مصادره اموال (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

[[مصادره اموال]] سلب حق مالکیت اشخاص به نفع دولت یا شخصی خاص است. توقیف مال، به منظور بازدارنگی یا جریمه اشخاص انجام می‌شود. در شرع مقدس اسلام، همواره مالکیت خصوصی از جایگاه ویژه برخوردار بوده است. با این وجود در ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مصادره اموال به‌ عنوان کیفر سلب مالکیت دائمی از اشخاص پذیرفته شده است. از این‌رو مصادره با ماهیت کیفر همواره به لحاظ فقهی و حقوقی محل بحث و چالش بوده است.

 

از آنجا که بازداشتن شخص از تصرف در اموال خود شرعا حرام و قانونا جرم است این مساله در فقه معاصر مورد بحث قرار گرفته است. سؤالات قابل طرح در این موضوع: مبنای شرعی مصادره اموال چیست؟ آیا مصادره اموال اشخاص همان استرداد اموالی است که از طریق نامشروع به دست آمده؟ اگر همان استرداد است چرا اموال مشروع نیز مصادره می‌شود؟ آیا اجازه ولی فقیه در مصادره اموال شرط است؟ روش و سیره اهل بیت در برخورد با مفسدان اقتصادی چگونه بوده است؟ آیا طرفداری از طاغوت مجوزی برای سلب مالکیت و مصادره اموال است؟ آیا مصادره اموال حکم حکومتی است؟ اگر آری، معیار حکم حکومتی چیست؟ مصلحت و مفسده در این موضوع چه نقشی دارد؟ و....

 

منابع ذیل در پاسخ سؤالات حقوقی و فقهی راه‌گشا خواهد بود.

# خلاء‌های قانونی ضبط و مصادره اموال در حقوق جزای ایران، علی رزمان، نشر قانون یار، چاپ ۱، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97411015.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]

# بررسی مصادره اموال در قوانین جزائی ایران و کنوانسیون‌های بین‌المللی، محمد حسینی، نشر سنجش و دانش، چاپ ۱، ۱۳۹۶ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/96/96501213.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]

# حقوق مصادره، الهه مهریان، نشر شاپرک سرخ، چاپ ۱، ۱۳۹۶ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/96/96217235.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]

# اعتراض ثالث به ضبط و مصادره اموال در رویه قضایی دادستانی کل کشور، حسین ذبحی، علیرضا مظلوم‌رهنی، نشر مجد، چاپ ۱، ۱۳۹۵ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/95/95613194.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]

# تحلیل و ارزیابی سیاست جنایی ایران در حوزه ضبط و مصادره اموال، فاطمه عامری‌سیاهویی، صادق صادقی، مهران صادقی، نشر مجد، چاپ ۱، ۱۳۹۵ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/95/95617004.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]

# دانشنامه اجرای احکام مدنی بر اساس قانون اجرای احکام مدنی مصوب ۱۳۵۶ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی مصوب ۱۳۹۴ و سایر قوانین مرتبط توقیف اموال، علی مهاجری، نشر فکرسازان، چاپ ۱، ۱۳۹۵ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/95/95c25501.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]

# مصادره اموال اشخاص توسط دولت (در حقوق موضوعه ایران)، اسلام باباخانی، حامد خردرنجبر، فرهاد غلامی، نشر مدیر فلاح، چاپ ۱، ۱۳۹۴ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/94/94607044.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]

# حقوق مصادره (بررسی تطبیقی مصادره، ضبط و استرداد اموال مرتبط با جرم در حقوق ایران و انگلستان و اسناد بین‌المللی)، حمید دلیر،نشر میزان، چاپ ۱، ۱۳۹۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/90/90325144.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]

# قوانین توقیف اموال و شورای حل اختلاف، محمد شعبانی، نشر دبیران قلم، چاپ ۱، ۱۳۹۰ش.

# توقیف اموال منقول و غیر منقول در حقوق ایران (با ملاحظه قانون اجرای احکام مدنی)، حسن اژدری، محمد مجتبی رودیجانی، نشر کتاب آوا، چاپ ۱، ۱۳۸۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/89/89531094.pdf ابتدای کتاب را از اینجا بخوانید.]

# بررسی علل و ریشه‌های مصادره اموال و دارائی‌های ایران و جایگاه آن در نظام حقوقی ایران و حقوق بین‌الملل‎، فروغ چرامی، لیلا رئیسی، محمود جلالی، فصلنامه علمی رهیافت انقلاب اسلامی ، سال ۱۴، شماره ۵۲، ۱۳۹۹ش. [https://iranjournals.nlai.ir/bitstream/handle/123456789/710878/E931E80F79F0971A6A05D5DA2620AE44.pdf?sequence=-1 مقاله را از اینجا بخوانید.]

# بررسی جایگاه ملی کردن و مصادره اموال در حقوق ایران، فاطمه مسیح زاده، فصلنامه حقوق و مطالعات نوین، سال اول، شماره ۱، ۱۳۹۹ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/448218 مقاله را از اینجا بخوانید.]

# ضبط اموال در حقوق کیفری ایران، ابوالحسن شاکری، بهروز قلی زاده، دیدگاه‌های حقوق قضایی، شماره ۸۷، ۱۳۹۸ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/415536 مقاله را از اینجا بخوانید.]

# بررسی جزایی ضبط و مصادره اموال در قانون مجازات اسلامی ایران، سینا نجفی، قانون یار، دوره سوم، شماره ۱۰، ۱۳۹۸ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/406501 مقاله را از اینجا بخوانید.]  

# مصادره اموال در حقوق ایران با تأکید بر رویه دادگاه اصل ۴۹ قانون اساسی، مظاهر خواجوند، عادل پوراسکندر، پژوهش ملل مهر، شماره ۲۲، ۱۳۹۶ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/373714 مقاله را از اینجا بخوانید.]  

# حقوق اشخاص ثالث در فرآيند مصادره اموال در حقوق ايران و انگليس، حمید دلير، مجله تحقيقات حقوقي، شماره ۱، ۱۳۸۸ش. [https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=96111 مقاله را از اینجا بخوانید.]

# ضبط اموال و شرایط آن در قرارهای تأمین کیفری، عباس جعفری، دادرسی شماره ۵۳، ۱۳۸۴ش.

# مصادره اموال بیگانگان در حقوق بین الملل، علی قاسمی، دیدگاه‌های حقوقی، شماره ۲۷، ۱۳۸۱ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/8296 مقاله را از اینجا بخوانید.]

# حکم مصادرة اموال المرتد الثورة السوریا نموذجا، ایمن محمد هاروش، ۲۰۱۹م. [https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/680648 مقاله را از اینجا بخوانید.]

# عقوبة المصادرة في التشريع المغربي، سعد ابن عجيبة، مجلة الفقه و القانون، العدد ۴۳، ۲۰۱۶م. [https://www.scilit.net/article/c4dc70011395f3dc8284fbbea1150058 مقاله را از اینجا بخوانید.]

# استثمار الأموال الوقفية مصادره و ضوابطه، عامر يوسف محمد العتوم، المجلة الأردنية في الدراسات الإسلامية، المجلد ۱۱، العدد ۲، ۲۰۱۵م. [https://repository.aabu.edu.jo/jspui/handle/123456789/938 مقاله را از اینجا بخوانید.]

# مصادرة مال المرتد، ایمن محمد هاروش. [https://www.noor-book.com/book/internal_download/9be964c3c9d47897c51de72d1040ff7c/1/900e295163a25a5876c0e3c0897c5eb2/ZjYyY2Q2OGJhZTc2ZmE4NWY0MmE3NWYyMjk4ZTY3NjY0OTFlYmRjZjQ2NDBhMTBjNTBkNGY5NGMwMGNiYzE2MzVmODk5NTY4ODcwMmMxZGQ4YjY4YzBhMjhiMzUyY2Y3YzY0MzIxOWMzMTc3ZTU2NGFkZjBjMjliMWU5ZjRhYzF2d0Y5R2pSMU1CWHp3N3BOekRXQkJ5bm9TRXBtSFg0UHUwUHVIbnJnc1l0ck8xMHpsaGR2MEh1NU1TdWFvcXVW مقاله را از اینجا بخوانید.]

# طبيعة المصادرة، منير محمد عبدالفهيم، الأمن العام، المجلد ۲۴، العدد ۹۳، ۱۹۸۱م.

# المصادرة عقوبة، علي فاضل حسن، مجلة مصر المعاصرة، المجلد ۶۹، العدد ۳۷۳، ۱۹۷۸م.

# المصادرة في القانون الدولي، علي فاضل حسن، مجلة مصر المعاصرة، المجلد ۶۸، العدد ۳۶۹، ۱۹۷۷م.

# المصادرة، جوزيف الشدياق، مجلة ادارة قضايا الحكومة، المجلد ۶، العدد ۱، إدارة قضايا الحكومة، ۱۹۶۲م.

# مفهوم و ماهیت مصادره اموال در قوانین جزایی ایران با تکیه بر فقه امامیه، حمیدرضا سبحانی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، ۱۳۹۸ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/94e868d0353ec91e76675ae204fece0a/search/f1dd4bd39f86bc74ffd86a81b2b518a0 پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]

# مبانی و آثار و شرایط مصادره اموال و برخورد آن با قاعده ی ید در حقوق ایران و فقه امامیه، فائزه محمودی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند، ۱۳۹۸ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/b1be9bd4c63bd446b2c5289d358c1204/search/f1dd4bd39f86bc74ffd86a81b2b518a0 پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]

# بررسی حقوقی ضبط و مصادره به عنوان سبب تملک اموال در فقه و حقوق مدنی ایران، زهرا جعفری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۷ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f1d364cf79b20214f9df26a7f7a72efc/search/f1dd4bd39f86bc74ffd86a81b2b518a0 پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]

# بررسی فقهی،حقوقی سازوکار نهادهای متولی ضبط و مصادره اموال، رضا محمدی، دانشگاه مازندران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۶ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/8720ba6c4b010ef45e635887268d770f/search/f1dd4bd39f86bc74ffd86a81b2b518a0 پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]

# مصادره اموال ناشی از جرم در حقوق کیفری ایران، علی غلامپور افراسیاب، دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد شاهرود، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۴ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c6d04684edecd1daa1c4f5b4c77d17b4/search/f1dd4bd39f86bc74ffd86a81b2b518a0 پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]

# بررسي ضبط و مصادره اموال در حقوق کيفري ايران، مرتضي اسعدي‏، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۹۴ش. [http://dl.islamicdoc.com/faces/search/bibliographic/biblioBriefView.jspx?_afPfm=-scqv2ov3r# پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]

# بررسی فقهی و حقوقی مصادره اموال با تکیه بر آراء امام خمینی (ره)، حامد داودی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج) دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۴ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c5f77ac7b4078e58bf3ab192c89eff4d/search/f1dd4bd39f86bc74ffd86a81b2b518a0 پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]

# کیفر مصادره در حقوق کیفری ایران و فقه امامیه، معصومه سلیمی، دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۳ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/70f286f363a3f182af086f37b099952f/search/f1dd4bd39f86bc74ffd86a81b2b518a0 پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]

# موارد مجاز ضبط و مصادره اموال در فقه امامیه، ناصرالدین عادلی، ۱۳۹۳ش، سطح ۳.

# اسباب مصادره اموال و نسبت آن با قاعده يد و سلطنت، جعفر کياني بهرغاني‏، ۱۳۹۲ش، سطح ۳.

# ضبط، مصادره و رد مال حاصل از جرم، مجتبی نعمتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۰ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/518914dd935c3c4492409db72f5a1779/search/f1dd4bd39f86bc74ffd86a81b2b518a0 پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]

# اجرای احکام مدنی شرایط و تشریفات فروش مال توقیف شده، ولی‌الله رضایی رجانی، ‭ش۱۳۸۵‬.

# سرپرستی و مصادره اموال در جمهوری اسلامی‌ایران، محمد وزین‌کریمیان، دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۷۴ش، کارشناسی ارشد. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c5bdfccf1915c7e66eaa97fa0f173df9/search/f1dd4bd39f86bc74ffd86a81b2b518a0 پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]

# مصادرة الأموال في الفقه الإسلامي، خليل محمد قنن، الجامعة الإسلامية (غزة)، ۲۰۰۳م، کارشناسی ارشد. [https://ebook.univeyes.com/48261/pdf-%d9%85%d8%b5%d8%a7%d8%af%d8%b1%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d9%85%d9%88%d8%a7%d9%84-%d9%81%d9%8a-%d8%a7%d9%84%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%d9%8a# پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.]

# أحكام المصادرة دراسة مقارنة بين الفقه الإسلامي و القانون الوضعي، محمد مطلق محمد سعيد عساف، الجامعة الاردنية، ۲۰۰۰م.

# جنبش کارگری انقیاد یا مصادره، نادر کریمی جونی، نشر گزارش، شماره ۱۴۶، ۱۳۸۲ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/295332 متن را از اینجا بخوانید.]