آیت الله سید محمد باقر صدر، محمد بازوند و مسعود مطلبی و علی فلاح نژاد و علی فلاحی سیف‌الدین، [[فصلنامه پژوهش های سیاسی و بین المللی]]، شماره ۴۲، ۱۳۹۹ش. [https://iranjournals.nlai.ir/bitstream/handle/123456789/52782/78FA010E48F9453904C729A0C88985D3.pdf?sequence=-1&isAllowed=y لینک مقاله] | ||
# نقد و تحلیل ادله توقیت ولایت فقیه معرفی و نقد، ولی‌الله حیدرنژاد و محسن اسماعیلی، فصلنامه حکومت | # نقد و تحلیل ادله توقیت ولایت فقیه معرفی و نقد، ولی‌الله حیدرنژاد و محسن اسماعیلی، [[فصلنامه حکومت اسلامی]]، شماره ۹۳، ۱۳۹۹ش. [http://mag.rcipt.ir/article_104742.html لینک دسترسی] | ||
# واکاوی پیشینۀ نظریه انتخاب اکثریت در اندیشه فقیهان شیعه، محمد قاسمی، | # واکاوی پیشینۀ نظریه انتخاب اکثریت در اندیشه فقیهان شیعه، محمد قاسمی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۹۴، ۱۳۹۸ش. [http://mag.rcipt.ir/article_110614.html لینک دسترسی] | ||
# از «ولی منتخب مردم» تا «مردم‌سالاری دینی» (بررسی جایگاه مردم در «نظام ولایت» از منظر امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای)، اکبر اشرفی، فصلنامه پژوهشنامه انقلاب اسلامی، شماره ۳۳، ۱۳۹۸ش. [https://rjir.basu.ac.ir/article_3245_3ba428491f27fd85202a350f8995eca0.pdf لینک مقاله] | # از «ولی منتخب مردم» تا «مردم‌سالاری دینی» (بررسی جایگاه مردم در «نظام ولایت» از منظر امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای)، اکبر اشرفی، فصلنامه پژوهشنامه انقلاب اسلامی، شماره ۳۳، ۱۳۹۸ش. [https://rjir.basu.ac.ir/article_3245_3ba428491f27fd85202a350f8995eca0.pdf لینک مقاله] | ||
# بررسی نظریه تفکیک قوا در پرتوی نظریه انتصاب و انتخاب، خیرالله پروین و ولی الله حیدرنژاد، مجله آموزه‌های حقوقی گواه، شماره ۹، ۱۳۹۸ش. [https://leg.journals.isu.ac.ir/article_2794_1655f6c0a4a8bd27dbaed8f57addc1d1.pdf مقاله را از اینجا بخوانید] | # بررسی نظریه تفکیک قوا در پرتوی نظریه انتصاب و انتخاب، خیرالله پروین و ولی الله حیدرنژاد، مجله آموزه‌های حقوقی گواه، شماره ۹، ۱۳۹۸ش. [https://leg.journals.isu.ac.ir/article_2794_1655f6c0a4a8bd27dbaed8f57addc1d1.pdf مقاله را از اینجا بخوانید] | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۱: | ||
# نقد و تحلیل ادله توقیت ولایت فقیه، ولی الله حیدرنژاد و محسن اسماعیلی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۹۳، ۱۳۹۸ش. [https://mag.rcipt.ir/article_104742.html لینک مقاله] | # نقد و تحلیل ادله توقیت ولایت فقیه، ولی الله حیدرنژاد و محسن اسماعیلی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۹۳، ۱۳۹۸ش. [https://mag.rcipt.ir/article_104742.html لینک مقاله] | ||
# ولایت فقیه انتصابی یا انتخابی از دیدگاه فقهای معاصر شیعه، ساره آهنگر، کنفرانس ملی علوم اسلامی و پژوهش های دینی، ۱۳۹۷ش. [https://civilica.com/doc/802730/ لینک دسترسی] | # ولایت فقیه انتصابی یا انتخابی از دیدگاه فقهای معاصر شیعه، ساره آهنگر، کنفرانس ملی علوم اسلامی و پژوهش های دینی، ۱۳۹۷ش. [https://civilica.com/doc/802730/ لینک دسترسی] | ||
# میزان انطباق نظام‌های پارلمانی، ریاستی و نیمه‌ریاستی با نظام ولایی، حسین جوان آراسته، دوفصلنامه فقه | # میزان انطباق نظام‌های پارلمانی، ریاستی و نیمه‌ریاستی با نظام ولایی، حسین جوان آراسته، [[دوفصلنامه فقه حکومتی]]، شماره ۶، ۱۳۹۷ش. [https://fh.smhi.ir/article_92773_c34952b86f4db549477c489b11a77087.pdf لینک مقاله] | ||
# تبیین جدید نظریه ولایت فقیه با رویکرد فقه سیاسی، غلامرضا مصباحی مقدم، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، شماره ۲۴، ۱۳۹۷ش. [https://www.roir.ir/article_76790_2d38d6d13d88e8dc8fd4aad941e331b5.pdf لینک مقاله] | # تبیین جدید نظریه ولایت فقیه با رویکرد فقه سیاسی، غلامرضا مصباحی مقدم، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، شماره ۲۴، ۱۳۹۷ش. [https://www.roir.ir/article_76790_2d38d6d13d88e8dc8fd4aad941e331b5.pdf لینک مقاله] | ||
# جستاری در ماهیت انشاء در نظریۀ انتخاب، احسان ترکاشوند و ایمان مختاری، فصلنامه سیاست دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره ۴۷، شماره ۱، ۱۳۹۶ش. [https://jpq.ut.ac.ir/article_60774_a623d4cf00b86ac1faefb8846b250520.pdf لینک مقاله] | # جستاری در ماهیت انشاء در نظریۀ انتخاب، احسان ترکاشوند و ایمان مختاری، فصلنامه سیاست دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره ۴۷، شماره ۱، ۱۳۹۶ش. [https://jpq.ut.ac.ir/article_60774_a623d4cf00b86ac1faefb8846b250520.pdf لینک مقاله] | ||