قرارداد الکترونیکی (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

ابرابزار
(ابرابزار)
 
خط ۱: خط ۱:
{{منابع مطالعاتی}}
{{منابع مطالعاتی}}
[[قرارداد الکترونیکی]] توافقی است که ایجاب و قبول آن از راه دور و از طریق اینترنت انجام می‌شود. این نوع از قراردادها، رکن اساسی [[تجارت الکترونیکی]] است. گسترش قراردادهای الکترونیکی - در قالب‌های خرید و فروش، اجاره و امثال این‌ها - باعث پدید آمدن برخی مسائل فقهی تازه شده است. این مسائل بیشتر به مکتوب بودن قرارداد، نحوه احراز شرایط صحت، شرایط متعاقدین، حجیت ایجاب و قبول اینترنتی، حجیت امضای الکترونیک و حقوق دو طرف قرارداد الکترونیک مربوط می‌شود. برای مثال در بسیاری از خرید و فروش‌های اینترنتی، ایجاب و قبول به شکل سنتی خود وجود ندارد و خریدار با انتخاب گزینه‌هایی مثل «ارسال به سبد خرید» یا «ثبت سفارش» اقدام به خرید می‌کند. این تفاوت‌ها با نحوه سنتیِ بیع و دیگر قراردادها سوالاتی را برابر فقیهان و پژوهشگران فقه قرار داده است.  
[[قرارداد الکترونیکی]] توافقی است که ایجاب و قبول آن از راه دور و از طریق اینترنت انجام می‌شود. این نوع از قراردادها، رکن اساسی [[تجارت الکترونیکی]] است. گسترش قراردادهای الکترونیکی - در قالب‌های خرید و فروش، اجاره و امثال این‌ها - باعث پدید آمدن برخی مسائل فقهی تازه شده است. این مسائل بیشتر به مکتوب بودن قرارداد، نحوه احراز شرایط صحت، شرایط متعاقدین، حجیت ایجاب و قبول اینترنتی، حجیت امضای الکترونیک و حقوق دو طرف قرارداد الکترونیک مربوط می‌شود. برای مثال در بسیاری از خرید و فروش‌های اینترنتی، ایجاب و قبول به شکل سنتی خود وجود ندارد و خریدار با انتخاب گزینه‌هایی مثل «ارسال به سبد خرید» یا «ثبت سفارش» اقدام به خرید می‌کند. این تفاوت‌ها با نحوه سنتیِ بیع و دیگر قراردادها سوالاتی را برابر فقیهان و پژوهشگران فقه قرار داده است.


برخی از پرسش‌های پیش روی فقه در زمینۀ قرارداد‌های الکترونیک بدین شرحند: ماهیت قراردادهای الکترونیکی می‌تواند ذیل مبانی فقه موجود بررسی شود یا اینکه فقه برای توضیح آن‌ها نیازمند توسعه در فروع خود است؟ شرایط عمومی صحت قراردادهای الکترونیک چیست؟ آیا کنش‌هایی مثل کلیک کردن روی گزینه‌ها می‌تواند معنای ایجاب یا قبول داشته باشد؟ کدام یک از مراحل یک معاملۀ اینترنتی - از جمله قرار دادن اطلاعات مورد معامله در سایت، بازدید، افزودن به سبد کالا، پرداخت پول یا تحویل کالا - به معنای ایجاب یا قبول است؟ در معاملاتی که مبتنی بر [[قرارداد مکتوب|نوشتن قرارداد]] است، کدام یک از مراحل - نوشتن متن یا امضای الکترونیکی - به معنای ایجاب و قبول است؟ آیا فقه [[امضای الکترونیکی]] را به رسمیت می‌شناسد؟ ماهیت و قلمرو اقاله در قراردادهای الکترونیکی و شرایط صحت آن چیست؟ آیا طرفین قرارداد می‌توانند قرارداد را با وسایل ارتباط الکترونیکی اقاله کنند؟ خیارات در فقه اسلامی چگونه بر قوانین تجارت الکترونیکی تطبیق می‌­شود؟ آیا خیاراتی که قابل تطبیق بر قرارداد الکترونیکی نیستند - مثل خیار مجلس - به شکل دیگری در نظر گرفته می‌شوند یا بایستی آنها را غیر قابل اجرا دانست؟  
برخی از پرسش‌های پیش روی فقه در زمینهٔ قراردادهای الکترونیک بدین شرحند: ماهیت قراردادهای الکترونیکی می‌تواند ذیل مبانی فقه موجود بررسی شود یا اینکه فقه برای توضیح آن‌ها نیازمند توسعه در فروع خود است؟ شرایط عمومی صحت قراردادهای الکترونیک چیست؟ آیا کنش‌هایی مثل کلیک کردن روی گزینه‌ها می‌تواند معنای ایجاب یا قبول داشته باشد؟ کدام یک از مراحل یک معاملهٔ اینترنتی - از جمله قرار دادن اطلاعات مورد معامله در سایت، بازدید، افزودن به سبد کالا، پرداخت پول یا تحویل کالا - به معنای ایجاب یا قبول است؟ در معاملاتی که مبتنی بر [[قرارداد مکتوب|نوشتن قرارداد]] است، کدام یک از مراحل - نوشتن متن یا امضای الکترونیکی - به معنای ایجاب و قبول است؟ آیا فقه [[امضای الکترونیکی]] را به رسمیت می‌شناسد؟ ماهیت و قلمرو اقاله در قراردادهای الکترونیکی و شرایط صحت آن چیست؟ آیا طرفین قرارداد می‌توانند قرارداد را با وسایل ارتباط الکترونیکی اقاله کنند؟ خیارات در فقه اسلامی چگونه بر قوانین تجارت الکترونیکی تطبیق می‌شود؟ آیا خیاراتی که قابل تطبیق بر قرارداد الکترونیکی نیستند - مثل خیار مجلس - به شکل دیگری در نظر گرفته می‌شوند یا بایستی آنها را غیرقابل اجرا دانست؟


== کتاب‌ها ==
== کتاب‌ها ==
=== فارسی ===
=== فارسی ===
# قراردادهای الکترونیکی از منظر فقه امامیه، حقوق ایران و حقوق بین‌الملل، علی‌اکبر بدیعی، قم، خویی، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400301115.pdf فهرست کتاب]
# قراردادهای الکترونیکی از منظر فقه امامیه، حقوق ایران و حقوق بین‌الملل، علی‌اکبر بدیعی، قم، خویی، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400301115.pdf فهرست کتاب]
# جایگاه فقهی و حقوقی خیارات در قراردادهای الکترونیکی، بهنام اسدی و حسن حیدری، تهران، قانون‌یار، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98c12277.pdf فهرس کتاب]
# جایگاه فقهی و حقوقی خیارات در قراردادهای الکترونیکی، بهنام اسدی و حسن حیدری، تهران، قانون‌یار، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98c12277.pdf فهرس کتاب]
# قراردادهای الکترونیکی انعقاد تا انحلال: مطالعه‌ی تطبیقی در فقه اسلامی، حقوق ایران و کنوانسیون ژنو ۲۰۰۵، محمدرسول آهنگران و احمد امیری، تهران، مجد، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98423065.pdf فهرست کتاب]
# قراردادهای الکترونیکی انعقاد تا انحلال: مطالعهٔ تطبیقی در فقه اسلامی، حقوق ایران و کنوانسیون ژنو ۲۰۰۵، محمدرسول آهنگران و احمد امیری، تهران، مجد، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98423065.pdf فهرست کتاب]
# قراردادهای الکترونیکی از دیدگاه فقه و حقوق، رسول مظاهری، محمدعلی خادمی‌ کوشا، محمدباقر انصاری، قم، [[پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]]، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/01/14011227893.pdf فهرست کتاب]
# قراردادهای الکترونیکی از دیدگاه فقه و حقوق، رسول مظاهری، محمدعلی خادمی کوشا، محمدباقر انصاری، قم، [[پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]]، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/01/14011227893.pdf فهرست کتاب]
# انعقاد قراردادهای الكترونيكی: مطالعه تطبيقی در فقه اسلامی، حقوق ايران و كنوانسيون ۲۰۰۵ ژنو، مرتضی محمدی، قم، دانشگاه مفید، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93925817.pdf فهرست کتاب]
# انعقاد قراردادهای الکترونیکی: مطالعه تطبیقی در فقه اسلامی، حقوق ایران و کنوانسیون ۲۰۰۵ ژنو، مرتضی محمدی، قم، دانشگاه مفید، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93925817.pdf فهرست کتاب]
 
===عربی===
===عربی===
# احکام التجارة الالکترونیة فی الفقه الاسلامی، عدنان بن جمعان الزهرانی، لبنان، دارالقلم للطباعة و النشر و التوزيع، ۲۰۱۶م.
# احکام التجارة الالکترونیة فی الفقه الاسلامی، عدنان بن جمعان الزهرانی، لبنان، دارالقلم للطباعة و النشر و التوزيع، ۲۰۱۶م.
خط ۱۹: خط ۱۹:


== مقاله‌ها ==
== مقاله‌ها ==
=== فارسی ===
=== فارسی ===
# قوانین حاکم بر قراردادهای الکترونیکی از منظر فقه امامی و قانون موضوعه ایران، رحیم عبدلی و طیب افشارنیا و علیرضا رجب‌زاده، [[فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای فقه]]، دوره ۲، شماره ۴ (پیاپی۸)، مهر ۱۴۰۱ش. [https://mrfeghh.ctb.iau.ir/article_694979_7ebbba1d5920b7c91b1f20b5d1eb42dc.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# قوانین حاکم بر قراردادهای الکترونیکی از منظر فقه امامی و قانون موضوعه ایران، رحیم عبدلی و طیب افشارنیا و علیرضا رجب‌زاده، [[فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای فقه]]، دوره ۲، شماره ۴ (پیاپی۸)، مهر ۱۴۰۱ش. [https://mrfeghh.ctb.iau.ir/article_694979_7ebbba1d5920b7c91b1f20b5d1eb42dc.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# بررسی مفهوم و ماهیت قرارداد الکترونیکی در فقه امامیه و حقوق ایران، سیده صدیقه شفیعی‌نسب و محمدعلی قربانی و محمدکاظم رحمن‌ستایش، [[فصلنامه پژوهش‌های فقهی]]، دوره ۱۸، شماره ۳، مهر ۱۴۰۱ش. [https://jorr.ut.ac.ir/article_83691_13c5fbe6051dcd000203d14ad554c191.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# بررسی مفهوم و ماهیت قرارداد الکترونیکی در فقه امامیه و حقوق ایران، سیده صدیقه شفیعی‌نسب و محمدعلی قربانی و محمدکاظم رحمن‌ستایش، [[فصلنامه پژوهش‌های فقهی]]، دوره ۱۸، شماره ۳، مهر ۱۴۰۱ش. [https://jorr.ut.ac.ir/article_83691_13c5fbe6051dcd000203d14ad554c191.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# بررسی فقهی انشای بیع الکترونیکی بدون الفاظ ایجاب و قبول، محمدعلی خادمی کوشا، [[فصلنامه فقه]]، سال بیست و هفتم - شماره ۲، تابستان ۱۳۹۹ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_69237_251b62f5e6a56d6cbc3eb3d3aa31c3e6.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# بررسی فقهی انشای بیع الکترونیکی بدون الفاظ ایجاب و قبول، محمدعلی خادمی کوشا، [[فصلنامه فقه]]، سال بیست و هفتم - شماره ۲، تابستان ۱۳۹۹ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_69237_251b62f5e6a56d6cbc3eb3d3aa31c3e6.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# واکاوی فقهی و حقوقی اقاله الکترونیکی، امیر احمدی، فصلنامه فقه، سال بیست و هشتم، شماره ۱، بهار ۱۴۰۰ش. [https://jf.isca.ac.ir/article_69844_b8e717d5e71ad857826df60ced3be135.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# واکاوی فقهی و حقوقی اقاله الکترونیکی، امیر احمدی، فصلنامه فقه، سال بیست و هشتم، شماره ۱، بهار ۱۴۰۰ش. [https://jf.isca.ac.ir/article_69844_b8e717d5e71ad857826df60ced3be135.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
خط ۳۵: خط ۳۴:
# خیار تعذر تسلیم در قراردادهای الکترونیکی، سید محمد حسینی و زهرا سخن‌خوش، مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، دوره چهارم، شماره۱، بهار ۱۳۹۷ش.
# خیار تعذر تسلیم در قراردادهای الکترونیکی، سید محمد حسینی و زهرا سخن‌خوش، مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، دوره چهارم، شماره۱، بهار ۱۳۹۷ش.
# نقش کتبی یا لفظی بودن قراردادها در امنیت شغلی از دیدگاه فقهی، مبانی فقهی حقوق اسلامی، دوره ۱۱، شماره ۱، دی ۱۳۹۷ش. [https://journals.srbiau.ac.ir/article_13467_5de11101d7c60b0bb336cdab3d338431.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# نقش کتبی یا لفظی بودن قراردادها در امنیت شغلی از دیدگاه فقهی، مبانی فقهی حقوق اسلامی، دوره ۱۱، شماره ۱، دی ۱۳۹۷ش. [https://journals.srbiau.ac.ir/article_13467_5de11101d7c60b0bb336cdab3d338431.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# مبانی تفسیر قرارداد در قانون تجارت الکترونیک، شهرام محقق دولت آبادی و محمدرضا فلاح، [[فصلنامه فقه، حقوق و علوم جزا]]، زمستان ۱۳۹۶ش. [https://joce.ir/afile/112-123SH.M.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# مبانی تفسیر قرارداد در قانون تجارت الکترونیک، شهرام محقق دولت‌آبادی و محمدرضا فلاح، [[فصلنامه فقه، حقوق و علوم جزا]]، زمستان ۱۳۹۶ش. [https://joce.ir/afile/112-123SH.M.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# واکاوی فقهی و حقوقی خیار غبن در قراردادهای الکترونیکی، امیر احمدی و محمد رسول آهنگران، دوره ۸، شماره ۳۰ - شماره پیاپی ۳۰، تیر ۱۳۹۶ش. [https://aqojap.qom.iau.ir/article_539470_9c66a4efde15fc60fb8ea54e0a6331e9.pdf مقاله را اینجا ببینید].
# واکاوی فقهی و حقوقی خیار غبن در قراردادهای الکترونیکی، امیر احمدی و محمد رسول آهنگران، دوره ۸، شماره ۳۰ - شماره پیاپی ۳۰، تیر ۱۳۹۶ش. [https://aqojap.qom.iau.ir/article_539470_9c66a4efde15fc60fb8ea54e0a6331e9.pdf مقاله را اینجا ببینید].
# مطالعه تطبیقی شرط مکتوب بودن ابراز اراده، جلال سلطان‌احمدی، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دوره ۲۱، شماره ۲، تابستان ۱۳۹۶ش. [https://clr.modares.ac.ir/article-20-8894-fa.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# مطالعه تطبیقی شرط مکتوب بودن ابراز اراده، جلال سلطان‌احمدی، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دوره ۲۱، شماره ۲، تابستان ۱۳۹۶ش. [https://clr.modares.ac.ir/article-20-8894-fa.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# شبهه‌شناسی فقهی و اصل اولی در قرارداد الکترونیکی، محمدعلی خادمی کوشا، [[فصلنامه فقه]]، دوره ۲۲، شماره ۸۳، شماره پیاپی ۸۳، فروردین ۱۳۹۴ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_22660_bd263f7cfa0316992040bae285ffe069.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# شبهه‌شناسی فقهی و اصل اولی در قرارداد الکترونیکی، محمدعلی خادمی کوشا، [[فصلنامه فقه]]، دوره ۲۲، شماره ۸۳، شماره پیاپی ۸۳، فروردین ۱۳۹۴ش. [http://jf.isca.ac.ir/article_22660_bd263f7cfa0316992040bae285ffe069.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# تطبیق خیارات فقهی در تجارت الکترونیک، [[فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی]]، دوره ۸، شماره ۴، شماره پیاپی ۲۶، اسفند ۱۳۹۴ش. [https://jil.bonab.iau.ir/article_531257_60a3e5607f87655365f6ebf7398df771.pdf مقاله را انجا ببینید.]
# تطبیق خیارات فقهی در تجارت الکترونیک، [[فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی]]، دوره ۸، شماره ۴، شماره پیاپی ۲۶، اسفند ۱۳۹۴ش. [https://jil.bonab.iau.ir/article_531257_60a3e5607f87655365f6ebf7398df771.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# خیار مجلس در قراردادهای الکترونیکی، علی‌اکبر ایزدی‌فرد و حسین کاویار و علی حسنجانی، فصلنامه حقوقی دادگستری، دوره ۷۷، شماره ۸۱ - شماره پیاپی ۸۱، فروردین ۱۳۹۲ش. [https://www.jlj.ir/article_10971_72a0e7c0e3b4b0da39fa3060bcd5a1de.pdf مقاله را اینجا ببینید.]
# خیار مجلس در قراردادهای الکترونیکی، علی‌اکبر ایزدی‌فرد و حسین کاویار و علی حسنجانی، فصلنامه حقوقی دادگستری، دوره ۷۷، شماره ۸۱ - شماره پیاپی ۸۱، فروردین ۱۳۹۲ش. [https://www.jlj.ir/article_10971_72a0e7c0e3b4b0da39fa3060bcd5a1de.pdf مقاله را اینجا ببینید.]


خط ۶۳: خط ۶۲:
# من فقه المعاملات المالية المعاصرة: إجراء العقود عبر شبكة الإنترنت، رجب أبو مليح محمد، ندوة: الإنترنت والشريعة الإسلامية (مصر)، ۲۰۰۷م.
# من فقه المعاملات المالية المعاصرة: إجراء العقود عبر شبكة الإنترنت، رجب أبو مليح محمد، ندوة: الإنترنت والشريعة الإسلامية (مصر)، ۲۰۰۷م.
# حكم التعاقد عبر أجهزة الاتصال الحديثة في الشريعة الاسلامية، عبدالرزاق رحيم الهيتي، مجلة مركز صالح عبدالله كامل للاقتصاد الاسلامي (مصر)، دوره ۶، شماره ۱۸، ۲۰۰۲م / ۱۴۲۳ق.
# حكم التعاقد عبر أجهزة الاتصال الحديثة في الشريعة الاسلامية، عبدالرزاق رحيم الهيتي، مجلة مركز صالح عبدالله كامل للاقتصاد الاسلامي (مصر)، دوره ۶، شماره ۱۸، ۲۰۰۲م / ۱۴۲۳ق.
== پایان‌نامه‌ها ==
== پایان‌نامه‌ها ==
=== فارسی ===
=== فارسی ===
# قراردادهای الکترونیکی از منظر فقه امامیه، محمدعلی خادمی کوشا، رساله دکتری، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d2012762262c7549945c72bb16e48bab/search/0178a66ef45544f858c26bc50a2601ff اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# قراردادهای الکترونیکی از منظر فقه امامیه، محمدعلی خادمی کوشا، رساله دکتری، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d2012762262c7549945c72bb16e48bab/search/0178a66ef45544f858c26bc50a2601ff اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی فقهی حقوقی نحوه انعقاد بیع الکترونیک، صالح باغخانی‌پور، کارشناسی ارشد، مرکز پیام نور قم، دانشگاه پیام نور استان قم، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/9cfb003e0c54a03b0c5d2ff06301287e/search/cd3dc90a173426d03336c38ec5d395f4 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی فقهی حقوقی نحوه انعقاد بیع الکترونیک، صالح باغخانی‌پور، کارشناسی ارشد، مرکز پیام نور قم، دانشگاه پیام نور استان قم، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/9cfb003e0c54a03b0c5d2ff06301287e/search/cd3dc90a173426d03336c38ec5d395f4 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# شرایط صحت قراردادهای الکترونیکی، پری کمرخانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1ca55846bd9ca2a14d07811e4589c9db اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# شرایط صحت قراردادهای الکترونیکی، پری کمرخانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1ca55846bd9ca2a14d07811e4589c9db اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی شرایط صحت ایجاب الکترونیکی در فقه، حقوق ایران و کنوانسیون بیع بین المللی ۱۹۸۰ وین، فاطمه گرجیان مهلبانی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه شمال، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/323f015312b68b0c786589649eb963da/search/8a74f3fa3fca706c231e12ce4936283e اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی شرایط صحت ایجاب الکترونیکی در فقه، حقوق ایران و کنوانسیون بیع بین‌المللی ۱۹۸۰ وین، فاطمه گرجیان مهلبانی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه شمال، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/323f015312b68b0c786589649eb963da/search/8a74f3fa3fca706c231e12ce4936283e اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# قراردادهای الکترونیکی از منظر فقه امامیه، باقر صدقی، دکتری، دانشکده مذاهب، دانشگاه ادیان و مذاهب، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/44efc995ded5949cdc0004adeb545f0b اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# قراردادهای الکترونیکی از منظر فقه امامیه، باقر صدقی، دکتری، دانشکده مذاهب، دانشگاه ادیان و مذاهب، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/44efc995ded5949cdc0004adeb545f0b اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# شرایط خرید و فروش الکترونیکی از دیدگاه فقه شیعه، ریحانه اسماعیل‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه شهید باهنر کرمان، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c7c03ddcc054a24399ad117bccf1041a/search/8a74f3fa3fca706c231e12ce4936283e اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# شرایط خرید و فروش الکترونیکی از دیدگاه فقه شیعه، ریحانه اسماعیل‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه شهید باهنر کرمان، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c7c03ddcc054a24399ad117bccf1041a/search/8a74f3fa3fca706c231e12ce4936283e اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# انشای عقد در قراردادهای الکترونیکی، سمیه حافظی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج)، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/8a817db8980b8388eae0f2181a47edde اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# انشای عقد در قراردادهای الکترونیکی، سمیه حافظی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج)، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/8a817db8980b8388eae0f2181a47edde اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# خیارات در قراردادهای الکترونیکی، سیده‌ الهام حجابی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/7c7eaebc432562495f8e636830a247a0 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# خیارات در قراردادهای الکترونیکی، سیده الهام حجابی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/7c7eaebc432562495f8e636830a247a0 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# خیارات در تجارت الکترونیک و تطبیق آن با فقه، محسن رضازاده، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، ۱۳۹۳ش.
# خیارات در تجارت الکترونیک و تطبیق آن با فقه، محسن رضازاده، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، ۱۳۹۳ش.
# بررسی فقهی و حقوقی نقش کتابت در عقود، شیماسادات میرهادی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c4cacc513984c642afc38b873af14f5c/search/0664dd6059f303e67d99926d887db962 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
# بررسی فقهی و حقوقی نقش کتابت در عقود، شیماسادات میرهادی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c4cacc513984c642afc38b873af14f5c/search/0664dd6059f303e67d99926d887db962 اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید]
۶٬۷۴۴

ویرایش