نمایش مبدأ برای نقش عرف در فقه (منابع مطالعاتی)

{{منابع مطالعاتی}}
[[نقش عرف در فقه]] یکی از مباحث مورد توجه در علم فقه و اصول است. عرف در زبان فارسی با عنوان هنجار شناخته می‎شود. عرف و هنجار در واقع عنصری است که اجتهاد بدون در نظر گرفتن آن به درستی صورت نخواهد گرفت. چالش اصلی در این مسئله حد و مرز دخالت عرف در استنباط حکم شرعی است که مورد توجه محققین و پژوهشگران قرار گرفته است. در ادامه منابع مطالعاتی موجود درباره نقش عرف در فقه معرفی شده است.

== کتاب‌ها ==
=== فارسی ===
# نقش عرف در استنباط احکام فقهی از منظر مذاهب خمسه، نرگس آبسردی، تهران، انتشارات آذرفر، ۱۴۰۲ش.
# مصادر فقه (عقل و عرف)، ابوالقاسم علیدوست، نشر مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)، ۱۴۰۰ش. ‬[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/94/94b04812.pdf صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید]
# نحوه احراز استناد در حقوق کیفری: بررسی رویکرد عرفی و کارشناسانه، جواد نادری‌عوج‌بغزی، نشر مهرکلام، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400402147.pdf صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید]
# قلمرو عرف در عقد نکاح، علی فربودی، نشر سنجش و دانش، ۱۴۰۰ش. ‬[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400204152.pdf صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید]
# مسئله عرف عقلا: درآمدی تحلیلی به نقش عرف در فقه و حقوق اسلامی، اکرم عظیمی‌دوستی، همدان، نشر فراگیران سینا، ‏‫۱۳۹۹ش. ‬ ‬[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/99/99901250.pdf صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید]
# مسئله عرف عقلا (درآمدی تحلیلی به نقش عرف در فقه و حقوق اسلامی)، اکرم عظیمی‌دوستی، نشر فراگیران سینا، ۱۳۹۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/99/99901250.pdf صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید]
# فرامین سرمدی و عرفی شدن (در پویش تحولات فرد و جامعه)، احمد شکری‌منقاری، نشر فرهوش، ۱۳۹۹ش. ‬[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/99/99616083.pdf صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید]
# نگاهی به عرف، فاطمه میرانپور، نشر برکت کوثر، ۱۳۹۹ش. ‬[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/99/99828068.pdf صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید]
# رویکردشناسی کاربرد عرف در نظام حقوقی ایران مبتنی بر مبانی حقوق اسلامی: (در مقام تقنین، تفسیر، تطبیق، ادله اثبات دعوا و رویه قضایی)، احسان آهنگری و محمدامین کیخای‌فرزانه، نشر خرسندی، ۱۳۹۸ش. ‬[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98a15125.pdf صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید]
# موضوع‌شناسی، دانشی نو «مبانی نظری»، عباس ظهیری، نشر مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم، ۱۳۹۸ش. 
# بررسی تطبیقی عرف و رسوم تجاری در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی، فائزه مسعودی، نشر شاپرک سرخ، ۱۳۹۶ش. ‬[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/96/96220146.pdf صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید]
# مطالعه تطبیقی حقوق جزای عمومی (اسلام و حقوق موضوعه): مسئولیت کیفری (ارکان مسئولیت، علل، موجهه، عوامل رافعه)، عادل ساریخانی و جلال‌الدین قیاسی، نشر پژوهشکده حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۵ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/95/95a12814.pdf ‬صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید]
# عیار عرف: مبانی قرآنی، روایی و عقلی عرف، دیدگاه‌ها، چالش‌ها و نظریه‌پردازی، زهرا تابع و کاوس روحی‌ برندق، نشر دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۹۴ش. ‬[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/94/94713029.pdf صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید]
# نقش عرف در حقوق همسران، معصومه فرخی، نشر پیام عدالت، ۱۳۹۳ش. ‬[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93131022.pdf صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید]
# آرایه‌های عرفی بر آیه‌های قدسی: بررسی نسبت مبانی کلامی و فقهی شیعه و اهل سنت با فرایند سکولاریزاسیون، [[محمدکاظم حقانی‌فضل]]، نشر ادیان، ۱۳۹۲ش.
# پیام اجتهاد، احمد مرتاضی و علی الماسی، نشر علامه بهبهانی، ۱۳۸۹ش.
# فقه و عرف، ابوالقاسم علی‌دوست، نشر سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۸۸ش. ‬[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/01/14010322274.pdf صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید]
# مطالعه تطبیقی حقوق جزای عمومی اسلام و حقوق موضوعه: ارکان جرم، قدرت الله خسروشاهی و عادل ساریخانی و جلال الدین قیاسی، نشر پژوهشکده حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۷ش.
# جایگاه عرف در فقه، سیدمحمد واسعی، تهران، نشر کانون اندیشه جوان وابسته به مؤسسه کانون اندیشه جوان تهران، ۱۳۸۷ش. ‬[https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/86/86431033.pdf صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید]
# عرف و عادت در حقوق اسلام و ایران، سیدمحمد تقی علوی، نشر دانشگاه تبریز، ۱۳۸۳ش.
# مطالعه تطبیقی حقوق جزای عمومی اسلام و حقوق موضوعه، حمید دهقان و جلال الدین قیاسی و [[سید مصطفی محقق‌ داماد]] و قدرت الله خسروشاهی، نشر پژوهشکده حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۱ش.

=== عربی ===
# أثر العرف على المعاملات المالية فی المذهب الشافعی "دراسة تأصیلیة تطبیقیة"، غياس ابراهیم رزوق، موسسة الضحی، ۲۰۲۱م. 
# أثر العرف فی التشریع الإسلامی، السيد صالح عوض، دار الكتاب الجامعی، القاهرة، ۲۰۱۸م. [https://www.moswarat.com/books_view_2389.html از اینجا ببینید]
# العرف و أثره فی التطبیق الفقهی وفق المذهب الحنفی، باسم حسین عیتانی، مؤسسة الرسالة ناشرون، ۲۰۱۷م. اصل کتاب پایان‌نامه کارشناسی ارشد است.
# العرف و أثره فی الشریعة الإسلامیة و القانون الوضعی دراسة مقارنة، محمود صالح العلوانی، منشورات الحلبی الحقوقیة، بیروت، ۲۰۱۶م.
# تیسیر الوصول إلی علم الأصول، عبد الرحیم بن صالح یعقوب، الناشر: العبیکان للنشر، ۲۰۱۰ م.
# أثر العرف فی تغیر الفتوی، جمال کرکار، دار ابن حزم، ریاض، ۲۰۰۹م. 
# أثر العرف و تطبیقاته المعاصرة فی فقه المعاملات المالیة، عادل بن عبد القادر قوته، البنک الإسلامی للتنمیه، المعهد الإسلامی للبحوث و التدریب، عربستان، ۲۰۰۷م. [https://noo.rs/qKpY3 از اینجا ببینید]
# نظریه العرف بین الشریعه و القانون، نذیر حسنی، قم، نشر مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۵ش.
# أثر العرف فی فهم النصوص (قضايا المرأة أنموذجاً)، رقیة طه جابر العلوانی، دار الفکر، دمشق، ۲۰۰۳م. [https://down.ketabpedia.com/files/bnr/bnr21203-1.pdf از اینجا ببینید]
# العرف حقیقته و حجیته، أسعد كاشف الغطاء، الذخائر، ۱۹۹۸م. [https://ar.lib.eshia.ir/12202/1/1 از اینجا ببینید]
# نظام الدوله و القضاء و العرف فی الاسلام ( دراسه مقارنه )، سمیر عالیة، الموسسه الجامعيه للدراسات و النشر و التوزيع، بیروت، ۱۹۹۷م.
# # العرف و أثره فی التشریع الإسلامی، مصطفى عبد الرحیم أبو عجيلة، المنشأة العامة للنشر و التوزيع و الإعلان، طرابلس، ۱۹۸۶م. [https://www.moswarat.com/books_view_2385.html از اینجا ببینید]
# العرف و العمل فی المذهب المالكی و مفهومها لدى علماء المغرب، عمر بن عبد الكریم الجيدی، مطبعة فضالة، المغرب، ۱۹۸۴م. [https://www.merefa2000.com/2021/01/blog-post_552.html از اینجا ببینید]
# العرف و العادة في رأي الفقهاء عرض نظرية في التشريع الإسلامي، أحمد فهمي أبو سنة، مصر، الناشر: مطبعة الازهر، ۱۹۴۱م. [https://ia904600.us.archive.org/15/items/fiqh05001/fiqh05585.pdf از اینجا ببینید]

== مقاله‌ها ==
=== فارسی ===
# نسبت امر عرفی و شرعی در حقوق عمومی ایران: تأملی تاریخی از انقلاب مشروطه تا جمهوری اسلامی، علی اشرف نظری و مهرداد امیدپور، [[فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران]]، دوره ۵۲، شماره ۲، ۱۴۰۱ش. [https://jplsq.ut.ac.ir/article_85520_35546695fd84f80791da18efde44b4d4.pdf ]
# نقش عرف در تعیین حقوق مالی زوجین از منظر فقه امامیه، سید جلال صمدانی و محمدعلی حیدری و محسن فهیم، فصلنامه مطالعات فقه اقتصادی، دوره ۴، شماره ۲، ۱۴۰۱ش. [http://journal.ihrci.ir/article_152155_a502e293abbbf23248832326bf7edc60.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# نسبت امر عرفی و شرعی در حقوق عمومی ایران: تأملی تاریخی از انقلاب مشروطه تا جمهوری اسلامی، علی اشرف نظری و مهرداد امیدپور، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، دوره ۵۲، شماره ۲، ۱۴۰۱ش. [https://jplsq.ut.ac.ir/article_85520_35546695fd84f80791da18efde44b4d4.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# خاستگاه عرف در اجتهاد، دادرسی و هنجارهای فرهنگی، سید میر صالح حسینی جبلی، دوفصلنامه مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه، شماره ۱۲، پاییز و زمستان ۱۴۰۱ش.  [http://gnoe.bou.ac.ir/article_73521_4ad024b1e17f3977bba7173e21659486.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# بررسی مقایسه ای شیوه‌های تفسیر درقانون تجارت الکترونیک ایران، فقه امامیه ومقررات بیع بین‌الملل، عبدالحمید مفتخر و مهران جعفری و علی پورجواهری و کرم جانی پور، [[فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی]]، دوره ۱۴، شماره ۲، ۱۴۰۰ش. [https://jil.bonab.iau.ir/article_689039_98dca7e0b533e594ad9bf9eaf2d3995b.pdf ازاینجا ببینید]
# تعارض عرف با عرف در فقه و حقوق، زهرا یوسفی مصری و سیدابوالقاسم نقیبی و فایزه مقتدایی، دوفصلنامه مبانی فقهی حقوق اسلامی، دوره ۱۴، شماره ۱، ۱۴۰۰ش. [https://jfil.srbiau.ac.ir/article_19195.html مقاله را از اینجا ببینید]
# کاربرد شأن عرفی فقها در ولایت بر مردم، مهدی منتظر قائم، دوفصلنامه مبانی فقهی حقوق اسلامی، دوره ۱۴، شماره ۱، ۱۴۰۰ش. [https://jfil.srbiau.ac.ir/article_19536.html مقاله را از اینجا ببینید]
# جایگاه عرف در تقنین و تطوّر فقه امامیه، علی مرتضوی مهر و سعید محمدی ینگیجه، [[دوفصلنامه فقه و حقوق نوین]]، شماره ۷، ۱۴۰۰ش. [http://ensani.ir/file/download/article/1641014748-10331-7-3.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# فهم عرفی و اثر رهایی‌بخش قضاوت، ساحل رمضانی‌تبار، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوقی سابق)، دوره ۵۱، شماره ۱، ۱۴۰۰ش. [https://jlq.ut.ac.ir/article_80340_790dbe440cdf950a2d32f7d9f2916f7b.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# بسترهای پیدایی و مانایی عرف اساسی در نظام‌های حقوقی ـ سیاسی ایران و انگلستان، سید احمد حبیب نژاد و زهرا عامری و محمد جواد حسینی، دوفصلنامه حقوق تطبیقی، پیاپی ۱۵، ۱۴۰۰ش. [http://law.mofidu.ac.ir/article_46358_90733140c9959f2b859c3ab67c1f45c4.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# چیستی و برآیند رابطه عرف و سیره عقلا از دیدگاه مذاهب امامیه و اهل‌سنت، سید ابوالحسن نواب و اسدالله رضایی، دوفصلنامه فقه مقارن، شماره پیاپی ۱۶، ۱۳۹۹ش. [http://fiqhemoqaran.mazaheb.ac.ir/article_139733_611f4446050b4e9b4db6f889f789f9f1.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# اثرگذاری عرف‌های فراملی بر کنوانسیون‌های حمل‌ونقل، مازیار ذبیحی و محسن محبّی و یوسف خرم فرهادی، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، دوره ۵۰، شماره ۳، ۱۳۹۹ش. [https://jplsq.ut.ac.ir/article_75612_eacc44c261a1dbebd60fb59dcb2d66b7.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# بازخوانی انتقادی قاعده الزام، زینب میرزایی صفی‌آباد و مهدی موحدی محب، دوفصلنامه آموزه‌های فقه مدنی، شماره ۲۱، ۱۳۹۹ش. [https://cjd.razavi.ac.ir/article_635_d8469866ecd0743c6f01592c11f7fd2e.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# اثرگذاری عرف‌های فراملی بر کنوانسیون‌های حمل‌ونقل، مازیار ذبیحی و محسن محبّی و یوسف خرم فرهادی، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، دوره ۵۰، شماره ۳، ۱۳۹۹ش. [https://jplsq.ut.ac.ir/article_75612_eacc44c261a1dbebd60fb59dcb2d66b7.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# رابطهٔ عرف و اخلاق در حقوق کیفری اسلام و غرب، محمدعلی حاجی ده‌آبادی و زهرا ساریخانی و عادل ساریخانی و محمد خلیل صالحی، [[فصلنامه تعالی حقوق]]، دوره ۶، شماره ۳، ۱۳۹۹ش. [http://www.thdad.ir/article_242939_f48c737cb6769425472ef6ef1da86c19.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# جستاری پیرامون عدالت عرفی، محمد مهریزی ثانی و احمد باقری، [[فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی]]، شماره پیاپی ۱۵، شهریور ۱۳۹۸ش. [http://jostar-fiqh.maalem.ir/article_66763_93cdf0d0e96326bf175121651cc3ee26.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# بررسی آراء دانشمندان شیعه در خصوص اعتبار شرعی سیره عقلاء، زیبا رودی و لایقه عزیزی و معصومه السادات مرتضوی، [[دوفصلنامه تخصصی مطالعات فقهی]]، سال دوم، شماره دوم، ۱۳۹۸ش. [http://journals.miu.ac.ir/article_3885_5202152cb0bee259e2fa6596fa720faf.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# مبانی و برخی از مصادیق پذیرش عرف تجاری فراملی در حقوق ایران، رضا حاذقپور و حمیدرضا علومی یزدی، [[فصلنامه دیدگاه‌های حقوقی قضائی]] (دیدگاه‌های حقوقی سابق)، دوره ۲۴، شماره ۸۵، ۱۳۹۸ش. [https://jlviews.ujsas.ac.ir/article-1-1132-fa.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# کاربرد عرف در مقام تفسیر در حقوق قضایی مبتنی بر مبانی فقه امامیه، [[سید مصطفی محقق داماد]] و محمدامین کیخای فرزانه، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضائی (دیدگاه‌های حقوقی سابق)، دوره ۲۳، شماره ۸۱، ۱۳۹۷ش. [https://jlviews.ujsas.ac.ir/article-1-1008-fa.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# ارزیابی عرفی نگری در موضوع‌شناسی مسائل مستحدثه برآمده از علم مدرن، فاطمه قدرتی و محسن سعیدی ابواسحاقی، فقه میان‌رشته‌ای اجتماعی، دوره ۸، شماره ۱۵، ۱۳۹۸ش. [https://irj.journals.isu.ac.ir/article_75393_77641a54da646a5700db7262c001ff73.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# ارزیابی عملکرد عرف در تغییر حکمِ مصادیقِ موضوعات عرفی، محمد رسول آهنگران و الهام غانم، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، دوره ۱۰، شماره ۱۸، ۱۳۹۷ش. [https://feqh.semnan.ac.ir/article_3136_98a2d6ae0f194d6cabb6535f3908b60a.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# بررسی حجیت اطلاقات و عمومات شریعت در موضوعات نوظهور، سید سجاد موسوی کرمانشاهی، مجله فقه و اجتهاد، دوره ۵، شماره ۱۰، ۱۳۹۷ش. [http://mags.markazfeqhi.com/article_243386_0cca3dd13d5c7b47e8216469b5560ae3.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# بررسی مفهوم رویه‌های اساسی در حقوق اساسی، فردین مرادخانی، [[فصلنامه مطالعات حقوقی]]، شماره پیاپی ۳۰، ۱۳۹۷ش. [https://jls.shirazu.ac.ir/article_5132_75254bb81c89fd0c8010c92ab6dc2a02.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# بررسی ماهیت و شرایط کاربرد عرف و عادت در استنباط و قانون‌گذاری، امیرحسین ورشوچی منفرد و مهدی ساجدی، فقه میان‌رشته‌ای اجتماعی، دوره ۶، شماره ۱۲، ۱۳۹۷ش. [https://irj.journals.isu.ac.ir/article_2287_9e70d84117950ce8c0a5594708bfd138.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# نقش عرف به منزلهٔ منبع حقوق، علی اسلامی پناه، [[فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوقی سابق)]]، دوره ۴۷، شماره ۲، ۱۳۹۶ش. [https://jlq.ut.ac.ir/article_62610_4943ebf87ab0e4aced33bdb32ea04ab1.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# همسویی فقه با تحولات اجتماعی، ابوالحسن سلطانی، فقه و تاریخ تمدن، دوره ۳، شماره ۱، ۱۳۹۶ش. [http://jhc.sinaweb.net/article_532109.html مقاله را از اینجا ببینید]
# مفهوم مخاصمه مسلحانه غیربین المللی در عرف حقوق بین‌الملل بشردوستانه، رضا اسلامی و علی‌رضا کاظمی ابدی، فصلنامه تحقیقات حقوقی، دوره ۲۰، شماره ۷۹، ۱۳۹۶ش. [https://lawresearchmagazine.sbu.ac.ir/article_54398_adea0c42cdd012ec64bf44bd2cb8b927.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# جایگاه حقوق عرفی بازرگانی فراملی در داوری تجاری بین‌المللی، رضا حاذقپور و حمیدرضا علومی یزدی، پژوهش حقوق خصوصی، دوره ۵، شماره ۱۹، ۱۳۹۶ش. [https://jplr.atu.ac.ir/article_7800_83cf0294dfe7682a63281b2a2b19bef7.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# تمسک به دانسته‌های عرفی بشر در توسعه و فهم عناوین فقهی در مکتب فریقین با رویکردی به دیدگاه امام خمینی (س)، علی بهرامی نژاد و سید مصطفی موسوی بجنوردی، [[فصلنامه پژوهشنامه متین]]، دوره ۱۹، شماره ۷۷، ۱۳۹۶ش. [http://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_64911_862a693f7198c2d8b34c9d6108e95515.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# عرف و بناهای عقلایی در مکتب فقهی امام خمینی (س)، سید عبدالواحد موسوی، فصلنامه پژوهشنامه متین، دوره ۱۹، شماره ۷۷، ۱۳۹۶ش. [http://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_64911_862a693f7198c2d8b34c9d6108e95515.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# تناسب میان حکم و موضوع با رویکردی به کارکرد ابزاری عرف، مهدی دهقان و ابوالفضل علیشاهی و عبداله بهمن‌پوری، فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی، شماره پیاپی ۷، ۱۳۹۶ش. [http://jostar-fiqh.maalem.ir/article_65478_419bcc20c418a5b908367ea661afa987.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# مطالعهٔ تطبیقی تأثیر عرف و عادت در تفسیر قرارداد در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا و حقوق ایران، فخرالدین اصغری آقمشهدی و محمدحسین تقی پور درزی نقیبی، [[دوفصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی]]، دوره ۸، شماره ۲، ۱۳۹۶ش. [https://jcl.ut.ac.ir/article_65154_b9caa1d79b4c3a46e233355dca42e1e0.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# مفهوم مخاصمه مسلحانه غیربین المللی در عرف حقوق بین‌الملل بشردوستانه، رضا اسلامی و علی‌رضا کاظمی ابدی، فصلنامه تحقیقات حقوقی، دوره ۲۰، شماره ۷۹، ۱۳۹۶ش. [https://lawresearchmagazine.sbu.ac.ir/article_54398_adea0c42cdd012ec64bf44bd2cb8b927.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# جایگاه حقوق عرفی بازرگانی فراملی در داوری تجاری بین‌المللی، رضا حاذقپور و حمیدرضا علومی یزدی، پژوهش حقوق خصوصی، دوره ۵، شماره ۱۹، ۱۳۹۶ش. [https://jplr.atu.ac.ir/article_7800_83cf0294dfe7682a63281b2a2b19bef7.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# نقش عرف در فقه ابن ادریس، داریوش بخردیان و سیدمحمدتقی قبولی درافشان و محمدتقی فخلعی، [[دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی]] (مقالات و بررسی‌ها)، دوره ۴۹، شماره۱، ۱۳۹۵ش. [https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=321547 مقاله را از اینجا ببینید]
# کارکردگرایی در موضوعات عرفیِ احکام شرعی، مسعود فیاضی، حقوق اسلامی، دوره ۱۳، شماره ۴۸، ۱۳۹۵ش. [http://hoquq.iict.ac.ir/article_22578_8b624bdd071ab3060a61efa23d1caa44.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# بازخوانی مفهوم صدق و کذب با تعمیق در مرجعیت عرف، [[ابوالقاسم علیدوست]] و محمد جعفری، مطالعات فقهی و فلسفی، دوره ۷، شماره ۲۶، ۱۳۹۵ش. [https://aqojap.qom.iau.ir/article_537090_663288aab0d22e68e8702ba9c5c75a65.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# ظرفیت‌های فقه در رویارویی با مسائل دنیای معاصر، ابوالقاسم علیدوست، [[فصلنامه اقتصاد اسلامی]]، دوره ۱۶، شماره ۶۲، ۱۳۹۵ش. [http://eghtesad.iict.ac.ir/article_21541_d0f86f4e6c83a6adc6bd266ecbaf59a5.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# تبارشناسی عرف در فقه امامیه و حقوق ایران، محمد روحی برندق و منصوره فصیح و محمدامین کیخا فرزانه، [[فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی]]، شماره ۱۵، ۱۳۹۵ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20170222065421-9580-113.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# بررسی مبانی فلسفی جایگاه «عقل» و «عرف متشرعه» در حقوق با تمرکز بر آراء علامه طباطبایی و استاد مصباح یزدی، علی غلامی و محمد پورکیانی، فصلنامه علمی پژوهش نامه حقوق اسلامی، شماره پیاپی ۴۳، ۱۳۹۵ش. [https://ilr.journals.isu.ac.ir/article_1835_6390475f16f62ae7290118ea42b16ac3.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# معیارها و مصادیق ثابت و متغیر در اندیشة شهید مطهری، سیامک بهارلوئی و مسعود راعی دهقی، [[فصلنامه علمی پژوهشی حکومت اسلامی]]، شماره پیاپی ۷۷، ۱۳۹۴ش. [http://mag.rcipt.ir/article_95484_0483d3a5db0553771105536bd2594075.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# سازوکار انطباق فقه با زمانه از منظر امام خمینی (ره) و شهید صدر (ره) با تکیه بر مفاهیم عقل و عرف، علی غلامی و محمد پورکیانی، [[دوفصلنامه آموزه‌های حقوقی گواه]]، شماره ۱، ۱۳۹۴ش. [http://ensani.ir/file/download/article/1544871307-10172-1-2.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# مطالعه تطبیقی مفاد آیه عرف در دید مفسران شیعه و اهل تسنن، کاوس روحی برندق و حمد حسین خوانین زاده، پژوهش‌های تفسیر تطبیقی، دوره ۱، شماره ۱، ۱۳۹۴ش. [https://ptt.qom.ac.ir/article_535_e65b13d23137f469d5ca8a5dce529a6d.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# عرف و بنای عقلا در فرایند اجتهاد، هدایت‌حسین محصلی، مطالعات فقه امامیه، دوره ۹۳، شماره ۲، ۱۳۹۳ش. [http://pfe.journals.miu.ac.ir/article_1765.html مقاله را از اینجا ببینید]
# گستره شریعت و نقش عرف در حقوق اسلامی، محمدحسین فضائلی، فصلنامه دیدگاه‌های حقوقی قضائی، شماره ۶۶، ۱۳۹۳ش. [https://jlviews.ujsas.ac.ir/article-1-556-fa.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# فقه و عرف، سید محمد واسعی، [[فصلنامه علمی قبسات]]، ش۱۵ و ۱۶، ۱۳۷۹ش. [http://ensani.ir/fa/article/6535/فقه-و-عرف مقاله را از اینجا ببینید]
# مفهوم و ماهیت «عنصر مادی» در فرایند شکل‌گیری قواعد حقوق بین‌الملل عرفی، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، جلد ۱۸، شماره ۳، ۱۳۹۳ش. [https://clr.modares.ac.ir/rdsm_jarticle_list.php?sid=1&slc_lang=fa&jart_id=9252 مقاله را از اینجا ببینید]
# نقش عرف در تعیین مفاد قرارداد؛ تحلیل فقهی- حقوقی ماده ۳۵۶ قانون مدنی: اصل یا قاعده؟، منصور امینی، [[فصلنامه تحقیقات حقوقی]]، شماره پیاپی ۶۲، ۱۳۹۲ش. [https://lawresearchmagazine.sbu.ac.ir/article_56860.html&# x20 مقاله را از اینجا ببینید]
# کاربرد عقل و بنای عقلاء در باب ضمانت اجرای نقض قرارداد، نعمت الله الفت، [[دوفصلنامه حقوق تطبیقی]]، جلد ۹، شماره ۹۷، ۱۳۹۲ش. [http://ensani.ir/file/download/article/1548566989-10186-6.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# از قانون اساسی عرفی تا عرف حقوق اساسی، خیرالله پروین، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوقی سابق)، دوره ۴۳، شماره ۲، ۱۳۹۲ش. [https://jlq.ut.ac.ir/article_35271_44e847491b55bdc9ab5e2bd371444fae.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# تحول رویکرد «رویه قضایی» بین‌المللی در فرایند شناسایی قواعد حقوق بین‌الملل عرفی، عباسعلی کدخدایی و شهرام زرنشان، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوقی سابق)، دوره ۴۳، شماره ۱، ۱۳۹۲ش. [https://jlq.ut.ac.ir/article_35286_288cef0614e8d266312a3a7738e1e05b.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# نقش عرف در تحلیل مولفهٔ روانی جرم و عوامل زوال مسؤولیت کیفری، محسن برهانی و عطیه پارساییان، [[دوفصلنامه پژوهش‌های حقوق جزا و جرم‌شناسی]]، دوره ۱، شماره ۲، ۱۳۹۲ش. [https://jclc.sdil.ac.ir/article_43388_30f7d999a91a4a7b4b27d4be68e1b91f.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# آسیب‌شناسی تأثیر عرف در ساحت فقهی دین، فاطمه قدرتی و سعید رحیمیان و فریبا حاجیعلی، دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دوره ۴۵، شماره ۱، ۱۳۹۱ش. [https://jjfil.ut.ac.ir/article_30074_9ce47a35787d9e7ebb452640ae16fe36.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# نظریهٔ فهم اجتماعی نصوص؛ مبانی، کارکرد، اسکندری اسکندری علی تولائی، فصلنامه علمی فقه و اصول، شماره پیاپی ۹۰، ۱۳۹۱ش. [https://jfiqh.um.ac.ir/article_27179_9589fcc4161de1f79528cf28e08cd687.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# سیدیزدی فقیهی عُرف‌نگر یا عُرفیگرا؟، حسین ناصری مقدم، فقه، دوره ۱۹، شماره ۷۳، ۱۳۹۱ش. [https://jf.isca.ac.ir/article_2999.html مقاله را از اینجا ببینید]
# ادله حجیت عرف و نقد دلایل آن در مذاهب اسلامی، شمس‌الله صفرلکی و الهه خاکساری، [[فصلنامه پژوهش‌های اصولی]]، شماره ۱۴، ۱۳۹۱ش. [http://www.juosul.ir/article_110695.html مقاله را از اینجا ببینید]
# جایگاه عرف در حقوق با رویکردی بر اندیشه‌های امام خمینی (س)، فهیمه ملک‌زاده؛ مونا احمدلو، فصلنامه پژوهشنامه متین، دوره ۱۴، شماره ۵۶، ۱۳۹۱ش. [http://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_61586_67a219615682ad2c02482d943ea1fb6b.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# تقنین، عرف و مصلحت در اندیشه علمای مشروطه، ولی رستمی و عزیز الله فضلی، فصلنامه علمی پژوهش نامه حقوق اسلامی، شماره پیاپی ۳۳، ۱۳۹۰ش. [https://ilr.journals.isu.ac.ir/article_1033_5f66f06dabfdb174b0e3a76b5eb5fa61.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# نگاهی به عرف در فقه و حقوق اسلامی:بایسته‌ها و آسیب‌ها، محمود رایگان، [[ماهنامه معرفت]]، شماره ۱۶۵، ۱۳۹۰ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20130115085942-9723-113.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# جایگاه عرف در شریعت و نقش آن در قانونگذاری و دادرسی، سیدمحمد حسینی، فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دوره ۳، شماره ۷، خرداد ۱۳۹۰ش. [https://jil.bonab.iau.ir/article_525131_f46dccd91cf000b98aab9b4f3a5db00d.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# جلوه‌هایی از رویکرد عرف در نظام کیفری ایران، محمدعلی اخوت، فصلنامه تحقیقات حقوقی، دوره ۱۳، ویژه نامه شماره ۲، شماره پیاپی ۱، ۱۳۸۹ش. [https://lawresearchmagazine.sbu.ac.ir/article_56697.html مقاله را از اینجا ببینید]
# کنکاشی در منابع حقوق اساسی، بیژن عباسی، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوقی سابق)، دوره ۴۰، شماره ۳، ۱۳۸۹ش. [https://jlq.ut.ac.ir/article_29517_15db7f7500ac0399a652becc6184279c.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# دیدگاهی جدید در مشروعیت نظام‌های حقوقی نوپدید، سید حسن شبیری زنجانی، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوقی سابق)، دوره ۴۰، شماره ۳، ۱۳۸۹ش. [https://jlq.ut.ac.ir/article_29514_b75fec141a8e4aef6ad41867dd961bdf.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# موازنهٔ شرع و عرف در نظام حقوقی ایران دورهٔ قاجار، حسین‌آبادیان، مطالعات تاریخ اسلام، شماره۷، ۱۳۸۹ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20160518145921-10055-43.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# تأملی اجمالی در مفهوم عرفی بودن حقوق قراردادها در حقوق موضوعه ایران، اکبر میرزانژاد جویباری، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوقی سابق)، دوره ۳۹، شماره ۱، ۱۳۸۸ش. [https://jlq.ut.ac.ir/article_28283_dd4edd81dae5c5efbe88c6546e261c33.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# عرف و جایگاه آن در استنباط احکام شرعی، علی‌اکبر ایزدی‌فرد و رجب‌علی نعمت‌زاده و حسین کاویار، [[دوفصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی]]، شماره ۱، ۱۳۸۸ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20120326115832-1150-3.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# تأملی اجمالی در مفهوم عرفی بودن حقوق قراردادها در حقوق موضوعه ایران، اکبر میرزانژاد جویباری، فصلنامه حقوق، دوره ۳۹، شماره ۱، ۱۳۸۸ش. [https://jlq.ut.ac.ir/article_28283_dd4edd81dae5c5efbe88c6546e261c33.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# عرف یا عنصر پویایی فقه، ناصر سلمانی ایزدی، [[فصلنامه الهیات و معارف اسلامی (مطالعات اسلامی)]]، شماره ۶۴، ۱۳۸۳ش. [https://www.sid.ir/FileServer/JF/55213836408.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# تأملی بر جایگاه «عرف» و «عادت» در فقه و حقوق موضوعه ایران، سید محمد تقی علوی، زبان و ادب فارسی، شماره۱۸۲، ۱۳۸۱ش. [https://www.sid.ir/FileServer/JF/530138118206.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
# تأملی بر عرف بین‌المللی، ژولبو باربریس و اردشیر ارجمند، فصلنامه تحقیقات حقوقی، دوره ۱، شماره ۱۳–۱۴، ۱۳۷۳ش. [https://lawresearchmagazine.sbu.ac.ir/article_56607.html مقاله را از اینجا ببینید]
# کاربرد عرف در استنباط، حسین رجبی، کیهان اندیشه، شماره ۴۸، ۱۳۷۲ش. [http://noo.rs/DWshj مقاله را از اینجا ببینید]
# تحولات پیدایش عرف بین‌المللی، سیدعلی هنجنی، فصلنامه تحقیقات حقوقی، شماره پیاپی ۱۱۶، ۱۳۷۱ش. [https://lawresearchmagazine.sbu.ac.ir/article_56832.htmlمقاله را از اینجا ببینید]
# ترجمه: اهمیت کنونی حقوق عرفی در حقوق بین‌المللی بشر دوستانه، محمدحسین رمضانی قوام آبادی، [[فصلنامه حقوقی دادگستری]]، دوره ۷۰، شماره ۵۴، ۱۳۸۵ش. [http://www.jlj.ir/article_44298_a3eef024cf8228ce1dfe5b110b503094.pdf مقاله را از اینجا ببینید]

=== عربی ===
# العـرف مرجـــع لتطبيق الأحكام، هلال فوزي عامر السباعي، مجلة كلية الشريعة والقانون بتفهنا الأشرف، مجلد ۲۶، شماره ۳، ۲۰۲۳م. [https://jfslt.journals.ekb.eg/article_309069_ce58b6812a40f2e0d6d255516cc0ba79.pdf از اینجا ببینید]
# أثر الزمان في الأحکام الفقهیة، سهام علی حسین الناصری، العراق، الآداب الکوفة، المجلد ۲، العدد ۵۲، ۲۰۲۲م. [https://www.iasj.net/iasj/download/8092c786fe667bd6 از اینجا ببینید]
# دور العرف فی الخِطبة بین أحکام الشریعة الإسلامیة والقانون، صلوح المکی، الجزائر، مجلة البحوث الأسریة، المجلد ۲، العدد ۱، ۲۰۲۲م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/769/2/1/184215از اینجا ببینید]
# دور العرف فی تدبیر الأراضی والمیاه ببنی فقوس –أولاد جرو أنموذجا -، ناصر لوبنة، مجلة الاقتصاد والتنمیة المستدامة، المجلد ۵، العدد ۱، ۲۰۲۲م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/598/5/1/181563 از اینجا ببینید]
# ضرورة اعتبار الأعراف المجتمعیة فی تشریع الأحکام الأسریة " مرحلة ما بین العقد والزفاف "نموذجاً"، عزام فاطمة، الجزائر، المعیار، المجلد ۲۶، العدد ۲، ۲۰۲۲م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/90/26/2/182955از اینجا ببینید]
# العادة و تطبيقاتها عند الأصوليين، زياد مظفر سعيد الراوي، العراق، مجله العلوم الاسلامیة، المجلد ۱۳، العدد ۴، ۲۰۲۲م. [https://www.iasj.net/iasj/download/0887dcfd77b76833 از اینجا ببینید]
# العادة و تطبيقاتها عند الأصوليين، زياد مظفر سعيداوي، العراق، مجله العلوم الاسلامی، المجلد ۱۳، العدد ۴، ۲۰۲۲م. [https://www.iasj.net/iasj/download/0887dcfd77b76833 از اینجا ببینید]
# العرف وأثره في استنباط الحكم القانوني، كاظم حمادي، عراق، مجلة الکلیة الحقوق و العلوم السیاسیة، المجلد ۸-۲۰، العدد ۱۱، ۲۰۲۱م. [https://www.iasj.net/iasj/download/939f47969b39f90c از اینجا ببینید]
# أثر الزمان في الأحكام الفقهية، سهام علي حسين الناصري، المجلة الآداب بجامعة الكوفة-كلية الفقه، المجلد ۱، العدد ۴۹، ۲۰۲۱م. [https://www.iasj.net/iasj/download/d06edf8eed2b408e از اینجا ببینید]
#أثر العرف والواقع في عمل المجتهد بالقول المرجوح، فريدة محمد عقيلي، مجلة كلية دار العلوم، مجلد ۳۸، العدد ۱۳۷، ۲۰۲۱م. [https://mkda.journals.ekb.eg/article_233592_4b0eca3775b30a86a48ac7386028c52d.pdf از اینجا ببینید]
# العرف و العادات و علاقتها بمقاصد الشريعة الإسلامية دراسة نظرية تطبيقية، أيمن عليان أحمد درادكه، الیمن، الآداب، المجلد ۱، عدد ۱۹، ۲۰۲۱م. [https://www.tu.edu.ye/journals/index.php/artsmain/article/download/714/524 از اینجا ببینید]
# العرف عند الأصوليين و أثره فی الفروع الفقهیة، سلیمان عبد الوهاب الشحات بدوی، مجلة کلیة الدراسات الإسلامیة، مصر، مجلد ۴، شماره ۴، [https://fisb.journals.ekb.eg/article_211376.html از ابنجا ببینید] 
#العرف عند الأصوليين وأثره في الفروع الفقهية، سليمان عبد الوهاب الشحات بدوي، مجلة كلية الدراسات الإسلامية بنین بأسوان، شماره ۴، ۲۰۲۱م. [https://fisb.journals.ekb.eg/article_211376_7f1fdfe361a539c7289b5af9f8b35c50.pdf از اینجا ببینید]
# الْجَرِیمَةُ الدَّوْلِیَّةُ - دِرَاسَةُ اِسْتِقْرَائِیَّةُ، ابراهیم عبدالسلام، الجزائر، المجلة نظرة علی القانون الاجتماعی، المجلد ۱۱، العدد ۲، ۲۰۲۱م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/159/11/2/172634 از اینجا ببینید]
# أثر الاعتداد بالعرف فی الشروط المقترنة بعقد الزواج فی قانون الأسرة الجزائری، لخذاری عبدالحق، الجزائر، مجلة الحقوق والعلوم السیاسیة، المجلد ۸، العدد ۱، ۲۰۲۱م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/76/8/1/144383 از اینجا ببینید]
# دور العرف فی إقرار الحقوق المعنویة، ثوری یحیی، مجلة الحقوق والحریات، المجلد ۹، العدد ۲، ۲۰۲۱م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/123/9/2/167351از اینجا ببینید]
# توظیف العرف فی تقدیر النفقة الزوجیة فی الفقه الإسلامی وقانون الأسرة الجزائری، عبد المنعم نعیمی، الجزائر، مجلة البحوث الأسریة، المجلد ۱، العدد ۱، ۲۰۲۱م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/769/1/1/165157 از اینجا ببینید]
# العقوبة فی النظام القانونی للمحکمة الجنائیة الدولیة، مدرس د. شیروان علی محمود، أبحاث قانونیة و سیاسیة، المجلد ۶، العدد ۲، ۲۰۲۱م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/471/6/2/175258 از اینجا ببینید]
# مفهوم العُرف وسلطته دراسة أصولیة نقدیة فی ضوء العمرانی البشری، مشوش صالح، مجلة الأصالة للدراسات والبحوث، المجلد ۳، العدد ۶، ۲۰۲۱م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/807/3/6/174583 از اینجا ببینید]
# الجوانب القانونیة الوضعیة فی المعاییر الشرعیة لهیئة (أیوفی)، جدی عبد القادر، مجلة الشریعة والاقتصاد، المجلد ۱۰، العدد ۲، ۲۰۲۱م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/91/10/2/175837 از اینجا ببینید]
# العرف والقواعد الضابطة له ودورها فی تحدید المسکوت عنه وضبطه، سعید الشویة، مجلة الذخیرة للبحوث والدراسات الإسلامیة، المجلد ۵، العدد ۱، ۲۰۲۱م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/793/5/1/168506 از اینجا ببینید]
# تخصیص عام النص بالعُرف مفهومه، حُجیّته، أقسامه و أثره فی استنباط الأحکام الشّرعیّة، عزام إسماعیل، مجلة الشهاب، المجلد ۷، العدد ۳، ۲۰۲۱م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/391/7/3/169216 از اینجا ببینید]
# اقتضاء العرف التخصیص فی خطاب المکلفین وآثاره الفقهیة، سیدی محمد ولد محمد الأمین علی، الجزائر، مجلة الشهاب، المجلد ۷، العدد ۲، ۲۰۲۱م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/391/7/2/159749 از اینجا ببینید]
# آثار العرف الدولی علی أحکام القضاء الدولی الجنائی و القانون الدولی الإنسانی، مراد کواشی، الجزائر، مجلة الحقوق والعلوم السیاسیة، المجلد ۷، العدد ۲، ۲۰۲۰م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/76/7/2/117830 از اینجا ببینید]
# العرف الدولی و أثره علی تنفیذ الاحکام القضائیة الدولیة الجنائیة و تطبیق القانون الدولی الانسانی، مراد کواشی، الجزائر، آفاق علمیة، المجلد ۱۲، العدد ۱، ۲۰۲۰م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/232/12/1/107319 از اینجا ببینید]
# أثر العرف في فهم السنة، علي بن أحمد الحذيفي، مصر، مجلة کلية الشريعة والقانون بأسيوط، العدد ۳۲، ۲۰۲۰م. [https://jfsu.journals.ekb.eg/article_111766_095f10b79e1811f8dcada55b97abf43b.pdf از اینجا ببینید]
# مبادئ القضاء الدولی الجنائی وعلاقتها بتنفیذ الاحکام القضائیة وبتطبیق القانون الدولی الانسانی -العرف الدولی-، مراد کواشی، الجزائر، المعیار، المجلد ۲۴، العدد ۲، ۲۰۲۰م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/90/24/2/111654 از اینجا ببینید]
# اعتبار العرف فی آثار عقد الزواج، بلفار وفاء، الجزائر، التراث، المجلدد ۱۰، العدد ۱، ۲۰۲۰م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/10/1/108836 از اینجا ببینید]
# العُرف و أثره فی تغیّر الفتوی، عماری بدر الدین، الجزائر، مجلة الترجمة و اللغة، المجلد ۱۹، العدد ۲، ۲۰۲۰م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/155/19/2/145992 از اینجا ببینید]
# مراعاة العرف و العادة و أثرها فی المذهب المالکی، کوشی إسماعیل، مجلة الواحات للبحوث و الدراسات، المجلد ۱۳، العدد ۲، ۲۰۲۰م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/2/13/2/138024 از اینجا ببینید]
# العرف اللغوی وأثره فی فهم الخطاب الشرعی (دراسة دلالیة تداولیة)، صالح مسعود، المعیار، المجلد ۲۴، العدد ۴، ۲۰۲۰م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/90/24/4/128450 از اینجا ببینید]
# الحق فی المیراث بین العرف والقانون، قربع عادل، التراث، المجلد ۱۰، العدد ۳، ۲۰۲۰م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/10/3/114555 از اینجا ببینید]
# تغیر العرف و اثره فی الفتوی، عبدالقادر محمد، العراق، مجلة العلوم الإسلامیة، المجلد ۱۱، العدد ۱، ۲۰۲۰م. [https://www.iasj.net/iasj/download/006776b2346383a6 از اینجا ببینید]
# مکانة العرف فی القانون التجاری الجزائری، منصور داود و العقون ساعد، الجزائر، مجلة الاستاذ الباحث للدراسات القانونیة والسیاسیة، المجلد ۴، العدد ۲، ۲۰۲۰م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/article/107140 از اینجا ببینید]
# قضاء الثورة الجزائریة فی "الولایة الثالثة" (۱۹۵۴–۱۹۶۲) و"إشکالیة" تعارض العرف مع الشریعة، سعداوی مصطفی، الجزائر، مجلة أنثروبولوجیة الأدیان، المجلد ۱۶، العدد ۲، ۲۰۲۰م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/559/16/2/117889 از اینجا ببینید]
# المروءة فی الفقه الإسلامی وعلاقتها بالعرف، قاسمی خدیجة، الجزائر، مجلة الحقیقة، المجلد ۱۹، العدد ۴، ۲۰۲۰م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/49/19/4/139797 از اینجا ببینید]
# دلیل العُرف، وأثره فی بیان حقیقة زواج القاصرات دراسة أصولیة – معاصرة، اسامة حسن الربابعة، الجزائر، مجلة البحوث العلمیة والدراسات الإسلامیة، المجلد ۱۲، العدد ۱، ۲۰۲۰م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/264/12/1/114447از اینجا ببینید]
# الآثار الإیجابیة و السلبیة للعرف الدولی علی تنفیذ الأحکام القضائیة الدولیة الجنائیة و تطبیق القانون الدولی الإنسانی، مراد کواشی، الجزائر، دراسات إنسانیة واجتماعیة، المجلد ۸، العدد ۲، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/21/8/2/97294از اینجا ببینید]
# أثر العرف علی بعض الحقوق المالیة للزوجة علی ضوء التشریع والإجتهاد القضائی، زکریاء بریاح، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185902 از اینجا ببینید]
# الأعراف المخالفة لأحکام الزواج وانحلاله شرعاً وقانونا فی المجتمع الجزائری، محمد توفیق قدیری، الجزائر، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185887از اینجا ببینید]
# تأثیر العرف علی أثار الحضانة، فریال بن جدی، الجزائر، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185896 از اینجا ببینید]
# اعتبار العرف فی تقریر النفقة، رمزی قندوز، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185897 از اینجا ببینید]
# العرف بین التشریع والقانون المعاصر -قراءة فی المفاهیم والدلالات، عامر سداس، التراث، مجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185890 از اینجا ببینید]
# اعتبار العرف فی مقدمات الزواج و تأثیره علی دعم الإجتهاد القضائی، سارة قرمیط، التراث، المجلد ۹، العدد ۲، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/2/99371از اینجا ببینید]
# العرف وأثر العمل به فی مسائل الأحوال الشخصیة دراسة فقهیة مقارنة، علاء الدین عبد الفتاح عبد الحمید علی أبوالعز، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185885 از اینجا ببینید]
# دور العرف وأثره فی قانون الأسرة الجزائری - مرحلة انعقاد الزّواج (مقدمته وآثاره)، الطیب شتوح، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185888از اینجا ببینید]
# سلطان العرف وتأثیره علی القوانین، محمد برجی بن جلول، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185891 از اینجا ببینید]
# العرف مصدر استنباط أحکام النفقة شرعاً و قانوناً، عامر عامر مصطفی، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185892از اینجا ببینید]
# أثر العرف علی الحقوق المادیة للزوجة، بوسعد أوقنون، التراث، المجلد ۹، العدد ۴، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/4/184637 از اینجا ببینید]
# التطبیقات القضائیة علی العرف فی الأحوال الشخصیة فی المملکة العربیة السعودیة، سالم بن راشد المطیری، المملکة العربیة السعودیة، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185886 از اینجا ببینید]
# العرف وأثره فی تغیّر الأحکام والفتاوی و تحقیق مقاصد الشریعة الإسلامیة، یوسف سرطوط، الجزائر، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185894 از اینجا ببینید]
# أثر العرف فی الخطبة والفاتحة فی التشریع الجزائری، ثامر خالدی، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185884 از اینجا ببینید]
# رقابة المحکمة العلیا علی تطبیق العرف فی مسائل الزواج والطلاق، خالد عجالی و ملیکة محمودی، الجزائر، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185895 از اینجا ببینید]
# مدی اعتبار العرف فی التقدیر القضائی لنفقة المحضون، نورالهدی بولمش، الجزائر، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185901 از اینجا ببینید]
# دورُ العُرف فی مجال الخطبة والزواج فی قانون الأسرة الجزائری، رویضة بوسعید، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185905 از اینجا ببینید]
# اعتبار العرف فی مقدمات عقد الزواج (الخطبة)، إیمان مقاتل، الجزائر، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185900 از اینجا ببینید]
# میراث المرأة بین إنصاف الشرع و إجحاف العرف، یامنة حواسی التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185883از اینجا ببینید]
# قاعدة مراعاة العرف فی الفتوی المالکیة وأثرها فی خصوصیة النوازل الفقهیة فی الغرب الإسلامی المعیار المعرب للونشریسی نموذجا، علی عشی، الجزائر، مجلة العبر للدراسات التاریخیة و الاثریة فی شمال افریقیا، المجلد ۲، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.ceristdz/en/downArticle/564/2/1/94638 از اینجا ببینید]
# العرف فی مسائل الأحوال الشخصیة من الاحتجاج و التدلیل إلی معوقات التوظیف والتنزیل، عبدالرّحمان بلعالم و عبد اللطیف بعجی، الجزائر، التراث، المجلد ۹، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/323/9/1/185903 از اینجا ببینید]
# تأثير العُرف علي أحكام العائلة في الفقه الإسلامي، سهیلا رستمی و وریا حفیدی و مهرانگیز روستائی، العراق، الآداب الکوفة، المجلد ۲، العدد ۴۱، ۲۰۱۹م. [https://www.iasj.net/iasj/download/625423480b890da6 از اینجا ببینید]
# دور العرف في تفسير العقد(دراسة مقارنة)، حيدر حسين كاظم الشمري، العراق، مجلة أدب الكوفة، المجلد ۱، العدد ۴۱، ۲۰۱۹م. [https://www.iasj.net/iasj/download/6318574d66b7715e از اینجا ببینید]
# قواعد العرف في ضوء القانون المدني، أحمد محمد أحمد الزين، المجلة القانونية، المجلد ۶، العدد ۱، ۲۰۱۹م. [https://jlaw.journals.ekb.eg/article_59984_cc92fc98f20fbb6aa4d8011c49a5c6ca.pdf از اینجا ببینید]
# ماهية مبدأی الشرعية و المشروعية و مصادرها، محمد طه حسين، بغداد، مجلة العلوم القانونیة، المجلد ۳۴، العدد الاول، ۲۰۱۹م. [https://www.iasj.net/iasj/download/4399e200e60513b0 از اینجا ببینید]
# التخصيص بالعرف و أثره في الفقه الاسلامي، عبدالله حمود شرموط، مجلة مداد الآداب، المجلد ۱، العدد ۱۶، ۲۰۱۹م. [https://www.iasj.net/iasj/download/3c5c2ddcca42b9b9از اینجا ببینید]
# قاعدة المعروف عرفا كالمشروط شرطا في ميزان الفقه الإمامي، عبد الرحیم حسیني و إسماعیل البهادلي، مجلة مركز دراسات الكوفة، العدد ۴۹، ۲۰۱۸م. [https://www.iasj.net/iasj/download/85b2847ed883f3e2از اینجا ببینید]
# فاعلية العرف في تحقيق الضبط الإجتماعي (دراسة إجتماعية ميدانية في محافظة بابل)، واثق جعفر كريم، مُوح عراك الزغيبي، العراق، مجله الکلیة بابل، المجلد ۲۶، العدد ۳، ۲۰۱۸م. [https://www.iasj.net/iasj/download/82eafa005bf7ccffاز اینجا ببینید]
# أثر التصرفات الدولیة الانفرادیة علی قواعد العرف الدولی - الاحتجاج و التحفظ نموذجاً- إکرام محفوظ و محمد أمین أسود، مجلة حقوق الإنسان والحریات العامة، المجلد ۳، العدد ۱، ۲۰۱۸م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/535/3/1/75847 از اینجا ببینید]
# فهم القرآن الکریم بین مرتکزات العرف اللغوی وخصوصیات العرف القرآنی، نبیل بوراس، مجلة المنهل، المجلد ۴، العدد ۲، ۲۰۱۸ م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/507/4/2/142512از اینجا ببینید]
# أثر العرف فی تغیر الفتوی " فقه الأسرة أنموذجا "، عمری رشید، الجزائر، مجلة البحوث والدراسات، المجلد ۱۵، العدد ۱، ۲۰۱۸م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/202/15/1/52606 از اینجا ببینید]
# دور العرف فی سد الفراغ التشریعی(بحث مقارن بالتشریع الاسلامی)، عبدالرزاق سعید، العراق، مجلة المحقق الحلي للعلوم القانونية و السياسية، السنة التاسعة، العدد الثاني، ۲۰۱۷م. [https://www.iasj.net/iasj/download/ebd4ca2acaba60ce از اینجا ببینید]
# العرف وأثره فی مرونة الشریعة الإسلامیة، صبحی شریر عصام، غزه، مجلة الذخیرة للبحوث والدراسات الإسلامیة، المجلد ۱، العدد ۲، ۲۰۱۷م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/793/1/2/166082 از اینجا ببینید]
# ضوابط تغیر الفتوی بین ثبات الأحکام وتحکیم العرف دراسة تحلیلیة فی ضوء النصوص الشرعیة والقواعد الکلیة، حموش محمد، المجلد ۳۱، حولیات لجامعة الجزائر، العدد ۱، ۲۰۱۷م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/18/31/1/26485 از اینجا ببینید]
# مظاهر العرف وأثرها فی طرق تأدیب الناشز – أحکامه وضوابطه – دراسة مقارنة فی ضوء أحکام الفقه الاسلامی وقانون العقوبات العراقی، محمود إبراهیم عبد الرزاق محمود الهیتی و رعد فجر فتیح الراوی، مجلة الدراسات القانونیة والسیاسیة، المجلد ۳، العدد ۱، ۲۰۱۷م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/304/3/1/38042 از اینجا ببینید]
# عقد الزواج بین العرف و الشرعیة، هیباوی الطاهرة، مجلة الحکمة للدراسات الاسلامیة، المجلد ۴، العدد ۲، ۲۰۱۷م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/770/4/2/165921 از اینجا ببینید]
# العُـرف اللّغوی و أثره فی تلقّی الخطاب، میلود عمارة، الجزائر، مجلة المنهل، المجلد ۳، العدد ۲، ۲۰۱۷م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/507/3/2/103513 از اینجا ببینید]
# العرف و أثره فی الأحكام الفقهیة ( فقه العبادات فی المذهب الحنبلی) دراسة تأصيلية تطبيقية، حمد یوسف المزروعی، مجلة الجامعة الإسلامیة للدراسات الشرعیة و القانونیة، مجلد ۲۶، شماره ۲، ۲۰۱۷م. [https://journals.iugaza.edu.ps/index.php/IUGJSLS/article/view/3038 از اینجا ببینید]
# دور العرف في حياة القاعدة القانونية دراسة مقارنة في النظم الوضعیة، صفاء متعب فجة الخزاعی، مجلة الكوفة القانونية و العلوم السياسية، المجلد الأول، العدد ۳۱، ۲۰۱۷م. [https://www.iasj.net/iasj/download/20e2ee241e5a01e2 از اینجا ببینید]
# أثر الأعراف والعوائد فی تغیر الأحکام والفتاوی، سفیان ناول، مجلة الشهاب، المجلد ۲، العدد ۲، ۲۰۱۶م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/391/2/2/24524از اینجا ببینید]
# الترجیح فی مؤلفات المالکیة، فریدة حاید، الجزائر، مجلة الدراسات الفقهیة والقضائیة، المجلد ۲، العدد ۲، ۲۰۱۶م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/106/2/2/13919از اینجا ببینید]
# أثر العرف فی تغير الفتوى، حسن السید حامد خطاب، مجلة مرکز الخدمة للاستشارات البحثیة و اللغات، مجلد ۱۸، ۲۰۱۶م. [https://journals.ekb.eg/article_128326.html از اینجا ببینید]
# الفهم الاجتماعي للنص القانوني دراسة في ضوء علم أصول الفقه و فلسفة القانون، صفاء متعب فجة الخزاعي، العراق، مجلة القادسية للقانون و العلوم السياسية، المجلد ۶، العدد ۲، ۲۰۱۵م. [https://www.iasj.net/iasj/download/36b77f07a17e151a از اینجا ببینید]
# مادیات القاعده الدولية العرفية-دراسة تحليلية، عبدالرسول کریم ابوصبیع، العراق، مجلة الکوفة، المجلد ۱، العدد ۲۵، ۲۰۱۵م. [https://www.iasj.net/iasj/download/68ab77780498b714 از اینجا ببینید]
# العرف: دراسة أصولية اجتماعية، یونس صوالحي و غالیة بوهدة، المالزیا، إسلامية المعرفة، المجلد ۲۱، العدد ۸۲، ۲۰۱۵م. [https://citj.org/index.php/citj/article/view/625/459 از اینجا ببینید]
# العرف و أثره في الأحكام الشرعية- التبني أنموذجا، کریم شاتی السراجی، مجلة مركز دراسات الكوفة، مجلة فصلیة محكمة، شماره ۳۹، ۲۰۱۵م. [https://www.iasj.net/iasj/download/d07245fd1d63fef3 از اینجا ببینید]
# الأدوار الوظیفیة للعرف فی ضوء التحولات الاجتماعیة المعاصرة "دراسة مقارنة"، رحمانی إبراهیم، قسطنطیة، مجلة جامعة الأمیر عبد القادر للعلوم الإسلامیة، المجلد ۲۹، العدد ۲، ۲۰۱۵م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/28/29/2/4215 از اینجا ببینید]
# العرف واثره فی تغییر الفتوی فی القضایا الفقهیة المعاصرة، یحیی سعیدی، الجزائر، المعیار، المجلد ۱۷، العدد ۱۷، ۲۰۱۳م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/90/17/34/17509از اینجا ببینید]
# دور العرف الدولی فی حمایة البیئة أثناء النزاعات المسلحة، عراب نصیرة، الجزائر، مجلة البحوث العلمیة فی التشریعات البیئیة، المجلد ۳، العدد ۱، ۲۰۱۳م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/151/3/1/92147 از اینجا ببینید]
# العرف و دوره فی استنباط حکم الشرعي، اسراء فهمی ناجي، مجلة رسالة الحقوق، السنة الثالثة، العدد ۳، ۲۰۱۱م. [https://www.iasj.net/iasj/download/7922f9393f8959e1از اینجا ببینید]
# وظائف العرف في التشريع الإسلامي، أحمد ياسين عبد الرحمن القرالة، الاردن، المجلة الأردنية في الدراسات الإسلامية، المجلد ۳، العدد ۱، ۲۰۰۷م. [https://repository.aabu.edu.jo/jspui/bitstream/123456789/106/1/319.pdf از اینجا ببینید]
# العرف حقیقته و حجیته، حسن أحمد مرعی، الأحمدية: دار البحوث للدراسات الاسلامية واحياء التراث، الإمارات، شماره ۵، ۲۰۰۰م.
# نظرة جدیدة الی مکانة مفهوم العرف و العادة فی الفقه الاسلامی، التمیمی صبیح و کافی دونمز إبراهیم، مجلة جامعة الأمیر عبد القادر للعلوم الإسلامیة، المجلد ۱، العدد ۱، ۱۹۸۶م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/28/1/1/24983 از اینجا ببینید]
# العرف حجیته و آثاره الفقهیة، اسماء بنت عبدالله الموسی، الریاض، المجلة العربیة للدراسات الامنیة و التدریب، المجلد ۲۱، العدد ۴۱، . [https://down.ketabpedia.com/files/bkb/bkb-fi11259-ketabpedia.com.pdf از اینجا ببینید]
# العرف و تطبيقاته المعاصرة، سعود بن عبد اﷲ الورقي، [https://elibrary.mediu.edu.my/books/MAL03775.pdf از اینجا ببینید]
# العرف و اثره فی الفقه الاسلامی، حسنین محمود حسنین. [https://ia802305.us.archive.org/7/items/fiqh01001/fiqh01257.pdf از اینجا ببینید]
# أثر متطلبات الزمان و المكان على الفتاواي الفقهية عند فقهاء الشيعة الإمامية والحنفية، روح اﷲ پارسايي، مجلة الآداب الکوفة، المجلد۲، العدد۵۲، ۱۴۴۳ق. [https://www.iasj.net/iasj/download/41a3ed25220193d4از اینجا ببینید]
# أثر العرف فيما أبهمه المتعاقدان، غياث فيض الله علي، مجلة الجامعة العراقية، العدد ۳۹. [https://www.iasj.net/iasj/download/6474689651c12edb از اینجا ببینید]
# ضوابط تغیر الفتوی بین ثبات الأحکام و تحکیم العرف دراسة تحلیلیة فی ضوء النصوص الشرعیة و القواعد الکلیة، حموش محمد، حولیات جامعة الجزائر، المجلد ۳۱، العدد ۱. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/18/31/1/26485 از اینجا ببینید]
# العرف، أبو بكر دوكوری، مجلة مجمع الفقه الإسلامی، جلد ۵، ص ۲۸۰۶، بی‌تا. [https://lib.efatwa.ir/44875/5/2806 از اینجا ببینید]
# العرف، خليل محيى الدين الميس، مجلة مجمع الفقه الإسلامی، جلد ۵، ص ۲۳۶۶، بی‌تا. [https://lib.efatwa.ir/44875/5/2366 از اینجا ببینید]
# العرف، كمال الدين جعيط، مجلة مجمع الفقه الإسلامی، جلد ۵، ص ۲۴۰۹، بی‌تا. [https://lib.efatwa.ir/44875/5/2409/ از اینجا ببینید]
# نظرية العرف فی الفقه الإسلامی، إبراهيم فاضل الدبو، مجلة مجمع الفقه الإسلامی، جلد ۵، ص ۲۶۱۱، بی‌تا. [https://lib.efatwa.ir/44875/5/2611/ از اینجا ببینید]
# العرف بين الفقه و التطبيق، عمر سليمان الأشقر، مجلة مجمع الفقه الإسلامی، جلد ۵، ص ۲۶۳۲، بی‌تا. [https://lib.efatwa.ir/44875/5/2632/ از اینجا ببینید]
# العرف (بحث فقهی مقارن)، محمد جبر الألفی، مجلة مجمع الفقه الإسلامی، جلد ۵، ص ۲۶۷۸، بی‌تا. [https://lib.efatwa.ir/44875/5/2678/ از اینجا ببینید]
# العرف فی الفقه الإسلامی، إبراهيم كافي دونمز، مجلة مجمع الفقه الإسلامی، جلد ۵، ص ۲۷۰۹، بی‌تا. [https://lib.efatwa.ir/44875/5/2709/ از اینجا ببینید]

== پایان‌نامه‌ها ==
=== فارسی ===
# قلمرو و نقش عرف در استنباط احکام شرعی از منظر فریقین، محمد فاضل صاعد، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، جامعه المصطفی العالمیه - واحد گرگان، ۱۴۰۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f189010b4a5f2677eed4d256c9ae797f اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# مقایسه تطبیقی بافت در زبانشناسی و عرف در اصول فقه، زهرا سلطانی بناوندی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ۱۴۰۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/9f5a42f7368c98fc471fc08c670f7871 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی تطبیقی جایگاه عرف در فقه و حقوق ایران و نظام حقوقی کامن‌لا، علی طالبی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، گروه حقوق، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d7af46e4e529da8073918c68146558b5 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# گونه‌شناسی عرف در حقوق زوجین، وحیده عابدینی، کارشناسی ارشد، دانشگاه میبد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/92db78be5c775b5b5a50a6e441ffb650 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# قواعد عرفی و اثرات آن در حقوق مدنی ایران، پویا مسعودی نژاد، کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی آفاق، دانشکده اقتصاد و علوم انسانی، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f6b5db185e359968071c5eae6d60b659 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# تأثیر عرف بر قوانین ایران در حوزه حقوق زنان و مبانی فقهی آن، حسن یدالله‌نژاد، کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، دانشکده حقوق قضایی، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d73ac4287778d9c5d240f3e9ac9ed374 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# نقش عرف در تبیین و اجرای احکام فقهی و حقوقی حوزهٔ خانواده، حوریه نادمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س)، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/206071689c8201a378d4748340488a0e اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# نقش عرف (آداب و رسوم) در تفسیر قوانین کیفری؛ مطالعه مقایسه ای با قانون عراق، حسین علی دکمان، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مؤسسه آموزش عالی علوم و معارف، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c76ee75d24652f58dd3110061e8de4c4 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# مصادیق احسان و تسهیل در فقه جزایی اسلام با رویکرد به رویّه قضایی، طهورا نوروزی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج) - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6fca3d8bed9a9bf42b2afdec3ef659a4 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی تعارض عرف با آیات و روایات فقهی و راه حل‌های آن‌ها، محمد علیزاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a45133714fed9b40b7793f1eb6c7a355 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# مطالعه تطبیقی جایگاه عرف در حقوق بین‌الملل، حقوق داخلی و فقه، کیوان سهرانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2a6d236603b0beeaf65d660a54fac8ee اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی تطور اندیشه فقهی در فقه معاملات (متاجر) در مقایسه دیدگاه‌های فقهی شیخ طوسی و شیخ انصاری، مهدی مرادی، دکتری تخصصی (PhD)، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/8f9550fbe4bb8d1e95fbac4a3df6b5ecاطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# نقش عرف درتعیین مورد معامله درحقوق ایران _ فقه امامیه وبیع بین‌المللی کالا، مهتاب مولائی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، دانشکده حقوق، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/776ce65a4ba16521d6074188a4c5ea84 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# جایگاه بنای عقلاء در فقه و حقوق موضوعه، محمد ولی‌پوری، کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث، پردیس تهران، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/0b43563c90c29f99e0184c2a8a109197 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی تطبیقی جایگاه عرف در فقه مذاهب اسلامی، رقیه محرمی، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی مشهد مقدس، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/4487091ea6d809d7f1c8f5a24a11ebd9 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# نقش عرف در پاسخگویی به نیازهای روز در گستره فقه، شاپور جهانجونیا، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج) - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۳ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/abda995a6d0eae0b67e763f647430386 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# تعارض عرف با سایر منابع تفسیر قرارداد، محبوبه ملکی‌فر، کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۳ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1066d1e8bc06a9280de13215b4d15f06 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# جایگاه عرف در تبیین مصادیق تدلیس و آثار آن، هاجر لشگری، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان تهران، مرکز پیام نور تهران، ۱۳۹۳ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/35006b4dd08d6860a0acac2f4e398c10از کتاب ببینید]
# قاعده دگرگونی احکام به واسطه دگرگونی عادات با رویکردی به شواهد فقهی، سمیه ذوقی، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۳ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2fd21b91d4a0c4935e09c45ab675a333 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# نقش عرف در حقوق اسلام و ایران، سیداحمد موسوی، کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم - سبزوار، دانشکده الهیات، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/96fc77a6ec6e7ad6c0f26d32a7b33bab اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی جایگاه عرف و عادت در عقود اسلامی از منظر فقه شیعه و قانون مدنی ایران، نجمه جهانشاهی، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده حقوق و الهیات، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/13de8cbe6d2547af51958b75369e98d1 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# نقش و حدود اثرگذاری عرف در جرم‌انگاری، زینب موذن‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم حدیث، دانشکده حقوق، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/9a9f17b329ab1a4454728fefeec2633d اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# جایگاه عرف در فقه و حقوق موضوعه ایران، محمود علی‌زاد، کارشناسی ارشد، دانشگاه ارومیه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/588b2c4838f7c346e24a03586bf6cf21 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بناء عقلاء در فقه معاملات با تکیه بر کتاب مصباح‌الفقاهه آیه‌الله خویی (ره)، زهرا افلاطونی، کارشناسی ارشد، ‏دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره)، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، ۱۳۹۱ش. [https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3181544&pageStatus=0&sortKeyValue1=&sortKeyValue2= اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# جایگاه عرف در فقه معاملاتی فقه شیعه و اهل سنت، رضا خندان، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/fed75c9a4a793c33cb5a727a950fac93 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی عرف و سیره عقلا در فقه امامیه، محمود رایگان، کارشناسی ارشد، ‏دانشگاه پیام نور، مرکز تهران، گروه علمی الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۹ش. ‬‬[https://dl.nlai.ir/UI/de820f9d-ecb3-4802-b843-d3c20d1f69dc/Catalogue.aspx اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی عرف و سیره عقلا در فقه امامیه، محمود رایگان، کارشناسی ارشد، مرکز پیام نور تهران، دانشکده الهیات، ۱۳۸۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/fed75c9a4a793c33cb5a727a950fac93 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی ملاکات تشخیص موضوعات احکام، سیدجعفر علوی، دکتری تخصصی (PhD)، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، ۱۳۸۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2149b42cab500f869203e27893f78dcc اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# عرف و سیره در فقه امامیه، فاطمه قدرتی، کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س)، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f515904e901260d11ef84a635956374c اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# نقش عرف در فقه و حقوق اسلام، زینب حسنوند، کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم - تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۸۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/bd36268fdfa3f8e5c6d65d10705f6f99 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# نقش عرف در فقه و حقوق اسلامی، اکرم نوایی‌لواسانی، کارشناسی ارشد، ‏‫دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۷ش. ‬
# پویایی اجتهاد و فقه و پاسخ به نیازها بر اساس زمان و مکان، معصومه عامری، کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۴ش. [https://dl.nlai.ir/UI/5cc25b61-94a4-442a-852e-d16ccd1c2b7f/Catalogue.aspx اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# نظریه شرط ضمنی در حقوق ایران و انگلستان، عیسی امیران بخشایشی، کارشناسی ارشد، مجتمع آموزش عالی قم، ۱۳۸۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/265c589eef08ddfdb2ed9c43c96fb6b2 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# ‏ن‍ق‍ش ع‍رف در ف‍ق‍ه و ح‍ق‍وق اس‍لام‍ی، ملیحه ح‍م‍زه‌ل‍وئ‍ی‍ان، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران، دانشکده الهیات، ۱۳۸۰ش. [https://dl.nlai.ir/UI/e3492eb5-b3b7-4554-b422-8dfc15ad0229/Catalogue.aspxاطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# نقش عرف به عنوان یکی از منابع حقوق، حسن وکیلیان، کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۷۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d025c1b7c12035ee888883d7f3175cc8 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# نقش عرف از دیدگاه جامعه‌شناسی حقوقی و حقوق تطبیقی، قربانعلی پورمرجان، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده حقوق و معارف اسلامی، کارشناسی ارشد، ۱۳۷۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/13de8cbe6d2547af51958b75369e98d1 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]

=== عربی ===
# أثر العرف فی عقود المعاوضات المالیة: دراسة فقهیة مقارنة، طلال أحمد مجلی الجلابنه، کارشناسی ارشد، جامعة آل البیت، کلیة الشریعة، ۲۰۲۰م. [https://www.noor-book.com/كتاب-أثر-العرف-في-عقود-المعاوضات-المالية-درا از اینجا ببینید]
# الاعتبار بالعرف فی مسائل الطلاق و آثاره بین الفقه الاسلامی و القانون الاسرة الجزائری، عجال هاجر و بن سنی خدیجة، الجزائر، جامعة البویرة، ۲۰۲۰م. [http://dspace.univ-bouira.dz:8080/jspui/bitstream/123456789/9219/1/مذكرة%20تخرج.pdf از اینجا ببینید]
# أثر العرف والاستحسان في أحكام العبادات والمعاملات: دراسة أصولية تحليلية، ابراهیم إدريس، ماجیستر، الجامعة افریقیا العالمیة، ۲۰۱۸ م. [http://repo.uofg.edu.sd/bitstream/handle/123456789/3028/إبراهيم%20إدريس.pdf?sequence=1&isAllowed=yاز اینجا ببینید]
# تضمينات العرف في الشريعة الإسلامية: تطور مفهوم "العرف" في تقاليد القانون الإسلامي، أيمن السيد محمد أحمد حسن شبانة، دكتوراه، جامعة كاليفورنيا، ۲۰۰۹م.
# تخصیص العموم بالعرف، عطا موسی أحمد أهل، ماجستیر، فلسطین (قطاع غزة)، الجامعة الإسلامیة، کلیة الشریعة و القانون، ۲۰۰۷م. [https://iugspace.iugaza.edu.ps/bitstream/handle/20.500.12358/21727/file_1.pdf?sequence=1&isAllowed=y از اینجا ببینید]
# معارضة العرف لخبر الواحد، سليمان محمود قاسم عدوان، ماجستير، غزة، الجامعة الإسلامية، ۲۰۰۷م. [https://iugspace.iugaza.edu.ps/bitstream/handle/20.500.12358/21729/file_1.pdf?sequence=1&isAllowed=y از اینجا ببینید]

{{منابع مطالعاتی مبانی فقه معاصر}}

[[رده:شناسه ناقص]]
[[رده:منابع مطالعاتی مبانی فقه]]