فقه شهرسازی (منابع مطالعاتی)
فقه شهرسازی این رسالت را بر عهده دارد که احکام مد نظر اسلام در حوزه شهر سازی را در اختیار مجریان امر قرار دهد. پرسش اصلی این است که آیا از نظر اسلام، اصول و قواعدی در زمینه شهرسازی وجود دارد؟ آیا از ادله ای همچون عدم اضرار به انسان و محیط زیست و حرمت اسراف و اتلاف و لزوم عمران و آبادی زمین می‌توان اصول و قواعد شهرسازی را منقح کرد؟ در این پژوهش منابع مطالعاتی در زمینه فقه شهرسازی جمع آوری شده است.
کتاب
فارسی
- فقه عمران شهری، محسن اراکی، قم، انتشارات مجمع الفکر الاسلامی، ۱۴۰۰ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- فقه مدیریت شهری (جلد چهارم و پنجم): عمران و شهرسازی؛ حمل و نقل و ترافیک، مصطفی دری و علی شریفی و جمعی از نویسندگان، تهران، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، ۱۳۹۷ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- احکام فقهی مسکن و شهرسازی، محمد بدری، تبریز، انتشارات مائده، ۱۳۹۵ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- معماری و شهرسازی مطلوب اسلامی: درآمدی بر فقه کاربردی و تمدنی، مسکن مطلوب اسلامی، رحیم قربانی، تهران، انتشارات شبکه اندیشه، ۱۳۹۳ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
مقالات
فارسی
- بررسی میزان و نحوه رعایت حریم در معماری و شهرسازی از منظر فقه اسلامی شیعه (نمونه موردی: محله خان یزد)، مینو قره بگلو و یحیی جمالی، دوفصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، شماره ۴۴، سال ۱۵، پاییز و زمستان ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی احکام شهرسازی با رویکرد کاربری مسکونی، مریم وفادار نصرالله زاده، دوفصلنامه مطلاعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، شماره ۴۱، دوره ۱۴، شهریور ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی مشترکات معماری ادیان توحیدی (اسلام، مسیحیت، یهودیت)، زهرا رستاقی، فصلنامه معماری شناسی، شماره ۱۵، تابستان ۱۳۹۹ش. مقاله را از اینجا ببینید
- کاربرد قاعده لاضرر در حفاظت از محیط زیست و معماری در راستای ارائه مدلی برای شهرسازی اسلامی و ایرانی، محسن حسن پور و مریم ابن تراب، نویسنده مسئول: سید محمد موسوی بجنوردی، فصلنامه نگرش های نو در جغرافیای انسانی، شماره ۴۵، زمستان ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی و تبیین اصول و قواعد شهرسازی از منظر فقه اسلامی، حسین عندلیب، دوفصلنامه معارف فقه علوی، شماره ۶، سال ۴، بهار و تابستان ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- تأملی انتقادی بر رویکردهای تحقیق در معماری و شهرسازی با استناد به آموزه‌های اسلامی، محمد منان رئیسی، همایش علوم انسانی اسلامی، دوره ۴، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- راه‌کارهای تأمین سلمت در معماری و شهرسازی اسلامی، مهدی حمزه‌نژاد و زهرا ثروتی، همایش علوم انسانی اسلامی، دوره ۴، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی تأثیر قواعد اخلاقی - فقهی در تنظیم قانون مدنی و مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری، سید مجید هاشمی طغرالجدی، همایش علوم انسانی اسلامی، دوره ۴، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- روش تحقیق در تحقق شهرسازی اسلامی(برنامه‌ریزی شهری)، سید مصطفی حسنی، علی حجازیان، محمدحسین گلکار، عبدالله صادقی، همایش علوم انسانی اسلامی، دوره ۴، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- مدل استراتژیک عدالت اجتماعی و فضایی در شهر آرمانی اسلام، بهزاد عمران‌زاده، همایش علوم انسانی اسلامی، دوره ۴، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
- کاربرد فقه در تحقق منظر شهری امن، ایمان قلندریان گل‌خطمی و مهدی حقیقت‌بین، فصلنامه شیعه شناسی، شماره ۵۵، پاییز ۱۳۹۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
- تطبیق شاخص های شهرسازی اسلامی در فضای شهری (نمونه موردی: راسته بازار مظفریه شهر همدان)، هما حبیبیان، فصلنامه مطالعات محيطی هفت حصار، شماره ۱۱، بهار ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
- شناخت و تحلیل مسائل طراحی محیط معماری و شهرسازی از منظر اسلامی (در گستره قرآن و روایات)، عبدالحمید نقره کار و مهدی حمزه نژاد و صدیقه معین مهر، دوفصلنامه معماری و شهرسازی آرمانشهر، شماره ۱۳، پاییز و زمستان ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
- قاعده لاضرر و رعایت آن در اصول معماری و شهرسازی اسلامی، محمدکاظم سیفیان، فصلنامه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، شماره ۳، بهار ۱۳۷۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
- قبله و شهرسازی اسلامی (راههای تازه برای تحقیق درباره شهرهای اسلامی)، مایکل ای.بونین، مترجم سید مصطفی نبوی، فصلنامه وقف میراث جاویدان، شماره ۱۳، بهار ۱۳۷۵ش. اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید
عربی
- دور الفقه في التنظيم العمراني للمدن الإسلامية، خالد محمد عزب، مغرب، الإسلام اليوم، شماره ۳۱، جلد ۳۰، ۲۰۱۵م.
- جوانب مجهولة من فقه العمران في الحضارة الإسلامية، خالد محمد عزب، عمان، أعمال ندوة تطور العلوم الفقهية - الفقه الحضاري وفقه العمران، ۲۰۱۰م.
- القسمة وأصول الأراضين للفقه العمراني، كمال الصادق عمران، عمان، أعمال ندوة تطور العلوم الفقهية - الفقه الحضاري وفقه العمران، ۲۰۱۰م.
- فقه العمارة الإسلامية، خليل حسن الزركاني، امارات متحده عربی، آفاق الثقافة والتراث، شماره ۵۵، جلد ۱۴، ۲۰۰۶م.
- فقه العمران في الحضارة الاسلامية، خالد محمد عزب، مغرب، الإسلام اليوم، شماره ۲۲، جلد ۲۲، ۲۰۰۵م.
پایان‌نامه
فارسی
- طراحی شهرک مسکونی در شهر قم بر مبنای احکام معماری و شهرسازی-فقه شیعه با تأکید بر الگوی معماری اسلامی-ایرانی، سمانه صمدی، کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی، دانشگاه زنجان، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
عربی
- التخطيط العمراني والتصرف في الأراضي: دراسة مقارنة، محمد رحال مكي كوكو، دکتری، سودان، جامعة أم درمان الاسلامية، كلية الشريعة والقانون، ۲۰۱۵م.
سایر منابع
- شهرسازی مبتنی بر مبانی اسلامی و ایرانی، یاداشت اینترنتی، شناسه خبر : ۱۰۰۷۰۰۷، خبرگزاری شبستان، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید