مساوات و برابری (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

ویرایش شناسه
(ویرایش شناسه)
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{منابع مطالعاتی}}
{{منابع مطالعاتی}}
[[مساوات و برابری]] بر همانند بودن انسان‌ها از نظر وجودی بدون توجه به تفاوت در ملاک‌ها و استحقاق‌ها اشاره دارد که نتیجه آن رفتار یکسان با همه انسان‌ها خواهد بود. در این مقاله لیستی از منابع فقهی مرتبط با مساوات و برابری از جمله کتاب‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌ها و سایر منابع که از منظر فقه معاصر به این مسئله پرداخته‌اند، جمع‌آوری شده است.
[[مساوات و برابری]] بر همانند بودن انسان‌ها از نظر وجودی بدون توجه به تفاوت در ملاک‌ها و استحقاق‌ها اشاره دارد که نتیجه آن رفتار یکسان با همه انسان‌ها خواهد بود. اصل برابری و مساوات پس از دروه روشنگری در اروپا به تدریج در قوانین اساسی در کشورهای مختلف پذیرفته شد. این مفهوم با پیروزی انقلاب مشروطه در قانون اساسی مشروطه و پس از آن در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک اصل پذیرفته شد.
 
فقهای شیعه در مواجهه با اصل مساوات و برابری مواضع متفاوتی اتخاذ کرده‌اند. برخی از فقها به ویژه در عصر مشروطه با بدعت برشمردن مساوات، آن را مخالف شرع دانسته و به مقابله با آن پرداختند و در مقابل، عده‌ای از فقها به استناد آموزه‌های دینی، مساوات و برابری را مورد تأیید آیات و روایات دانسته، به بازسازی و منطبق کردن این اصل با موازین و احکام شرع پرداختند.
 
در این مقاله لیستی از منابع فقهی مرتبط با مساوات و برابری از جمله کتاب‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌ها و سایر منابع که از منظر فقه معاصر به این مسئله پرداخته‌اند، جمع‌آوری شده است.


== کتاب‌ها ==
== کتاب‌ها ==
===فارسی===
===فارسی===
# زن و برابری: مبانی فلسفی حقوق و تکالیف زن در اسلام، فاطمه امیدی و فاطمه آیتی‌ غفاری، قم، مرکز نشر هاجر، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400303083.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# زن و برابری: مبانی فلسفی حقوق و تکالیف زن در اسلام، فاطمه امیدی و فاطمه آیتی‌ غفاری، قم، مرکز نشر هاجر، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400303083.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# مساوات و اسباب تحقق آن در جامعه از منظر آیات و روایات، معصومه ادیبی، سمنان، نشر حبله رود، ۱۳۹۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/99/99409046.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# مساوات و اسباب تحقق آن در جامعه از منظر آیات و روایات، معصومه ادیبی، سمنان، نشر حبله رود، ۱۳۹۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/99/99409046.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# حقوق زن در بین مساوات و عدالت، صهیب مصطفه‌طه، مترجم سمیه اسکندری‌فر، تربت جام، نشر شیخ الاسلام احمد جام، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93b18071.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# حقوق زن در بین مساوات و عدالت، صهیب مصطفه‌طه، مترجم سمیه اسکندری‌فر، تربت جام، نشر شیخ الاسلام احمد جام، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93b18071.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
خط ۱۵: خط ۱۹:
# جامعه‌شناسی قشرها و نابرابری اجتماعی از دیدگاه اسلام، منوچهر صفا، قم، مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما، ۱۳۸۳ش.
# جامعه‌شناسی قشرها و نابرابری اجتماعی از دیدگاه اسلام، منوچهر صفا، قم، مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما، ۱۳۸۳ش.
# [[تنبیه الامه و تنزیه المله]]، [[محمدحسین نائینی]]، به تصحیح سید جواد ورعی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98c07934.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# [[تنبیه الامه و تنزیه المله]]، [[محمدحسین نائینی]]، به تصحیح سید جواد ورعی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۲ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98c07934.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# [[رسائل مشروطیت]]، غلامرضا زرگری‌نژاد، تهران، نشر کویر، ۱۳۷۴ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
# [[رسائل مشروطیت]]، غلامرضا زرگری‌نژاد، تهران، نشر کویر، ۱۳۷۴ش.
# مساوات، [[مرتضی مطهری]]، مترجم محمدرضا شوشتری، تهران، بنیاد اندیشه‌ اسلامی، ۱۳۷۳ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
# مساوات، [[مرتضی مطهری]]، مترجم محمدرضا شوشتری، تهران، بنیاد اندیشه‌ اسلامی، ۱۳۷۳ش.


===عربی===
===عربی===
خط ۳۳: خط ۳۷:
# اصل تربیت اسلامی چیست: عدالت یا مساوات؟، سید علی حسینی‌زاده، نشریه فقه تربیتی، دوره ۳، شماره ۶، ۱۳۹۵ش. [http://journals.miu.ac.ir/article_1455.html از اینجا متن مقاله را بخوانید]
# اصل تربیت اسلامی چیست: عدالت یا مساوات؟، سید علی حسینی‌زاده، نشریه فقه تربیتی، دوره ۳، شماره ۶، ۱۳۹۵ش. [http://journals.miu.ac.ir/article_1455.html از اینجا متن مقاله را بخوانید]
# تحلیلی بر اختلاف دیدگاه علمای موافق و مخالف مشروطه، منصور میراحمدی، مجله علوم سیاسی، شماره ۶۹، ۱۳۹۴ش. [http://psq.bou.ac.ir/article_18959_460f67a6e3341e95d4ee77864952a6fa.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید]
# تحلیلی بر اختلاف دیدگاه علمای موافق و مخالف مشروطه، منصور میراحمدی، مجله علوم سیاسی، شماره ۶۹، ۱۳۹۴ش. [http://psq.bou.ac.ir/article_18959_460f67a6e3341e95d4ee77864952a6fa.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید]
# برابری، رضا هاشمی، دانشنامه جهان اسلام، جلد ۲، ۱۳۹۳ش. [https://rch.ac.ir/article/Details/6233?برابری از اینجا متن مقاله را بخوانید]
# اصل مساوات و اصول الگوی اسلامی نظام توزیع، سید احمد عاملی، نشریه پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، شماره ۹۸، ۱۳۹۲ش. [https://iss.razavi.ac.ir/article_816_c8750de143ccc22246bce1ecf366d6a4.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید]
# اصل مساوات و اصول الگوی اسلامی نظام توزیع، سید احمد عاملی، نشریه پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، شماره ۹۸، ۱۳۹۲ش. [https://iss.razavi.ac.ir/article_816_c8750de143ccc22246bce1ecf366d6a4.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید]
# مفهوم برابری در مقابل قانون در متمم قانون اساسی مشروطیت، سید ناصر سلطانی، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره چهارم، شماره ۲، ۱۳۹۱ش. [https://jls.shirazu.ac.ir/article_1133_38c1ac5748b374d585a5602ea0942835.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید]
# مفهوم برابری در مقابل قانون در متمم قانون اساسی مشروطیت، سید ناصر سلطانی، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره چهارم، شماره ۲، ۱۳۹۱ش. [https://jls.shirazu.ac.ir/article_1133_38c1ac5748b374d585a5602ea0942835.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید]
# برابری، رضا هاشمی، دانشنامه جهان اسلام، جلد ۲، ۱۳۹۳ش. [https://rch.ac.ir/article/Details/6233?برابری از اینجا متن مقاله را بخوانید]
# فلسفه‌ تفاوت حقوق مردان و زنان مسلمان در خصوص ارث و دیه با تکیه بر آیات و احادیث، محمد‌رضا ابراهیم‌نژاد، فصلنامه سراج منیر، دوره ۳، شماره ۶، بهار ۱۳۹۱ش. [https://ajsm.atu.ac.ir/article_5483_b5ab90953af0c9328374e5c4866e442b.pdf لینک متن مقاله]
# مفهوم برابری در مقابل قانون در متمم قانون اساسی مشروطیت، سید ناصر سلطانی، نشریه مطالعات حقوقی، شماره ۲، ۱۳۹۱ش. [https://jls.shirazu.ac.ir/article_1133_38c1ac5748b374d585a5602ea0942835.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید]
# فقیهان عصر مشروطه و مسائل مستحدثه سیاسی، سید جواد ورعی، مجله علوم سیاسی، شماره ۴۹، ۱۳۸۹ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20120419194734-8053-4.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید]
# فقیهان عصر مشروطه و مسائل مستحدثه سیاسی، سید جواد ورعی، مجله علوم سیاسی، شماره ۴۹، ۱۳۸۹ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20120419194734-8053-4.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید]
# نقد دیدگاه فمینیسم لیبرال در زمینه برابری زن و مرد از منظر قرآن و روایات (مبانی‌ انسان‌شناختی تعلیم و تربیت اسلامی)، سیدعلی حسینی‌زاده و همکاران، نشریه تربیت اسلامی، شماره ۱۱، ۱۳۸۹ش. [http://islamicedu.rihu.ac.ir/article_111_c0dda4161dd17ea27a320cb3ee9c2ea2.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید]
# نقد دیدگاه فمینیسم لیبرال در زمینه برابری زن و مرد از منظر قرآن و روایات (مبانی‌ انسان‌شناختی تعلیم و تربیت اسلامی)، سیدعلی حسینی‌زاده و همکاران، نشریه تربیت اسلامی، شماره ۱۱، ۱۳۸۹ش. [http://islamicedu.rihu.ac.ir/article_111_c0dda4161dd17ea27a320cb3ee9c2ea2.pdf از اینجا متن مقاله را بخوانید]
خط ۶۰: خط ۶۴:
# المساواة كما يراها الاسلام، ياسين الشيخ صالح عبدالكريم، مجله التربیة الاسلامیة، سال ۲۵، شماره ۷-۸، ۱۴۰۴ق.
# المساواة كما يراها الاسلام، ياسين الشيخ صالح عبدالكريم، مجله التربیة الاسلامیة، سال ۲۵، شماره ۷-۸، ۱۴۰۴ق.
# التشریع: من حقوق العامة للإنسان فی الإسلام المساواة، محمدعزت الطهطاوی، مجله الازهر، سال ۵۵، شماره ۴، ۱۴۰۳ق. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/403904/ از اینجا متن مقاله را بخوانید]
# التشریع: من حقوق العامة للإنسان فی الإسلام المساواة، محمدعزت الطهطاوی، مجله الازهر، سال ۵۵، شماره ۴، ۱۴۰۳ق. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/403904/ از اینجا متن مقاله را بخوانید]
#حق المساواة بين الناس، وهبة بن محمد الزحیلی، مجله الوعی الاسلامی، شماره ۱۹۱، ۱۴۰۰ق.
# حق المساواة بين الناس، وهبة بن محمد الزحیلی، مجله الوعی الاسلامی، شماره ۱۹۱، ۱۴۰۰ق.
# حق المساواة بين الناس : مبدأ من مبادئ الإسلام الكبرى، وهبة بن محمد الزحیلی، مجله الوعی الاسلامی، شماره ۹۰، ۱۳۹۲ق.
# حق المساواة بين الناس : مبدأ من مبادئ الإسلام الكبرى، وهبة بن محمد الزحیلی، مجله الوعی الاسلامی، شماره ۹۰، ۱۳۹۲ق.
# من هدی السنة: المساواة و المواساة فی الإسلام، محمد محمد ابوشبهه، مجله الازهر، سال چهلم، شماره ۴، ۱۳۸۸ق.
# من هدی السنة: المساواة و المواساة فی الإسلام، محمد محمد ابوشبهه، مجله الازهر، سال چهلم، شماره ۴، ۱۳۸۸ق.
خط ۶۷: خط ۷۱:


==پایان‌نامه‌ها==
==پایان‌نامه‌ها==
===فارسی===
=== فارسی ===
# مطالعه تطبیقی اصل مساوات در سیره اجتماعی امام علی (علیه السلام) و عملکرد خلفای سه گانه، نبی اله عزیزی، (استاد راهنما محمدرضا جباری)، رساله دکتری دانشگاه معارف اسلامی قم، داشکده انقلاب اسلامی، ۱۳۹۸ش.
# اصل مساوات و کارکرد آن در حقوق خانواده، زینب مجدم، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی هدی، گروه حقوق، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/14a4124eca579a960f378f5ba4b82e20 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی رابطه دینداری و عدالت اجتماعی از منظر نهج البلاغه، معصومه زیوری لشکاجانی، (استاد راهنما هادی نوری)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۷ش.
# اصل مساوات و کارکرد آن در حقوق خانواده، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، دانشگاه یزد، پردیس علوم انسانی و اجتماعی، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/75a0aca461aebfe64006519c04965423 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# نقد و بررسی برابری مسلمان و غیر مسلمان از منظر فقه و قانون جدید مجازات اسلامی، قدرت‌اله محمدیان، (استاد راهنما ابوالفتح خالقی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه قم، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۳ش.
# مطالعه تطبیقی اصل مساوات در سیره اجتماعی امام علی (علیه السلام) و عملکرد خلفای سه گانه، نبی اله عزیزی، (استاد راهنما محمدرضا جباری)، رساله دکتری دانشگاه معارف اسلامی قم، داشکده انقلاب اسلامی، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/185a5b495c7e42619af52a8975b78044 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی ابعاد مختلف عدالت اجتماعی در نهج البلاغه؛ حقوقی، سیاسی و اقتصادی، علی اصغر احمدی، (استاد راهنما محمدجواد نجفی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه قم، دانشگده الهیات، ۱۳۸۸ش.
# بررسی رابطه دینداری و عدالت اجتماعی از منظر نهج البلاغه، معصومه زیوری لشکاجانی، (استاد راهنما هادی نوری)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/af2ae23c2f9022b15e70f4d09508faba اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# تطبیق آرای امام خمینی (ره) و علامه نائینی در باب برابری، مینو ایمانی مرنی، (استاد راهنما محمدحسین زارعی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق، ۱۳۸۵ش.
# نقد و بررسی برابری مسلمان و غیر مسلمان از منظر فقه و قانون جدید مجازات اسلامی، قدرت‌اله محمدیان، (استاد راهنما ابوالفتح خالقی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه قم، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۳ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/4f97115950c6d2250daf38f63c8194fe اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# برابری در قوانین اساسی مشروطه و جمهوری اسلامی ایران، محمدرضا رفیعی ده بیدی، (استاد راهنما اردشیر امیر ارجمند)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق، ۱۳۸۳ش.
# بررسی ابعاد مختلف عدالت اجتماعی در نهج البلاغه؛ حقوقی، سیاسی و اقتصادی، علی اصغر احمدی، (استاد راهنما محمدجواد نجفی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه قم، دانشگده الهیات، ۱۳۸۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c4a6d7c905d84db7b8e0227fe0b9c744 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# تطبیق آرای امام خمینی (ره) و علامه نائینی در باب برابری، مینو ایمانی مرنی، (استاد راهنما محمدحسین زارعی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق، ۱۳۸۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/21d4dce7b6600d81fb5b3f32134efb1a اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# برابری در قوانین اساسی مشروطه و جمهوری اسلامی ایران، محمدرضا رفیعی ده بیدی، (استاد راهنما اردشیر امیر ارجمند)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق، ۱۳۸۳ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/002c52c8b551c11297a19128f02703f3 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]


===عربی===
===عربی===
۵٬۰۵۰

ویرایش