رشوه غیرقضائی (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{منابع مطالعاتی}}
{{منابع مطالعاتی}}
[[رشوه غیرقضائی]] یا رشوه غیرحکمی، عنوانی است که بر پرداخت‌های غیرقانونی یا رشوه در غیر باب قضاوت اطلاق می‌شود. این نوع از پرداخت‌ها معمولا در اداره‌های دولتی یا به مسئولان حکومتی برای پیش‌بردن کارها به صورت غیرقانونی و در بعضی موارد برای گرفتن حق، صورت می‌گیرد. در صدق عنوان رشوه بر پرداخت‌ها در غیر باب قضاوت دو نظر ارائه شده، برخی آن را مصداق رشوه قلمداد کرده‌ و آن را حرام می‌دانند. در مقابل، به باور عده‌ای از اندیشمندان صدق عنوان رشوه بر این نوع از پرداخت محل تردید است.
[[رشوه غیرقضائی]] یا رشوه غیرحکمی به معنای پرداخت‌های غیرقانونی و بیشتر از وجه معین در غیر باب قضاوت است. این نوع از پرداخت‌ها معمولا در اداره‌های دولتی یا به مسئولان حکومتی برای پیش‌بردن کارها به صورت غیرقانونی و در بعضی موارد برای گرفتن حق، صورت می‌گیرد. رایج‌ترین و بارزترین مصداق فساد اداری که مانع رشد و رقابت سالم و گسترش عدالت اجتماعی می‌شود رشوه است. در ادبیات حقوقی رشوه در همه ابواب اداری و قضایی با حکمی یکسان به کار می‌رود اما در فقه تنها رشوه در باب قضا مطرح است. در صدق عنوان رشوه بر پرداخت‌ها در غیر باب قضاوت دو نظر ارائه شده، برخی آن را مصداق رشوه قلمداد کرده‌ و حرام می‌دانند. در مقابل به باور عده‌ای از اندیشمندان صدق عنوان رشوه بر این نوع از پرداخت محل تردید است. با توجه به جرم‌انگاری اخذ رشوه، و مع الاسف رواج آن در ادارات، فقه معاصر به دنبال بررسی مجدد این موضوع است تا  چالشهای ذیل را جواب دهد:


مقاله حاضر، کتاب‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌ها و سایر منابع مرتبط با رشوه غیرقضائی از منظر [[فقه معاصر]] را جمع‌آوری کرده است.
آیا تسری عنوان رشوه در قضا به تمام ابواب امکان دارد؟ در صورتی که حرمت رشوه منحصر به باب قضا باشد؛ آیا از جهتی دیگر امکان حرمت‌انگاری در این نوع از دریافت‌ها وجود دارد؟  آیا عنوان اکل مال بالباطل در اینجا صادق است؟ در صورتی که بدون پرداخت این وجوه، امکان پیشرفت امور اداری وجود نداشته باشد آیا حرمت از پرداخت کننده ساقط می‌شود؟ فرق هدیه در فقه با رشوه در این موارد چیست؟
 
منابع مطالعاتی ذیل در پاسخ این سؤالات جمع‌آوری شده است.


==کتاب‌ها==
==کتاب‌ها==
خط ۱۶: خط ۱۸:
# بررسی فقهی احکام رشوه، غش و کم فروشی، سید محمدرضا طباطبایی یزدی، قم، انتشارات کریمه اهل بیت علیهم السلام، ۱۳۹۰ش.
# بررسی فقهی احکام رشوه، غش و کم فروشی، سید محمدرضا طباطبایی یزدی، قم، انتشارات کریمه اهل بیت علیهم السلام، ۱۳۹۰ش.
# رشوه و احکام آن در فقه اسلامی، حمیدرضا دادوئی‌دریکنده، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۳ش.
# رشوه و احکام آن در فقه اسلامی، حمیدرضا دادوئی‌دریکنده، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۳ش.
# رشوه در حقوق کیفری ایران و اسلام، عوض نورزاد، تهران، نشر آریان، ۱۳۸۳ش.


===عربی===
===عربی===
خط ۲۵: خط ۲۶:
# دراسات فی المکاسب المحرمة‌ (جلد سوم، صص۱۴۵-۲۲۷)، [[حسینعلی منتظری]]، قم، نشر تفکر، ۱۴۱۵ق.
# دراسات فی المکاسب المحرمة‌ (جلد سوم، صص۱۴۵-۲۲۷)، [[حسینعلی منتظری]]، قم، نشر تفکر، ۱۴۱۵ق.
# جریمة الرشوة فی الشریعة الإسلامیة، عبد الله بن عبد المحسن الطریقی، ریاض، شبکة الألوکة، ۱۴۰۰ق. [https://down.ketabpedia.com/files/bkb/bkb-fi09055-ketabpedia.com.pdf لینک کتاب]
# جریمة الرشوة فی الشریعة الإسلامیة، عبد الله بن عبد المحسن الطریقی، ریاض، شبکة الألوکة، ۱۴۰۰ق. [https://down.ketabpedia.com/files/bkb/bkb-fi09055-ketabpedia.com.pdf لینک کتاب]
# الرشوة، عطیة بن محمد سالم، مدینه، الجامعة الإسلامیة بالمدینة المنورة، ۱۴۰۰ق. [https://lib.efatwa.ir/44074/1/121 لینک کتاب]


==مقاله‌ها==
==مقاله‌ها==
===فارسی===
===فارسی===
# بررسی فقهی نقش رشوه در تحقق جرم رانت‌خواری از منظر فقه امامیه، محمدعلی شیخ الاسلامی و سید محمدتقی قبولی درافشان و محمدتقی فخلعی، فصلنامه فقه و اصول، دوره ۵۵، شماره ۱، ۱۴۰۲ش. [https://jfiqh.um.ac.ir/article_35372_b1056b69e593f5323e6808d403bf576d.pdf لینک مقاله]
# بررسی تطبیقی رشاء و ارتشاء در قوانین کیفری ایران، افغانستان، فقه امامیه و حنفی، محمدعیسی امیری، [[دوفصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق]]، شماره ۳۷، ۱۳۹۷ش. [http://fvh.journals.miu.ac.ir/article_2583_a7d0139ad922aefdf9f0148d3f4793fc.pdf لینک مقاله]
# بررسی تطبیقی رشاء و ارتشاء در قوانین کیفری ایران، افغانستان، فقه امامیه و حنفی، محمدعیسی امیری، [[دوفصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق]]، شماره ۳۷، ۱۳۹۷ش. [http://fvh.journals.miu.ac.ir/article_2583_a7d0139ad922aefdf9f0148d3f4793fc.pdf لینک مقاله]
# بررسی فقهی أخذ مازاد بر تعرفه پزشکان (زیرمیزی)، محمد خانی، سید محسن آزیز، [[فصلنامه مطالعات اسلامی در حوزه سلامت]]، ۱۳۹۷ش. [http://mes.nahad.ir/article_799_b71796c32830abf40b53fe2fdb4ec7d1.pdf لینک مقاله]
# بررسی فقهی أخذ مازاد بر تعرفه پزشکان (زیرمیزی)، محمد خانی، سید محسن آزیز، [[فصلنامه مطالعات اسلامی در حوزه سلامت]]، ۱۳۹۷ش. [http://mes.nahad.ir/article_799_b71796c32830abf40b53fe2fdb4ec7d1.pdf لینک مقاله]
خط ۵۱: خط ۵۲:
# الأحکام الموضوعیة لجریمة الرشوة المضرة بالمصلحة الوطنیة: دراسة مقارنة، نافع تکلیف مجید، العراق، جامعة بابل - کلیة القانون، مجلة المحقق الحلی للعلوم القانونیة والسیاسیة، مجلد ۱۳، شماره ۳، ۲۰۲۱م.
# الأحکام الموضوعیة لجریمة الرشوة المضرة بالمصلحة الوطنیة: دراسة مقارنة، نافع تکلیف مجید، العراق، جامعة بابل - کلیة القانون، مجلة المحقق الحلی للعلوم القانونیة والسیاسیة، مجلد ۱۳، شماره ۳، ۲۰۲۱م.
# جریمة الرشوة والتصدی لها فی الفقه الإسلامی، ممدوح حسن بدوی، مصر، جامعة الأزهر، مجلة کلیة الشریعة والقانون بأسیوط، شماره ۳۲، ۲۰۲۰م.
# جریمة الرشوة والتصدی لها فی الفقه الإسلامی، ممدوح حسن بدوی، مصر، جامعة الأزهر، مجلة کلیة الشریعة والقانون بأسیوط، شماره ۳۲، ۲۰۲۰م.
#الرشوة دراسة فقهية مقارنة، عطا السنباطي، مجلة کلیة الشریعة والقانون بالقاهرة، شماره ۳۵، ۲۰۱۹م. [https://mawq.journals.ekb.eg/article_250308_4e1dc94f59dac5f86bc536c00c865378.pdf لینک مقاله]
# جرائم الصفقات العمومیة: جریمة الرشوة فی مجال الصفقات العمومیة نموذجا، رسیوى مسعودة، المغرب، مجلة القانون والأعمال، شماره ۳۵، ۲۰۱۸م.
# جرائم الصفقات العمومیة: جریمة الرشوة فی مجال الصفقات العمومیة نموذجا، رسیوى مسعودة، المغرب، مجلة القانون والأعمال، شماره ۳۵، ۲۰۱۸م.
# جریمة الرشوة طبقا لاحکام قانون الوقایة من الفساد ومکافحته، مبارکة یوسفی، الجزایر، مجلة دراسات لجامعة عمار ثلیجی بالأغواط، شماره ۵۶، ۲۰۱۷م.  
# جریمة الرشوة طبقا لاحکام قانون الوقایة من الفساد ومکافحته، مبارکة یوسفی، الجزایر، مجلة دراسات لجامعة عمار ثلیجی بالأغواط، شماره ۵۶، ۲۰۱۷م.  
خط ۶۴: خط ۶۶:
# رشاوى الموظفین، بشار حسین العجل، لبنان، مجلة البحث العلمی الاسلامی، مجلد ۳، شماره ۱۲، ۲۰۰۷م.
# رشاوى الموظفین، بشار حسین العجل، لبنان، مجلة البحث العلمی الاسلامی، مجلد ۳، شماره ۱۲، ۲۰۰۷م.
# جریمة الرشوة بین أحکام الشریعة الإسلامیة والقانون الجنائی المغربی، عبدالواحد ابن مسعود، المغرب، مجلة الملحق القضائی، شماره ۳۳، ۱۹۹۸م.
# جریمة الرشوة بین أحکام الشریعة الإسلامیة والقانون الجنائی المغربی، عبدالواحد ابن مسعود، المغرب، مجلة الملحق القضائی، شماره ۳۳، ۱۹۹۸م.
# الرشوة، عطیة بن محمد سالم، مدینه،  مجلة الجامعة الإسلامیة بالمدینة المنورة، شماره ۴۷-۴۸، ۱۴۰۰ق. [https://lib.efatwa.ir/44074/1/121 لینک مقاله]


==پایان‌نامه‌ها==
==پایان‌نامه‌ها==