نظام جمهوری اسلامی (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

(۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۲: خط ۲:
[[جمهوری اسلامی]] نوعی نظام سیاسی است که جمهوریت ناظر به شکل حکومت و اسلامیت ناظر به محتوای آن است. این نوع نظام سیاسی ابتدا در پاکستان و پس از آن در ایران، موریتانی و مدتی نیز در افغانستان تشکیل شد. تشکیل نظام جمهوری اسلامی را در پاسخ به خواست مردم برای تصمیم‌سازی سیاسی و [[مشارکت سیاسی|مشارکت در حکومت]] در عین حفظ اسلامیت نظام دانسته‌اند.  
[[جمهوری اسلامی]] نوعی نظام سیاسی است که جمهوریت ناظر به شکل حکومت و اسلامیت ناظر به محتوای آن است. این نوع نظام سیاسی ابتدا در پاکستان و پس از آن در ایران، موریتانی و مدتی نیز در افغانستان تشکیل شد. تشکیل نظام جمهوری اسلامی را در پاسخ به خواست مردم برای تصمیم‌سازی سیاسی و [[مشارکت سیاسی|مشارکت در حکومت]] در عین حفظ اسلامیت نظام دانسته‌اند.  


امکان اثباتی تشکیل نظام جمهوری اسلامی، تضاد جمهوریت و اسلامیت، اصالت جمهوریت یا اسلامیت، چگونگی ایجاد تعادل میان دو رکن این نظام، دوگانگی حاکمیت و نتایج آن و مسائلی از این دست از جمله پرسش‌هایی است که پژوهشگران فقهی در این مسئله در پی پاسخ به آن هستند. فقهای بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران از جمله [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، متناسب‌ترین نظام برای جوامع اسلامی را چنین نظامی می‌دانستند و در قانون اساسی سعی در ایجاد نهادهایی را داشتند تا اهداف نظام جمهوری اسلامی را تأمین کند.  
امکان اثباتی تشکیل نظام جمهوری اسلامی، تضاد جمهوریت و اسلامیت، اصالت جمهوریت یا اسلامیت، چگونگی ایجاد تعادل میان دو رکن این نظام، دوگانگی حاکمیت و نتایج آن و مسائلی از این دست از جمله پرسش‌هایی است که پژوهشگران فقهی در بحث از جمهوری اسلامی، در پی پاسخ به آن هستند. فقهای موثر در تشکیل جمهوری اسلامی ایران از جمله [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، متناسب‌ترین نظام برای جوامع اسلامی را چنین نظامی می‌دانستند و در قانون اساسی سعی در ایجاد نهادهایی را داشتند تا اهداف نظام جمهوری اسلامی را تأمین کند.  


در این صفحه فهرستی از منابع فقهی مرتبط با نظام جمهوری اسلامی از جمله کتاب‌ها، مقاله‌ها، پایان‌نامه‌ها و دیگر منابع که از منظر فقه معاصر به این مسئله پرداخته‌اند، جمع‌آوری شده است.
در این صفحه فهرستی از منابع فقهی مرتبط با نظام جمهوری اسلامی از جمله کتاب‌ها، مقاله‌ها، پایان‌نامه‌ها و دیگر منابع که از منظر فقه معاصر به این مسئله پرداخته‌اند، جمع‌آوری شده است.
خط ۸: خط ۸:
==کتاب‌ها==
==کتاب‌ها==
=== فارسی ===
=== فارسی ===
# دانش، مشروعیت، جمهوری اسلامی، سینا کریمی، تهران، آرمان دانش، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400429131.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# دین و جمهوریت: نگاهی به اندیشه سیاسی حضرت آیت‌الله‌العظمی منتظری، محمدحسن موحدی ساوجی، تهران، نشر سرایی، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98311034.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# دین و جمهوریت: نگاهی به اندیشه سیاسی حضرت آیت‌الله‌العظمی منتظری، محمدحسن موحدی ساوجی، تهران، نشر سرایی، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98311034.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# تبلور جمهوریت و اسلامیت: جمهوری اسلامی در اندیشه متفکران اسلامی معاصر، اندیشکده برهان، تهران، نشر دیدمان، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97a09206.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# تبلور جمهوریت و اسلامیت: جمهوری اسلامی در اندیشه متفکران اسلامی معاصر، اندیشکده برهان، تهران، نشر دیدمان، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97a09206.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# درآمدی بر مبانی تحلیلی نظام جمهوری اسلامی ایران، هدی غفاری، تهران، انتشارات خرسندی، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97203138.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# درآمدی بر مبانی تحلیلی نظام جمهوری اسلامی ایران، هدی غفاری، تهران، انتشارات خرسندی، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97203138.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# مبانی مشروعیت نظام جمهوری اسلامی، رضا تابش و جعفر محسنی، تهران، موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۹۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/90/90916087.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# مبانی مشروعیت نظام جمهوری اسلامی، رضا تابش و جعفر محسنی، تهران، موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۹۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/90/90916087.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# نگاهی به مبانی تحلیلی نظام جمهوری اسلامی ایران، [[محمدجواد ارسطا]]، قم، موسسه بوستان کتاب، ۱۳۸۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/89/89812601.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# نگاهی به مبانی تحلیلی نظام جمهوری اسلامی ایران، [[محمدجواد ارسطا]]، قم، موسسه بوستان کتاب، ۱۳۸۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/89/89812601.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
خط ۲۳: خط ۲۴:
=== فارسی ===
=== فارسی ===
# جایگاه جمهوریّت و اسلامیّت از نظر امام خمینی (س)، [[سید جواد ورعی]]، پرتال امام خمینی، ۱۴۰۱ش. [http://www.imam-khomeini.ir/fa/n22424/سرویس_های_اطلاع_رسانی/سیاست/جایگاه_جمهوریّت_و_اسلامیّت_از_نظر_امام_خمینی_س_ لینک مقاله]
# جایگاه جمهوریّت و اسلامیّت از نظر امام خمینی (س)، [[سید جواد ورعی]]، پرتال امام خمینی، ۱۴۰۱ش. [http://www.imam-khomeini.ir/fa/n22424/سرویس_های_اطلاع_رسانی/سیاست/جایگاه_جمهوریّت_و_اسلامیّت_از_نظر_امام_خمینی_س_ لینک مقاله]
# «جمهوری اسلامی ایران » به مثابه قالب ساختاری جمع میان دو حق حاکمیت الهی و تعیین سرنوشت، زهرا زندیه و محمد مهدی‌فر، فصلنامه پژوهش نامه حقوق بشری، شماره ۲۸، ۱۴۰۱ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2018086/ لینک مقاله]
# امکان‌سنجی پاسخ‌دهی به جرائم حکومتی در تعامل با دو رکن جمهوریت و اسلامیت، باقر شاملو و رضا فروتن، فصلنامه مجلس و راهبرد، شماره ۱۱۲، ۱۳۴۰۱ش. [https://nashr.majles.ir/article_496_4e411ce3c5d14dad7ced95a01d44180b.pdf لینک مقاله]
# نقش جمهوریت در تعامل با اسلامیت در سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران، مهدی هلالی و محمدعلی حاجی ده‌آبادی، فصلنامه آراء، دوره ۵، شماره ۹، ۱۴۰۱ش. [http://journals1.jri.ac.ir/article_253175_a2674e493e3874c6e0bd09600b5f9fbe.pdf لینک مقاله]
# مبانی معرفتی جمهوریت در اندیشۀ سیاسی امام خمینی، محمدمهدی اسماعیلی و محسن دشتکوهی، فصلنامه سیاست، دوره ۵۱، شماره ۱، ۱۴۰۰ش. [https://jpq.ut.ac.ir/article_80393_779c584a295fef980116cc1585f55298.pdf لینک مقاله]
# چالش میان شریعت و قانون، تحلیلی بر ماهیت ساختار نظام جمهوری اسلامی، نفیسه السادات قادری و علیرضا گلشنی و مسعود همت، ماهنامه جامعه‌شناسی سیاسی ایران، شماره ۱۵، ۱۴۰۰ش. [http://jou.spsiran.ir/article_143693_cb34298ef47d93514eecf391b480e0d2.pdf لینک مقاله]
# چالش میان شریعت و قانون، تحلیلی بر ماهیت ساختار نظام جمهوری اسلامی، نفیسه السادات قادری و علیرضا گلشنی و مسعود همت، ماهنامه جامعه‌شناسی سیاسی ایران، شماره ۱۵، ۱۴۰۰ش. [http://jou.spsiran.ir/article_143693_cb34298ef47d93514eecf391b480e0d2.pdf لینک مقاله]
# کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر سنجه‌های اولویتی فقه سیاسی در مقام تزاحم، محمدعلی رنجبر، [[فصلنامه مطالعات فقه سیاست|دوفصلنامه مطالعات فقه سیاست]]، شماره ۲، دوره ۱، ۱۴۰۰ش. [http://journals.markazfeqhi.com/mfs/details/x203z2 مقاله را اینجا ببینید]
# کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر سنجه‌های اولویتی فقه سیاسی در مقام تزاحم، محمدعلی رنجبر، [[فصلنامه مطالعات فقه سیاست|دوفصلنامه مطالعات فقه سیاست]]، شماره ۲، دوره ۱، ۱۴۰۰ش. [http://journals.markazfeqhi.com/mfs/details/x203z2 مقاله را اینجا ببینید]
# پیوند جمهوریت و اسلامیت نظام و نهاد مغفول آن، نوربخش ریاحی و حسین علائی و محمد مقدم‌فرد، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، شماره ۷۲، ۱۴۰۰ش. [https://qjpl.atu.ac.ir/article_13656_173bfa5382f20c7c2e741ae35d557584.pdf لینک مقاله]
# جمهوریت از دیدگاه مقام معظم رهبری«مدظله العالی»، حجت‌الله ابراهیمیان و مهدی مرادزاده، فصلنامه مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، دروه ۷، شماره ۴، ۱۴۰۰ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1872369/ لینک مقاله]
# جمهوریت و اسلامیت در قانون اساسی ایران؛ حاکمیت دوگانه یا واحد، علیرضا دبیرنیا، فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دوره ۲۲، شماره ۳، ۱۳۹۷ش. [https://clr.modares.ac.ir/article-20-15385-fa.pdf لینک مقاله]
# مشروعیت جمهوریت در اسلام، ذبیح‌الله مرادی و ابراهیم موسی‌زاده، [[فصلنامه اندیشه حقوق عمومی]]، شماره ۱۱، ۱۳۹۶ش. [http://hoghoughi.nashriyat.ir/sites/hoghoughi.nashriyat.ir/files/6_7.pdf لینک مقاله]
# مشروعیت جمهوریت در اسلام، ذبیح‌الله مرادی و ابراهیم موسی‌زاده، [[فصلنامه اندیشه حقوق عمومی]]، شماره ۱۱، ۱۳۹۶ش. [http://hoghoughi.nashriyat.ir/sites/hoghoughi.nashriyat.ir/files/6_7.pdf لینک مقاله]
# روش‌ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﯿﺎن ﺟﻤﻬﻮرﯾﺖ و اﺳﻼﻣﯿﺖ در اﻧﺪﯾﺸﻪ اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨﯽ(ره) ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺒﺎﻧﯽ معرفت شناسی، ﻫﺴﺘﯽ‌ﺷﻨﺎﺳﯽ و اﻧﺴﺎن‌ﺷﻨﺎﺳﯽ، عباس صالحی نجف‌آبادی و حجت‌الله بهرکشکول، فصلنامه مطالعات سیاسی، شماره ۳۵، ۱۳۹۶ش. [https://jourm.azadshahr.iau.ir/article_534630_9e9928da6415415b73e67303e842583b.pdf لینک مقاله]
# جمهوریت و اسلامیت در گفتمان حقوق اساسی ایران با تأکید بر اندیشه امام خمینی(ره)، حسن خسروی و محمود فلاح و وحید دهنوی، دوفصلنامه پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، شماره ۱۳، ۱۳۹۵ش. [http://journals.ihuo.ac.ir/article_82_3e5384b1c514e4c1ecda2d392a92253c.pdf لینک مقاله]
# رابطه ی ولایت و جمهوریت در اندیشه ی سیاسی آیت الله خامنه‌ای، مسعود معینی‌پور و محمدرضا عبدالله‌نسب، فصلنامه سیاست متعالیه، شماره ۱۵، ۱۳۹۵ش. [https://sm.psas.ir/article_25524_4a64d8c2e352b1607770729192b77a12.pdf لینک مقاله]
# ظرفیت‌های فقه سیاسی برای نظام سازی، کمال اکبری، [[فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی]]، شماره ۳۰، ۱۳۹۱ش. [http://kms.bou.ac.ir/wp-content/uploads/2019/12/ظرفیت-های-فقه-سیاسی-برای-نظام-سازی.pdf لینک مقاله]
# ظرفیت‌های فقه سیاسی برای نظام سازی، کمال اکبری، [[فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی]]، شماره ۳۰، ۱۳۹۱ش. [http://kms.bou.ac.ir/wp-content/uploads/2019/12/ظرفیت-های-فقه-سیاسی-برای-نظام-سازی.pdf لینک مقاله]
# جمهوریت در نظام سیاسی اسلام، محمدتقی مصباح یزدی، مجله بازتاب اندیشه، شماره ۸، ۱۳۸۹ش. [https://hawzah.net/fa/Article/View/89358/جمهوریت-در-نظام-سیاسی-اسلام?rcIds=90147 لینک مقاله]
# جمهوریت در نظام سیاسی اسلام، محمدتقی مصباح یزدی، مجله بازتاب اندیشه، شماره ۸، ۱۳۸۹ش. [https://hawzah.net/fa/Article/View/89358/جمهوریت-در-نظام-سیاسی-اسلام?rcIds=90147 لینک مقاله]
# جمهوریت و اسلامیت؛ تضاد یا توافق؟، [[محمدجواد ارسطا]]، نشریه حوزه و دانشگاه، شماره ۳۶، ۱۳۸۲ش. [http://ensani.ir/fa/article/47452/جمهوریت-و-اسلامیت-تضاد-یا-توافق- لینک مقاله]
# جسم جمهوریت و اسلامیت نظام در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نادر میرزاده کوهشاهی و حسن فارسی، فصلنامه مطالعات سیاسی، شماره ۹، ۱۳۸۹ش. [https://jourm.azadshahr.iau.ir/article_666089_63c0b2f73a6f1dd349883acfc4ea4da8.pdf لینک مقاله]
# از ولایت فقیه تا جمهوری اسلامی، امیرحسین فتحی، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، شماره ۹ و ۱۰، ۱۳۸۶ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/861374/ لینک مقاله]
# قرآن؛ جمهوریت و مردم سالاری، مسعود پورفرد، [[فصلنامه مطالعات قرآنی]]، شماره ۴۵، ۱۳۸۵ش. [https://jqr.isca.ac.ir/article_4466_f7bf9f16a3f0dbc386d582b223545ff9.pdf لینک مقاله]
# «جمهوریت» و «اسلامیت» از دیدگاه امام خمینی و قانون اساسی، سید جواد ورعی، [[فصلنامه حکومت اسلامی]]، شماره ۳۹، ۱۳۸۵ش. [http://www.rcipt.ir/pdfmagazines/039/06.pdf لینک مقاله]
# «جمهوریت» و «اسلامیت» از دیدگاه امام خمینی و قانون اساسی، سید جواد ورعی، [[فصلنامه حکومت اسلامی]]، شماره ۳۹، ۱۳۸۵ش. [http://www.rcipt.ir/pdfmagazines/039/06.pdf لینک مقاله]
# جمهوریت و اسلامیت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حسین جوان آراسته، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۳۹، ۱۳۸۵ش. [http://www.rcipt.ir/pdfmagazines/039/07.pdf لینک مقاله]
# جمهوریت و اسلامیت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حسین جوان آراسته، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره ۳۹، ۱۳۸۵ش. [http://www.rcipt.ir/pdfmagazines/039/07.pdf لینک مقاله]
# جمهوریت و اسلامیت؛ تضاد یا توافق؟، [[محمدجواد ارسطا]]، نشریه حوزه و دانشگاه، شماره ۳۶، ۱۳۸۲ش. [http://ensani.ir/fa/article/47452/جمهوریت-و-اسلامیت-تضاد-یا-توافق- لینک مقاله]
# جمهوریت و اسلامیت، محمدجواد ارسطا، مجله بازتاب اندیشه، شماره ۸، ۱۳۷۹ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/37960/جمهوریت-و-اسلامیت?q=جمهوريت%20و%20اسلاميت&score=25.0&rownumber=1 لینک مقاله]
# جمهوریت و اسلامیت، محمدجواد ارسطا، مجله بازتاب اندیشه، شماره ۸، ۱۳۷۹ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/37960/جمهوریت-و-اسلامیت?q=جمهوريت%20و%20اسلاميت&score=25.0&rownumber=1 لینک مقاله]


خط ۴۱: خط ۵۵:


==دیگر منابع==
==دیگر منابع==
# جمهوریت و اسلامیت؛ دو بعد جدایی‌ناپذیر مکتب امام، گفتگوی سایت خامنه‌ای دات آی ار با علیرضا پیروزمند، مندرج در سایت دیگران، تاریخ درج ۲۱ خرداد ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید ۱۱ تیر ۱۴۰۲ش.[https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=50375 لینک گفتگو]
# بررسی نسبت جمهوریت و اسلامیت در حکومت اسلامی (تحول و تطور در اندیشه امام خمینی)، سخنرانی [[کاظم قاضی‌زاده]] در [[موسسه فهیم]]، ۱۴ خرداد ۱۴۰۱ش. [http://fahimco.com/Post/Details/50348/بررسی-نسبت-جمهوریت-و-اسلامیت-در-حکومت-اسلامی-(تحول-و-تطور-در-اندیشه-امام-خمینی) لینک سخنرانی]
# بازکاوی دو دیدگاه درخصوص نسبت جمهوریت و اسلامیت، سخنرانی [[محمد سروش محلاتی]]، ۱۳۹۶ش. [http://ijtihadnet.ir/بازکاوری-دو-دیدگاه-درخصوص-نسبت-جمهوری/ لینک سخنرانی]
# نسبت جمهوریت و اسلامیت، محمد سروش محلاتی و محسن آرمین، سخنرانی در سلسله نشست‌های انقلاب در حزب اتحاد، مندرج در روزنامه شرق، تاریخ درج ۱۴ بهمن ۱۳۹۶، تاریخ بازدید ۳۰ خرداد ۱۴۰۲ش. [https://www.sharghdaily.com/fa/tiny/news-701716 لینک سخنرانی]
# اسلامیت و جمهوریت از دیدگاه امام خمینی، غلامرضا کریمی، یادداشت علمی در نشریه حضور، شماره ۳۸، ۱۳۹۶ش. [https://hawzah.net/fa/Article/View/95795/ لینک یادداشت]
# مردم سالاری دینی؛ جمهوریت و اسلامیت، مصاحبه با عباس کعبی، ضمیمه خردنامه همشهری، شماره ۱۰، ۱۳۸۲ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/98690/مردم-سالاری-دینی-جمهوریت-و-اسلامیت?q=جمهوريت%20و%20اسلاميت&score=23.0&rownumber=3 لینک مقاله]
# مردم سالاری دینی؛ جمهوریت و اسلامیت، مصاحبه با عباس کعبی، ضمیمه خردنامه همشهری، شماره ۱۰، ۱۳۸۲ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/98690/مردم-سالاری-دینی-جمهوریت-و-اسلامیت?q=جمهوريت%20و%20اسلاميت&score=23.0&rownumber=3 لینک مقاله]
# بازکاوی دو دیدگاه درخصوص نسبت جمهوریت و اسلامیت، سخنرانی [[محمد سروش محلاتی]]، ۱۳۹۶ش. [http://ijtihadnet.ir/بازکاوری-دو-دیدگاه-درخصوص-نسبت-جمهوری/ لینک سخنرانی]
# بررسی نسبت جمهوریت و اسلامیت در حکومت اسلامی (تحول و تطور در اندیشه امام خمینی)، سخنرانی [[کاظم قاضی‌زاده]] در [[موسسه فهیم]]، ۱۴ خرداد ۱۴۰۱ش. [http://fahimco.com/Post/Details/50348/بررسی-نسبت-جمهوریت-و-اسلامیت-در-حکومت-اسلامی-(تحول-و-تطور-در-اندیشه-امام-خمینی) لینک سخنرانی]


{{منابع مطالعاتی فقه سیاسی}}
{{منابع مطالعاتی فقه سیاسی}}


[[رده:نقص منابع عربی]]
[[رده:نقص منابع عربی]]
۵٬۰۵۰

ویرایش